Τρίτη 6 Ιουλίου 2021

GEORGE FINLAY, Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΤΗΣ «ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ»

«Ο George Finlay (1799-1875) ήταν Βρετανός ιστορικός σκωτικής καταγωγής και φιλέλληνας. Γεννήθηκε στη Γλασκώβη. Σπούδασε νομικά στη γενέτειρά του και στο Göttingen της Γερμανίας. Επηρεασμένος από τα φιλελεύθερα κινήματα της εποχής του, ταξίδεψε πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1823, πριν ακόμα ολοκληρώσει τις σπουδές του. Σε αυτήν την αρχική του επίσκεψη συνάντησε τον λόρδο Βύρωνα και έμεινε μαζί του στην Κεφαλλονιά και το Μεσολόγγι τους τελευταίους μήνες της ζωής του ποιητή. Επίσης, συνόδεψε τον Οδυσσέα Ανδρούτσο στην περιοδεία του στην Πελοπόννησο. Εγκατέλειψε την Ελλάδα για λόγους υγείας[εξαιτίας του γεγονότος ότι προσβλήθηκε από σφοδρό πυρετό, εξαναγκάστηκε να περάσει τον χειμώνα του 1824 και την άνοιξη του 1825 στη Ρώμη, τη Νάπολη και τη Σικελία. Κατόπιν επέστρεψε στη Σκωτία,στο Εδιμβούργο όπου έλαβε και το πτυχίο του στο δίκαιο], αλλά επέστρεψε το 1826 με τον Frank Abney Hastings στο πλήρωμα του ατμόπλοιου «Καρτερία».
Μέχρι το 1827 ήταν παρών σε πολλές μάχες, ενώ στη συνέχεια επιδόθηκε στην οργάνωση των προσφυγικών καταυλισμών στην Αίγινα και μιας μικρής αγροτικής κοινότητας στην Κόρινθο, την Ουασιγκτωνία, πείραμα που δεν προχώρησε. Με την παραίτησή του από υπολοχαγός του ελληνικού στρατού το 1837 τερματίστηκε και τυπικά η στρατιωτική του σταδιοδρομία. Το ίδιο έτος τού απονεμήθηκε ο Χρυσός Σταυρός των Ιπποτών, ενώ το 1842 έλαβε τον Αργυρό Σταυρό για υπηρεσίες κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Ο Finlay υπήρξε άνθρωπος ιδιαίτερα δραστήριος και πολυπράγμων. Ταξίδεψε πολύ εντός και εκτός Ελλάδας, συλλέγοντας πληροφορίες, μαρτυρίες και προσωπικές εμπειρίες που αποτυπώθηκαν στην πλούσια αλληλογραφία, τα ημερολόγια, τα άρθρα στον Τύπο και το ιστορικό του έργο. Οι αρχαιολογικές μελέτες και ο εμπλουτισμός της συλλογής του καθόριζαν σε μεγάλο βαθμό τον χάρτη των διαδρομών του, ωστόσο στις ταξιδιωτικές σημειώσεις του αποκαλύπτεται μεγάλο εύρος ενδιαφερόντων, από παρατηρήσεις πάνω στη γλώσσα και τα έθιμα μέχρι σχόλια για την οικονομία και τη διοίκηση.
Για μόνιμη έδρα του επέλεξε από το 1829 την Αθήνα και έκτοτε δεν έφυγε παρά μόνο για να ταξιδέψει σε διάφορους προορισμούς. Επιθυμούσε ενεργό ρόλο στο πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι της χώρας που ζούσε, επιθυμία που εκφράστηκε μεταξύ άλλων με τη συμμετοχή του στην Επιτροπή Εφόρων και στο Επαρχιακό Συμβούλιο της Αττικής μεταξύ των ετών 1841 και 1847 και στην ίδρυση της Ιονικής Τράπεζας, του Πανεπιστημίου, της Εθνικής Βιβλιοθήκης, της Ελληνικής Αρχαιολογικής Εταιρείας.
Αρθρογραφούσε συχνά στον ελληνικό Τύπο και έστελνε ανταποκρίσεις σε βρετανικές εφημερίδες, κυρίως σχολιάζοντας τα πεπραγμένα των ελληνικών κυβερνήσεων.
