Το ταφικό μνημείο Κ3, στο Γυμνάσιο της αρχαίας Μεσσήνης, κατασκευάστηκε κατά το πρώτο τέταρτο του 3ου αι. π.Χ. για να δεχθεί τα σώματα οκτώ αφηρωϊσμένων νεκρών μιας μεγάλης και ισχυρής οικονομικά και πολιτικά οικογένειας της μεσσηνιακής ελίτ, των οποίων τα ονόματα, αναγράφονται στην ανατολική πλευρά θέασης του θαλάμου. Κατά τη διάρκεια του 1ου αιώνα μ.Χ. τα μέλη μιας άλλης μεσσηνιακής, επίσης αριστοκρατικής, οικογένειας, αυτής του Διονυσίου Αριστομένους, χρησιμοποίησαν το ίδιο λαμπρό ταφικό μνημείο Κ3, μετά από κάποιες εργασίες επισκευής και αναδιάταξης των τάφων του θαλάμου, για τον ενταφιασμό τους και έστησαν τα μαρμάρινα αγάλματα επιφανών αφηρωϊσμένων νεκρών τους μπροστά από το μνημείο, στα βάθρα προγενέστερων χάλκινων ανδριάντων, ασκώντας την προσφιλή για την εποχή αυτή πρακτική της «ανακύκλωσης».
Το ταφικό μνημείο Κ3 μαζί με τα ταφικά μνημεία Κ1 και Κ2, που βρίσκονται κατά μήκος της οδού που περνούσε πίσω από τη δυτική στοά του Γυμνασίου και οδηγούσε από το Πρόπυλο στην Παλαίστρα, προορίζονταν προφανώς να διαδραματίσουν ρόλο ουσιαστικότερο από εκείνον της ματαιόδοξης επίδειξης των οικογενειών της μεσσηνιακής αριστοκρατείας· αποτελούσαν για τους εφήβους, που ασκούνταν επί τρία χρόνια στο Γυμνάσιο, το λαμπρό παράδειγμα των «προγόνων».
Το επιβλητικό ταφικό μνημείο Κ3, συνολικού ύψους 9,25 μ., κατασκευάστηκε για τον ενταφιασμό μιας μεσσηνιακής οικογένειας αριστοκρατών και λειτούργησε ως οικογενειακό Ἡρίον του πρώιμου 3ου αι. π.Χ.. Περιβάλλεται από τοίχους, οι οποίοι σχηματίζουν έναν ορθογώνιο περίβολο ταφικού τεμένους, διαστάσεων 14,80X5,80μ. Με ιδιαίτερη επιμέλεια είναι κατεργασμένη η ανατολική πλευρά του μνημείου, η στραμμένη προς την οδό θέασης και όχι, όπως θα ανέμενε κανείς, η νότια κύρια πλευρά της εισόδου προς τον ταφικό θάλαμο. Η βόρεια και η νότια πλευρά του μνημείου βρίσκεται σε απόσταση πέντε μέτρων από τις αντίστοιχες του περιβόλου, δημιουργώντας δύο μικρά και ισομεγέθη αίθρια και έναν στενόμακρο υπαίθριο χώρο, πλάτους 1 μ., κατά μήκος της δυτικής πλευράς του περιβόλου. Η πρόσβαση στον περίβολο γίνεται από ανατολικά, ενώ στο μνημείο η πρόσβαση γίνεται από νότια μέσω μονολιθικού κεκλιμένου επιπέδου διαστάσεων 1,12Χ1,94 μ. Η είσοδος στον ορθογώνιο ταφικό θάλαμο φράζεται με μονόφυλλη λίθινη θύρα, η οποία αποκαταστάθηκε στη θέση της κατά την πρόσφατη αναστήλωση.
Στο εσωτερικό του τετράγωνου (διαστ. 4,32Χ 4,32 μ.) ταφικού θαλάμου, βρίσκονται οκτώ κιβωτιόσχημοι τάφοι, συμμετρικά ανά δύο και στροβιληδόν διαταγμένοι γύρω από κεντρική τετράγωνη θήκη. Ο θάλαμος έφερε εσωτερικά ξύλινη οροφή και ήταν επιχρισμένος. Στην κορυφή της αμφίκοιλης κωνικής στέγης του ταφικού μνημείου Κ3, η οποία έχει ύψος 6,00 μέτρων, εδράζεται κορινθιακό κιονόκρανο, ύψους 0,50 μ. H βαθειά κυκλική εγκοπή (διαμέτρου 0,20 μ. και βάθους 0,12 μ. στην άνω επιφάνεια του κιονοκράνου) δεχόταν τη βάση ενός λίθινου αγγείου, ύψους 0,95 μ., μέγιστης διαμέτρου 0,50 μ., σε σχήμα υδρίας ή αμφορέα, που βρέθηκε κατά την ανασκαφή πεσμένο στα ανατολικά του μνημείου και τοποθετήθηκε στη θέση του . Στην ταινία των ελίκων του κιονοκράνου είναι γραμμένο το όνομα του πρώτου νεκρού, και γενάρχη πιθανώς, της οικογένειας (ΕΥΚΛΕΙ[…]), του οποίου τα λείψανα είχαν εναποτεθεί στη θήκη στο κέντρο των οκτώ τάφων.
Η αναστήλωσή του μνημείου ολοκληρώθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2018.
(Κείμενο βασισμένο σε παρουσίαση του μνημείου από τον Πέτρο Θέμελη - Διευθυντή Ανασκαφών Αρχαίας Μεσσήνης)
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.