Δευτέρα 19 Αυγούστου 2019

Η ΘΕΑ ΤΩΝ ΦΙΔΙΩΝ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΚΡΗΤΗ

Ως η θεά με τα φίδια ονομάζεται ο τύπος αγαλματίδιου που βρέθηκε σε ανασκαφές στους Μινωικούς αρχαιολογικούς τόπους που παρουσιάζει γυναίκα εξώστηθη να κρατάει φίδια. Τα αγαλματίδια χρονολογούνται στον 16ο αιώνα π.Χ. Λίγες πληροφορίες έχουμε για την ερμηνεία των αγαλματιδίων.

Minoan snake Goddess, Ivory and gold,Early Aegean, Minoan–Bronze Age, Late Minoan I Period, about 1600–1500 b.c.
Minoan snake Goddess, Ivory and gold,Early Aegean, Minoan–Bronze Age, Late Minoan I Period, about 1600–1500 b.c.

Minoan snake Goddess, Ivory and gold, Early Aegean, Minoan–Bronze Age, Late Minoan I Period, about 1600–1500 b.c. Museum of Fine Arts, Boston Σε κάθε χέρι το ειδώλιο κρατάει ένα χρυσό φίδι, το οποίο φαίνεται να είναι αιγυπτιακή κόμπρα, το σώμα του οποίου τυλίγεται γύρω από τα χέρια. Φορά επίσης μια χρυσή κορδέλα με μια μικρή χρυσή λωρίδα που εκτείνεται κάθετα πάνω από αυτήν και αντιπροσωπεύει τις συνδέσεις του μπούστο και έχει πέντε χρυσές ζώνες που περιβάλλουν τα επίπεδα της φούστας της, ενώ τα άνω τέσσερα είναι σχήματος V μπροστά. Τα χρυσά βραχιόλια σε κάθε βραχίονα σημαίνουν τις κεντημένες μπορντούρες των κοντών μανικιών του μπούστου. Προφανώς, οι χρυσές ζώνες σηματοδότησαν αρχικά την άκρη του μπούστο, περνώντας γύρω από τα στήθη και μέχρι τις πλευρές του λαιμού. Οι τρύπες υποδεικνύουν ότι φορούσε επίσης ένα κολιέ, μια χρυσή ταινία και είχε μια σειρά από επτά χρυσές μπούκλες στο μέτωπό της.
Ένα από τα πρωταρχικά αποδεικτικά στοιχεία που υποστηρίζουν την άποψη ότι οι γυναίκες κυριαρχούσαν στον μινωικό πολιτισμό είναι η «Θεά του φιδιού». Οι λόγοι αυτής της άποψης τέθηκαν από τον ίδιο τον Arthur Evans. Είναι φανερό από το μοντέλο της μινωικής θρησκείας που κατασκευάστηκε από τον Evans ότι επηρεάστηκε από τις θεωρίες που έθεσε ο James Frazer στο The Golden Bough (που δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1890) ότι η προϊστορική θρησκεία επικεντρώθηκε σε μια κυρίαρχη θεά της γονιμότητας, και η αναγέννηση συμβόλιζε τη φθορά και την αναγέννηση της βλάστησης.

Ο Evans γνώριζε σίγουρα τις επικρατούσες απόψεις για την ύπαρξη της Μητέρας Θεάς  στην Προϊστορική περίοδο  και έτσι, όταν βγήκε στο φως η Θεά των Φιδιών το 1903 , όχι μόνο τα αναγνώρισε ως «θεά» αλλά και ισχυρίστηκε ότι λατρεύτηκε από τους Μινωίτες ως μια όψη της θεάς Μητέρας. Έτσι, ο Evans έδωσε τη βάση για το επιχείρημα ότι οι Μινωίτες ζούσαν σε μια κοινωνία μητριαρχική.



