Ένα από τα σημαντικότερα αρχαία θέατρα έρχεται στο φως στην Αρχαία Θουρία

Μέσα σε έναν ελαιώνα δέκα λεπτά από την πόλη της Καλαμάτας, ανασκάπτεται τα τελευταία τρία χρόνια, ένα από τα σημαντικότερα αρχαία θέατρα των ελληνιστικών χρόνων: το θέατρο της αρχαίας Θουρίας.

Μέχρι και σήμερα, οι αρχαιολόγοι γνωρίζουν ελάχιστα για την πόλη της αρχαίας Θουρίας, αφού οι αναφορές για αυτήν στην αρχαία γραμματεία είναι ελάχιστες. Αν και οι ανασκαφές ξεκίνησαν πριν από 20 χρόνια, έχουν γίνει συστηματικές τα τελευταία 10, χρόνος που θεωρείται πολύ μικρός για την ανασκαφική έρευνα.

Τα λίγα λόγια του περιηγητή Παυσανία που έζησε και ταξίδεψε στην Ελλάδα τον 2ο αιώνα μ.Χ. και μίλησε για την Θουρία που παρέδωσαν οι Ρωμαίοι στους Σπαρτιάτες, οδήγησαν τους αρχαιολόγους λίγα χιλιόμετρα βόρεια του σημερινού χωριού που ονομάζεται Θουρία.

Επικεφαλής της έρευνας και της ανασκαφής της πόλης είναι η αρχαιολόγος και επίτιμη έφορος αρχαιοτήτων Δρ. Ξένη Αραπογιάννη, που βρίσκεται εκεί με την ομάδα της την τελευταία 20ετία. «Οι αρχαιολόγοι δεν απογοητευόμαστε ποτέ», εξηγεί η υπεύθυνη της ανασκαφής, η οποία έχει αφιερώσει ένα κομμάτι της ζωής της στην ανασκαφή της αρχαίας Θουρίας. «Ίσα-ίσα που πάντα υπάρχει ελπίδα ότι θα το βρεις αυτό που ψάχνεις».

Θέατρο με μοναδικά χαρακτηριστικά

Η ανασκαφή αποτελεί μία μόνιμη πηγή εκπλήξεων για την αρχαιολογική ομάδα της δρας Αραπογιάννη. Έτσι συνέβη και με το θέατρο. Δύο μισοθαμένοι λαξευμένοι ογκόλιθοι ήταν η αφορμή για να ξεκινήσει η ανασκαφή στο σημείο.

Το θέατρο ήταν άγνωστο και η ανακάλυψη του προσθέτει ένα νέο σημαντικό κεφάλαιο στα ευρήματα της εγχώριας αρχαιολογικής σκαπάνης. Εκτός από το ότι είναι ένα από τα μεγαλύτερα θέατρα της αρχαίας Ελλάδας, με ορχήστρα που έχει διάμετρο 16,5 μέτρα, έχει και ένα ακόμα χαρακτηριστικό που συναντάται σε μόλις άλλα τρία θέατρα του ελλαδικού χώρου.

«Το θέατρο διέθετε ξύλινη σκηνή», εξηγεί η Δρ. Αραπογιάννη. «Επάνω λοιπόν σε τρεις αύλακες συρόταν η ξύλινη σκηνή, δίνονταν οι παραστάσεις και στη συνέχεια έσυραν τη σκηνή αυτή πίσω σε ένα χώρο στεγασμένο, την λεγόμενη σκηνοθήκη, όπου και την φύλασσαν για τις επόμενες παραστάσεις».

ANCIENT THOURIA, MESSINIA, GREECE: Οι ράγες της σκηνής του αρχαίου θεάτρου της Μεσσήνης.

Οι αύλακες αυτοί υπάρχουν μόνο στο θέατρο της Μεσσήνης, της Μεγαλόπολης και κάποια στοιχεία σώζονται και στο θέατρο της Σπάρτης.

«Είναι πραγματικά πολύ εντυπωσιακοί οι αύλακες, γιατί σώζονται σε άριστη κατάσταση», περιγράφει η Δρ. Αραπογιάννη. «Ήδη τους έχουμε αποκαλύψει σε μήκος 30 μέτρων και πιστεύουμε ότι το συνολικό τους μήκος θα πρέπει να φτάνει στα 50 μέτρα».

Τέλος, έχει αποκαλυφθεί πλήρως ο αποχετευτικός αγωγός, που περιτρέχει την ορχήστρα καθώς και η πρώτη σειρά των εδωλίων τα οποία βρίσκονται αδιατάρακτα στη θέση τους. Ενώ, στην νότια (δεξιά) πλευρά του κοίλου σώζονται συνολικά πέντε βαθμίδες των κερκίδων με μεγάλο μέρος των εδωλίων στη θέση τους.

