Πέμπτη 7 Νοεμβρίου 2019

Ελευσίνια ...


Σε μια μικρή έκθεση στο Μουσείο Ακρόπολης για τα Ελευσίνια Μυστήρια Ιερά Οδός, κυκεώνας, αγέλαστος πέτρα, κρατώντας βάκχους με κλαδιά μυρτιάς, μικρά εκθέματα και η Φεύγουσα Κόρη, συνθέτουν ένα μικρό, αλλά συγκινητικό σκίτσο τού τι μπορεί να ήταν τα κατεξοχήν Μυστήρια τns αρχαιότητας. 


Το ιερό τns Δήμητρας στην Ελευσίνα ήταν ένα από τα σημαντικότερα θρησκευτικά κέντρα του αρχαίου κόσμου καθώς εκεί ετελούντο για αιώνες τα κατεξοχήν Μυστήρια τns αρχαιότητας. Το πέπλο μυστικότητας που κάλυπτε το ακριβές περιεχόμενο τouς δεν ανασύρθηκε ποτέ τελείως και αυτός είναι ένας από τους λόγους που εξηγούν τη σαγήνη που ασκούν ακόμη και σήμερα στη συνείδηση των συγχρόνων μας.





Ελάχιστες είναι οι σχετικές με αυτά αρχαίες γραπτές μαρτυρίες που μας παραδόθηκαν, καθώς οι αναφορές που γίνονται σε κείμενα συγγραφέων της ύστερης αρχαιότητας - κυρίως χριστιανών πατέρων, είναι αμφισβητούμενης αξιοπιστίας- εμφορούμενες από προκαταλήψεις.
Η σιωπή των αρχαίων πηγών ερμηνεύεται αφενός από την αίγλη, τον σεβασμό και το ηθικό δέος που περιέβαλαν τα Μεγάλα Μυστήρια της Ελευσίνας και αφετέρου από την αυστηρή απαγόρευση που ίσχυε σύμφωνα με νόμο της Αθηναϊκής Πολιτείας.

 Η αρχαιότερη και πληρέστερη περιγραφή για την ίδρυση της μυστικής λατρείας της Ελευσίνας μας παραδίδεται από τον λεγόμενο «Ομηρικό Ύμνο εις Δήμητρα», ένα έργο άγνωστου ποιητή του τέλους του 7ου αι. π.Χ.
Εκεί περιγράφεται η αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, η περιπλάνηση της θεάς σε αναζήτηση της κόρης της, η φιλοξενία της στην Ελευσίνα και τέλος η επιστροφή της Περσεφόνης στη μητέρα της υπό τον όρο να μοιράζει την ετήσια παραμονή της ανάμεσα στη Γη με τη μητέρα της  στον Κάτω Κόσμο, ως βασίλισσα του Άδη.
 Πριν επιστρέψουν οι δυο θεές στον Όλυμπο, η Δήμητρα δίδαξε τους Ελευσίνιους, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για τη φιλοξενία τους πώς να τη λατρεύουν με σεμνές τελετές, τα Μυστήρια. Απαγόρευσε όμως να τα κοινολογούν στους αμύητους καθώς ο μεγάλος σεβασμός προς τους θεούς κρατά κλειστό το στόμα, μέγα γαρ το θεών σέβας ισχάνει αυδήν.

Επομένως οι παραβάτες της απαγόρευσης θα αντιμετώπιζαν την οργή της θεάς. Το σημαντικότερο σημείο του Ύμνου είναι η αναφορά στον πυρήνα του περιεχομένου των Μυστηρίων, που συμπυκνώνεται σε τρεις στίχους:   όλβιός, ος ταδ’ όπωπεν επιχθονίων ανθρώπων: ος δ’ άτελής ιερών ος τ' άμμορος, ούποθ'  ομοίων αίσαν έχει φθίμενός περ υπό ζόφω ήερόεντι.   Ευτυχισμένος θα ήταν όποιος από τους θνητούs επρόκειτο να μυηθεί στα Μυστήρια, ενώ όσοι δεν μετάσχουν στις ιερές τελετές, ποτέ δεν θα έχουν την ίδια τύχη όταν κατεβούν στα σκοτάδια του Άδη.

