εξώφυλλο: Προτομή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κωνστάντιου Β’_ συλλογή Αρχαιολογικού Μουσείου Πανεπιστημίου Πενσυλβανίας. Mary Harrsch [CC BY-SA 2.0], via Wikimedia Commons
γράφει ο Χείλων
Ο Κωνστάντιος Β’ (Φλάβιος Ιούλιος Κωνστάντιος) ήταν δευτερότοκος γιος του Μεγάλου Κωνσταντίνου και της Φαύστας (Φλαβία Μάξιμα Φαύστα Αυγούστα) και δεύτερος αυτοκράτορας της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (Βυζάντιο) από το 337 έως το 361. Γεννήθηκε στις 7 Αυγούστου 317, ανήλθε στον θρόνο το 337 σε ηλικία 21 ετών και μετά τον θάνατο του Μεγ. Κωνσταντίνου κληρονόμησε το ανατολικό ένα τρίτο της Αυτοκρατορίας. Μετά τον διαμοιρασμό των εδαφών της αυτοκρατορίας με τα αδέρφια του, Κωνσταντίνο Β’ και Κώνστα, παρέμεινε κάτοχος της Ανατολής και των υπόλοιπων Βαλκανίων πλην του Ιλλυρικού.
Ο Κωνστάντιος ήταν οπαδός του Αρειανισμού και όσον αφορά στην θητεία του συγκαταλέγεται μεταξύ των μακροβιότερων αυτοκρατόρων του Βυζαντίου.
Βίος
Ο Ρωμαίος ιστορικός Αμμιανός Μαρκελλίνος καταγράφει λεπτομερώς τον βίο και την βασιλεία του Κωνστάντιου, αλλά τον αδικεί αφού τον αντιμετωπίζει «με εχθρότητα» με αποτέλεσμα να θολώνει την υστεροφημία ενός κατά γενική ομολογία επιτυχημένου αυτοκράτορα. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι η θητεία του συνοδεύτηκε από ανασφάλεια, ίντριγκες και αδυναμία επίλυσης θρησκευτικών αντιπαραθέσεων.
Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί ο Δαλμάτιος (Φλάβιος Ιούλιος Δαλμάτιος) ο οποίος ήταν Καίσαρ (335-337) της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και μέλος της Δυναστείας του Κωνσταντίνου. Ήταν γιος του Φλάβιου Δαλμάτιου, τιμητή (censor) και ανιψιού του Κωνσταντίνου Α’ και είχε υπό τον έλεγχό του την Θράκη, την Αχαΐα και την Μακεδονία. Σκοτώθηκε από τους ίδιους τους στρατιώτες του το 337. Ο θάνατός του πιθανόν να σχετίζεται με τις εκκαθαρίσεις του Κωνστάντιου Β’ μετά το θάνατο του πατέρα του, ώστε να απαλλαγεί από τους διεκδικητές του θρόνου.
Ο Κωνστάντιος ευθύνεται για τον θάνατο των εξαδέλφων και των θείων του, από την οικογενειακή γραμμή της Θεοδώρας, κατά την μεγάλη σφαγή του 337. Δολοφονώντας συγγενείς του όπως τους Δαλμάτιο, Αννιβαλιανό και Ιούλιο Κωνστάντιο, τους οποίους θεώρησε διεκδικητές του θρόνου, ο Κωνστάντιος εδραίωσε την θέση του στην αυτοκρατορία. Τα μόνα μέλη αυτής της οικογενειακής γραμμής που κατόρθωσαν να επιβιώσουν ήταν ο Γάλλος και ο Ιουλιανός. Μετά την σφαγή και την κατανομή της αυτοκρατορίας μεταξύ των γιων του Κωνσταντίνου, ο Κωνστάντιος κατάφερε να εξασφαλίσει για τον εαυτό του τις διασημότερες και πλουσιότερες επαρχίες στην ανατολή και το σημαντικότερο, την Κωνσταντινούπολη την νέα πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και μετά τον θάνατο των αδελφών του, Κωνσταντίνου Β’ και Κώνστα, κατέστη ο μοναδικός ηγέτης. Ωστόσο, διδασκόμενος από τις θητείες του Διοκλητιανού και του Μεγάλου Κωνσταντίνου, συνειδητοποίησε ότι ήταν αδύνατο να κυβερνήσει μόνος την αυτοκρατορία και κατά την διάρκεια της βασιλείας του έχρισε Καίσαρες τους μοναδικούς άρρενες συγγενείς του, τον Γάλλο και αργότερα τον Ιουλιανό.