Το αρχαίο θέατρο είναι του 3ου αιώνα π.Χ., αλλά όταν πλέον είχε εγκαταλειφθεί η πόλη ήρθαν μεταγενέστεροι βυζαντινοί, υστεροβυζαντινοί κάτοικοι και κατασκεύασαν με υλικά από το θέατρο και επάνω σε αυτό, κτίσματα, πιθανόν αγροτικής χρήσης, καταστρέφοντας ένα μέρος του.

Η αρχαία Θουρία

Η αρχαία Θουρία έχει μια μακραίωνη ιστορία. Η κατοίκηση της πόλης ξεκίνησε την τρίτη χιλιετία π.Χ. και συνέχισε να κατοικείται συνεχώς σε όλη τη χρονική περίοδο μέχρι τους ύστερους βυζαντινούς χρόνους. Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει μια πολιτισμική έκρηξη στους μυκηναϊκούς χρόνους, όπου φαίνεται να έχει αναπτύξει έναν τεράστιο πολιτισμό, δεδομένου ότι έχουν βρεθεί ένας θολωτός ηγεμονικός τάφος και ένα νεκροταφείο θολωτών μυκηναϊκών τάφων.

Ως «περίοικος» πόλη, η αρχαία Θουρία, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη Μεσσηνία αφού υπήρξε η σημαντικότερη πόλη της δυτικής Μεσσηνίας και η δεύτερη σε δύναμη πόλη μετά το 369 π.Χ., όταν ιδρύθηκε η Μεσσήνη. Γι’ αυτό και η θάλασσα, από την Αβία και τις Φαρές μέχρι τις εκβολές του Παμίσου ποταμού, ονομαζόταν Θουριάτης κόλπος.

ANCIENT THOURIA, MESSINIA, GREECE: Η Δρ. Ξένη Αραπογιάννη στο Ασκληπιείο.

Τις συστηματικές ανασκαφές η Δρ. Αραπογιάννη τις ξεκίνησε το 2009 υπό την αιγίδα της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας. Με τη χρήση των αρχαίων πηγών, γεωφυσικών ερευνών, αλλά και τις υποδείξεις ντόπιων, ξεκίνησαν οι δοκιμαστικές ανασκαφικές τομές το

«Έχουμε να κάνουμε με μια μεγάλη πόλη, η οποία έχει ερευνηθεί πολύ λίγο γι’αυτό έχουμε και λίγα ιστορικά στοιχεία που μπορούμε να ξέρουμε για αυτήν», εξηγεί η Δρ. Αραπογιάννη. «Ως περίοικος πόλη της Σπάρτης, από όταν οι Σπαρτιάτες κατέλαβαν τη Μεσσηνία, στα τέλη του 8ου αιώνα π.Χ., έτυχε καλύτερης μεταχείρισης από τις άλλες της Μεσσηνίας και για αυτό το λόγο γνώρισε πολύ μεγάλη ακμή, επειδή ήταν υπό την προστασία της Σπάρτης».

Αντιθέτως, οι υπόλοιποι Μεσσήνιοι, ήταν είλωτες των Σπαρτιατών, για αυτό και οι πόλεις τους παρήκμασαν.

«Είναι πολύ μεγάλη τύχη για μας το ότι το εντοπίσαμε και βρήκαμε το αρχαίο θέατρο», εξηγεί η Δρ. Αραπογιάννη. «Το να υπάρχει ένα αρχαίο θέατρο σε μια αρχαία πόλη σημαίνει ότι αυτή η πόλη ήταν πολύ σημαντική και στην αρχαιότητα ήταν πολύ ισχυρή οικονομικά και πολιτικά. Γιατί ένα αρχαίο θέατρο απαιτεί πολύ μεγάλες δαπάνες και πολύ μεγάλη οικονομική δύναμη της πόλης».

Έτοιμο για αναστήλωση το Ασκληπιείο

Από το 2009 μέχρι το 2013, η ομάδα είχε αφιερωθεί στην ανασκαφή του Ασκληπιείου. Ένα καταπληκτικό συγκρότημα με υπέροχο δωρικό ναό αφιερωμένο στον Ασκληπειό και στην Υγεία, όπου και κατέφευγαν οι άνθρωποι την εποχή εκείνη για να γιατρευτούν.

Τα ευρήματα στην περιοχή της στοάς του Ασκληπειίου ήταν πολλά. Βρέθηκε μεγάλος αριθμός πήλινων ειδωλίων, ανάγλυφων πλακιδίων και γυναικείων προσωπείων, επιγραφές, νομίσματα και χάλκινα ιατρικά εργαλεία. Βρέθηκαν επίσης τμήματα ενσφράγιστων κεραμίδων με την επιγραφή «ΔΑΜΟΣΙΟΙ», που επιβεβαιώνουν τον δημόσιο χαρακτήρα των οικοδομημάτων.

