Η Αλαίσα ήταν μια αρχαία Ελληνική πόλη της Σικελίας , που βρίσκεται κοντά στη βόρεια ακτή του νησιού, κοντά στην Κεφαλού .
Η ίδρυση της συνδέεται με τον Διόδωρο , ο οποίος μας ενημερώνει ότι το 403 π.Χ. οι κάτοικοι της Ερβίτης στην Σικελία , έχοντας συνάψει ειρήνη με τον Διονύσιο Α των Συρακουσών , αυτοί και ο άρχοντας τους Αρχονίδης (Ἀρχωνίδης) αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την πόλη , αυτός βρήκε μια νέα αποικία, την οποία έχτισε και εγκατέστησε με εν μέρει με τους πολίτες της Έρβιτα και εν μέρει με μισθοφόρους και άλλους ξένους που συγκέντρωθηκαν γύρω του, λόγω της εχθρότητας τους προς τον Διονύσιο των Συρακουσών .
Ο Αρχωνίδης έδωσε σε αυτή τη νέα αποικία το όνομα της Άλαίσας, στην οποία προστέθηκε συχνά το επίθετο Αρχωνιδέα, για σκοπούς διακρίσεως(ἐν ᾧ πόλιν ἔκτισεν Ἅλαισαν: οὐσῶν δὲ καὶ ἄλλων πόλεων κατὰ τὴν Σικελίαν ὁμωνύμων, Ἀρχωνίδιον αὐτὴν προσηγόρευσεν ἀφ᾽ ἑαυτοῦ.)
|
Η Άλαισα Αρχωνιδέα |
Διόδωρος ο Σικελιώτης
15.
ἐκεῖθεν δ᾽ ἀναζεύξας τὴν τῶν Ἑρβιταίων πόλιν πορθεῖν ἐπεχείρησεν: οὐδὲν δὲ πράσσων πρὸς μὲν τούτους εἰρήνην ἐποιήσατο, τὴν δὲ δύναμιν ἤγαγεν ἐπὶ Κατάνην: Ἀρκεσίλαος γὰρ στρατηγὸς ὢν τῶν Καταναίων ἐπηγγέλλετο αὐτῷ προδώσειν τὴν πόλιν. διόπερ ὑπὸ τούτου περὶ μέσας νύκτας παρεισαχθεὶς κύριος τῆς Κατάνης ἐγένετο. ἀφελόμενος δὲ τῶν πολιτῶν τὰ ὅπλα, φρουρὰν ἐν αὐτῇ κατέστησεν ἱκανήν.
[2] μετὰ δὲ ταῦτα Προκλῆς ὁ τῶν Ναξίων ἀφηγούμενος ἐπαγγελιῶν μεγέθει πεισθεὶς παρέδωκε τὴν πατρίδα τῷ Διονυσίῳ: ὃς τὰς δωρεὰς ἀποδοὺς τῷ προδιδόντι καὶ τοὺς συγγενεῖς αὐτῷ χαρισάμενος τὴν πόλιν ἐξηνδραποδίσατο, καὶ τὰς μὲν κτήσεις ἐφῆκε τοῖς στρατιώταις διαρπάσαι, τὰ δὲ τείχη καὶ τὰς οἰκίας κατέσκαψεν.
[3] παραπλησίως δὲ καὶ τοῖς Καταναίοις χρησάμενος ἐλαφυροπώλησε τοὺς αἰχμαλώτους ἐν Συρακούσαις. τὴν μὲν οὖν τῶν Ναξίων χώραν Σικελοῖς τοῖς ὁμοροῦσιν ἐδωρήσατο, τοῖς δὲ Καμπανοῖς τὴν πόλιν τῶν Καταναίων οἰκητήριον ἔδωκεν.
[4] μετὰ δὲ ταῦτα ἐπὶ Λεοντίνους στρατεύσας ἁπάσῃ τῇ δυνάμει τὴν πόλιν περιεστρατοπέδευσε, καὶ πρὸς τοὺς ἔνδον διαπρεσβευσάμενος ἐκέλευσεν αὐτοὺς παραδιδόναι τὴν πόλιν καὶ μετέχειν τῆς ἐν Συρακούσαις πολιτείας. οἱ δὲ Λεοντῖνοι, βοήθειαν μὲν οὐδεμίαν ἕξειν προσδοκῶντες, τὰς δὲ Ναξίων καὶ Καταναίων συμφορὰς ἀναλογιζόμενοι, κατεπλήττοντο, φοβούμενοι μὴ τοῖς αὐτοῖς περιπέσωσι δυστυχήμασιν. διόπερ εἴξαντες τῷ καιρῷ συνεχώρησαν, καὶ τὴν πόλιν ἐκλιπόντες εἰς Συρακούσας μετῴκησαν.
