ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ: ΤΟ ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ ΤΗΣ ΔΟΞΑΣ

Ο Άρης, παραμύθι-αλήθεια

Πριν κάμποσο καιρό, πάνου στη Λιάκουρα, στο αετοχώρι
το Δαδί, ρώτησα ένα παιδί ως οχτώ χρονώ:
- Τον ξέρεις τον Άρη;
- Ναι, μου λέει. Τον ξέρω.
- Τον είδες ποτέ σου;
- Όχι. Μα τόνε ξέρω.

Ακολουθήστε μας στο Facebook Τελευταία Έξοδος

- Πώς είναι;
- Τρεις βολές πιο αψηλός απ' τον πατέρα μου. Κι έχει ένα
μεγάλο-μεγάλο κόκκινο άλογο. Και πίσω τον ακολουθάει
πάντοτες ένας τρανός αητός με μια σημαία.
Μιαν άλλη φορά, στα Τρίκαλα, ρώτησα ένα «αετόπουλο»
που πέρναγε τις γραμμές του οχτρού μεταφέροντας μαντάτα
στους αντάρτες μέσα στο κούφωμα ενός καλαμιού.
- Γιωργή, τον ξέρεις τον Άρη;
- Τόνε ξέρω.
- Τον είδες ποτέ σου;
- Τον είδα με τα μάτια μου.
- Πώς είναι;
- Έχει μακριά γένεια κι ένα αληθινό άστρο στο μαύρο σκού-
φο του. Κι άμα μιλάει -κι ας χιονίζει ακόμα- γίνεται
μονομιάς πολλή ζέστα. Κι όταν ακούνε το όνομά του οι Γερ-
μανοί κρύβουνται σα λαγοί μέσα στα δάσα.
Ένα μεγάλο κόκκινο άλογο, ένας αητός με μια σημαία, ένα
άστρο αληθινό, πολλή ζέστα -αυτός είναι ο Άρης των παι-
διών και των μεγάλων.
Και γω που δυο φορές όλο-όλο τον αντάμωσα, έτσι σαν τα
παιδιά και γω, έτσι τον βλέπω και τον τραγουδάω τον ΑΡΗ.
.

.

.

ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΘΡΗΝΟΣ

Ποιο νάναι τούτο το άγιο λείψανο
που το σέρνουν στο χώμα
που το πατάνε και το φτύνουν
οι πατημένοι κι οι κατάφτυστοι;

Ποια νάναι τούτη η άγια κάρα
δεμένη στο Τρικαλινό φανάρι
με την αγαρινή τριχιά την ίδια
πούσυρε και τον Πατριάρχη;

Ποια νάναι τούτη η άγια κάρα
που εκεί ψηλά απ' το φανοστάτη
κοιτάει ψηλά με τα βαθιά της μάτια
πάνου από τα κεφάλια των βουνώνε
πάνου απ' τα κεραμίδια των αιώνων
ίσια μπροστά κατάματα κοιτάει
τ' αστέρι της αθανασίας;

Σκίστε μανάδες την ψυχή σας
σκίστε βουνά τον κόρφο σας
μαυροφορέσου Λιάκουρα
ήλιε ρασοφορέσου
βόγγηξε μέσα σύγνεφο της Γκιώνας
σκούξε κατακαημένη Καλαμπάκα
ετούτος είναι ο Άρης Βελουχιώτης
πούτρωγε βόλια για ψωμί
μπαρούτι για προσφάγι
που εκέρνα το αίμα του κρασί
στα χείλια όλου του κόσμου.

Ποιος να το πει πως να το πει
λεβέντη μας
ποιος να το μολογήσει
και με τι φωνή
ποιο χείλι να λαλήσει
και με τι καρδιά.

Ο Βελουχιώτης ο Άρης
κρέμεται σα ληστής
και κάτου οι Αλαμάνοι
κάτου οι ληστές
και κάτου τα τσακάλια
της προδοσίας
χορεύουν και μεθάνε
με τ' άγιο το αίμα του.

