Οι αρχαιολόγοι ανακοίνωσαν την ανακάλυψη ενός ναυαγίου φορτωμένου με χάλκινα τάλαντα από την Κύπρο με κατεύθυνση το Αιγαίο που χρονολογείται ότι έγινε πριν 3.600 χρόνια, καθιστώντας ένα από τα παλαιότερα ναυάγια που βρέθηκαν έως σήμερα . Είναι ένα σημαντικό εύρημα στην υποβρύχια αρχαιολογία τουλάχιστον για την τελευταία δεκαετία μετά το άλλο ελληνικό εμπορικό που βρέθηκε σχεδόν άθικτο στον Εύξεινο Πόντο.
Η ανακάλυψη έγινε από ομάδα εμπειρογνωμόνων από το Υποβρύχιο Κέντρο Ερευνών του Πανεπιστημίου Akdeniz (UA) στην Μ Ασία. Βρέθηκε σε 160 μέτρα από τη δυτική ακτή της Αττάλειας σε βάθος 50 μ. . Το ναυάγιο έχει μήκος πάνω από 50 πόδια (15 μέτρα) και ήταν κατασκευασμένο από ξύλο. Παρά την ηλικία του, μεγάλο μέρος του πλοίου είναι ακόμα άθικτο και εξακολουθεί να φέρει το πολύτιμο φορτίο του.
- Οι αρχαίες πόλεις Τερμησσός Άσπενδος Σίδη, Πέργη, Σέλγη και Κορακήσιον ,ενώ οι αρχαίες πόλεις Φασηλίδα, Όλυμπος, και η γραφική νήσος Δολίχη βρίσκονται κοντά στην ελληνική πόλη Αττάλεια της εποχής των Διαδόχων
Ένα φορτίο χαλκού
Η Κρήτη παρουσιάζεται ευφάνταστα από αρχαιολόγους για περισσότερο από έναν αιώνα. Δέλεαρ είναι οι βραχώδεις ακτές, οι φανταστικές ιστορίες με θρυλικούς βασιλιάδες, πονηρές θεότητες και μυθικά πλάσματα.
Το μεγαλύτερο από τα ελληνικά νησιά, η Κρήτη, ήταν η πατρίδα των Μινωιτών (3100-1050 π.Χ.) με ένα μεγάλο πολιτισμό στην Εποχή του Χαλκού και το όνομα της εποχής το έλαβε από έναν πανίσχυρο ηγεμόνα, τον βασιλιά Μίνωα, τον «κύριο των Θαλασσών» που καθώς λέγεται απάλλαξε τις θάλασσες από τους πειρατές της αρχαιότητας.
Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη, είναι αυτός που ίδρυσε την πρώτη Θαλασσοκρατία ή την Θαλάσσια Εμπορική Αυτοκρατορία.
Οι Μινωίτες ήταν γνωστοί για τη ναυτική ανδρεία τους, με την οποία άνοιξαν θαλάσσιους δρόμους με τα ισχυρά βασίλεια της Αιγύπτου, της Ανατολίας και της Ανατολής.
Απεικονίσεις πλοίων αφθονούν στις μινωικές σφραγίδες και τοιχογραφίες. Είναι αρκετά λεπτομερείς, ώστε να φαίνονται τα σκάφη εντυπωσιακά. Είχαν 15 κουπιά σε κάθε πλευρά και τετράγωνα πανιά και ήταν περίπου 15 μέτρα μάκρος.
Αλλά λίγα ήταν γνωστά για την ναυτιλία των Μινωιτών μέχρι που μία Ελληνίδα αρχαιολόγος, η Ελπίδα Χατζηδάκη, έγινε η πρώτη που ανακάλυψε ένα μινωικό ναυάγιο.
Η Χατζηδάκη, αυτοπεριγράφεται ως ‘κορίτσι του λιμανιού’, αφού γεννήθηκε και μεγάλωσε στην παραθαλάσσια πόλη της Κρήτης, τα Χανιά. Είναι έμπειρος και παθιασμένη δύτης και έχει σπουδάσει στην κλασσική αρχαιολογία. Είχε λάβει χρηματοδότηση από το Ινστιτούτο Αιγαιακής Προϊστορίας, και το 2003 άρχισε να αναζητά ναυάγια κοντά στην Κρήτη.
Τη δεύτερη ημέρα και την τελευταία της έρευνας, η Χατζηδάκη αποφάσισε να ξεφορτωθεί την τεχνολογία και να αναζητήσει στο βυθό με το ένστικτό της.