Minoan snake Goddess, Ivory and gold, Early Aegean, Minoan–Bronze Age, Late Minoan I Period, about 1600–1500 b.c. Museum of Fine Arts, Boston Σε κάθε χέρι το ειδώλιο κρατάει ένα χρυσό φίδι, το οποίο φαίνεται να είναι αιγυπτιακή κόμπρα, το σώμα του οποίου τυλίγεται γύρω από τα χέρια. Φορά επίσης μια χρυσή κορδέλα με μια μικρή χρυσή λωρίδα που εκτείνεται κάθετα πάνω από αυτήν και αντιπροσωπεύει τις συνδέσεις του μπούστο και έχει πέντε χρυσές ζώνες που περιβάλλουν τα επίπεδα της φούστας της, ενώ τα άνω τέσσερα είναι σχήματος V μπροστά. Τα χρυσά βραχιόλια σε κάθε βραχίονα σημαίνουν τις κεντημένες μπορντούρες των κοντών μανικιών του μπούστου. Προφανώς, οι χρυσές ζώνες σηματοδότησαν αρχικά την άκρη του μπούστο, περνώντας γύρω από τα στήθη και μέχρι τις πλευρές του λαιμού. Οι τρύπες υποδεικνύουν ότι φορούσε επίσης ένα κολιέ, μια χρυσή ταινία και είχε μια σειρά από επτά χρυσές μπούκλες στο μέτωπό της.
Ένα από τα πρωταρχικά αποδεικτικά στοιχεία που υποστηρίζουν την άποψη ότι οι γυναίκες κυριαρχούσαν στον μινωικό πολιτισμό είναι η «Θεά του φιδιού». Οι λόγοι αυτής της άποψης τέθηκαν από τον ίδιο τον Arthur Evans. Είναι φανερό από το μοντέλο της μινωικής θρησκείας που κατασκευάστηκε από τον Evans ότι επηρεάστηκε από τις θεωρίες που έθεσε ο James Frazer στο The Golden Bough (που δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1890) ότι η προϊστορική θρησκεία επικεντρώθηκε σε μια κυρίαρχη θεά της γονιμότητας, και η αναγέννηση συμβόλιζε τη φθορά και την αναγέννηση της βλάστησης.

Ο Evans γνώριζε σίγουρα τις επικρατούσες απόψεις για την ύπαρξη της Μητέρας Θεάς  στην Προϊστορική περίοδο  και έτσι, όταν βγήκε στο φως η Θεά των Φιδιών το 1903 , όχι μόνο τα αναγνώρισε ως «θεά» αλλά και ισχυρίστηκε ότι λατρεύτηκε από τους Μινωίτες ως μια όψη της θεάς Μητέρας. Έτσι, ο Evans έδωσε τη βάση για το επιχείρημα ότι οι Μινωίτες ζούσαν σε μια κοινωνία μητριαρχική.







Snake goddess, faience. Palace of Knossos. Crete, Greece. c. 1600 B.C. (Middle Minoan) [Heraklion Archaeological Museum]
Μεταξύ των πολλών παραδειγμάτων λατρευτικών αντικειμένων όπως το διπλό τσεκούρι, ο ιερός κόμπος, τα ιερά κέρατα, οι ιερές κολώνες, τα ιερά δέντρα, τα πουλιά και τα ζώα (ταύροι, λιοντάρια, κατσίκες)  σε ανάγλυφα, και σε σφραγίδες, το φίδι εμφανίζεται μόνο σπάνια.
Παρόλα αυτά ο Evans ερμήνευσε το φίδι ως μορφή του πνεύματος του Κάτω Κόσμου και ως εκ τούτου προσδιόρισε τη θεά ως χθόνια θεότητα. Ωστόσο, παρά την ένωση τους με τον Κάτω Κόσμο, ο Evans υποστήριξε ότι το φίδι και η θεά δεν πρέπει να λαμβάνονται ως στοιχεία  κακού. Αντιθέτως, υποστηρίζει ότι το φίδι έχει μια φιλική και οικεία όψη. Ελλείψει κάθε αρχαιολογικού αποδεικτικού στοιχείου ο Evans στήριξε την άποψη την ευρωπαϊκή παράδοση ανάμεσα στους αγρότες ότι αντιμετωπίζουν το φίδι ως καλοκάγαθο «οικουρό όφι».

