Καποδίστριας Ποιες ήταν οι πρώτες αποφάσεις του

 

Ο Καποδίστριας βρήκε άδεια ταμεία και μάζεψε χρήματα με έρανο από την Ευρώπη για να απελευθερώσει αιχμαλώτους από τον Ιμπραήμ. Ποιες ήταν οι πρώτες αποφάσεις του

 

Το 1827 η Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας εξέλεξε τον Καποδίστρια Κυβερνήτη του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους. Η πρώτη επαφή του με την ηπειρωτική Ελλάδα υπήρξε αποκαρδιωτική. Το πολιτικό σκηνικό ήταν διχαστικό, οι έριδες μεταξύ των φατριών συνεχίζονταν, η χώρα χρεοκοπημένη και οι Έλληνες, μέχρι την εκλογή του, αδυνατούσαν να σχηματίσουν μια ενωμένη εθνική κυβέρνηση.

Το έργο της σύστασης του κράτους και η νέα νομισματική μονάδα

Ο Καποδίστριας επιδόθηκε στη δημιουργία ενός κράτους σχεδόν από το μηδέν. Εργαζόταν σχεδόν είκοσι ώρες την ημέρα, το ίδιο και οι στενοί του συνεργάτες. Τα οικονομικά του ελληνικού κράτους ήταν σε άθλια κατάσταση και σύμφωνα με την έκθεση του υπουργείου της Οικονομίας, στο Εθνικό Ταμείο δεν υπήρχε ούτε «οβολός».

Αναγκάστηκε τότε ο Κυβερνήτης να διαθέσει για τον στρατό και τον στόλο 300.000 περίπου γρόσια από τα χρήματα που είχε μαζέψει στην Ευρώπη από φιλανθρωπικές οργανώσεις, προκειμένου να απελευθερώσει αιχμαλώτους, κυρίως γυναικόπαιδα, από τον Ιμπραήμ. Προσπαθούσε παράλληλα να εξασφαλίσει δάνεια από διάφορες πηγές, ενώ για την οργάνωση των οικονομικών, ίδρυσε την Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα (πρόδρομος της Εθνικής Τράπεζας).

Δυστυχώς, ο Καποδίστριας στερούνταν επιστημονικών γνώσεων για τα οικονομικά και έκανε το λάθος να καλύψει με τα κεφάλαια της Τράπεζας τα ελλείμματα του κράτους, γεγονός που υπονόμευσε την Τράπεζα. Καθιέρωσε ως εθνική νομισματική μονάδα τον φοίνικα και ίδρυσε Εθνικό Νομισματοκοπείο, το οποίο τελικά εξέδωσε μόνο τις χάλκινες υποδιαιρέσεις του νέου νομίσματος.

Η νέα νομισματική μονάδα με σήμα τον φοίνικα

Στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις

Ο Καποδίστριας έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για την οργάνωση του στρατού. Σύντομα, συγκροτήθηκαν οκτώ χιλιαρχίες οι οποίες υπήχθησαν σε τρεις στρατιωτικές περιφέρειες. Την περιφέρεια της Πελοποννήσου, την Ανατολική Στερεά και τη Δυτική Στερεά. Αργότερα, οι χιλιαρχίες μετασχηματίστηκαν σε 20 ελαφρά τάγματα.

Στο μεταξύ, στις αρχές του έτους είχε ιδρυθεί στην Αίγινα το Κεντρικόν Πολεμικόν Σχολείον για την εκπαίδευση αξιωματικών των διάφορων όπλων. Στην οργάνωση των ενόπλων δυνάμεων, σημαντικό ρόλο είχαν διαδραματίσει Γάλλοι στρατιωτικοί σύμβουλοι, όπως ο Φαβιέρος, ενώ τα δύο πρώτα χρόνια η γαλλική κυβέρνηση χρηματοδοτούσε αυτήν την προσπάθεια.

Μετά τη μεταπολίτευση του 1830 στη Γαλλία, η νέα κυβέρνηση της χώρας σταμάτησε τη χρηματοδότηση με αποτέλεσμα ο ελληνικός στρατός να αρχίσει σταδιακά να συρρικνώνεται σε επίπεδο στρατιωτών και κατώτερων αξιωματικών, ενώ αντίθετα αυξανόταν ο αριθμός των αξιωματικών.

Η καταπολέμηση της πειρατείας και αγροτικά ζητήματα

Σημαντικό έργο επέδειξε ο Κυβερνήτης στην καταστολή της πειρατείας, η οποία και επιδρούσε αρνητικά στην ανάπτυξη του εμπορίου και δημιουργούσε βαρύ κλίμα σε βάρος των Ελλήνων στους λαούς της Ευρώπης. Πολλοί πειρατές ήταν αγωνιστές της Επανάστασης τους οποίους η οικονομική εξαθλίωση έσπρωξε στην παρανομία.