Γνώριζε ότι το 1976, ο Ζακ Κουστώ, με μια μικρή ομάδα είχε πάει στο μικρό νησί Ψείρα που απέχει ενάμισι μίλι από την βορειοανατολική ακτή της Κρήτης, στο κόλπο του Μιραμπέλλου.
Έψαχνε τότε την Ατλαντίδα και θεωρείται από ορισμένους ότι είναι το νησί της Θήρας.
Ο Κουστώ είχε ανακαλύψει με την υποβρύχια έρευνά τους μινωικά κεραμικά κοντά στην ακτή και είχε πει ότι προέρχονταν από πλοία που βυθίστηκαν στο λιμάνι κατά την εποχή της έκρηξης του ηφαιστείου που κατέστρεψε την Θήρα το 1650 ή 1520 π.Χ.
(Τα ευρήματα σήμερα πιστεύεται ότι είναι από τα σπίτια στην Ψείρα που έπεσαν κατά τη διάρκεια του σεισμού).
Η Ελπίδα Χατζηδάκη και η ομάδα της κατευθύνθηκε από περιέργεια κυρίως, σε ένα σημείο, περίπου 300 μέτρα από την Ψείρα, κοντά στο σημείο που είχε πάει ο Κουστώ.
«Σκέφθηκα ότι δεν θα πάω εκεί που έκανε κατάδυση ο Κουστώ. Θα πάω σε ένα βαθύτερο σημείο».
Πρώτα είπε στο μέλος της ομάδας τον Γιώργο Κλώντζα να κατέβει. Η Χατζηδάκη είχε προετοιμαστεί ότι θα τον περίμενε τουλάχιστον για πέντε ώρες, που είναι ο συνολικός χρόνος για μια κατάδυση. Αλλά ο Κλόντζας αναδύθηκε μισή ώρα αργότερα.
«Ήρθε με τα χέρια του γεμάτα από αρχαία αγγεία. Και είπε: ‘ Υπάρχει ένα ολόκληρος κόσμος από αυτά εκεί κάτω».
Οι ξαφνικές καταιγίδες δεν είναι ασυνήθιστες στο Αιγαίο και πολλά πλοία βυθίζονται εκείνη την εποχή και όχι μόνον Αυτό κάνει τα νερά του πλούσια σε υποβρύχιους αρχαιολογικούς χώρους και θησαυρούς. Υπάρχουν περίπου 167 υποθαλάσσιες τοποθεσίες έξω της δυτικής ακτής του Αιγαίου
Βυθίστηκε σε καταιγίδα
Φαίνεται πιθανό ότι το εμπορικό σκάφος βυθίστηκε σε καταιγίδα κατά την μεταφορά χαλκού από την Κύπρο, που ήταν πολύ σημαντικός παραγωγός μεταλλευμάτων στην εποχή του Χαλκού. Θεωρείται ότι το πλοίο βυθίστηκε στο δρόμο του προς έναν προορισμό στο Αιγαίο, δηλαδή ένα Μινωικό λιμάνι . Υπάρχει επίσης η θεώρηση ότι κατά μεγάλη πιθανότητα είχε πορεία της προς το νησί της Κρήτης, το οποίο ήταν και η βάση του μεγάλου Μινωικού πολιτισμού .
Η ακριβής θέση του βυθισμένου σκάφους δεν έχει αποκαλυφθεί ακόμη λόγω φόβων ότι θα μπορούσε να λεηλατηθεί. Έχει ανακοινωθεί πενταετές σχέδιο ανασκαφής και συντήρησης του χώρου και αναμένεται να γίνουν περισσότερες ανακαλύψεις στο χώρο. Ελπίζεται ότι τα αντικείμενα που θα βρεθούν θα εκτίθενται σε ένα νέο μουσείο. Το ναυάγιο θα μπορούσε να προσφέρει νέες ιδέες για την Εποχή του Χαλκού, ειδικά για το διεθνές εμπόριο και τις σχέσεις του. - ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ Με πληροφορίες από την Daily Mirror και τον Ed
Μια ομάδα ειδικών αυτοδυτών συγκεντρώθηκε για να διερευνήσει το ναυάγιο χρησιμοποιώντας την τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Βρήκαν χάλκινα τάλαντα που στο σύνολό τους ζυγίζουν 1,5 τόνο.Το σκάφος έτσι όπως φαίνεται «φέρει από τα πρώτα βιομηχανικά προϊόντα στον κόσμο». Ο χαλκός ήταν ιδιαίτερα πολύτιμος στην Εποχή του Χαλκού ,εξ ου και η ονομασία της περιόδου και χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή όπλων, κοσμημάτων, εργαλείων και πολλών άλλων πολύτιμων αγαθών.