Η ΦΕΥΓΟΥΣΑ ΚΟΡΗ

 Η ΦΕΥΓΟΥΣΑ ΚΟΡΗ: Η σχεδόν δισδιάστατη απόδοση του έργου, η κίνηση που φαίνεται να είναι παράλληλη πpoς κάποιο επίπεδο πίσω του, καθώς και η έλλειψη απόδοσης λεπτομερειών στην πίσω πλευρά, οδήγησαν εξαρχής στην απόδοσή του σε κάποια αετωματική σύνθεση, το θέμα της oποίας ήταν εύλογο να αναζητηθεί μέσα από τον ελευσινιακό μυθολογικό κύκλο. Έτσι προτάθηκε η ταύτιση της μορφής με την ίδια την Περσεφόνη ή με κάποια από τις φίλες της, τις Ωκεανίδες, που φεύγει έντρομη μπροστά στο θέαμα της βίαιης αρπαγής που θα διαδραματιζόταν στο κέντρο του αετώματος. Μια νεότερη θεωρία προτείνει ως θέμα της αετωματικής σύνθεσης την άνοδο της Koρnς από τον Άδη και ταυτίζει τη μορφή με τη θεά Εκάτη, η οποία κρατώντας δυο δάδες στα χέρια της που σήμερα δεν σώζονται, φωτίζει τον δρόμο στην Περσεφόνη, που επιστρέφει από τα σκοτάδια του Κάτω Κόσμου στη μητέρα της.

Σέρνοντας το χορό, με τον Πάνα...

ΠΕΡΙ ΕΛΕΥΣΙΝΙΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ


ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΔΙΑΡΚΟΥΣΑΝ ΕΝΝΕΑ ΗΜΕΡΕΣ , ΟΣΟ ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ

Ένα από τα μεγαλύτερα και ευρέως γνωστά μυστήρια της ελληνικής θρησκείας είναι αυτά που οι έλληνες καθιέρωσαν προς τιμήν της Θεάς της μαύρης γης και της γονιμότητας της, Δήμητρας. Τα μυστήρια πήραν το όνομα τους από την περιοχή της Ελευσίνας και περιείχαν δυο βασικά στοιχεία. Από το ένα μέρος ήταν το αγροτικό στοιχείο, το οποίο αποτελεί και την βασικότερη δικαιοδοσία της Θεάς, ως Θεάς της γεωργίας και δότειρας όλων των αγαθών που βγαίνουν για τους ανθρώπους από τα σπλάχνα της μητέρας Γης. Από το άλλο μέρος, βρισκόταν το εσχατολογικό στοιχείο, με την ίδια την Δήμητρα να εγγυάται στους μύστες μια ευτυχισμένη μεταθανάτιο ζωή. Το δεύτερο αυτό στοιχείο θεωρείται νεώτερο και από μια δεδομένη χρονική περίοδο είχε καταλάβει σημαντική θέση στις πνευματικές αναζητήσεις των Ελλήνων.

Ο ΣΧΕΤΙΚΟΣ ΜΕ ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΜΥΘΟΣ
Όπως γινόταν σε όλες τις εορτές της ελληνικής θρησκείας, ο μύθος έπαιζε πολύ σημαντικό ρόλο, περισσότερο ως το μέσο για την διαμόρφωση των εκάστοτε ιεροτελεστιών. Τα μυστήρια της Ελευσίνας βασίζονταν στον μύθο της αναζήτησης της Περσεφόνης από την μητέρα της Δήμητρα μετά την αρπαγή της από τον άρχοντα του κάτω κόσμου Πλούτωνα. Ο μύθος διηγείται πως ο Ζευς έδωσε την συγκατάθεση του στον αδελφό του Πλούτωνα να νυμφευθεί την κόρη της Δήμητρας κάνοντας την βασίλισσα των νεκρών. Στην συνέχεια αναφέρεται στην αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, την ώρα που η Κόρη έπαιζε με τις φίλες της Ωκεανίδες, μαζεύοντας λουλούδια στους κάμπους της Ελευσίνας.. Ο Πλούτων έκανε να
φυτρώσει από την Γη θαυμάσιο άνθος που τράβηξε την προσοχή της Κόρης .Στην προσπάθεια της όμως να το κόψει, η Γη άνοιξε και ο άρχοντας των νεκρών φάνηκε με το άρμα του, σκορπώντας τον τρόμο στις νεαρές Θεές, αρπάζοντας κατόπιν την Περσεφόνη και μεταφέροντας την στο Βασίλειο του κάτω από την Γη. Οι φωνές της Κόρης κατά την αρπαγή της οδήγησαν στην αναζήτηση της από την μητέρα της Δήμητρα.