Πολιτική
Ο Κωνστάντιος επικρίνεται για άσκηση διστακτικής και αμυντικής εξωτερικής πολιτικής. Αυτό είναι κατανοητό δεδομένου ότι οι περισσότεροι Ρωμαίοι ακόμα και στην Ύστερη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, εξακολουθούσαν να έχουν εμμονή με την ιδέα της κατάκτησης και της επέκτασης. Ωστόσο, η συγκεκριμένη αμυντική πολιτική διαφύλαξε τα σύνορα της αυτοκρατορίας έναντι της αντίστοιχης Περσικής, οι βλέψεις της οποίας αναζωπυρώθηκαν κατά την διάρκεια της βασιλείας του φιλόδοξου και ικανού Σαπώρη Β’, καθώς και την απειλή των Γερμανικών φυλών στα δυτικά. Η πολιτική του ήταν εξαιρετικά σημαντική όσον αφορά στην προστασία και διαφύλαξη του πληθυσμού του Βυζαντίου, αφού ο φαύλος κύκλος σφετερισμού, εμφυλίου πολέμου και δυναστικών δολοφονιών είχαν ενισχύσει το αίσθημα ανασφάλειας και ευπάθειας, καθιστώντας τις ξένες επιθέσεις ολοένα και πιο επικίνδυνες. Οι εμφύλιοι πόλεμοι που είχαν καταστρέψει την αυτοκρατορία ήσαν ιδιαίτερα επιζήμιοι και οι απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό δυσαναπλήρωτες. Για παράδειγμα, κατά την διάρκεια της σύγκρουσης με τον σφετεριστή και δολοφόνο του αδελφού του Μαγνέντιο, ο Κωνστάντιος έχασε το 40% των ανδρών του, ενώ ο αντίπαλός του το 60% της δύναμής του.
Ως εκ τούτου, παρόλο που η αμυντική εξωτερική πολιτική του Κωνστάντιου δέχθηκε επικρίσεις, εντούτοις αποδείχθηκε αποτελεσματική και θα αποτελούσε γνώμονα για την μελλοντική στρατηγική της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Ο Κωνστάντιος ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένος στην θωράκιση της εσωτερικής σταθερότητας – κάτι που συχνά παραβλέπεται λαμβάνοντας υπόψη τους αιματηρούς εμφύλιους πολέμους και τις αναταραχές που είχαν προηγουμένως απειλήσει την αυτοκρατορία. Κατά την διάρκεια της βασιλείας του αντιμετώπισε πολλές εσωτερικές απειλές και αμφισβητήσεις, οι κυριότερες των οποίων ήσαν οι εξής:
– Βετρανίων (περ. 356): – Ρωμαίος στρατιωτικός και πολιτικός, γεννημένος στην επαρχία της Μοισίας (σημερινή Σερβία) που είχε υπηρετήσει υπό τον Μέγα Κωνσταντίνο. Την 1 Μαρτίου 350 η Κωνσταντίνα, αδελφή του Κωνστάντιου, φοβούμενη την εξέγερση του Μαγνέντιου, έπεισε τον Βετρανίωνα να αποδεχθεί τον τίτλο του Καίσαρα. Ο Βετρανίων βρισκόταν στην επαρχία της Ιλλυρίας όταν πληροφορήθηκε την εξέγερση του Μαγνέντιου και τον θάνατο του αδελφού του Κώνστα. Εν τω μεταξύ η Κωνσταντίνα έστειλε στον αδελφό της, ο οποίος εκείνη την εποχή βρισκόταν στην Έδεσσα (άνω Μεσοποταμία) αντιμετωπίζοντας την Περσική απειλή, επιστολή που τον ενημέρωνε για την εξέλιξη των γεγονότων. Ο Κωνστάντιος σε απάντηση απένειμε στον Βετρανίωνα διάδημα, αναγνωρίζοντάς τον ως Καίσαρα και προκειμένου να αντιμετωπίσει τον Μαγνέντιο, έστειλε χρήματα στα οποία τύπωσε την κεφαλή του στρατηγού και του ανέθεσε την διοίκηση των στρατευμάτων στον Δούναβη. Ο Βετρανίων ζητούσε συχνά από τον Κωστάντιο χρήματα και στρατιωτική βοήθεια για την αντιμετώπιση του Μαγνέντιου, ενώ ταυτόχρονα έστελνε επιστολές που διακήρυτταν την πίστη του σε αυτόν. Όταν σταμάτησαν οι διαπραγματεύσεις, οι Μαγνέντιος και Βετρανίων συμμάχησαν και έστειλαν πρέσβεις στον αυτοκράτορα. Οι πρεσβευτές συναντήθηκαν με τον αυτοκράτορα στην Ηράκλεια της Θράκης όπου μεταβίβασαν την πρόταση του Μαγνέντιου να δώσει την κόρη του ως σύζυγο στον Κωνστάντιο και ο ίδιος να παντρευτεί την Κωνσταντίνα, την αδελφή του αυτοκράτορα. Επιπλέον ζήτησαν να αποσύρει τα στρατεύματά του και να αποδεχθεί την πρώτη τιμή ως αυτοκράτορας. Ο Κωνστάντιος σε απάντηση απέρριψε την προσφορά τους.