Ωστόσο, η Geraldine Gesell υποστηρίζει ότι η θεά του φιδιού δεν ήταν θεά της οικογένειας, καθώς δεν βρέθηκε ποτέ θεά φιδιού σε ανασκαφές κατοικιών. Αντίθετα, η «Θεά του Φιδιού» φαίνεται οτι είχε την ευρύτερη λειτουργία της καθολικής Μητέρας ή της Θεάς της Γης και ως εκ τούτου ήταν κατά κύριο λόγο μια θεότητα γονιμότητας.



‘Snake Goddess,’ 1600 BC. black steatite. Walters Art Museum (23.196): Acquired by Henry Walters, 1929.
Ο Έβανς ξεφεύγοντας απο την οικιακή λατρεία του φιδιού και έχοντας υπόψη την ανταλλαγή στοιχείων λατρείας και πολιτισμού με την Αίγυπτο συνδέει την θεά των όφεων με την Αιγυπτιακή θεά Ουατζέτ, τη θεά του φιδιού του Δέλτα του Νείλου, χωρίς όμως να τις ταυτίζει. Όπως η Αφροδίτη, η Ουατζέτ ήταν θεά της γονιμότητας. Το όνομά της  μαζί με τη διακόσμηση των φιδιών και τα ηλιακά μάτια, εμφανίζεται περιστασιακά σε μαγευτικά εργαλεία, όπως ραβδιά (που χρησιμοποιούνται από τους νεκρούς για να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους απέναντι σε κακό πνεύματα και δαίμονες), και αποτροπαϊκά  ραβδιά από μαργαριτάρι τα οποία φαίνεται να χρησιμοποιούνταν για να προστατεύουν  τις γυναίκες, ιδιαίτερα τις εγκυμνούσες, θηλάζουσες και μητέρες.
http://arthistoryresources.net/snakegoddess/evansgoddess.html
Snake Goddess., c1600 BC  περισσότερες πληροφορίες στο σύνδεσμο
Όταν εξετάζεται σε συνδυασμό με τα σχεδόν σύγχρονα αιγυπτιακά μαγικά αντικείμενα, μπορεί να προταθεί ότι τα ειδώλια που βρέθηκαν από τον Evans  λειτουργούσαν ως γοητευτικά αντικείμενα σε μαγικές τελετές που εκτελούνταν από τα ιερά και  πιο συγκεκριμένα με μαγικές ιεροτελεστίες που είχαν να κάνουν με την ιδιαίτερες ανησυχίες των γυναικών, μεταξύ των οποίων η γονιμότητα, η εμμηνόρροια, η σύλληψη και την προσφορά μητρικού γάλακτος.
Το γεγονός ότι το ειδώλιο της Μινωικής «Θεάς Φιδιού» μπορεί να συνδέεται με την εμμηνόρροια προτείνεται πρώτα απ’ όλα από το χρώμα του. Στην σημερινή του κατάσταση, το κυρίαρχο χρώμα της φούστας και του μπούστου είναι ένα σκοτεινό χρυσοκίτρινο. Η Elizabeth Barber έχει επισημάνει ότι το κίτρινο είναι το χρώμα της γυναίκας στον αρχαίο κόσμο. Η κίτρινη χρωστική αποκτήθηκε από σαφράν (τα αποξηραμένα στίγματα του κρόκου), ένα φυτό το οποίο παρουσιάζεται να συγκεντρώνεται από γυναίκες στη μινωική τοιχογραφία που ανακαλύφθηκε το 1973 στο Ακρωτήρι της Θήρας.
Το σαφράν χρησιμοποιήθηκε ιατρικά από τις γυναίκες για να διευκολύνει τους πόνους της εμμηνόρροιας. Η συλλογή κρόκου είναι επίσης το αντικείμενο μιας τοιχογραφίας που βρέθηκε από τον Evans στην Κνωσό,ενώ τα λουλούδια κρόκου διακοσμούν επίσης έναν από τα κλασσικούς κορσέδες που βρέθηκαν με τα ειδώλια και αποτελούν επίσης το κεντρικό διακοσμητικό μοτίβο στο μπροστινό μέρος των φουστανιών τους απο φαγεντιανή.
Την υπόθεση στηρίζει και η ύπαρξη αναθηματικών κόμπων στα ενδύματα. Μιας και το  ιερογλυφικό σημάδι που χρησιμοποιείται για να γραφεί η αιγυπτιακή λέξη sa, που σημαίνει «προστασία», είναι ένα σκοινί με θηλιά  από λινάρι ή δέρμα, προτάθηκε ότι το κορδόνι που κάνει ένα «κόμπο» ανάμεσα στα στήθη της «Θεάς των Φιδιών» και τον κορσέ μπορεί να είναι συμβολικό. Μπορεί στην πραγματικότητα να αντιπροσωπεύει έναν μαγικό κόμβο, κάτι που επιβεβαιώνεται συγκρίνοντας αγάλματα της Ίσιδας ή των γυναικών ντυμένων ως Ίσιδα όπου ο κόμπος εμφανίζεται ανάμεσα στα στήθη στην ίδια θέση που εμφανίζεται στη Θεά των Φιδιών.
Faïence Figure of Votary (or Double) Snake Goddess, Brooklyn Museum