Ἀρχωνίδης δ᾽ ὁ τῆς Ἑρβίτης ἐπιστάτης, ἐπειδὴ πρὸς Διονύσιον εἰρήνην ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἑρβιταίων συνέθετο, διενοεῖτο κτίσαι πόλιν. εἶχε γὰρ μισθοφόρους τε πλείους καὶ σύμμικτον ὄχλον, ὃς τῷ πρὸς Διονύσιον πολέμῳ συνέδραμεν εἰς τὴν πόλιν: πολλοὶ δὲ καὶ τῶν ἀπόρων Ἑρβιταίων ἐπηγγέλλοντο αὐτῷ κοινωνήσειν τῆς ἀποικίας.
[2] ἀναλαβὼν οὖν τὸ συνδραμὸν πλῆθος κατελάβετό τινα τῶν λόφων ὀκτὼ σταδίους ἀπέχοντα τῆς θαλάττης, ἐν ᾧ πόλιν ἔκτισεν Ἅλαισαν: οὐσῶν δὲ καὶ ἄλλων πόλεων κατὰ τὴν Σικελίαν ὁμωνύμων, Ἀρχωνίδιον αὐτὴν προσηγόρευσεν ἀφ᾽ ἑαυτοῦ.
[3] ἐν δὲ τοῖς ὕστερον χρόνοις τῆς πόλεως πολλὴν ἐπίδοσιν λαμβανούσης διά τε τὰς ἀπὸ τῆς θαλάττης ἐργασίας καὶ διὰ τὴν ὑπὸ Ῥωμαίων δοθεῖσαν ἀτέλειαν, οἱ Ἁλαισῖνοι τὴν τῶν Ἑρβιταίων συγγένειαν ἀπηρνήσαντο, αἰσχρὸν ἡγούμενοι καταδεεστέρας πόλεως ἑαυτοὺς ἀποίκους νομίζεσθαι.
[4] οὐ μὴν ἀλλὰ μέχρι νῦν παρ᾽ ἀμφοτέραις συγγένειαί τε πλείονες διαμένουσι καὶ τὰς κατὰ τὸ Ἀπολλώνιον θυσίας τοῖς αὐτοῖς ἔθεσι διοικοῦσιν. τινὲς δέ φασιν ὑπὸ Καρχηδονίων ἐκτίσθαι τὴν Ἅλαισαν, καθ᾽ ὃν καιρὸν Ἰμίλκων τὴν πρὸς τὸν Διονύσιον εἰρήνην ἐποιήσατο.
[5] κατὰ δὲ τὴν Ἰταλίαν Ῥωμαίοις πρὸς Βηίους πόλεμος συνέστη διὰ τοιαύτας αἰτίας. τότε πρώτως ἐπεψηφίσαντο Ῥωμαῖοι τοῖς στρατιώταις καθ᾽ ἕκαστον ἐνιαυτὸν εἰς ἐφόδια διδόναι χρήματα. ἐξεπολιόρκησαν δὲ καὶ τὴν Οὐόλσκων πόλιν, ἣ τότε μὲν Ἄνξωρ ἐκαλεῖτο, νῦν δ᾽ ὀνομάζεται Ταρρακίνη.
|
Τοπογραφικό διάγραμμα του αρχαιολογικού χώρου των ανασκαφών της ελληνικής πόλεως Αλαίσα |
Για δεύτερη συνεχή χρονιά (2018)πραγματοποιήθηκε εκστρατεία ανασκαφής ιταλικής-αγγλικής αποστολής στην περιοχή όπου στεγάζονται τα λείψανα του πιο σημαντικού ιερού στην αρχαία πόλη Άλαίσα (Ἅλαισαν) όπου βρέθηκαν ίχνη αρχαίου θεάτρου.
|
Άποψη του αρχαιολογικού χώρου |
H Αλαίσα ή Άλαισα , στην πραγματικότητα, ήταν μια πόλη της Σικελίας-ελληνικής σημασίας που πήρε το όνομά της από τον ποταμό Άλαίσα , (σήμερα το ρεύμα Tusa).
|
Νόμισμα -Ημίλιτρον- της πόλεως Έρβιτα με τον Απόλλωνα 344/39-337/0 π.Χ. -Από αυτήν την πόλη ήρθαν κάτοικοι και έφτιαξαν την Αλαίσα |
|
Έφηβος Απόλλων,νόμισμα της πόλεως Έρβιτα [...ΕΡΒΙΤΑΙΩΝ...] |
Εδώ υπήρχε ένα ιερό αφιερωμένο στον θεό Απόλλωνα όπου ο ναός αυτός «αγνοεί» την ακτή αλλά και την εκβολή του παρακείμενου ποταμού και το οποίο ,ιερό εντοπίστηκε κατά τη δεκαετία του 50 από τον αρχαιολόγο Gianfilippo Carrettoni αλλά από τότε έχει καλυφθεί με βλάστηση και όλα ήταν ξεχασμένα.
