Πανάρχαιο είναι το ιερό του Αμυκλαίου Απόλλωνος (επίσης γνωστό ως Αμυκλαίον), που υπήρξε το σπουδαιότερο κέντρο λατρείας των αρχαίων Σπαρτιατών και η ανάπτυξή του αρχίζει ήδη από την προϊστορική περίοδο. Ερείπια του ναού σώζονται σε μικρή απόσταση από την σύγχρονη Σπάρτη, εκεί όπου κατά την αρχαιότητα βρισκόταν η πόλη Αμύκλαι. Πρόεκται για έναν πολύ ενδιαφέρον αρχαιολογικό χώρο στην Πελοπόννησο, που θα κεντρίσει την περιέργεια σε όσους ενδιαφέρονται να μάθουν για αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικά μνημεία.
Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου
Αρχαιολογικός χώρος
Μόλις 5 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από το κέντρο της Σπάρτης και επί του λόφου της Αγίας Κυριακής, που βρίσκεται περίπου 600 μέτρα ανατολικά του σύγχρονου οικισμού Αμύκλες, εντοπίζονται τα κατάλοιπα από το αρχαίο ιερό του Αμυκλαίου Απόλλωνος. Το ιερό αυτό αποτελούσε, σύμφωνα με τις γραπτές πηγές (όπως οι αναφορές του αρχαίου συγγραφέα Πολύβιου), το σπουδαιότερο κέντρο λατρείας των Λακεδαιμονίων.
Η ταύτιση της θέσεως του ιερού επιβεβαιώθηκε από την ανακάλυψη, στο λόφο της Αγίας Κυριακής και στα περίχωρα, ενσφράγιστων θραυσμάτων κεράμων στέγης, όπου διακρίνονται οι λέξεις Απόλλωνος και Αμυκλαίοι.
Λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες που μας παρέχει ο Πολύβιος, καθώς και το γεγονός ότι το άλλο σημαντικό ιερό της αρχαίας πόλης, αυτό της Αλεξάνδρας Κασσάνδρας, εντοπίστηκε κοντά στο σύγχρονο χωριό, εικάζεται ότι οι αρχαίες Αμύκλαι εκτείνονται βόρεια και δυτικά του λόφου της Αγίας Κυριακής προς το σύγχρονο χωριό Αμύκλες.
Ανασκαφές και θρόνος
Ο Χρήστος Τσούντας ήταν ο πρώτος ανασκαφέας του ιερού, το 1889-90. Ο εν λόγω αρχαιολόγος αποκάλυψε κτιστό θρόνο και τον περίβολο του ναού. Στα νοτιοδυτικά της νεώτερης εκκλησίας της Αγίας Κυριακής ανασκάφηκε ημικυκλικό θεμέλιο με ορθογώνια κατασκευή στο εσωτερικό. Ο Τσούντας θεώρησε την κατασκευή αυτή ως βάθρο του αγάλματος του Απόλλωνος.
Η ανασκαφή συνεχίστηκε το 1904 από τον Α. Furtwaengler και τον αρχιτέκτονα E. Fiechter (1904), και το 1907 από τον Α. Σκιά, ο οποίος μετακίνησε την εκκλησία της Αγίας Κυριακής για να συμπληρωθεί η ανασκαφή και να ελευθερωθούν τα αρχιτεκτονικά μέλη του θρόνου.
Κατά την ανασκαφή αυτή εξακριβώθηκε ότι ο θρόνος βρισκόταν κάτω από το εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής. Η ανασκαφή συνεχίστηκε το 1924 από τους E. Buschor και W. von Massow και επιβεβαιώθηκε η χρήση του χώρου ως λατρευτικού ήδη από τα ύστερα μυκηναϊκά χρόνια.
