Ο συσχετισμός της αθηναϊκής όρχησης της Γεράνου με την Αφροδίτη βασίζεται κυρίως στη στεφάνωση του αφιερωμένου στον Απόλλωνα ξοάνου της θεάς πριν την τέλεση της μεικτής χορείας.
Το ξόανο της Αφροδίτης αφιερώνεται στον Απόλλωνα, τον προστάτη θεό και Σωτήρα, ο οποίος σώζει τελικά τον ήρωα από τα δεινά του Έρωτος· (κατά τον Παυσανία ,ο Θησεύς για να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του για την νίκη εναντίον του Μινωταύρου, χτίζει ιερό προς τιμήν της Αρτέμιδος Σωτείρας στην Τροιζήνα - Παυσ. 2.31.1)
― Υπάρχει και στη Δήλο ξόανο της Αφροδίτης, όχι μεγάλο, με το δεξί χέρι φθαρμένο από την πολυκαιρία- στο κάτω μέρος, αντί για πόδια, απολήγει σε τετράγωνο. Πιστεύω πως αυτό το πήρε η Αριάδνη από το Δαίδαλο και όταν ακολούθησε το Θησέα πήρε και το άγαλμα από τον οίκο της· όταν ο Θησέας έμεινε χωρίς την Αριάδνη, οι Δήλιοι λένε πως αφιέρωσε το ξόανο της θεάς στο Δήλιο Απόλλωνα και δεν το πήρε μαζί του στην πατρίδα, για να μην του θυμίζει την Αριάδνη και ανανεώνει διαρκώς την ερωτική του στενοχώρια».
― Παυσ. 9. 40. 3· Και δηλίοις 'Αφροδίτης εστίν ον μέγα ξόανον, λελυμασμένον τήν δεξιάν χείρα ύπό τον χρόνον κάτεισι δε αντί ποδών ες τετράγωνον σχήμα, πείθομαι τούτο Άριαδνην
λαβείν παρά Δαιδάλου, και ήνίκα ήκολούθησε τω Θησεί, το άγαλμα έπεκομίζετο οίκοθεν αφαιρεθέντα δέ αυτής τον Θησέα ούτω φασίν οι δήλιοι το ξόανον της θεού αναθείναι τω
Άπόλλωνι τω δηλίω ίνα μή οικαδε επαγόμενος ες άνάμνησίν τε 'Αριάδνης έφέλκηται και αεί νέας επί τω ερωτι ευρίσκεται τάς συμφοράς.
Στο ταξίδι του προς την Κρήτη ο Θησεύς συνάντησε πολλούς θεούς, αλλά δύο είναι οι σημαντικότεροι, ο Απόλλων και η Αφροδίτη.
Στο Βίο του ήρωος από τον Πλούταρχο διαβάζουμε ότι, πριν φύγει για την Κρήτη, τον διέταξε ο Απόλλων να πάρει μαζί του ως κ α θ η γ ε μ ό ν α και σ υ ν έ μ π ο ρ ο ν την Αφροδίτη και μάλιστα ότι τότε, ενώ θυσίαζε δίπλα στην θάλασσα μια κατσίκα, αυτή ξαφνικά μεταμορφώθηκε σε τράγο , γι' αυτό και η θεά ονομάστηκε ε π ι τ ρ α γ ί α.
Ο Θησέας, πριν την αναχώρηση του για την Κρήτη, βρίσκεται στο κατώφλι μιας μυητικής διαδικασίας, η αλλαγή του φύλου του ιερείου δηλώνει πρακτικές αντιστροφής που συμβαίνουν στις
τελετές μύησης. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η ίδρυση του ιερού της Πανδήμου, της «θεάς όλου του δήμου», από το Θησέα μετά στο συνοικισμό.
Πλουτ. Θησ. 18: Λέγεται δ’ αυτώ τον μεν εν Δελφοίς ανελείν θεόν Άφροδίτην καθηγεμόνα ποιεισθαι και παρακαλείν συνέμπορον, θυοντι δε προς θαλάσση τήν αίγα θήλειαν ούσαν αυτομάτως τράγον γενέσθαι, διό και καλείσθαι τήν θεόν Ε π ι τ ρ α γ ί α ν
Ο χαρακτηρισμός της Αφροδίτης ως καθηγεμόνης στο ταξίδι του Θησέα, συνδέει την Αφροδίτη και την Άρτεμη (Ηγεμόνη Άρτεμις και Αφροδίτη), και μάλιστα σε ένα πλαίσιο χορικών συνδηλώσεων.
Η Αφροδίτη καθηγεμών του Θησέως αντανακλά τη σχέση της θεάς με τον Πάρη, τον οποίο εκείνη στέλνει στην Ελλάδα. Η ίδια αυτή θεά άγει την Ελένη στην Τροία.
Στο Γ της Ιλιάδας σχολιάζεται, με το ιδιαίτερο ομηρικό ύφος, η απόλυτη υποταγή με διαφορετικούς τρόπους, των δύο αυτών πλασμάτων στην Αφροδίτη.
Το να ηγεμονεύει ενός ταξιδιού στη μυθική γλώσσα, το να είναι κ α θ η γ ε μ ώ ν η Αφροδίτη, σημαίνει ότι το ταξίδι είναι αφιερωμένο στην Αφροδίτη και υπακούει στη λογική του πεδίου δράσης της. Όμως, πριν την τελική επανένταξη, ο Θησεύς αφήνει στον Απόλλωνα και στην μετρημένη του κυριαρχία το ξόανο της
θεάς.
phgh
Ορέστης Πυλαρινός
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.