Τετάρτη 23 Ιουνίου 2021

ΚΑΠΕΤΑΝ ΚΕΦΑΛΑΣ: ΕΝΑΣ ΤΥΧΟΔΙΩΚΤΗΣ ΚΟΝΤΕΣ, ΙΔΙΟΤΥΠΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΄21

 

Ζακυνθινός θαλασσοπόρος, τυχοδιώκτης και απατεώνας. Παρά τον τυχοδιωκτικό του χαρακτήρα, θεωρείται ένας από τους αληθινούς κοσμοπολίτες Έλληνες του 19ου αι. και είναι πολυγραφότατος ως συγγραφέας.
Ο κόντε Νικόλαος Κεφαλάς γεννήθηκε το 1770 και μεγάλωσε στη Ζάκυνθο , όπου και διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα κοντά στον επαναστάτη Αντώνιο Μαρτελάο, δάσκαλο και του Δ. Σολωμού, και τον καθολικό φιλέλληνα ιερωμένο Νικολό Ρενώ. Γόνος αρχοντικής, αλλά φτωχής οικογένειας του Libro d’ Oro. Από μικρή ηλικία στράφηκε στη θάλασσα και το εμπόριο, αρχικά ως ναύτης και αργότερα ως καπετάνιος σε δικό του πλοίο, πραγματοποιώντας αρκετά ταξίδια στη Μεσόγειο θάλασσα. Ταξίδεψε πολύ σε Ευρώπη, Αμερική και Ασία ενώ δραστηριοποιήθηκε υπέρ του Αγώνα της Εθνικής Ανεξαρτησίας του 1821. Πολυγραφότατος, ανέπτυξε μεγάλη συγγραφική δράση, κατά κύριο λόγο με έργα ναυτικού περιεχομένου. Η ζωή του στάθηκε μυθιστορηματική.
Μεταξύ των ετών 1809-10 βρέθηκε στους Παξούς, που ήταν εκείνη τη περίοδο υπό γαλλική κατοχή.
[Το 1809, το Ηνωμένο Βασίλειο νίκησε τον γαλλικό στόλο στα ανοικτά της Ζακύνθου στις 2 Οκτωβρίου και κατέλαβε την Κεφαλονιά, τα Κύθηρα και τη Ζάκυνθο. Οι Βρετανοί κατέλαβαν τη Λευκάδα το 1810. Το νησί της Κέρκυρας παρέμεινε υπό την κυριαρχία των Γάλλων μέχρι το 1814.]
Εκεί επιδόθηκε σε μια προσπάθεια εκδίωξης από το νησί της γαλλικής φρουράς. Αφού παρουσιάστηκε ως δήθεν απεσταλμένος του Άγγλου αρχιστράτηγου Όσβαλντ και με την συνεργασία των τοπικών αρχόντων κατάφερε να διώξει τη γαλλική φρουρά και να υψώσει μια αγγλική σημαία στην περιοχή. Γνωρίζοντας, όμως, ότι σύντομα οι Γάλλοι θα αποστείλουν στρατιωτικές δυνάμεις και θα προσπαθήσουν να ανακαταλάβουν τους Παξούς διέφυγε για τη Ζάκυνθο, έχοντας όμως καρπωθεί τα χρήματα του δημοσίου ταμείου που είχε λάβει δίνοντας την υπόσχεση ότι θα περιέπλεε γύρω από το νησί δήθεν για προστασία. Κατέχοντας δίπλωμα καταδρομέα από την αγγλική διοίκηση της Ζακύνθου προβαίνει σε εξορμήσεις στο Ιόνιο με στόχο τα γαλλικά πλοία.
Όμως το 1812 κατηγορήθηκε για ναυταπάτη όταν, σύμφωνα με ισχυρισμούς Ζακυνθινών επιχειρηματιών, οικειοποιήθηκε εμπορεύματα, που του είχαν αναθέσει να μεταφέρει με το πλοίο του στην Κωνσταντινούπολη. Αν και αρνήθηκε τις κατηγορίες το δικαστήριο το 1815 τον έκρινε ένοχο, δήμευσε την περιουσία του στο νησί και του απαγόρευσε την επιστροφή στο Ιόνιο εφ’ όρου ζωής. Οπότε, οι καλές σχέσεις του με τους Άγγλους θα κλονιστούν και θα στραφεί υπέρ των Γάλλων.
Εξόριστος, πλέον, από την παρτίδα του συνέχισε τα ταξίδια του στη θάλασσα. Ένας από τους επόμενους σταθμούς του ήταν η Ρωσία, όπου ναυπήγησε ένα καινούργιο καράβι που ονόμασε … «Υπομονή». Με το πλοίο αυτό ταξίδεψε τα επόμενα χρόνια στον Εύξεινο Πόντο, τη Μεσόγειο αλλά και τον Ατλαντικό φτάνοντας μέχρι και την Αμερική. Εκεί φαίνεται πως έλαβε χρήματα από τους ομογενείς υποσχόμενος κέρδη από διάφορες επιχειρήσεις.