Γεμάτη πόνο για τον χαμό του παιδιού της, η Θεά περιπλανήθηκε εννέα ημέρες αναζητώντας παντού την κόρη της. Πολύτιμη στάθηκε η βοήθεια της Θεάς Εκάτης και του Ηλίου, την δέκατη ημέρα, ο οποίος την πληροφόρησε για το τι είχε συμβεί. Η λύπη και η οργή της Θεάς μετά από αυτό έγιναν ακόμη μεγαλύτερες. Η Θεά μεταμορφώθηκε σε φτωχή και ηλικιωμένη ζητιάνα και αποσύρθηκε στην Ελευσίνα, όπου και έτυχε καλής υποδοχής από τον βασιλιά του τόπου Κελεό και την σύζυγο του Μετάνειρα. Κατά την διάρκεια της παραμονής της στο ανάκτορο του Κελεού, η Θεά ανέλαβε την ανατροφή του μικρού του γιου Δημοφώντα, με σκοπό να τον κάνει αθάνατο.

 Για να το επιτύχει η Θεά, έτρεφε το παιδί με αμβροσία, δυναμώνοντας το με την αθάνατη πνοή της, ενώ τις νύχτες το τοποθετούσε κρυφά σε φλόγες για να κάνει το σώμα του άφθαρτο. Δυστυχώς, η περιέργεια της Μετάνειρας, που άρχισε να φωνάζει τρομαγμένη μόλις αντίκρισε την τροφό να τυλίγει το σώμα του παιδιού της στις φλόγες, οδήγησε στο να ματαιώσει η Θεά τα σχέδια που είχε για τον μικρό Δημοφώντα. Ακολούθως η Δήμητρα αποκαλύπτει την πραγματική της υπόσταση στην οικογένεια του Κελεού, τονίζοντας στην Μετάνειρα ότι, πλέον δεν θα μπορέσει να χαρίσει την αθανασία στον μικρό της γιο, αλλά αντί για αυτό, προβλέπει πως τον περιμένουν μεγάλες δόξες και τιμές. Δίνει επίσης εντολή στον Κελεό να χτίστη προς τιμήν της περίλαμπρο ναό και βωμό στον τόπο της Ελευσίνας.. Η εντολή πραγματοποιήθηκε με μεγάλη προθυμία από τον λαό της Ελευσίνας.
Παράσταση πομπής μυστών 6 ος αι. π.Χ. Αρχ. Μουσείο Ελευσίνας 

Η Θεά επέλεξε τον ναό την για διαμονή της. Βαθιά λυπημένη για την κόρη της, έφερε μια φοβερή και σκληρή χρονιά για τους ανθρώπους, κάνοντας την Γη άγονη και μαστίζοντας τον πληθυσμό από την πείνα. Η στάση αυτή της Δήμητρας οδήγησε τον Δια σε μια προσπάθεια συμβιβασμού των πραγμάτων. Οι Θεοί, ένας ένας, ζητούσαν από την Δήμητρα να κοπάσει την οργή της, προσφέροντας της πλούσια δώρα, ωστόσο η ίδια παρέμενε ανένδοτη. Τελικά η λύση δόθηκε με την αποστολή του Ερμή στον Άδη, με σκοπό να πείσει τον Πλούτωνα να επιστρέψει την Περσεφόνη στην μητέρα της .Ο Πλούτωνας δέχτηκε, αλλά φοβούμενος μήπως η Περσεφόνη τον εγκαταλείψει, όταν επιστρέψει στην συντροφιά των υπόλοιπων Ολύμπιων Θεών, της προσέφερε μερικούς σπόρους ροδιάς, που θα την εμπόδιζαν από το να τον ξεχάσει .
Το αποτέλεσμα ήταν να μένει το 1/3 του έτους με τον νόμιμο σύζυγο της (συμβολικά η περίοδος αυτή σημαίνει τον μαρασμό της φύσης κατά τους ψυχρούς χειμερινούς μήνες) και τα 2/3 με την μητέρα της και τους υπόλοιπους Ολύμπιους Θεούς (περίοδος που σημαίνει την αναγέννηση της φύσης, με την ανάπτυξη του νεαρού άνθους από τον σπόρο που κοιμάται τον χειμώνα μέσα στο χώμα).
Στον Ομηρικό Ύμνο προς την Δήμητρα, τα πρώτα λόγια της Θεάς όταν ξανασυνάντησε την κόρη της είναι τα εξής: “Παιδί μου, δεν έφαγες τίποτε, ε; …μίλα… Τώρα πια που γύρισες, θα μείνεις μαζί μου και με τον πατέρα σου, τον άρχοντα των σύννεφων και όλοι οι Αθάνατοι θα σε τιμούν. Μα αν έφαγες, θα ξαναγυρίσεις στα έγκατα της Γης, τέσσερις μήνες κάθε χρόνο θα μένεις εκεί και τους άλλους οκτώ μαζί με εμένα και τους άλλους Θεούς. Όταν η Γη θα σκεπάζετε από τα μυρωμένα λουλούδια της άνοιξης, θα βγαίνεις πάλι από τα βαθιά ερέβη, θαύμα μεγάλο για τους Αθάνατους Θεούς και τους θνητούς ανθρώπους… ”Ακολουθεί η αποστολή της Ρέας στην Δήμητρα, η οποία ζήτησε από την Θεά να δεχθεί τον συμβιβασμό. Η Δήμητρα δέχθηκε και ως αποτέλεσμα της παύσεως της οργής της η Γη γέμισε λουλούδια και καρπούς..