Ο Κωνστάντιος συναντήθηκε με τον Βετρανίωνα στη Σερντίκα (σημερινή Σόφια) και κατόπιν μετέβησαν στην Νίσσα της Σερβίας. Στις 25 Δεκεμβρίου 350 ο Κωνστάντιος απευθυνόμενος στα συγκεντρωμένα στρατεύματα τους έπεισε να τον αναγνωρίσουν ως αυτοκράτορα και στη συνέχεια ο Βετρανίων παρέδωσε τον τίτλο. Σε ένδειξη σεβασμού ο Κωνστάντιος αποκάλεσε δημόσια τον ηλικιωμένο στρατηγό «πατέρα» και παρέθεσε προς τιμήν του επίσημο δείπνο. Ο Βετρανίων έζησε το υπόλοιπο της ζωής του ως ιδιώτης.
– Μαγνέντιος (Φλάβιος Μάγνος Μαγνέντιος) – Γεννημένος στη Σαμαρόμπριβα (Αμιένη) της Γαλατίας, διετέλεσε διοικητής των μονάδων της αυτοκρατορικής φρουράς. Ο στρατός όντας δυσαρεστημένος με τη συμπεριφορά του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κώνστα Α’, ανακήρυξε αυτοκράτορα τον Μαγνέντιο στις 18 Ιανουαρίου του 350. Ο Κώνστας Α’ εγκαταλείφθηκε απ’ όλους, εκτός από έναν μικρό αριθμό ακολούθων και δολοφονήθηκε λίγο αργότερα από στρατιώτες του ιππικού κοντά στα Πυρηναία. Ο Μαγνέντιος εξασφάλισε γρήγορα την υποστήριξη των επαρχιών Βρετανίας, Γαλατίας και Ισπανίας, λόγω του ότι υπήρξε ανεκτικός έναντι των Χριστιανών και των Παγανιστών. Έλεγξε επίσης τις επαρχίες της Ιταλίας και της Αφρικής μέσω της εκλογής ανθρώπων της εμπιστοσύνης του στα κορυφαία αξιώματα. Ο σφετεριστής προσπάθησε να ενισχύσει τον έλεγχο των πρώην επαρχιών του Κώνστα κινούμενος προς το Δούναβη.