Βωμός και άλλα ευρήματα
Επίσης ανακαλύφθηκε ένας κυκλικός κλιμακωτός βωμός. Μια νέα, ακριβέστερη αναπαράσταση του κυκλικού βωμού, μέσω της σχεδιαστικής απόδοσης από μόνο 5 οικοδομικά μέλη, έχει παρουσιασθεί από τον Μανόλη Κορρέ. Στα πλαίσια των εργασιών αναστήλωσης που διεξήχθησαν κατά τους θερινούς μήνες του 2009, μπόρεσε να πραγματοποιηθεί η μερική αναστήλωση και αυτού του μνημείου, αλλά και να επιβεβαιωθεί το εκτόπισμά του, που ανέρχεται σε 8 μέτρα διάμετρο και 4 μέτρα ύψος.
Εξάλλου, βρέθηκαν θεμέλια οικοδομημάτων που χρονολογούνται τον 4ο με 5ο αιώνα μ.Χ.. Παράλληλα, αποκαλύφθηκε ένα τμήμα ερμαϊκής στήλης, που είχε χρησιμοποιηθεί ως οικοδομικό υλικό για την κατασκευή ενός αγωγού. Η στήλη χρονολογείται στον 4ο αιώνα μ.Χ.
Αποτελεί ευτυχές γεγονός ότι το χαμένο πάνω τμήμα της στήλης ανακαλύφθηκε στις αποθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου της Σπάρτης. Τελικά αποδείχτηκε ότι αυτό το θραύσμα είχε βρεθεί σε χωράφι κοντά στις Αμύκλες το 1890, κατά τις ανασκαφικές εργασίες που διηύθυνε ο Τσούντας.
Ιστορία του Αμυκλαίου
Το Αμυκλαίον ακμάζει σε όλες σχεδόν τις φάσεις της προϊστορικής περιόδου. Οι ανασκαφές έδειξαν την ύπαρξη οικισμού της Μεσοελλαδικής περιόδου (2000-1600 π.Χ.) πάνω στο λόφο. Κατά την Μυκηναϊκή εποχή (1600-1100 π.Χ.) η θέση παίρνει λατρευτικό χαρακτήρα, όπως πιστοποιούν τα πολυάριθμα ειδώλια που ήλθαν στο φως.
Από την Αρχαϊκή έως και την Ρωμαϊκή περίοδο, το Αμυκλαίον αποτελεί σημαντικό πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο της Σπάρτης. Η σημαντικότατη σπαρτιατική γιορτή Υακίνθεια που λάμβανε χώρα στο Αμυκλαίον συμβολίζει την πολιτική συμφιλίωση της Δωρικής Σπάρτης (Απόλλων) με τον προδωρικό πληθυσμό των Αμυκλών (Υάκινθος).
Σημειώνεται πως ο αρχιτέκτων Βαθυκλής από την ιωνική Μαγνησία επί Μαιάνδρω προσκλήθηκε να φιλοτεχνήσει στη Σπάρτη το θρόνο, που πλαισίωνε το ύψους 14 μέτρων ξόανο του Απόλλωνα κατά τα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ., την εποχή δηλαδή που η Σπάρτη αναδείχτηκε νικήτρια από τη σύγκρουση με το Άργος και στη συνέχεια ίδρυσε την Πελοποννησιακή Συμμαχία. Σε αυτήν ακριβώς τη δεύτερη μνημειακή φάση του ιερού πραγματοποιήθηκε η ανέγερση του κυκλικού βωμού. Πολλά αρχιτεκτονικά μέλη από τον "Θρόνο" του Βαθυκλέους αναγνώρισε, ταύτισε και δημοσίευσε ο Α. Δεληβοριάς το 1968.
Πηγές
Ανδρόνικος, Μ., Λακωνικά ανάγλυφα, Πελοποννησιακά 1, 1956, σελ. 253-314.
Αντωνάκος, Σ.Π., Aμύκλαι (1982).
Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας http://www.tapantareinews.gr, για περισσότερη ενημέρωση. ⭐Εγγραφείτε - SUBSCRIBE: http://bit.ly/2lX5gsJ Website —►http://bit.ly/2lXX2k7 SOCIAL - Follow us...:
Facebook...► http://bit.ly/2kjlkot
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.