Δυσκολίες

Εμπόδια υπάρχουν πολλά. Μερικοί από τους ιδιοκτήτες των χωραφιών δεν επιθυμούν να τα παραδώσουν για ανασκαφή και η διαδικασία των απαλλοτριώσεων είναι χρονοβόρα, ενώ οι αγροτικοί δρόμοι που οδηγούν στον τόπο της ανασκαφής είναι σε άθλια κατάσταση.

Τα τελευταία χρόνια δεν έχουν δοθεί κρατικά και ευρωπαϊκά κονδύλια για ανασκαφές. «Οι ανασκαφές πραγματοποιούνται χάρη σε χορηγούς», εξηγεί η κυρία Αραπογιάννη.

Ενώ αναμένεται η αναστήλωσή του Ασκληπειίου, αλλά και το άνοιγμά του προς το κοινό, είναι άγνωστο πότε το υπουργείο θα προκηρύξει κάποια θέση για φύλακες του χώρου, ώστε και να λειτουργήσει.

Τα τελευταία χρόνια δεν έχουν δοθεί κρατικά και ευρωπαϊκά κονδύλια για ανασκαφές. «Οι ανασκαφές πραγματοποιούνται χάρη σε χορηγούς», εξηγεί η κυρία Αραπογιάννη. «Μεγάλος χορηγός είναι το Ίδρυμα Γρηγορίου και Βικτωρίας Καρέλια, το οποίο μας στηρίζει από την αρχή των ανασκαφών καθώς και το ίδρυμα Καπετάν Βασίλη Κωνσταντακόπουλου».

Οι εθελοντές

Η ομάδα της Δρος Αραπογιάννη αποτελείται από δύο αρχαιολόγους και 10 έως 15 εργάτες, ενώ υπάρχει και συμμετοχή δεκάδων φοιτητών αρχαιολογίας από ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια.

Ο Θάνος Λουμπρούκος, φοιτητής του τμήματος αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, βοηθάει στην ανασκαφή για δύο εβδομάδες. Είτε με μια σκούπα, είτε με πινέλο, μαζεύει και παίρνει το χώμα που έχει πέσει στα ήδη ανασκαμμένα καθίσματα του θεάτρου.

ANCIENT THOURIA, MESSINIA, GREECE: Μια από τις αρχαιολόγους που εργάζεται στην ανασκαφή της αρχαίας Θουρίας.

Το πτυχίο αρχαιολογίας, είναι για τον Λουμπρούκο το δεύτερο πτυχίο του. Το πρώτο ήταν στο Πολυτεχνείο. Είχε διαβάσει τις δημοσιεύσεις της Δρος Αραπογιάννη και ήταν όνειρό του να δουλέψει και ο ίδιος σε μια ανασκαφή.

«Είναι η πρώτη φορά που συμμετέχω σε μια ανασκαφή και με εξιτάρει το να βρούμε κάτι καινούριο, μαθαίνουμε πάρα πολλά πράγματα», περιγράφει ο Λουμπρούκος. «Ασχολούμαστε με πάρα πολλά αντικείμενα και τώρα ερχόμαστε σε επαφή με αυτό το οποίο ασχολούμαστε θεωρητικά».

Το μέλλον

Η Δρ Αραπογιάννη είναι ενθουσιασμένη για το μέλλον. Ο Παυσανίας, αν και δεν ανέφερε τίποτα για το αρχαίο θέατρο, αναφέρει την ύπαρξη αρχαίων ιερών, τα οποία και η ομάδα της Δρος Αραπογιάννη θα αναζητήσει στο μέλλον.

Αφού τελειώσει η ανασκαφή του θεάτρου, η ομάδα θα συνεχίσει να ψάχνει για την υπόλοιπη πόλη που περικλείεται εντός των αρχαίων τειχών της ακρόπολης. Ενδεχομένως να βρεθούν δημόσια κτήρια, όπως στάδιο και γυμνάσιο, αλλά και ιδιωτικές κατοικίες.

«Έχουμε ενδείξεις του τι θα βρούμε, αλλά οι ενδείξεις δεν μας λένε τι ακριβώς μπορούμε να βρούμε», λέει η ίδια. «Αυτή είναι και η γοητεία της ανασκαφής, το άγνωστο και η έκπληξη».

πηγη  esiepin.

Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας http://www.tapantareinews.gr, για περισσότερη ενημέρωση. ⭐Εγγραφείτε - SUBSCRIBE: http://bit.ly/2lX5gsJ Website —►http://bit.ly/2lXX2k7 SOCIAL - Follow us...: Facebook...► http://bit.ly/2kjlkot