Οι δύτες και οι ερευνητές αναγνώρισαν το φορτίο διενεργώντας «τρισδιάστατες σαρώσεις του ναυαγίου μέσω ερευνών με σόναρ, φωτογραφικού ψηφιδωτού και «φωτοσκαφών»
Μερικά τάλαντα απομακρύνθηκαν από την περιοχή και εξετάστηκαν από την ομάδα και αυτά επέτρεψαν να χρονολογηθεί το ναυάγιο.
Μια προκαταρκτική έρευνα, από επήλυδες Τούρκους και διεθνείς εμπειρογνώμονες, έχει διαπιστώσει ότι το σκάφος χρονολογείται περίπου στο 1600 π.Χ. Ένας καθηγητής αρχαιολόγος δήλωσε ότι «από την τυπολογία των ταλάντων χαλκού, καθορίσαμε ότι το ναυάγιο ήταν ένα από τα εμπορικά πλοία του 16 ου αιώνα π.Χ.»
Περισσότερες δοκιμές όπως η χρονολόγηση άνθρακα μπορούν επίσης να πραγματοποιηθούν στο μέλλον για να επιβεβαιώσει τη χρονολόγηση.Εάν επιβεβαιωθεί η χρονολόγηση, τότε θα είναι ένα από τα παλαιότερα ναυάγια
 |
| Τα χάλκινα τάλαντα από την Κύπρο με προορισμό κάποιο Μινωικό λιμάνι που εδώ βλέπουμε χαράξεις και είναι μάλλον γραφή |
 |
| Τάλαντο χαλκού με σύμβολο Κυπρομινωικής γραφής, βάρους 37,02 κιλών (Έγκωμη)Κύπρος |
Μερικά τάλαντα απομακρύνθηκαν από την περιοχή και εξετάστηκαν από την ομάδα και αυτά επέτρεψαν να χρονολογηθεί το ναυάγιο.
 |
| Τάλαντα στον βυθό από το ναυάγιο |
 |
| Το τοξικό & επικίνδυνο «λεοντόψαρο» πλάι στα Κυπριακά τάλαντα Εμφανίστηκε πρώτη φορά στο Αιγαίο το 2015, έχοντας περάσει στην Μεσόγειο από την Διώρυγα του Σουέζ. είναι και αυτό σαν τους Τούρκους ...Επήλυδας ! |
Το παλαιότερο είναι το ναυάγιο της Κρήτης του 1800 π.Χ σε ένα σημείο, περίπου 300 μέτρα από την νήσο Ψείρα
Η Ελληνίδα αρχαιολόγος που ανακάλυψε το πρώτο ναυάγιο των Μινωιτών 1800 π.Χ.
Το πρώτο μινωικό ναυάγιο (1800 π.Χ.)
 |
| Η Ελληνίδα αρχαιολόγος που ανακάλυψε το πρώτο ναυάγιο των Μινωιτών |
Το μεγαλύτερο από τα ελληνικά νησιά, η Κρήτη, ήταν η πατρίδα των Μινωιτών (3100-1050 π.Χ.) με ένα μεγάλο πολιτισμό στην Εποχή του Χαλκού και το όνομα της εποχής το έλαβε από έναν πανίσχυρο ηγεμόνα, τον βασιλιά Μίνωα, τον «κύριο των Θαλασσών» που καθώς λέγεται απάλλαξε τις θάλασσες από τους πειρατές της αρχαιότητας.
Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη, είναι αυτός που ίδρυσε την πρώτη Θαλασσοκρατία ή την Θαλάσσια Εμπορική Αυτοκρατορία.
Οι Μινωίτες ήταν γνωστοί για τη ναυτική ανδρεία τους, με την οποία άνοιξαν θαλάσσιους δρόμους με τα ισχυρά βασίλεια της Αιγύπτου, της Ανατολίας και της Ανατολής.