Πριν η Θεά αναχωρήσει για τον φωτεινό Όλυμπο, δίδαξε στους άρχοντες της Ελευσίνας Τριπτόλεμο ,Διοκλή, Εύμολπο και Κελεό , τα Ελευσίνια μυστήρια, σε ανάμνηση της αναζήτησης και της ανάκτησης της κόρης της Περσεφόνης. Η Θεά δίδαξε επίσης στον Τριπτόλεμο την καλλιέργεια του σίτου, αναθέτοντας του την αποστολή να την διαδώσει σε όλους τους ανθρώπους της Γης.


ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ , ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΝΟΗΜΑ ΤΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες περί προελεύσεως των Ελευσίνιων μυστήριων. Σύμφωνα με μια από αυτές, τα μυστήρια έχουν τις ρίζες τους στον χθόνιο χαρακτήρα της Πελασγικής λατρείας. Η λατρεία των Πελασγών θεωρείτε ότι, περιστρεφόταν γύρω από την Γη, τις χθόνιες θεότητες της, αλλά και το μυστήριο της ζωής και του θανάτου. Η μετακίνηση προς νότο των Αχαιών και των Ιώνων οδήγησε σε μια ένωση της λατρείας ουράνιων και χθόνιων Θεοτήτων, ενώ με το πέρασμα του χρόνου, η λατρεία των τελευταίων απέκτησε μυστηριακό χαρακτήρα. Βάση θεωρείων που αναπτύχθηκαν από διάφορους μελετητές, οι οποίοι διεξήγαγαν μακροχρόνιες έρευνες επάνω σε αυτές τις τελετουργίες και στις αρχές της γέννησης τους, τα Ελευσίνια μυστήρια θεωρείται  ότι, αντλούν την καταγωγή τους από την Αίγυπτο. Ένας από τους πιο γνωστούς μελετητές που υποστήριξε αυτή την άποψη είναι ο Paul Foucart.

O Foucart, θεωρούσε ότι, η ίδια η λατρεία της Δήμητρας είχε την καταγωγή της στην Αίγυπτο, ενώ της ίδιας άποψης φαίνετε πως ήταν ο Ηρόδοτος, ο Διόδωρος ο Σικελιώτης και ο Πλούταρχος. Άλλοι μελετητές όμως, όπως ο Brillant, φαίνονται πιο επιφυλακτικοί, λέγοντας πως η υπόθεση της αιγυπτιακής προέλευσης των μυστηρίων δεν είναι απαραιτήτως και απορριπτέα ,ωστόσο όμως στερείται  επαρκών αποδείξεων, ενώ από την άλλη πλευρά μπορούμε να βρούμε εντός των ορίων του ελληνικού εδάφους όλα τα απαραίτητα στοιχεία βάση των οποίων γίνεται δυνατόν να εξηγήσουμε την καταγωγή των μυστηρίων.

Τα Ελευσίνια μυστήρια θεωρείται ότι, διεξάγονταν στον τόπο της Ελευσίνας πολύ πριν την ανάληψη τους από τους Αθηναίους. Γύρω στον 7ο αιώνα παχχ λέγεται  ότι, ξέσπασε μακροχρόνιος πόλεμος ανάμεσα στην Αθήνα και την Ελευσίνα.
Ο πόλεμος οδήγησε στην ήττα των Ελευσίνιων, με αποτέλεσμα οι Αθηναίοι να αναλάβουν την διοίκηση και την εποπτεία τους. Με την ανάληψη τους από τους Αθηναίους, τα μυστήρια απόκτησαν μεγάλη φήμη και αίγλη. Μεγάλη ήταν σε αυτό η συμβολή των Πεισιστρατιδών, ωστόσο τα Ελευσίνια μυστήρια θεωρείται  πως έφτασαν στο απόγειο της ακμής τους την εποχή του Περικλή.

