Κυριακή 21 Οκτωβρίου 2018

Ακουστική εμπειρία ψαλμών, μέσα στην Αγία Σοφία 700 χρόνια μετά.-ΒΙΝΤΕΟ


Ένα βίντεο του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ καταγράφει πως ακουγόταν η θεία λειτουργία μέσα από το σύμβολο του ελληνισμού και του χριστιανισμού στην Πόλη, πριν από 700 χρόνια.

Το πανεπιστήμιο του Στάνφορντ σε συνεργασία με την χορωδία Καπέλα Ρομάνα, χρησιμοποίησαν όλα τα διαθέσιμα στοιχεία ώστε να αντιγράψουν την εμπειρία του να βρίσκεται κάποιος μέσα στην Αγία Σοφία 700 χρόνια μετά την τελευταία φορά που ακούστηκε η Θεία Λειτουργία στο εσωτερικό της.Έτσι, σε έναν βίντεο ηχητικής  πραγματικότητας όπου καταγράφονται πλάνα από την Αγία Σοφία και ο ήχος από την Θεία Λειτουργία, του τότε.
Για να αναδημιουργήσουν τον μοναδικό ήχο, οι ερμηνευτές έψαλλαν ακούγοντας την προσομοιωμένη  ακουστική της Αγίας Σοφίας μέσω ακουστικών.
Η ψαλμωδία τους τέθηκε στη συνέχεια μέσα από την ίδια ακουστική στον προσομοιωτή και έπαιζε κατά τη διάρκεια της ζωντανής παράστασης μέσω των ηχείων στην αίθουσα συναυλιών, καθώς  έψαλλαν, αποδίδοντας τον ήχο  ως να ήταν εκεί μέσα στην Αγία Σοφία  στην Κωνσταντινούπολη, .
Η μοναδική ακουστική της Αγίας Σοφίας έχει δραματικές επιπτώσεις όχι μόνο στον  ήχο, αλλά και
στην ίδια την όλη παράσταση του δρώμενου , οι τεχνικού ήχου επιβραδύνουν το ρυθμό της, για να συνεργαστεί με την σχεδόν 11/δεύτερα,μάκρος  χρόνου αντήχηση, ενώ για το  isokratima «ισοκράτημα» οι ψάλτες διακριτικά αλλάζουν θέση στον χώρο για να βρουν τον συντονισμό του κτηρίου .
Ως εκ τούτου, για να δημιουργηθεί μια «εικονική» απόδοση στον ήχο , οι εκτελεστές πρέπει να ακούνε ως ευρισκόμενοι στον χώρο και σε πραγματικό χρόνο.




ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η Ασματική Ακολουθία

Η Θεία Λειτουργία γιορτάζονταν  στην Αγία Σοφία με ιδιαίτερη ένταση και μεγαλείο και  αυτήν την εμπειρία, αυτό το  μαρμάρυγμα (όπου μαρμαρυγή είναι η λάμψη, που για τους Έλληνες ήταν μια «στερεή  θάλασσα»), γίνεται προσπάθεια ηχητικής αναπαράστασης της