Την περίοδο αυτή έρχεται σε επαφή με εξέχουσες προσωπικότητες της εποχής του, όπως τους Αδαμάντιο Κοραή , Ανδρέα Κάλβο και Ούγκο Φώσκολο, ενώ θα γίνει δεκτός στη Δρέσδη από το Μέγα Ναπολέοντα, ο οποίος του έδωσε συστατική επιστολή προς το Γάλλο πρεσβευτή του στην Κωνσταντινούπολη.
Το 1817 ταξίδεψε στη Βιέννη για να τυπώσει τα ναυτικά του συγγράμματα «Οδηγία Θαλάσσιος» και «Θαλάσσιος Νομοθεσία». Ακολούθησε το «Σχέδιον τοπογραφικόν του Θρακικού Βοσπόρου», που κυκλοφόρησε τον επόμενο χρόνο στο Λονδίνο. Το 1818 εξέδωσε ναυτικό χάρτη των ελληνικών θαλασσών με τίτλο «Χάρτα εκτεταμένη του Αρχιπελάγους», καθώς και τη «Χάρτα ναυτική της Μεσογείου».
Το διάστημα 1819-21 ταξίδεψε στις Ινδίες και την Περσία . Σε συνάντησή του με …τον Σάχη της Περσίας Μεχμέτ Αλη Μιρζά, ανέλαβε εκ μέρους του να μεταβεί στη Ρωσία προκειμένου να παροτρύνει τον Τσάρο σε πόλεμο εναντίον των Τούρκων.
Κατά τον περίπλου του στην Ερυθρά Θάλασσα και έχοντας υπό τις διαταγές του έναν στολίσκο πλοίων με ελληνική σημαία προέβη σε καταδιώξεις τουρκικών καραβιών.
Με την έναρξη της επανάστασης του 1821 ταξίδεψε στη Ρωσία και την Πορτογαλία με σκοπό να προωθήσει τις ελληνικές θέσεις σχετικά με τον Αγώνα και να εξασφαλίσει την υποστήριξη ξένων ηγετών. Επέστρεψε στην επαναστατημένη χώρα τον Αύγουστο του 1822, στο Ναύπλιο. Στα 1823 ταξίδεψε εκ νέου στις Ινδίες προκειμένου να πείσει τους Πέρσες εμπόρους να συνδράμουν χρηματικά στον Αγώνα των Ελλήνων για ανεξαρτησία. Το ποσό που συγκέντρωσε το παρέδωσε ο ίδιος στο Λονδίνο το 1824, στους Ορλάνδο και Λουριώτη, που εκ μέρους των Ελλήνων διαπραγματεύονταν εκεί το σκανδαλώδες δάνειον της Αγγλίας.
Στην Ινδία γνωρίστηκε με τον λόγιο Δημήτριο Γαλανό, ο οποίος του παρέδωσε ένα πολύτιμο χειρόγραφο με κείμενο του φιλοσόφου Σανακέα στα σανσκριτικά, καθώς και την ελληνική του μετάφραση(άλλοι λένε πως το μετέφρασε ο ίδιος στα ιταλικά), προκειμένου να φτάσει στα χέρια των αρχηγών της Επανάστασης για να πωληθεί υπέρ του Αγώνα. Εκείνος, το 1825, πήγε στη Ρώμη και παρέδωσε το ινδικό κείμενο στη Βιβλιοθήκη του Βατικανού.
Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Ρώμη επεδίωξε να συναντηθεί και με τον Πάπα Λέοντα του ΙΒ΄ ισχυριζόμενος ότι ήταν απεσταλμένος της ελληνικής κυβέρνησης και με υπόμνημά του ζήτησε τη μεσολάβησή του προς τους ηγεμόνες των ευρωπαϊκών χωρών υπέρ των ελληνικών θέσεων για πολιτική ανεξαρτησία, δίνοντας από την πλευρά του υποσχέσεις περί ενώσεως των δύο Εκκλησιών. Το εν λόγω υπόμνημα, που δημοσιεύτηκε σε ιταλικές και ελβετικές εφημερίδες της εποχής, προκάλεσε την αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία έσπευσε με ανακοίνωσή της να διαψεύσει τους ισχυρισμούς του Καπετάν Κεφαλά.
Ύστερα από την αποτυχία του σχεδίου του, και αφού αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Ρώμη, επισκέφτηκε διάφορες πόλεις μεταξύ των οποίων η Κωνσταντινούπολη και το Βελιγράδι .