Ορμητήρια τους ήταν η Γραμβούσα, οι Βόρειες Σποράδες και η Χαλκιδική. Την επιβολή της τάξης ανέλαβε ο ναύαρχος Ανδρέας Μιαούλης που σε σύντομο χρονικό διάστημα κατάφερε να καταλάβει τα ορμητήρια τους στη Γραμβούσα και τις Σποράδες, ενώ οι πειρατές της Χαλκιδικής κατέθεσαν εκούσια τα όπλα. Η επιτυχία αυτή βελτίωσε τη διεθνή εικόνα της χώρας αλλά και του ίδιου του Κυβερνήτη.

Παρά την έλλειψη οικονομικών μέσων έφερε από το εξωτερικό άροτρα, ίδρυσε κοντά στην Τίρυνθα πρότυπο αγροκήπιο και Γεωργική Σχολή, έφερε καστανιές από την Κρήτη και φύτεψε στην Αίγινα και τον Πόρο χιλιάδες καρποφόρα δέντρα. Το ενδιαφέρον του Καποδίστρια για τη γεωργία ήταν περισσότερο γνωστό στο ευρύτερο κοινό από την εισαγωγή της καλλιέργειας της πατάτας από την Ιταλία και την Ελβετία.

Έμφαση στη στοιχειώδη εκπαίδευση

Σημαντική επίσης υπήρξε και η εκπαιδευτική προσπάθεια του Κυβερνήτη. Στην Αίγινα ίδρυσε ορφανοτροφείο-σχολείο το οποίο ανέθεσε στον επιφανή λόγιο και σύμβουλό του στα εκπαιδευτικά θέματα, Ανδρέα Μουστοξύδη. Στην Αίγινα ίδρυσε το πρώτο ανώτερο εκπαιδευτήριο (γυμνάσιο), στο οποίο δίδασκαν οι πιο σπουδαίοι έλληνες λόγιοι. Ίδρυσε επίσης Διδασκαλείον για τον καταρτισμό δασκάλων.

Όπως φαίνεται, το βάρος της εκπαιδευτικής προσπάθειας του Κυβερνήτη έπεσε κυρίως στην ανάπτυξη της στοιχειώδους εκπαίδευσης, ενώ αγνόησε τις πιέσεις για την ίδρυση πανεπιστημίου. Πίστευε πως η εκπαιδευτική του πολιτική ήταν η μόνη ενδεδειγμένη για τις περιστάσεις με το σκεπτικό ότι προτού γίνει λόγος περί ανώτατης εκπαίδευσης, έπρεπε να λειτουργήσει συστηματικά η κατώτατη εκπαίδευση. Σκοπός ήταν να λάβουν στοιχειώδη μόρφωση τα ελληνόπουλα, τα οποία λόγω του Αγώνα είχαν στερηθεί ακόμη και τα στοιχεία γραφής και ανάγνωσης

Η Ελλάδα στη διεθνή σκηνή

Ο Καποδίστριας αντιμετώπιζε παράλληλα το κατά πολύ σοβαρότερο θέμα της διεθνούς θέσης της χώρας, στοιχείο που συνδεόταν αμέσως με την ανεξαρτησία της. Για να ενισχύσει τη διαπραγματευτική του θέση έπρεπε να επιτύχει την απομάκρυνση των τουρκικών και αιγυπτιακών δυνάμεων από τη χώρα. Η εκστρατεία του Γάλλου Μεζόν στην Πελοπόννησο βοήθησε ώστε στις αρχές του 1829 η Πελοπόννησος να εκκαθαριστεί από τις δυνάμεις του Ιμπραήμ. Ο Τσορτς με τη βοήθεια του φιλέλληνα Φράνκ Άστιγξ (Frank Abney Hastings) πέτυχε σιγά-σιγά να εκκαθαρίσει όλη την περιοχή της δυτικής Στερεάς.

Κυριεύτηκε η Βόνιτσα, το Αντίρριο, η Ναύπακτος, το Αιτωλικό και το Μεσολόγγι. Στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα οι στρατιωτικές δυνάμεις, που είχε συγκροτήσει ο Δημήτριος Υψηλάντης με την υποστήριξη του Κυβερνήτη, άρχισαν τους τελευταίους μήνες του 1828 να προελαύνουν. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα κατέλαβαν την ιστορική μονή του Αγίου Λουκά, τη Λιβαδειά και ολόκληρη την περιοχή της Αταλάντης.

Το καλοκαίρι του 1829 οι Τούρκοι που είχαν απομείνει διασκορπισμένοι στην ύπαιθρο της ανατολικής Στερεάς ανασυντάχθηκαν υπό την ηγεσία του Αρσλάνμπεη και προσπάθησαν να διαφύγουν προς τον βορρά. Ο Υψηλάντης όμως κατέλαβε τις οχυρές θέσεις στην Πέτρα της Βοιωτίας για να εμποδίσει τη διάβαση. Οι Τούρκοι με σφοδρή επίθεση προσπάθησαν μάταια να διασπάσουν τον κλοιό, αλλά απέτυχαν και συνθηκολόγησαν στις 12 Σεπτεμβρίου 1829. Η μάχη της Πέτρας υπήρξε και η τελευταία μάχη της Επανάστασης του 1821.

 

mixanitouxronou/Αποκαλυπτική Ιστορία, Φιλοσοφική Εταιρεία