Αυτή η λειτουργία στον  καθεδρικό ναό της Κωνσταντινούπολης, που είναι γνωστή ως Ασματική Ακολουθία, παρουσιάζει με ένα χαρακτήρα  της Ύστερης Αρχαιότητας και  περιλαμβάνει πομπές, την ψαλμωδία των ψαλμών με ρεφρέν, προσευχές, και την Ευχαριστία. Το κτίριο του Ιουστινιανού η  Αγία  Σοφία ενέπνευσε την εισαγωγή δύο νέων μορφών μουσικής: την ονομάζουν κήρυγμα ή κοντάκιο του Ρωμανού του Μελωδού και τον ειδικό ύμνο, το (στο α΄ τέταρτο του αιώνα  περίπου το 555.)  Χερουβικόν  που εκτελούνται στην πομπή προσκομιδής του άρτου και του οίνου. Αυτά τα νέα κομμάτια της ποίησης και της μουσικής μαζί με τους ψαλμούς ήταν η βάση για την ψαλμωδία μιας  επαγγελματικής  χορωδίας  αντίθετα  με εκείνης του εκκλησιάσματος που έψαλλαν τα ρεφρέν. Η “Ασματική Ακολουθία " έτσι, προέκυψε ως υφή συνυφασμένη σε  αυτόνομη χορωδία, όπου  εν μέρη μαζί με το εκκλησίασμα, προπορευόμενοι  στην πομπή και, στη συνέχεια, κατάλληλα τοποθετημένοι όρθιοι κατά την διάρκεια της λειτουργίας συνέβαλαν στο δρώμενο. Επίσης οι  καταπονήσεις με τις διάφορες αυτές λειτουργίες στο δρώμενο  που ασκείται στο σώμα, αλλά και γενικά όλη αυτή η σωματική καταπόνηση επέτρεψε επίσης την αισθησιακή εμπειρία της υπερβάσεως από τα γήινα όρια στους  μετέχοντας στη θεία.

Ιεροψάλτες

Από την Novella του Ιουστινιανού γνωρίζουμε ότι η χορωδία, που τα μέλη της ονομάζονται  ιεροψάλτες , “αυτοί που υπογράφουν τις ψαλμούς," είχε καθοριστεί σε 25 άτομα , είχαν τοποθετηθεί κάτω από το άμβωνα, και μόνο οι μισοί από αυτούς εκτελούσαν το έργο  κάθε φορά σε μια δεδομένη περίσταση. Έτσι, αυτό σημαίνει 12-13 σολίστες. Οι Ευνούχοι εντάχθηκαν στις τάξεις των ιεροψαλτών στη Μέση Βυζαντινή Περίοδο  (9ος-12ος αι).

Αναγνώστες

Οι εκτελούντες  την ανάγνωση στα εκκλησιαστικά  βιβλία , ψαλμούς  κ.α. και  που ονομάζονται Αναγνώστες σχημάτιζαν μία  επιπλέον χορωδία που ενδεχομένως πραγματοποιούσαν  το ἀντίφωνον  σε όλη τη ψαλμωδία και γενικά στο ηχητικό δρώμενο.  Ήταν 110 κατά την εποχή του Ιουστινιανού (525 - 565), αλλά ο αριθμός τους αυξήθηκε σε 160 κατά τα χρόνια του αυτοκράτορα Ηρακλείου (610-641). Μόνο οι μισοί από τους Αναγνώστες  συνέβαλαν στην λειτουργία  στην εκκλησία σε μια δεδομένη ημέρα. Αυτό σημαίνει ότι κατά την εποχή του Ιουστινιανού οι Αναγνώστες στην υπηρεσία ήταν 55, ενώ στην εποχή του Ηρακλείου, ήταν 80. Με τη σειρά τους, οι αναγνώστες θα χωριστούν σε δύο χορωδίες για την ἀντίφωνον ψαλμωδία, κάθε τμήμα που αποτελείται από περίπου 25-27 (ιουστινιάνειο περίοδο ) ή 40 (περίοδο Ηρακλείου). Οι πηγές είναι ασαφείς ως προς το πού οι Αναγνώστες ήταν τοποθετημένοι εντός του ναού , ενδεχομένως στο εξέδρες , ή κοντά στον άμβωνα και εντός του τέταρτου πράσινου μαρμάρινου σχήματος το λεγόμενο  "ποτάμι" στο δάπεδο της  Αγ .Σοφίας .






Από μια παράσταση στο Μέγαρο Μουσικής του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ. 1 Φεβρουαρίου, 2013.











 ΕΚ.ΤΟΥ.ΣΥΝΕΡΓΆΤΗ ΜΑΣ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ


Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Δημοφιλείς κατηγορίες

...
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες του blog μας

Whatsapp Button works on Mobile Device only