Γράφει ο Κωνσταντίνος Σκόκος, στο «Ημερολόγιον Σκόκου» του 1918: «Αναχωρήσας εξ Ευρώπης επανήλθε το 1826 εις τα ινδικά παράλια, οπότε προσέφερε δευτέραν πολύτιμον εις τον ελληνισμόν εκδούλευσιν, καθόσον εξοπλίσας λάθρα ιδιόκτητον πλοίον δια των μάλλον ριψοκινδύνων πειρατών, εισήλθεν εις την Ερυθράν Θάλασσαν και εξηνάγκασε τας παραλίους πόλεις της Αραβίας εις πληρωμήν βαρυτάτου φόρου υποταγής, καταβύθισε δε τα εις καταδίωξίν του σταλέντα πλοία και εγκαταλείπων όπισθέν του τον τρόμον, εισήλθε εις τον Περσικόν κόλπον και κατετρόπωσε τον Καλίφην του Βαγδατίου. Μεγίστη τότε ταραχή επεκράτησεν εις τα ινδικά πελάγη, και το όνομα τού Έλληνος καταδρομέως αντήχησε μετά θαυμασμού εν Ευρώπη. Η Αγγλία διέταξε τα εκεί πλοία να επιτεθούν κατ’ αυτού. Αλλ’ ο Κεφαλάς, συγκεντρώσας και άλλους καταδρομείς, αντετάχθη ηρωικώς κατ’ αυτών και εξηκολούθει μαστίζων τα πελάγη και φορολογών τα παράλια.
Σημειωτέον ότι ο Κεφαλάς, ουχί χάριν αρπαγής εγένετο καταδρομεύς, αλλ’ όπως ματαιώση τας εξ Αιγύπτου διοργανουμένας επικουρίας του Μεχμέτ ΄Αλη προς τον Ιβραήμην, υπό την μάχαιραν του οποίου εστέναζε τότε η Πελοπόννησος. Το σχέδιον του Κεφαλά, εστέφη υπό πλήρους επιτυχίας! Όντως δε ο Μεχμέτ Αλής ηναγκάσθη να στείλη στρατόν 25.000 προς εξασφάλισιν των παραλίων της Αραβίας, ο δε καλίφης του Βαγδατίου 14.000 Κούρδων προς φύλαξιν της υπό του Κεφαλά απειλουμένης Βασόρας».
Το 1837 ταξίδεψε στο Λονδίνο, όπου υπέβαλλε στις αγγλικές αρχές αιτήματα για την άρση της απαγόρευσης επαναπατρισμού του στα Ιόνια νησιά. Τόσο οι επιστολές του προς τον Βασιλιά Γεώργιο Δ΄, τον Κάνινγκ, την βασίλισσα Βικτωρία, αργότερα, όσο και η συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Πάλμερστον δεν απέφεραν τα επιθυμητά αποτελέσματα και η αίτησή του απορρίφθηκε.
Την ίδια χρονιά στο Παρίσι εξέδωσε το υπόμνημά του «Συμβουλές του Έλληνα Ζακυνθινού Καπετάν Νικολό Κεφαλά προς τους αναγνώστες του , αφιερωμένες στο αγγλικό έθνος». Το 1840, ακολούθησε η έκδοση στην Κωνσταντινούπολη μιας μελέτης του σχετικά με τον πρακτικό υπολογισμό της ώρας.
Τα επόμενα χρόνια συνέχισε τα ταξίδια του στην Ανδριανούπολη, την Κρήτη , την Παλαιστίνη , όπου συνάντησε τον Πατριάρχη, την Κύπρο και την Κωνσταντινούπολη.
Κάποιοι λένε πως πέθανε το 1847 στην Κωνσταντινούπολη. Αλλά, σύμφωνα με τον ιστορικό Παναγιώτη Χιώτη, πέθανε στη Θεσσαλονίκη ως εξής: Κατέληξε στον Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης, ο οποίος του πρότεινε να τον φιλοξενήσει, να τον γηροκομήσει και να του εξασφαλίσει μια άνετη διαβίωση μέχρι το τέλος της ζωής του, αρκεί να του αφήσει πεθαίνοντας τους θησαυρούς που κουβάλησε εκεί. Πέθανε το 1850 και ο μητροπολίτης του έκανε μεγαλοπρεπή κηδεία. Όταν όμως άνοιξε το μπαούλο που άφησε ο Κεφαλάς με τους θησαυρούς του, διαπίστωσε πως ήταν …γεμάτο πέτρες!
.


πηγη

Dionisis Vitsos


Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Δημοφιλείς κατηγορίες

...
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες του blog μας

Whatsapp Button works on Mobile Device only