Παρόλο που είναι δύσκολο να δημιουργηθεί ένας άμεσος σύνδεσμος μεταξύ των φιδιών και της εμμήνου ρύσεως στη Μινωική Κρήτη, η σημερινή ανθρωπολογία προσφέρει επίσης το παράδειγμα του τελετουργικού αυστραλιανού Rainbow Snake των Αβορίγινων  στο οποίο ο «συγχρονισμός της εμμήνου ρύσεως» θεωρείται «σαν ένα ουράνιο τόξο» και «σαν ένα φίδι . »
Ορισμένες κουλτούρες επίσης πιστεύουν ότι η πρώτη εμφάνιση της εμμήνου ρύσεως προκαλείται από την συνεύρεση με ένα υπερφυσικό φίδι το οποίο επίσης καθιστά τη γυναίκα εύφορη και την βοηθά να συλλάβει παιδιά.
Τέλος, εάν, όπως υποστηρίζεται εδώ, η «θεά του φιδιού» είναι μια θεότητα αφιερωμένη στις ιδιαίτερες ανησυχίες των γυναικών, είναι δυνατόν να υποτεθεί ότι τα εκτεθειμένα στήθη μπορεί να έχουν κάποια σχέση με το μητρικό γάλα.
The Goddess Ariadne (keeper of the labyrinth) and Snakes from Minoan culture, Crete. Ariadne is goddess of fertility connected to Ishtar (Astarte)
Ο καθηγητής Barry Powell πρότεινε ότι η θεά των φιδιών της Μινωικής Κρήτης ήταν η Αριάδνη (που το όνομά της σημαίνει «τελείως αγνή»).
Δείτε και άλλα άρθρα για τον μινωικό πολιτισμό στον σύνδεσμο εδώ
πηγή



Σας προσκαλώ να εγγραφείτε στο νέο κανάλι μου στο you tube
Να το στηρίξετε και να έχετε έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση.
Όπως επίσης μπορείτε να μου στέλνετε στο mail μου dsgroupmedia@gmail.com   τα  video σας να τα ανεβάζουμε άμεσα.

Αν σας άρεσε το άρθρο κάντε ένα like, κοινοποιήστε το στους φίλους σας και μοιραστείτε μαζί τους την γνώση 


Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Δημοφιλείς κατηγορίες

...
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες του blog μας

Whatsapp Button works on Mobile Device only