 Ειδικό ψήφισμα των Αθηναίων την περίοδο αυτή όριζε την καταβολή χρηματικών ποσών υπέρ του τελεστηρίου της Ελευσίνας από τους Αθηναίους γαιοκτήμονες ,τους συμμάχους και τους κληρούχους, ενώ παράλληλα όλοι οι Έλληνες καλούνταν σε προσφορές  και δωρεές με αντάλλαγμα το δικαίωμα της ελεύθερης συμμετοχής στα μυστήρια.
Ουσιαστικά, τα μυστήρια έγιναν από τότε ανοιχτά προς όλους τους Έλληνες , συμπεριλαμβανομένου και των δούλων και σε μεταγενέστερη περίοδο έγιναν ανοιχτά και στους Ρωμαίους. Οι βάρβαροι αποκλείονταν από τα μυστήρια, αρχικά όσοι από αυτούς δεν γνώριζαν την ελληνική γλώσσα, ενώ αργότερα , μετά τις καταστροφές που προκάλεσαν οι Πέρσες στα Αθηναϊκά ιερά, επήλθε και ο πλήρης αποκλεισμός τους.








ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΑΚΟ ΙΕΡΟ ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΣΙΝΑ






φωτ:www.zero-project.gr
 1-Χώροι θέασης και ακρόασης της αρχαίας Ελευσίνας 
 ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΑΚΟ ΙΕΡΟ ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΣΙΝΑ 

Πανίερο έγινε το Θριάσιο πεδίο από τη στιγμή που η θεά Δήμητρα θέλησε να εκφράσει την ευγνωμοσύνη της στους κατοίκους της για τη φιλοξενία που της πρόσφεραν όταν, ταλαιπωρημένη και απελπισμένη από την αναζήτηση της κόρης της, της Περσεφόνης, έφτασε στον τόπο της μεγαλύτερης πεδιάδας της Αττικής. Από τον ναό που της έχτισε ο βασιλιάς Κελεός, η θεά που αγαπήθηκε ιδιαίτερα από τους χωρικούς δίδαξε στους Ελευσίνιους όχι μόνον την τέχνη της γεωργίας αλλά και τα «σεπτά όργια» που επέτρεπαν στους μυημένους τις ημέρες της μεγάλης γιορτής της να ανακαλύψουν το μυστήριο της ζωής και του θανάτου.



Το Καλλίχορον φρέαρ. Γύρω του οι γυναίκες της Ελευσίνας έστηναν χορό προς τιμήν της Δήμητρας.

ΕΞΕΔΡΑ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ 
Αμέσως μπροστά από την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου σώζονται τα θεμέλια ημικυκλικού κτίσματος, μιας εξέδρας, απ όπου, κατά την άποψη πολλών, διάφοροι αξιωματούχοι του ιερού παρακολουθούσαν τη άφιξη της πομπής των Ελευσινίων ή διάφορες άλλες θυσίες και τελετουργίες προς τιμήν των θεών.

 Β. ΕΞΕΔΡΑ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ
Αμέσως νότια του Πλουτωνείου, λαξευμένη στην ανατολική πλαγιά του βράχου, σώζεται μια εξέδρα που γίνεται προσιτή από την Πομπική οδό με βαθμίδες επίσης λαξευμένες στο βράχο. Από την εξέδρα αυτή ομάδες πιστών ενδεχομένως παρακολουθούσαν κάποια δρώμενα που αποτελούσαν μέρος του εορτασμού. Ακριβώς μπροστά στην εξέδρα, πάνω στο κατάστρωμα της πομπικής οδού, διακρίνεται μια χαμηλή προεξοχή του εδάφους, η οποία κατά παράδοξο τρόπο δεν εξομαλύνθηκε για τη διέλευση της οδού, αλλά προβάλλει πάνω στην πορεία του επισκέπτη. Είναι πιθανό το χαμηλό έξαρμα να παρέμεινε αλάξευτο επειδή αποτελούσε κάποιο από τα ιερά σημάδια του χώρου, πιθανότατα την «αγέλαστο πέτρα» του μύθου. Επάνω της κάθισε η θεά πενθώντας το χαμό της κόρης της.