Στα 1830 ξεκίνησε το μεγαλύτερο έργο του, τη συγγραφή της ελληνικής ιστορίας, η οποία στην τελειωτική και αναθεωρημένη μορφή της καλύπτει συνολικά την μακρότατη περίοδο από την ρωμαϊκή κατάκτηση το 146 π. Χ. μέχρι το 1864. Αντίθετα με πολλούς φιλέλληνες διανοούμενους της εποχής του, παρέμεινε στην Ελλάδα χάρη σε ένα εξαιρετικά σύνθετο και κυρίως δυναμικό πλέγμα λόγων. Παρά τις ιδεολογικές καταβολές του και το θαυμασμό προς το βυρωνικό ρομαντισμό, το βλέμμα του ήταν στραμμένο στη σύγχρονή του ελληνική πραγματικότητα. Οι συνήθως καυστικές απόψεις του προέρχονται από το προσωπικό βίωμα μιας αδιάκοπης επαφής με τους ανθρώπους και τις δομές˙ όχι μόνο η σκέψη και το έργο του αλλά ολόκληρη η ζωή του ζυμώθηκε με τις εξελίξεις στη χώρα.
Ο Finlay πέθανε στην Αθήνα το 1875. Ο τάφος του βρίσκεται στο Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών.
Εύκολα μπορεί κανείς να παρατηρήσει μια προοδευτική και σταθερή απογοήτευση από τον πολιτικό χώρο. Μάλλον όχι τυχαία η παρουσία του στη δημόσια ζωή, με τη μορφή συμμετοχής σε θεσμικά όργανα, περιορίζεται στα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση. Δεν ανέπτυξε ποτέ ιδιαίτερες σχέσεις με πολιτικούς κύκλους και, παρά την άγρυπνη και συνεχή παρακολούθηση των τεκταινομένων της χώρας, κράτησε αποστάσεις από το σύνολο σχεδόν της τοπικής κοινωνίας. Το αίτημα για διαφάνεια, έλεγχο και δημόσια κρίση των πεπραγμένων της διοίκησης επανέρχεται διαρκώς στο έργο του. Παρά τις συνταγματικές του απόψεις [Επαναλαμβάνει συνεχώς την ανάγκη σύγκλησης εθνικής συνέλευσης προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι διαδοχικές κυρίως εσωτερικές κρίσεις που μαστίζουν τη χώρα] δε θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι τοποθετήθηκε αναφανδόν υπέρ των εκφραστών των αντίστοιχων πεποιθήσεων στη χώρα, καθώς υπήρξε σχεδόν μόνιμα επικριτικός απέναντι στο σύνολο των πολιτικών ανδρών.
Η σχέση του με το δημόσιο χώρο ωστόσο δε θα μπορούσε να χαρακτηριστεί με όρους αποστασιοποίησης. Όχι απλά επειδή δεν έπαψε ποτέ να παρατηρεί και να σχολιάζει όλα τα μεγάλα και μικρά ζητήματα της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής αλλά γιατί ο ίδιος αποτέλεσε τμήμα της ιστορίας. Η προσωπική εμπειρία στάθηκε ο κυριότερος παράγοντας ανάδειξης της διαφορετικότητας του. Ο πεισματικός αγώνας του ενάντια στην αμφισβήτηση των περιουσιακών του δικαιωμάτων από το ελληνικό δημόσιο έφερε το στίγμα όχι μόνο της αναμενόμενης υπεράσπισης του εαυτού αλλά και μιας ολόκληρης κοσμοθεωρίας, τόσο στενά συνδεδεμένης με τις καταβολές του, εθνικές και ιδεολογικές, αλλά και τόσο μακριά από την ελληνική πραγματικότητα. