Τα Μεγάλα Παναθήναια ήταν η μεγαλύτερη και λαμπρότερη γιορτή των Αθηνών που γιορταζόταν κάθε τέσσερα χρόνια στο τέλος του μήνα Εκατομβαιώνος (μέσα Αυγούστου) προς τιμήν της θεάς Αθηνάς, της προστάτιδας της πόλης. Αρχικά επρόκειτο για ετήσια γιορτή και είχε τοπικό χαρακτήρα, ο Πεισίστρατος όμως, γύρω το 565 π.Χ., αναμόρφωσε τη γιορτή κάνοντάς την μεγαλοπρεπέστερη, αναδιοργανώνοντας την πομπή του πέπλου, εισάγοντας τους αθλητικούς αγώνες και θεσπίζοντας ως έπαθλα τους Παναθηναϊκούς αμφορείς, αγγεία γεμάτα λάδι από τα ιερά δέντρα της θεάς.
Ο κάθε αμφορέας, ύψους 60-70 εκατοστά, περιείχε 38-39 λίτρα λάδι και κατά τη διάρκεια της γιορτής διανέμονταν γύρω στους 1300 αμφορείς. Αν και η ερυθρόμορφη τεχνική επικρατούσε γενικά στα αγγεία από τα μέσα του 5ου αιώνα, παραδοσιακά οι παναθηναϊκοί αμφορείς θα παραμείνουν μελανόμορφοι ως και τα ρωμαϊκά χρόνια.
Η διάταξη των θεμάτων είναι τυποποιημένη: στην κύρια όψη του αγγείου εμφανίζεται η Αθηνά στο τύπο της Προμάχου, με τα πόδια σε έντονο διασκελισμό να κινείται προς τα αριστερά και στη δευτερεύουσα εικονίζεται το αγώνισμα στο οποίο διακρίθηκε ο αθλητής. Χαρακτηριστικό της γνησιότητας των Παναθηναϊκών αμφορέων είναι η επιγραφή «τον Αθένεθεν άθλον», ή «των Αθήνηθεν άθλων». Μετά τα μέσα του 6ου αι. π.Χ. η Αθηνά πλαισιώνεται από δύο δωρικούς κίονες πάνω στους οποίους τοποθετείται κόκορας, σύμβολο του αγωνιστικού πνεύματος.
Από τις αρχές του 4ου αι. π.Χ. ορίστηκε να αναγράφεται στην κύρια όψη του αμφορέα το όνομα του επώνυμου άρχοντα, γεγονός που επιτρέπει την ακριβή χρονολόγηση του αγγείου, ενώ στην κορυφή των κιόνων, τους κόκορες αντικαθιστούν άλλα σύμβολα.
Ο αμφορέας Burgon (560 π.Χ.), έκθεμα του Βρετανικού Μουσείου, είναι ο αρχαιότερος Παναθηναϊκός αμφορέας που έχει βρεθεί.
___
εικόνα: Παναθηναϊκός αμφορέας, 340-339 π.Χ. (The J. Paul Getty Museum)
(φωτογραφία: Αλεξία Χ.)
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.