Ο Κωνστάντιος Β’ άφησε τα μέτωπα κατά των Σύριων και των Περσών και στράφηκε δυτικά. Ο Μαγνέντιος διόρισε Καίσαρα τον Μάγνο Δεκέντιο (πιθανώς αδερφό ή γιό του) και αφού συγκέντρωσε όσες περισσότερες δυνάμεις μπορούσε αντιμετώπισε τον Κωνστάντιο στη μάχη της Μούρσας το 351. Την ημέρα των εχθροπραξιών, ο Μαγνέντιος ηγήθηκε των στρατιωτών του, ενώ ο Κωνστάντιος προτίμησε να προσευχηθεί για την έκβαση της σύρραξης σε κοντινή εκκλησία. Παρά τον ηρωισμό του ο Μαγνέντιος ηττήθηκε και αναγκάστηκε να επιστρέψει στη Γαλατία. Ως αποτέλεσμα της μάχης, η Ιταλία αποτίναξε τη φρουρά του και επανενώθηκε με τον Κωνστάντιο. Ο Μαγνέντιος έκανε την τελευταία του επίθεση το 353 στη μάχη του όρους Σέλευκος και όταν έχασε, αυτοκτόνησε με το ξίφος του. (Αμμιανός Μαρκελλίνος 14.5.2-5)
– Κλαύδιος Σιλβανός: Στρατηγός γεννημένος στην Γαλατία ο οποίος στις 11 Αυγ. 355 εξεγέρθηκε. Ο Σιλβανός είχε παραδοθεί μετά την μάχη της Μούρσας και ο Κωνστάντιος το 353 τον προήγαγε σε magister militum με αποστολή να αναχαιτίσει την Γερμανική απειλή, την οποία έφερε σε πέρας δωροδοκώντας τις Γερμανικές φυλές με χρήματα που είχε συγκεντρώσει. Λόγω δολοπλοκίας όμως που οργανώθηκε από μέλη της αυτοκρατορικής αυλής περιέπεσε σε δυσμένεια και ο Κωνστάντιος τον ανακάλεσε στο Μιλάνο. Τελικά δολοφονήθηκε από στρατιώτες τους οποίους δωροδόκησε ο Ουρσικίνος, που προοριζόταν ως αντικαταστάτης. (Αμμιανός Μαρκελλίνος 15.5.3-31).
– Κωνστάντιος Γάλλος (Φλάβιος Κλαύδιος Κωνστάντιος Γάλλος): Το 350 ο Μαγνέντιος επαναστάτησε και σκότωσε τον αυτοκράτορα Κώνστα. Ο Κωνστάντιος Β΄ ετοιμάστηκε να κινηθεί εναντίον του, αλλά χρειαζόταν έναν αντιπρόσωπο στην Ανατολή, οπότε κάλεσε τον Γάλλο στο Σίρμιο, τον έχρισε Καίσαρα (15 Μαρτίου 351) του έδωσε το όνομα Κωνστάντιος και ενίσχυσε τους δεσμούς του με τον ξάδελφό του επιτρέποντάς του να παντρευτεί την αδελφή του Κωνσταντίνα. Ο Γάλλος και η Κωνσταντίνα έμειναν στην Αντιόχεια. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του, ο Γάλλος είχε να αντιμετωπίσει μια Εβραϊκή εξέγερση. Ο Γάλλος διέταξε την εκτέλεση όλων των επαναστατών. Ο Αμμιανός αναφέρει ότι ο Γάλλος και η Κωνσταντίνα ξεκίνησαν διώξεις κατά πλουσίων ανθρώπων κατηγορώντας τους για τελετές μαγείας, με αποτέλεσμα την εκτέλεση αθώων και κατάσχεση των περιουσιών τους. Η ίδια πηγή ισχυρίζεται ότι ο Γάλλος βάδιζε ανώνυμα στην Αντιόχεια την νύχτα, ρωτώντας τους περαστικούς τι γνώμη έχουν για τον Καίσαρα, ενώ ο Ιουλιανός καταγράφει το μεγάλο χρονικό διάστημα που πέρασε ο Γάλλος στον Ιππόδρομο, πιθανώς για να λάβει λαϊκή υποστήριξη. Μετά τη σύλληψη του Μόντιου Μάγνου, εκδηλώθηκε συνωμοσία εναντίον του Γάλλου, όπου οι συνωμότες είχαν την συνδρομή δύο αξιωματικών, οι οποίοι τους είχαν υποσχεθεί τα όπλα για την εξέγερση. Όσοι συμμετείχαν στη συνομωσία καταδικάστηκαν σε θάνατο.
Στη συνέχεια ο Κωνστάντιος κάλεσε τον Γάλλο και την Κωνσταντίνα στο Μιλάνο. Η Κωνσταντίνα έφυγε πρώτη, προκειμένου να κερδίσει την εμπιστοσύνη του αδελφού της, αλλά πέθανε στη Βιθυνία, ενώ ο Γάλλος, του οποίου οι δεσμοί με τον Κωνστάντιο είχαν ατονήσει, παρέμεινε στην Αντιόχεια. Ο Κωνστάντιος προσπάθησε να τον δελεάσει υποσχόμενος να τον στέψει Αύγουστο, μια κίνηση η οποία έπεισε τον δεύτερο να μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη για να τον συναντήσει. Η ενέργεια όμως του Γάλλου να στέψει τον νικητή αρματοδρομιών στον ιππόδρομο ως Αύγουστος, εξόργισε τον Κωνστάντιο, ο οποίος τον συνέλαβε και τον καταδίκασε σε θάνατο.