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο διαχειρίστηκε τα ιδιωτικά του ζητήματα βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη γνώση των απόψεών του για το περιεχόμενο της έννοιας της ιδιοκτησίας και των δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτήν, αλλά και των συμπερασμάτων του για τον προβληματικό ρόλο του ελληνικού κράτους ως τροχοπέδη στην ανάπτυξη της χώρας. Στο έργο του The Hellenic Kingdom and the Greek Nation, το πρώτο αναγκαίο μέτρο που σημειώνει προς όφελος του έθνους είναι «Η ανακοίνωση εκ μέρους της κυβέρνησης της πρόθεσής της να διασφαλίσει όλα τα υπάρχοντα δικαιώματα επί των ιδιοκτησιών που έντιμα αποκτήθηκαν».
Το 1834 έστειλε ένα υπόμνημα στον Κωλέττη, τότε Υπουργό Εσωτερικών, που αφορούσε τον πολεοδομικό χάρτη της Αθήνας με σημειώσεις από το βρετανικό και αμερικανικό σύστημα, χάρη στο οποίο διορίστηκε επίτροπος στη Νομαρχία Αθηνών με αρμοδιότητες συμβουλευτικές ως προς την εφαρμογή τού σχεδίου πόλης. Το 1844 σχεδίασε ένα σύστημα υδροδότησης. Ανέκαθεν ενδιαφερόταν για την ίδρυση τραπεζών, ακόμα περισσότερο όμως για την αποκατάσταση των συγκοινωνιών στην ηπειρωτική Ελλάδα και το Αιγαίο και επέκρινε το Βρετανό πρεσβευτή, Edward Lyons, που, αντί να προωθεί αυτά τα θέματα, ασχολούνταν μόνο με την επέκταση της αγγλικής επιρροής στην κυβέρνηση.
Το 1835 έλαβε μέρος στην αποστολή που οργάνωσε ο Gordon στη Στερεά ενάντια στη ληστεία.
Το κύριο μέλημά του ωστόσο, πάνω και πέρα από ο,τιδήποτε, και παρότι αποτέλεσε για τον ίδιο πηγή συμφορών και τη μεγαλύτερη αποτυχία του, ήταν η ενθάρρυνση της γεωργίας. Η φορολογία και ο τρόπος είσπραξής της παρουσιάζεται ως η μεγαλύτερη ίσως μάστιγα της γεωργίας και ο κυριότερος ανασταλτικός παράγοντας της αγροτικής επιχειρηματικότητας, ιδιαίτερα για τους κτηματίες εκείνους που, μη θέλοντας να συμμετάσχουν στο κύκλωμα των ενοικιαστών ή/και τοκογλύφων, βρίσκονταν εκτεθειμένοι.
Αξιοσημείωτη είναι η παραδοχή του ότι η συγγραφή υπήρξε δεύτερη επιλογή, όταν η αγροτική-επιχειρηματική δραστηριότητά του είχε ήδη στεφθεί από ολοκληρωτική αποτυχία και ήταν φανερό, θα πρέπει να προσθέσουμε, ότι η ιστορία δε θα του επιφύλασσε καμία θέση ανάμεσα στους πρωτοπόρους της αναγεννημένης Ελλάδας, εφόσον και η ίδια η «αναγέννηση» αργούσε απελπιστικά να ξεκινήσει».
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΠΑΜΙΧΑ, «ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΓΗ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ GEORGE FINLAY», ΔΙΑΤΡΙΒΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, 2008
.
[ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΟΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΕ Ο FINLAY:
• Στις 5 Φεβρουαρίου 1827, συμμετείχε στην υποστήριξη της απόβασης στον Πειραιά των Ελληνικών Δυνάμεων υπό τον σημαίνοντα Βρετανό Φιλέλληνα στρατηγό Thomas Gordon, καθώς και στο βομβαρδισμό του Αγίου Σπυρίδωνος. Μ την επιχείρηση αυτή καταστράφηκαν τα 3 από τα 5 πυροβόλα μεγάλου διαμετρήματος, τα οποία είχαν εγκαταστήσει εκεί οι Τούρκοι, προκαλώντας απώλειες στις Ελληνικές δυνάμεις.
