Κώστας Βάρναλης (1884 – 1974)

Κώστας Βάρναλης  (Πύργος Βόρειας Θράκης, 14 Φεβρουαρίου 1884 – Ἀθήνα, 16 Δεκεμβρίου 1974)

   Ο λογοτέχνης και ποιητής Κώστας Βάρναλης γεννήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου του 1884, στον Πύργο της Ανατολικής Ρωμυλίας· εκεί βίωσε το κλίμα του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897. Το 1898 τελείωσε το Ελληνικό Σχολείο και γράφτηκε στα Ζαρίφεια Διδασκαλεία. Το 1902 συνέχισε τις σπουδές του στην Αθήνα με υποτροφία του κληροδοτήματος του Νικόλαου Παρασκευά από την Βάρνα. Φοίτησε στην Φιλοσοφική Σχολή λαμβάνοντας μέρος στην διαμάχη για το Γλωσσικό Ζήτημα ως υποστηρικτής των δημοτικιστών. Έζησε τις ανακατατάξεις εκείνης της εποχής και επεισόδια όπως τα Ορεστιακά και τα Ευαγγελιακά.


   Το 1919 μετεκπαιδεύτηκε με υποτροφία στο Παρίσι, όπου η εκεί παραμονή του, σηματοδότησε την ιδεολογική προσχώρησή του στον μαρξιστικό διαλεκτικό υλισμό. Η λογοτεχνική του πορεία είναι παράλληλη με αυτήν στον εκπαιδευτικό χώρο. Η πρώτη του ποιητική συλλογή «Κηρύθρες», εκδόθηκε το 1904. Με τον «Προσκυνητή», πέρασε σε μιά νέα ιδεολογική κατεύθυνση και υιοθέτησε ένα μεσσιανικό πρότυπο της ποιητικής ιδιότητας, ενώ με το «Φως που καίει» σηματοδοτήθηκε η τελευταία ιδεολογική του μεταστροφή, αυτή την φορά προς την κοινωνικά και πολιτικά στρατευμένη λογοτεχνία.



   «Ἢ ποίηση τοῦ Βάρναλη, δὲ μύριζε ποτὲ γάλα. Μύριζε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ μπαροῦτι· κατέβηκε δηλαδὴ στὸ στίβο χωρὶς πάρα πολλὰ γυμνάσματα καὶ δοκιμὲς καὶ περιπλανήσεις στοὺς λειμῶνες τῶν ἀσφόδελων. Μ᾿ ἄλλα λόγια, χωρὶς αὐτὲς τὶς πεισιθάνατες κραυγὲς ποὺ ἔβγαζαν ὅλοι οἱ λυρικοί του καιροῦ του. Ὄχι. Ἡ Ποίηση τοῦ Βάρναλη ἦταν ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ἀρσενική, λάσια, μιὰ βολίδα ποὔπεσε μὲς στὰ στεκούμενα νερὰ τοῦ μελίπηχτου λυρισμοῦ». (Μενέλαος Λουντέμης)



   Ο Κώστας Βάρναλης πέθανε στην Αθήνα, στις 16 Δεκεμβρίου 1974 και η κηδεία του που είχε παλλαϊκό χαρακτήρα, έγινε στο Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών.



«ΑΛΗΘΙΝΗ ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ»

«Ωραίοι, πλούσια ντυμένοι, σπουδαία προσώπατα! Πατριώτες με πατέντα! Κοτσαμπασήδες, ήλιοι της Δημοκρατίας!…

Μπροστά σ’ αυτούς, εγώ δεν έκανα τίποτα για την πατρίδα. Μήτε πρόδωσα, μήτε πούλησα …

Είσαστε σεις ο Νόμος, – ο Νόμος χτες και σήμερα κι αύριο… Ένας σας να τανε καθαρός, ο Νόμος θα γκρεμιζότανε χάμου θρύψαλα και κουρνιαχτός.

Εσείς κι ο Νόμος κάνατε το χρέος σας. Μονάχα που δεν με τιμωρήσατε γιατί παρέβηκα το Νόμο, μα γιατί στάθηκ’ ανίκανος να πατήσω απάνου του και να περάσω. …

Ξέρετε, πως όσο λιγότερο σκέφτεται, τόσο πιο μυαλωμένος ο πολίτης, κι όσο λιγότερο μιλά, τόσο πιο λέφτερος. …

Τι; Είμουνα επικίντυνος στη Δημοκρατία! Επικίντυνος εγώ και σεις δημοκρατία!… Μα τους επικίντυνους, ώ άντρες Αθηναίοι, δεν τους δικάζουνε. Τους προσκυνάνε ραγιάδικα ή τους δολοφονούνε μπαμπέσικα. …

Αν ήμουν επικίντυνος, θα βάζατε μερικούς χασικλήδες να με μαχαιρώσουνε. …

Ένας επικίντυνος μήτε δικάζεται μήτε απολογιέται… Δικάζει και θανατώνει. Γιατί κατέχει την εξουσία!…

Όχι! Δεν φοβηθήκατε το Σωκράτη, μα θελήσατε να φοβίσετε τους άλλους με το θάνατό του. Η δημοκρατία σας δεν στέκεται καλά στα πόδια της. … Μεταξύ σας … κρύβονται πολλοί που νοσταλγούνε τον καλό καιρό της τυραννίας. …

… Γιατί σκοπός των νόμων δεν είναι να τιμωρούνε τους φταίχτες, μα τους αδικημένους. … Νόμος θα πει θέληση των δυνατών κι αδυναμία των άβουλων. …

Και ποιοι ναι οι δυνατότεροι; Μήτε κείνοι πόχουνε τα πιο γερά και γυμνασμένα κορμιά … Μήτε κείνοι πόχουνε τα πιο γερά και ανωφέλεφτα μυαλά … Μήτε κείνοι πόχουνε τις πιο γερές ψυχές … Δυνατότεροι παντού και πάντοτες είναι οι κλέφτες. …

Είναι λαοί, που ζούνε στα δάση, δεν έχουνε νόμους, τρώνε τις ψείρες τους, όμως αγαπάνε τη λεφτεριά τους. Βάρβαροι λαοί! Εμείς ζούμε στην ωραιότερη πολιτεία του κόσμου, έχουμε τους σοφότερους νόμους, δεν τρώμε τις ψείρες μας και αγαπάμε τους κατεργαρέους που μας τρώνε …

Αλοίμονο στον αυτόδουλο πολίτη, που φτασμένος στα έσχατα της απελπισιάς παραδίνεται, για να σωθεί, στο έλεος του Θεού και στους Νόμους των Κλεφτών.»

ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ, 1932
(Από την «ΑΛΗΘΙΝΗ ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ» alfavita http://goo.gl/Z4MVVn)



Περισσότερες πληροφορίες για τον Κώστα Βάρναλη μπορείτε να διαβάσετε στους παρακάτω συνδέσμους:

~  http://www.greek-language.gr/

~  http://www.ekebi.gr/

Επίσης ποιήματά του μπορείτε να διαβάσετε εδώ –> http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/kwstas_barnalhs_poems.htm

Συντομευμένος σύνδεσμος  -shortlink- ἄρθρου: https://wp.me/p4otm4-hG