|
Αρχαιολογικό Μουσείο |
Από τον Ιούνιο έως τον Ιούλιο, πέρυσι ο χώρος ήταν το επίκεντρο έξι εβδομάδων εργασίας για τους αρχαιολόγους των Πανεπιστημίων της Σικελικής Μεσσήνης, σε επίβλεψη του Lorenzo Campagna, και του Παν. της Οξφόρδης, με επικεφαλής τον Jonathan Prag, σε συνεργασία με το Μουσείο Mistretta και την Εποπτεία των αρχών της Μεσσήνης.
|
Άποψη της αγοράς της ελληνικής πόλεως Άλαισα στην Σικελία .Καταστήματα της Αγοράς |
|
Καταστήματα στην Αγορά Η όμορφη αυτή Αγορά έχει ίχνη μνημειακής διπλής στοάς. Στο κάτω μέρος της στοάς υπάρχουν 8 παρεκκλήσια, αίθουσες αφιερωμένες στη λατρεία, με κόγχες για αγάλματα και βωμούς. Εδώ βρέθηκε ένα μαρμάρινο άγαλμα της θεάς Δήμητρας με ρωμαϊκή επιγραφή του 2ου αιώνα μ.Χ. |
Το έργο είχε ως αποτέλεσμα την ανακατασκευή της διάταξης του μεγάλου θρησκευτικού συγκροτήματος, το οποίο κυριαρχείται από ένα βάθρο μήκους 50 μέτρων και ύψους 4 μέτρων. έχουν εντοπιστεί και άλλα δύο ιερά κτίσματα, ενώ κάποια ευρήματα φαίνεται να υποδηλώνουν την παρουσία τουλάχιστον δύο άλλων μικρότερων ναών που θα διερευνηθούν στην ανασκαφή του 2019.
|
Η τάφρος που επέτρεψε την αναγνώριση του ελληνικού θεάτρου |
Στο κέντρο του ιερού υπάρχουν ίχνη του μεγαλύτερου και σημαντικότερου κτιρίου του με λευκά μωσαϊκά δάπεδα, κίονες και αρχιτεκτονικές διακοσμήσεις. Στο εσωτερικό υπήρχαν διάφορα αγάλματα από τα οποία βρέθηκαν κάποια θραύσματα κατά τη διάρκεια της ανασκαφής και μερικά από αυτά ανήκουν επίσης σε ένα άγαλμα θηλυκής θεότητας που φυλάσσεται στο Μουσείο της Τούσας. Ένας εκ των ναών ανήκει στον Δία Μειλίχιο,
|
Άγαλμα της θεάς Δήμητρας απ΄το μουσείο της πόλεως 2ος αι μ.Χ. |
|
Ακέφαλο άγαλμα από το μουσείο της πόλεως (που ανάγει στην Αρτέμιδα(;) |
|
Νόμισμα τής πόλεως |
Η ανασκαφή .
|
Η τάφρος που επέτρεψε την ταύτιση του θεάτρου της Αλαίσα. |
|
Θέα στη θάλασσα από τη θέση του θεάτρου της Άλαίσα |
|
Αρχαιολόγοι σε εργασία στο χώρο της Άλαίσα. |
- Η ανακάλυψη του θεάτρου ανακοινώθηκε μια εβδομάδα νωρίτερα από την "Mission Archéologique Française d'Halaesa - MAFHA", η γαλλική ομάδα ασχολήθηκε με την επιτόπια εργασία υπό την καθοδήγηση του Vincent Michel από το Université de Poitiers και της Michela Costanzi από το Université de Picardie "Jules Verne "της Amiens.