Και πάνου εκεί στις πέτρες
που το αίμα του έβαψε
πάνου στο κορφοβούνι
της λευτεριάς
μια πέρδικα χλιμμένη
μοιριολογεί
κρατάει ένα κομμάτι
απ' τ' άγιο ρούχο του
και βρέχει το με δάκρυα
και το φιλεί
και λέει με μια φωνίτσα
ψιλή φωνή:
«Εφέτος μαραθήκαν
πριχού ν' ανθίσουνε
τα φύλλα της καρδιάς μας
κι οι νεραντζιές
και του ήλιου το χρυσόμηλο
κει ψηλά
μαράγκιασε και πέφτει
μεσοκαλόκαιρα.

Λιγνέψανε τα ελάτια
κι αρρωστήσανε
λίγνεψε κι η ψυχή μας
πολιογέρασε.

Ένα-ένα πέσαν τ' άστρα
σα δόντια του άρρωστου
και γριά φαφούτα η νύχτα
στέκει και μας τηρά.

Και μόνο το φεγγάρι
σιγοπερπάτητο
περνάει σαν παλληκάρι
δίχως λαλιά
σα χλωμό παλληκάρι
νυχοπερπατεί
πάνου στον παγωμένο
το Γοργοπόταμο.

Και μελετάει κλαμένα
μια-μια τις χάρες σου
ένα-ένα τα καλά σου
τις αντρειοσύνες σου.

Και κάθε που μιλάει
πέφτει στη γη
σα ρόιδι ραβδισμένο
και μια καρδιά.

Κι ένα χρυσό πουλάκι
απ' τις ιτιές
ρίχνεται στο ποτάμι
και πνίγεται.

Κι αδειάζει ο τόπος γύρου
κι ουδέ ψυχή
και μένει το φεγγάρι
το καταμόναχο.

Και μένει το φεγγάρι
το ερημικό
σα χλωμό παλληκάρι
αργό κι αχνό,

Πούχασε την αγάπη
μέσα στην Άνοιξη
και πορπατεί χλιμμένο
στο Γοργοπόταμο.

Και κατιτίς στα χέρια
κρυφοκρατεί
σαν ίσκιο που σπιθίζει
σα συλλογή.

Κι ο ίσκιος που σπιθίζει
είν' το ντουφέκι σου
και μια το δακρυοβρέχει
μια του λαλεί:

«Εκείνος που πεθαίνει
»για τη Λευτεριά
»ποτές του δε βουλιάζει
»στη λησμονιά».
Κι η πέρδικα η χλιμμένη
που μοιριολόγαγε
τα μάτια της σκουπίζει
κι ανασηκώνεται.
Κι η Ελλάδα η πικραμένη
κι η μοναχή
την πουκαμίσα του Άρη
παίρνει μαντίλι της
και χόπλα πρώτη-πρώτη
μες στο χορό
όπως στον ήλιο πρώτη
και στην ψυχή.

Χόπλα λεβέντες άιντε
ζήτω η λευτεριά
χόπλες τα νιάτα ζήτω
κι ο Καπετάνιος μας.
Χόπλες τα νιάτα ζήτω
με μια ψυχή
εμείς να τόνε σύρουμε
το χορό.
Εμείς οι πικραμένοι
κι οι κακορίζικοι
πρώτοι να τόνε σύρουμε
το χορό
κρατώντας απ' το χέρι
τη λευτεριά
μέσα στην Οικουμένη
μέσα στα Σύμπαντα.
.
.
.

Άρης Βελουχιώτης, ΔΕΚΑΤΗ ΕΚΤΗ ΕΚΔΟΣΗ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΚΕΔΡΟΣ"
ΑΘΗΝΑ, ΙΟΥΛΙΟΣ 1945

ΠΗΓΗ: sarantakos