Οι θεατές από την εξέδρα ίσως παρακολουθούσαν την ιέρεια της Δήμητρας να υποδύεται τη θλιμμένη θεά. Η εξέδρα αυτή εντάσσεται στην οικογένεια των χώρων θέασης και ακρόασης.οι θεατές από την εξέδρα ίσως παρακολουθούσαν την ιέρεια της Δήμητρας να υποδύεται τη θλιμμένη θεά. εξέδρα αυτή εντάσσεται στην οικογένεια των χώρων θέασης και ακρόασης.
Η εξέδρα νότια του Πλουτωνίου

ΤΕΛΕΣΤΗΡΙΟ
Στο νότιο άκρο της Πομπικής Οδού συναντούμε τη βορειοανατολική θύρα του Τελεστηρίου, το οποίο εντάσσεται στην οικογένεια των χώρων θέασης και ακρόασης. Το Τελεστήριο ήταν το σημαντικότερο και ιερότερο κτήριο του ιερού.


Σύμφωνα με την παράδοση το πρώτο Τελεστήριο κτίστηκε στη Μυκηναϊκή εποχή για να χρησιμεύσει ως κατοικία της Δήμητρας. Αργότερα αποτέλεσε την αίθουσα, όπου αναπαριστάνονταν γεγονότα σχετικά με τη ζωή της Δήμητρας και της Κόρης και εμυούντο οι πιστοί στα μυστήρια. 

 Τα σημερινά ερείπια του Τελεστηρίου ανήκουν στις τέσσερις τελευταίες οικοδομικές φάσεις. Το τετράγωνο σχήμα του οφείλεται στο σχέδιο που εκπόνησε ο Ικτίνος, το οποίο όμως λόγω κατασκευαστικών δυσκολιών και το θάνατο του Περικλή δεν ολοκληρώθηκε. Στη μεταπερίκλεια περίοδο τρεις αρχιτέκτονες συνέχισαν την ανοικοδόμησή του. Ο Κόροιβος, ο οποίος τοποθέτησε 42 κίονες για τη στήριξη της οροφής του. Επόμενος ο Μεταγένης, ο οποίος τοποθέτησε πάνω από τα επιστύλια ένα διάζωμα και μια δεύτερη σε ύψος σειρά κιόνων. Τέλος ο Ξενοκλής στέγασε την αίθουσα και τοποθέτησε στο κέντροτηςέναοπαίογιαφωτισμόκαιαερισμότηςαίθουσας. Στα χρόνια του Δημητρίου του Φαληρέα προστέθηκε στην ανατολική πλευρά η φιλώνειος στοά, η οποία πήρε το όνομά της από τον Ελευσίνιο αρχιτέκτονα Φίλωνα.


 Η στοά είναι δωρικού ρυθμού με δεκατέσσερις κίονες. Στους αυτοκρατορικούς χρόνους το Τελεστήριο κάηκε από τους επιδρομείς Κοστοβώκους. Η ανακατασκευή του Τελεστηρίου αποδίδεται στον Αντωνίνο Πίο, ή στο Μάρκο Αυρήλιο.
 Σε κάθε μια από τις πλευρές του Τελεστηρίου υπήρχαν εσωτερικά οχτώ σειρές βαθμίδων, από τις οποίες οι μυούμενοι παρακολουθούσαν τα μυστήρια. Οι βαθμίδες αυτές, είτε ήταν λαξευμένες στο βράχο, όπου αυτός υπήρχε, ή ήταν τεχνητά κατασκευασμένες με λιθόπλινθους, επικαλυμμένες στηρωμαϊκήεποχήμε μάρμαρο. Στοκέντροτης αίθουσας του Τελεστηρίου υπήρχε το Ανάκτορο, ένα ορθογώνιο οίκημα, όπου ήταν τοποθετημένα τα ιερά σύμβολα της Δήμητρας.

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΤΕΛΕΣΤΗΡΙΟ 

Μέλη και φίλου του Διαζώματος στο Τελεστήριο 

Η Λυδία Κονιόρδου αποδίδει τον ύμνο στη Δήμητρα


ΒΟΥΛΕΥΤΗΡΙΟ

Η νότια αυλή και το βουλευτήριο

Στη νοτιανατολική γωνία του λυκούργειου περιβόλου φαίνονται τα θεμέλια ενός στενόμακρου ορθογωνίου κτηρίου που ταυτίστηκε με το Βουλευτήριο του 4ου αι. π.χ. Αποτελείται από τρία δωμάτια, από τα οποία το μεσαίο είναι ημικυκλικό. Σ αυτό συνεδρίαζε η γερουσία και η βουλή των Πεντακοσίων. 

 ΒΑΘΜΙΔΩΤΟ ΑΝΔΗΡΟ 


Στη δυτική πλευρά της νότιας αυλής, μεταξύ του νοτίου τοίχου του Τελεστηρίου και της στοάς του λυκούργειου περιβόλου, είναι λαξευμένο στο φυσικό βράχο ένα άνδηρο, ρωμαϊκής εποχής. Από εδώ το πλήθος παρακολουθούσε κάποιο θέαμα που διαδραματιζόταν στη νότια αυλή.