|
Αλαίσα Αρχωνιδέα Νόμισμα |
"Είμαστε πολύ χαρούμενοι και πολύ υπερήφανοι που ανακοινώνουμε ότι η Σικελία έχει ένα άλλο αρχαίο (ελληνικό) θέατρο εδώ ... στη Αλαίσα.. Δύο χρόνια ψάχνουμε, με την ιδέα ότι ίσως ανακαλύψουμε κάτι και στο τέλος, χάρη στις μελέτες με εξελιγμένες τεχνολογίες (lidar, ηλεκτρική τομογραφία, θερμικές κάμερες) , τοπογραφικές μελέτες και μια μεγάλη ερευνητική τάφρο μήκους μεγαλύτερης των 50 μέτρων και πλάτους μεταξύ δύο και έξι μέτρων, βρήκαμε τελικά στο κατακόρυφο , κάθισμα, παρόμοιο με αυτή που ανακαλύφθηκε στα αρχαία ελληνικά θέατρα στην υπόλοιπη Σικελία , "εξήγησαν οι αρχαιολόγοι" μαζί με άλλους, όπως και τα βήματα που κόβονται στον βράχο και η καλά καθορισμένη περιοχή ορχήστρας που πλαισιώνεται από πεζοδρόμιο, μας δίνουν τη βεβαιότητα ότι πρόκειται για θέατρο, το δέκατο τέταρτο ελληνικό στη Σικελία! "
|
Η ερευνητική τάφρος |
|
Εδώ φαίνεται το κοίλο του ελληνικού θεάτρου |
|
Η μορφή του ελληνικού θεάτρου στην πόλη |
|
Άποψη του ναού του Απόλλωνα και άλλα μέρη της πόλεως Αλαίσα, Στο κάτω μέρος της πόλης, βλέπει κανείς έναν τοίχο από μεγάλους όγκους πέτρας, που δεν είναι τοπικός, |
|
Τειχίσματα από την ακρόπολη της πόλεως |
|
Ο λιθόστρωτος δρόμος που ανακαλύφθηκε πρόσφατα στην Άλαισα Ο κεντρικός δρόμος πιο πέρα είναι πλάτους 6 μέτρων και πλακόστρωτος με πέτρινες πλάκες τοποθετημένες σαν μία σκακιέρα. |
Και τα δύο νέα ευρήματα φαίνεται να επιβεβαιώνουν το ρόλο μιας πόλης που ο Κικέρωνας χαρακτήρισε την πρώτη από τις "όμορφες και σημαντικές" πόλεις της εποχής του.
|
Κτίριο της πόλεως Αλαίσα |
- Ο Έλληνας ιστορικός Διόδωρος ο Σικελιώτης λέει ότι η πόλη ιδρύθηκε το 403 π.Χ., σε ένα λόφο κοντά στη θάλασσα. Ιδρύθηκε μετά την μεσολάβηση της ειρήνης με την ισχυρή ελληνική πόλη των Συρακουσών, που κυβερνήθηκε τότε από τον Διονύσιο Α, με τον τύραννο της Ερβίτης, τον Ἀρχωνίδη, ο οποίος θα την ονόμαζε Άλαισα Αρχωνίδαια προς τιμήν του.
|
Τειχίσματα κτιρίων της Αγοράς |
|
Νόμισμα Αλαίσας Αρχωνιδέας |
Η στρατηγική του θέση καθόρισε αμέσως τη σημασία της, καθιστώντας ένα προπύργιο ενάντια σε μια πιθανή πρόοδο και προέκταση των Καρχηδονίων στην περιοχή. Η πόλη θα αυξηθεί αρκετά για να μπορέσει να δημιουργήσει τα δικά της νομίσματα
Μια στήλη πάνω από έναν κίνα ήταν το σύμβολο της πόλης, που αντιπροσωπεύει τον έλεγχο της επικράτειας, μια εικόνα που βρίσκουμε σήμερα στο οικόσημο της σημερινής πόλεως Τούσας.
|
Νόμισμα της πόλεως Αλαίσα |
|
Κεφαλή αγάλματος που βρέθηκε στο χώρο της ελληνικής πόλεως Αλαίσα |
Η πόλη συμμάχησε με τους Ρωμαίους όταν έφθασαν στη Σικελία το 263 π.Χ. και όταν ιδρύθηκε η ρωμαϊκή επαρχία της Σικελίας το 241 π.Χ., απέκτησε το καθεστώς civitas libera ac immunis (δηλαδή αυτόνομο και απαλλαγμένο από φόρους) προνομιακό καθεστώς που ευνοούσε την οικονομική και δημογραφική εξέλιξή του.
|
Η είσοδος της πόλης στη σφαίρα της Ρώμης γίνεται μάρτυρας της κοπής κερμάτων που φέρουν μία όψη κεφαλής του Απόλλωνα και στην άλλη δύο χέρια που συσφίγγονται για να συμβολίσουν το σύμφωνο. |
|
Η Ακρόπολη της ελληνικής πόλεως και ο περιβάλλων χώρος |
Υπό από τον αυτοκράτορα Αύγουστο η πόλη έγινε τελικά municipium και απέκτησε πλήρη ρωμαϊκή ιθαγένεια.
ΕΚ.ΤΟΥ.ΣΥΝΕΡΓΆΤΗ
ΜΑΣ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.