– Ιουλιανός ο Παραβάτης (Φλάβιος Κλαύδιος Ιουλιανός): Το 360 κλήθηκε από τον Κωνστάντιο να στείλει μέρος του στρατού του στην Ανατολή, για να συμμετάσχει σε εκστρατεία εναντίον των Περσών. Στο άκουσμα της είδησης ή σύμφωνα με τους περισσότερους ιστορικούς, έπειτα από προσεκτικά ενορχηστρωμένη υποκίνηση του ίδιου του Ιουλιανού, το στράτευμα επαναστάτησε εναντίον του Κωνσταντίου και ανακήρυξε τον Ιουλιανό Αύγουστο στο Παρίσι, τον Φεβρουάριο του 360. Αρχικά, ο Ιουλιανός έστειλε επιστολή στον Κωνστάντιο ζητώντας αναγνώριση του νέου τίτλου του. Ο Κωνστάντιος αρνήθηκε αλλά δεν κινήθηκε εναντίον του, καθώς συνεχιζόταν ο πόλεμος με τους Πέρσες. Όλο το έτος πέρασε με τον Ιουλιανό να πραγματοποιεί επιχειρήσεις εναντίον των Φράγκων και των Αλαμανών και να προετοιμάζεται για εισβολή στην επικράτεια του Κωνστάντιου. Την άνοιξη του 361 πέρασε αιφνιδιαστικά στην παραδουνάβια περιοχή και κατέλαβε το Σίρμιο, ήδη όμως ο Κωνστάντιος βάδιζε εναντίον του για την τελική σύγκρουση αλλά δεν πρόλαβε διότι πέθανε στην Ταρσό της Κιλικίας στις 3 Νοεμβρίου 361. Μάλιστα, λίγο πριν πεθάνει, ονόμασε τον Ιουλιανό διάδοχό του και αποφεύχθηκε ο εμφύλιος πόλεμος.
Διακυβέρνηση – Θρησκεία
Αξίζει να αναφερθεί ότι ο Κωνστάντιος ήταν ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας που «πανηγύρισε» δημόσια νίκη σε εμφύλιο πόλεμο (Αμμιανός Μαρκελλίνος 21.16.14). Αυτή ήταν μια άνευ προηγουμένου αντίδραση για Ρωμαίο αυτοκράτορα, ειδικά αν αναλογισθούμε ότι στην πρώιμη αυτοκρατορία ο Οκταβιανός άλλαξε το όνομά του σε Αύγουστο για να αποστασιοποιηθεί ενεργά από την εμφύλια σύγκρουση. Η απόφαση του Κωνστάντιου υπογραμμίζει το γεγονός ότι η προστασία από τις εσωτερικές απειλές αποτελούσε σημαντική προϋπόθεση επιτυχημένης θητείας στην ύστερη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Ο Αμμιανός στο έργο του επικρίνει τον Κωνστάντιο για παράνοια και ροπή σε αυλικές ίντριγκες και δολοπλοκίες. Ο ιστορικός αναφέρει ότι αυτή η παράνοια δημιούργησε μια κουλτούρα υποψίας και φόβου στη Ρώμη (Αμμιανός Μαρκελλίνος 21.16.8-9 & 21.6.1-3 & 8-10). Ωστόσο, εξετάζοντας τις κινήσεις και τα σχέδια των αντιπάλων του, οι υποψίες του φαίνονται απόλυτα δικαιολογημένες – και μάλιστα αν περισσότεροι Ρωμαίοι αυτοκράτορες ήσαν το ίδιο «παρανοϊκοί» ίσως λιγότεροι να είχαν πέσει θύματα κινημάτων και στρατιωτικών εξεγέρσεων.
Το γεγονός ότι ο Κωνστάντιος ήταν ο μακροβιότερος και πλέον μνημονευόμενος αυτοκράτωρ από τους γιους του Κωνσταντίνου, μας δίδει την δυνατότητα να μελετήσουμε επιστάμενα πώς αναπτύχθηκαν και λειτούργησαν οι μεταρρυθμίσεις που εισήγαγε ο Μέγας Κωνσταντίνος. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την περίοδο βασιλείας του, καθώς δεν άλλαξε την πολιτική του, αλλά επέλεξε να συνεχίσει τα διοικητικά συστήματα που θέσπισε ο πατέρας του, όπως επί παραδείγματι την διάκριση μεταξύ στρατιωτικών και πολιτικών αξιωμάτων.