1-Φοίβος Αργυρόπουλος
ΠΗΓΕΣ 
Κ. Πρέκα, Ελευσίς, ΥΠΠΟ, ΤΑΠΑ, 1997 Σ. Μπένος, Περιηγήσεις Ν. Μηναΐδη, Μ. Φακίδη, Μ. Μπελογιάννη, Αρχαία σημάδια μέσα στο τοπίο τους, εκδ. Πατάκη, 2003


       2        
ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ: Η ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΤΟΥ ΚΑΤΩ ΚΟΣΜΟΥ
 ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Πλουτώνειον: Η είσοδος στον κάτω κόσµο, 

Εδώ εικονίζεται το αβαθές σπήλαιο «Πλουτώνειον», του οποίου οι σχισµές στα εσωτερικά τοιχώµατά του, αποτελούσαν συµβολικά περάσµατα στον κάτω κόσµο. Τα γλυπτά που βρέθηκαν στον περίβολο του σπηλαίου και είναι αφιερωµένα στον Πλούτωνα, τη Δήµητρα και την Περσεφόνη, συνδέουν το σπήλαιο µε τα Ελευσίνια Μυστήρια, που ήταν οι πιο σεβαστές µυστηριακές τελετές της αρχαίας Ελλάδας

Πολύ πριν τη δική µας εποχή, όταν τον κόσµο κυβερνούσαν ακόµα οι Ολύµπιοι Θεοί, γεννήθηκε η Περσεφόνη, κόρη του θεού ία και της θεάς Δήµητρας. Η Δήµητρα (από το «Δηµήτηρ» που σηµαίνει
«Μητέρα της Γης») ήταν η θεά της γεωργίας και της γονιµότητας, αλλά και προστάτιδα του γάµου και της µητρότητας. δίδαξε στον Τριπτόλεµο, γιο του βασιλιά της Ελευσίνας Κελεό, την καλλιέργεια του σιταριού κι εκείνος µε τη σειρά του τη δίδαξε στον υπόλοιπο κόσµο.
Ο Τριπτόλεµος ανάµεσα στη Δήµητρα (αριστερά) και την Περσεφόνη (δεξιά). Ανάγλυφο από Πεντελικό µάρµαρο, 430 π.X.

Ο Πλούτωνας (ή «Άδης», δηλαδή αυτός που δεν φαίνεται), ήταν αδερφός του Δία και του Ποσειδώνα. Οι τρεις θεοί πολέµησαν εναντίον των Τιτάνων και µετά τη νίκη τους µοιράστηκαν µε κλήρο την εξουσία του κόσµου. Ο Δίας πήρε τον ουρανό, ο Ποσειδώνας τη θάλασσα και ο Πλούτωνας το βασίλειο των νεκρών.
Άδης: Ο βασιλιάς του κάτω κόσµου. Γλυπτό της ρωμαϊκής περιόδου αντίγραφο από ελληνικό του 5 ου αιώνα π.Χ.-National Museum of Rome-


Δίας: Ο βασιλιάς των θεών. Ορειχάλκινο γλυπτό, Αρτεµίσιο, 460 π.Χ


Ποσειδώνας: Ο βασιλιάς της θάλασσας. Γλυπτό του Christian Carl Peters, Κοπεγχάγη, 1822 

Όταν πέθαινε κάποιος, ο θεός Ερµής ήταν ο ψυχοποµπός που οδηγούσε την ψυχή του στις όχθες του ποταµού Αχέροντα.

 Ερµής: Ο αγγελιοφόρος των θεών. Γλυπτό του Πραξιτέλη. Ναός της Ήρας, Ολυµπία, 340 π.Χ.
 Αχέροντας: Ο ποταµός των ψυχών. 

Χάροντας: Ο βαρκάρης του Άδη. Πίνακας του Josep Benlliure, 1896.

Εκεί, τον περίµενε ο βαρκάρης των ψυχών, ο Χάροντας, ο οποίος έναντι ενός οβολού (που ήταν ήδη τοποθετηµένος στο στόµα του νεκρού) µετέφερε την ψυχή στην είσοδο του κάτω κόσµου. Οι ψυχές που δεν µπορούσαν να πληρώσουν ήταν καταδικασµένες να περιπλανώνται και να βασανίζονται αιώνια στις όχθες του ποταµού.