• Τον Μάρτιο του 1827, έλαβε μέρος στον αποκλεισμό της Ερέτριας και στην επιχείρηση του Ωρωπού. Η επιχείρηση αυτή αποσκοπούσε στην καταστροφή των γραμμών ανεφοδιασμού των τουρκικών στρατευμάτων που πολιορκούσαν την Ακρόπολη των Αθηνών, με στρατηγική επιδίωξη, την εκδίωξη των Τούρκων από την Αττική και τον τερματισμό της πολιορκίας της Ακρόπολης.
• Στις 8 Απριλίου 1827, έλαβε μέρος στον βομβαρδισμό του Βόλου, ο οποίος αποτελούσε το σημαντικότερο κέντρο εφοδιασμού στη Θεσσαλία. Εκεί κατέληγαν οι αποστολές ανδρών και πολεμοφοδίων από την Κωνσταντινούπολη και τη Θεσσαλονίκη, πριν διαπεραιωθούν στη Στερεά Ελλάδα.
• Από τον Μάιο ως το Σεπτέμβριο του 1827, λαμβάνει μέρος σε όλες τις ναυτικές επιχειρήσεις που συνέβαλαν στην επιτυχία της Ελληνικής Επανάστασης, σε συνδυασμό με τη Συνθήκη του Λονδίνου που υπογράφηκε στις 6 Ιουλίου 1827. Ιδιαιτέρως δε, διακρίνεται στη Ναυμαχία της Ιτέας, στις 30 Σεπτεμβρίου 1827, όπου βυθίστηκε η τουρκική ναυαρχίδα και καταστράφηκαν τα 9 από τα 11 τουρκικά πλοία που στάθμευαν εκεί. Επίσης, μετά την ναυμαχία κατασχέθηκαν τρία μεγάλα μεταγωγικά και το περιεχόμενό τους.
Μετά τη Ναυμαχία της Ιτέας, ο Finlay για λόγους υγείας, αποσύρθηκε στον Πόρο και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα. Εκεί, αγόρασε και ανακαίνισε το 1835, ένα κτίσμα της Τουρκοκρατίας, επί της οδού Κέκροπος στην Πλάκα. Ταυτόχρονα, αγόρασε το κτήμα Λιοσάτι στις Αφίδνες, με σκοπό να εφαρμόσει τις νέες ευρωπαϊκές μεθόδους καλλιεργειών. Όμως το όραμα αυτό απέτυχε και αναγκάσθηκε να πωλήσει την έκταση αυτή, στο στρατηγό και μετέπειτα υπουργό Σκαρλάτο Σούτζο, γόνο σημαίνουσας Φαναριωτικής οικογένειας της Ελληνικής Επανάστασης.
Όταν απέτυχε η προσπάθεια του για την ανανέωση των καλλιεργητικών συστημάτων, ο Finlay στράφηκε προς τη συγγραφή πραγματειών, σχετικά με την κοινωνική, πολιτική και οικονομική κατάσταση της Ελλάδος.
Είναι θαμμένος στο Α΄ Νεκροταφείο της Αθήνας.]
.
[ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ GEORGE FINLAY
• Greece under the Romans: a historical view of the condition of
the Greek Nation
• History of the Byzantine Empire From VCCXVI to MLVII
• History of Greece From its Conquest by the Crusaders to its
Conquest by the Turks Edinburgh 1861
• History of Greece under Othoman and Venetian domination
• History of the Greek revolution, 1861
• The Hellenic kingdom and the Greek nation, 1837 ]

 πηγη 

Dionisis Vitsos

Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Δημοφιλείς κατηγορίες

...
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες του blog μας

Whatsapp Button works on Mobile Device only