Κατά την διάρκεια της βασιλείας του η Κωνσταντινούπολη αύξησε την επιρροή της, ταυτιζόμενη σε σπουδαιότητα με την Ρώμη. Υπό τον Κωνστάντιο η πόλη κατέστη κέντρο της αυτοκρατορίας και ήταν η έδρα πολλών σημαντικών οικοδομικών έργων, σιταποθηκών, λουτρών και βιβλιοθήκης. Επιπλέον, η Εκκλησία των Αγίων Αποστόλων αναμορφώθηκε και έγιναν βελτιώσεις στην παροχή ύδρευσης.
Πράγματι, μετά την αναμόρφωση, ο ρήτορας Θεμίστιος (Λόγος 3) δήλωσε ότι η Κωνσταντινούπολη δεν ήταν πλέον μια δεύτερη πόλη αλλά το «αντίπαλο δέος» της Ρώμης.
Ο Κωνστάντιος ενίσχυσε τις θρησκευτικές πολιτικές της Κωνσταντίνειας Δυναστείας και υποστήριξε με πάθος τον Αρειανισμό. Με το διάταγμα του 365 διέταξε το κλείσιμο όλων των ειδωλολατρικών ναών, απαγόρευσε την πρόσβαση σε αυτούς και κατήργησε την εκτέλεση θυσιών τόσο ιδιωτικών όσο και δημόσιων, δηλώνοντας ότι όσοι δεν υπακούσουν θα εκτελεστούν (Θεοδοσιανός Κώδικας 16.10.4). Νόμοι όπως αυτοί και άλλοι θεσπίστηκαν ειδικά για να διασπάσουν την εξουσία και ίδρυση των Παγανιστικών ναών. Χαρακτηριστικά απομάκρυνε από την Γερουσία στη Ρώμη το περίφημο άγαλμα της Νίκης, καθώς πίστευε ότι ουδείς Χριστιανός έπρεπε να εργάζεται στη σκιά ενός ειδωλολατρικού μνημείου. Εντούτοις, παρέμειναν άλλες πρακτικές, όπως η καύση θυμιάματος και κεριών, οι οποίες αργότερα υιοθετήθηκαν από τον Χριστιανισμό.
Αξιολόγηση
Ο Κωνστάντιος περιγράφεται ως αλαζών, καχύποπτος, διακατεχόμενος από μανία καταδίωξης, αλλά ήταν ευσυνείδητος και ικανός. Αντιμετώπισε με επιτυχία τις προκλήσεις και τα προβλήματα, ήταν δραστήριος, αποτελεσματικός, διατήρησε την αυτοκρατορία ακέραια και εξασφάλισε εσωτερική σταθερότητα. Ο υπερτονισμός των ελαττωμάτων του προέκυψε από την αρνητική εικόνα που απέδωσε ο Αμμιανός Μαρκελλίνος και μάλλον οφείλεται στο γεγονός ότι ήταν οπαδός του Αρειανισμού.
Ο Κωνστάντιος απεβίωσε στην Μοψουεστία (πόλη της Κιλικίας) από πυρετό στις 3 Νοεμβρίου 361, ενώ επρόκειτο να αντιμετωπίσει τον Ιουλιανό, ο οποίος είχε επαναστατήσει και είχε αυτοανακηρυχθεί σε Αύγουστο.
Πηγές
Stephen Mitchell, History of the Later Roman Empire A.D 284-641. (Blackwell Publishing: Oxford, 2007)
ΠΗΓΗ chilonas.
Σας
προσκαλώ να εγγραφείτε στο νέο κανάλι μου στο you tube
Να το
στηρίξετε και να έχετε έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση.
Όπως
επίσης μπορείτε να μου στέλνετε στο mail μου dsgroupmedia@gmail.com
τα video σας να τα ανεβάζουμε άμεσα.
Αν σας άρεσε το άρθρο κάντε ένα like, κοινοποιήστε το
στους φίλους σας και μοιραστείτε μαζί τους την γνώση
.jpg){kind=link}
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.