Ηρακλής, Ο φύλακας του Άδη Κέρβερος και ο Ευρυσθέας. Μελανόµορφο αγγείο, 525 π.Χ. 

Το ταξίδι του Χάροντα τελείωνε στην Αχερουσία Λίµνη. Στα έγκατά της βρίσκονταν οι Πύλες του Άδη, τις οποίες φρουρούσε ο Κέρβερος, ο τερατόµορφος σκύλος µε τα τρία κεφάλια. Εκεί κοντά, δίπλα στην αρχαία Μυκηναϊκή αποικία της Εφύρας, βρίσκεται το Νεκροµαντείο του Αχέροντα, όπου οι επισκέπτες, µετά από πολυήµερη προετοιµασία, µπορούσαν να επικοινωνήσουν µε τα πνεύµατα των νεκρών τους. 

Το Νεκροµαντείο του Αχέροντα.

 Ο βασιλιάς του κάτω κόσµου, ο Πλούτωνας, δεν επέτρεπε σε κανέναν από τους υπηκόους του να ξαναγυρίσει στους ζωντανούς. Το επέτρεπε όµως στους υπηρέτες του, τις χθόνιες θεότητες Κήρες που µε την παρουσία τους στον κόσµο των ζωντανών προκαλούσαν αιφνίδιους θανάτους, αλλά και στις Ερινύες που κυνηγούσαν όσους είχαν διαπράξει κάποιο έγκληµα.

Οι Ερινύες κυνηγούν τον Ορέστη. Πίνακας του Adolphe-William Bouguereau
Ο Πλούτωνας είχε γοητευτεί από την οµορφιά της Περσεφόνης και την ήθελε για γυναίκα του. Η Δήµητρα όµως, δεν έδινε τη συγκατάθεσή της για το γάµο, αφού γνώριζε πως η κόρη της θα ήταν αναγκασµένη να ζει για πάντα στο κόσµο των σκιών.

 Ωκεανίδες νύµφες. Πίνακας του Gustave Dore, 

Μία µέρα που η Περσεφόνη µάζευε λουλούδια µαζί µε τις Ωκεανίδες νύµφες, της τράβηξε την προσοχή ένας νάρκισσος. Πλησίασε προς το άνθος και στην προσπάθεια της να το κόψει, άνοιξε η γη και εµφανίστηκε µπροστά της ο Πλούτωνας µε το άρµα του. Την απήγαγε και την οδήγησε στον κάτω κόσµο όπου την έκανε γυναίκα του.

 Άδης και Περσεφόνη. Ερυθρόµορφη κύλιξ (κούπα), 440 π.Χ.

Η Δήµητρα, συντετριµµένη από την εξαφάνιση της κόρης της, δεν άφηνε τίποτα πλέον επάνω στη γη να ανθίσει και να καρποφορήσει. Χαρακτηριστική αναφορά στον θρήνο της θεάς ήµητρας για την αρπαγή της Περσεφόνης, είναι οι στιγµές του µοιρολογιού της, όντας καθισµένη πάνω σε έναν βράχο του ιερού χώρου της Ελευσίνας. Ο βράχος αυτός ονοµάστηκε «Αγέλαστος Πέτρα». 

Ο Δίας, βλέποντας πως οι άνθρωποι άρχισαν να µαστίζονται από την πείνα λόγω της παύσης της καρποφορίας, στέλνει τον Ερµή στον Πλούτωνα, για να του ζητήσει να ελευθερώσει την Περσεφόνη. 

Η επιστροφή της Περσεφόνης. Πίνακας του Frederic Leighton, 1891.

Τελικά, η Περσεφόνη θα ζει στο βασίλειο των νεκρών για τέσσερις µήνες και θα επικρατεί χειµώνας. Τον υπόλοιπο καιρό θα ζει επάνω στη γη και θα είναι η περίοδος της καρποφορίας και της ανθοφορίας.
Πρόπυλον: Η είσοδος στον ιερό χώρο της Ελευσίνας.

2-www.zero-project.gr 
 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2015
docplayer.gr/


ΕΚ.ΤΟΥ.ΣΥΝΕΡΓΆΤΗ ΜΑΣ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ

Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας http://www.tapantareinews.gr, για περισσότερη ενημέρωση. Εγγραφείτε - SUBSCRIBE: http://bit.ly/2lX5gsJ Website —►http://bit.ly/2lXX2k7 SOCIAL - Follow us...: Facebook...► http://bit.ly/2kjlkot   

Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Δημοφιλείς κατηγορίες

...
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες του blog μας

Whatsapp Button works on Mobile Device only