‘Όμορφες, με κομψά χτενίσματα, πολύχρωμες και με μαγικές ιδιότητες, οι πλαγγόνες σαγήνευαν μικρούς και μεγάλους. Το αρχαιότερο παιχνίδι στον κόσμο εξελίχτηκε από θρησκευτικό ειδώλιο και πήρε τη μορφή της κούκλας για να παίξει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των κοριτσιών. Καθοριστική στη διαφοροποίηση αυτή υπήρξε η εμφάνιση της αρθρωτής κούκλας (νευρόσπαστο) με κινητά χέρια και πόδια, ενώ η χρήση καλουπιού θα βοηθήσει στη μαζική παραγωγή για να μη μείνει κορίτσι χωρίς την αγαπημένη του ηρωίδα! Χαριτολογώντας θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε την πλαγγόνα με τη Barbie της σημερινής εποχής και διαβάζοντας θα καταλάβετε τις ομοιότητες, αλλά κυρίως θα μάθετε περισσότερα για αυτό το παιχνίδι της αρχαιότητας.
Ο “μαγικός κόσμος της Πλαγγόνας”
Η κορινθυακή πλαγγόνα ήταν από τις πιο δημοφιλείς κούκλες.
Η πλαγγόνα ήταν ένα από τα αγαπημένα παιχνίδια των κοριτσιών στην αρχαία Ελλάδα. Ήταν κούκλα, συνήθως φτιαγμένη από πηλό, με γυναικεία μορφή και περίπλοκα χτενίσματα στα μαλλιά. Κάποιες φορές η ενδυμασία της κούκλας ήταν ζωγραφισμένη, άλλες φορές τα κορίτσια έφτιαχναν πάνινα ρουχαλάκια. Μικρά αντικείμενα όπως τραπεζάκια, κρεβατάκια, αγγεία, κτλ. συμπλήρωναν το μαγικό κόσμο των κοριτσιών. Εκτός από το να εξυπηρετεί τη χαρά του παιχνιδιού, η πλαγγόνα είχε και εκπαιδευτικό χαρακτήρα, σαν μια εισαγωγή του κοριτσιού στο ρόλο και τις υποχρεώσεις του ως γυναίκα στην κοινωνία. Οι πλαγγόνες γίνονταν προσφορές προς τη θεά Άρτεμη τις παραμονές του γάμου του κοριτσιού.
Η κατασκευή
Αυτό το ειδώλιο ήταν η πηγή έμπνευσης για τις μασκότ των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας 2004, Φοίβο και Αθηνά.
Ευρήματα πλαγγόνων έχουμε ήδη από τον 7ο αι. π.Χ, και φαίνεται ότι το παιχνίδι αυτό προέρχεται από τα θρησκευτικά ειδώλια. Καθοριστικό ρόλο για την εξέλιξη από τα θρησκευτικά ειδώλια έπαιξε η κατασκευή των νευρόσπαστων που ήταν πήλινες κούκλες με κινητά άκρα. Τα χέρια και τα πόδια τους ήταν κινούμενα και ενώνονταν με μια κλωστή με το κυρίως σώμα (νεύρο).
Η κατασκευή της πλαγγόνας γινόταν στα εργαστήρια κοροπλαστικής. Είτε πλάθονταν με το χέρι, είτε ο κοροπλάστης δημιουργούσε μια βασική μορφή στον τροχό και μετά πρόσθετε τις λεπτομέρειες. Περίπου στο 500 π.Χ. γενικεύεται η χρήση καλουπιού. Ο κοροπλάστης έφτιαχνε πρώτα μια μήτρα, μετά τη γέμιζε με υγρό πηλό και, όταν στέγνωνε, απομάκρυνε τον πηλό που είχε πάρει τη μορφή της μήτρας. Έπειτα κάλυπτε το παιχνίδι με λευκό επίχρισμα και το έψηνε στο φούρνο. Στο τέλος το παιχνίδι χρωματιζόταν.
Που μπορούμε να τις δούμε;
Επειδή η πλαγγόνα ήταν από τα πιο συνηθισμένα παιδικά παιχνίδια, η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως μεγάλο αριθμό ευρημάτων. Έτσι σήμερα έχουμε τη δυνατότητα να δούμε πλαγγόνες να κοσμούν συλλογές πολλών μουσείων, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Να αναφέρουμε το Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το Μουσείο του Λούβρου και το Βρετανικό Μουσείο.
Το Greektoys children’s revolution® είναι ένα εκπαιδευτικό έργο με σκοπό να μαθαίνουν τα παιδιά με διασκεδαστικό τρόπο την πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας και άλλων χωρών. Το έργο περιλαμβάνει τη δημιουργία της παιδικής σειράς 3D animation Greektoys, τη δημιουργία του ψηφιακού τρισδιάστατου μουσείου αρχαίων ελληνικών παιχνιδιών, έρευνα σχετικά με τα παιχνίδια της αρχαιότητας και εργαστήρια για να δουν τα παιδιά από κοντά τα πρότυπα παιχνίδια.
Δείτε τις πιο δημοφιλείς κούκλες
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.