Απεικονίσεις πλοίων αφθονούν στις μινωικές σφραγίδες και τοιχογραφίες. Είναι αρκετά λεπτομερείς, ώστε να φαίνονται τα σκάφη εντυπωσιακά. Είχαν 15 κουπιά σε κάθε πλευρά και τετράγωνα πανιά και ήταν περίπου 15 μέτρα μάκρος.
Αλλά λίγα ήταν γνωστά για την ναυτιλία των Μινωιτών μέχρι που μία Ελληνίδα αρχαιολόγος, η Ελπίδα Χατζηδάκη, έγινε η πρώτη που ανακάλυψε ένα μινωικό ναυάγιο.
Η Χατζηδάκη, αυτοπεριγράφεται ως ‘κορίτσι του λιμανιού’, αφού γεννήθηκε και μεγάλωσε στην παραθαλάσσια πόλη της Κρήτης, τα Χανιά. Είναι έμπειρος και παθιασμένη δύτης και έχει σπουδάσει στην κλασσική αρχαιολογία. Είχε λάβει χρηματοδότηση από το Ινστιτούτο Αιγαιακής Προϊστορίας, και το 2003 άρχισε να αναζητά ναυάγια κοντά στην Κρήτη.
- «Πάντοτε έλεγα ότι θα βρω ένα ναυάγιο της μινωικής εποχής. Και έτσι άρχισα να ψάχνω με επιμονή».
Τη δεύτερη ημέρα και την τελευταία της έρευνας, η Χατζηδάκη αποφάσισε να ξεφορτωθεί την τεχνολογία και να αναζητήσει στο βυθό με το ένστικτό της.
Γνώριζε ότι το 1976, ο Ζακ Κουστώ, με μια μικρή ομάδα είχε πάει στο μικρό νησί Ψείρα που απέχει ενάμισι μίλι από την βορειοανατολική ακτή της Κρήτης, στο κόλπο του Μιραμπέλλου.
Έψαχνε τότε την Ατλαντίδα και θεωρείται από ορισμένους ότι είναι το νησί της Θήρας.
Ο Κουστώ είχε ανακαλύψει με την υποβρύχια έρευνά τους μινωικά κεραμικά κοντά στην ακτή και είχε πει ότι προέρχονταν από πλοία που βυθίστηκαν στο λιμάνι κατά την εποχή της έκρηξης του ηφαιστείου που κατέστρεψε την Θήρα το 1650 ή 1520 π.Χ.
(Τα ευρήματα σήμερα πιστεύεται ότι είναι από τα σπίτια στην Ψείρα που έπεσαν κατά τη διάρκεια του σεισμού).
Η Ελπίδα Χατζηδάκη και η ομάδα της κατευθύνθηκε από περιέργεια κυρίως, σε ένα σημείο, περίπου 300 μέτρα από την Ψείρα, κοντά στο σημείο που είχε πάει ο Κουστώ.
«Σκέφθηκα ότι δεν θα πάω εκεί που έκανε κατάδυση ο Κουστώ. Θα πάω σε ένα βαθύτερο σημείο».
Πρώτα είπε στο μέλος της ομάδας τον Γιώργο Κλώντζα να κατέβει. Η Χατζηδάκη είχε προετοιμαστεί ότι θα τον περίμενε τουλάχιστον για πέντε ώρες, που είναι ο συνολικός χρόνος για μια κατάδυση. Αλλά ο Κλόντζας αναδύθηκε μισή ώρα αργότερα.
«Ήρθε με τα χέρια του γεμάτα από αρχαία αγγεία. Και είπε: ‘ Υπάρχει ένα ολόκληρος κόσμος από αυτά εκεί κάτω».
Ξαναπήδηξε στη θάλασσα φωνάζοντας ‘πάμε’!
Στις επόμενες δύο ημέρες η ομάδα έφερε ένα σωρό αντικείμενα στην επιφάνεια της θάλασσας: κούπες, αμφορείς, αρχαίες πήλινες κανάτες κλπ.
Η περιοχή χαρτογραφήθηκε και την επόμενη χρονιά το 2004 έγινε μια μεγάλη κλίμακας έρευνα. Όλα τα αντικείμενα ήταν θαμμένα στην άμμο του βυθού.
«Ήταν σκεπασμένα με άμμο και ανάμεσα σε βράχια», είπε η Χατζηδάκη.
Τελικά, ήρθαν στην επιφάνεια 209 κεραμικά αγγεία, και τα 80 από αυτά είναι σαφώς οι γνωστοί αμφορείς και τα μεγάλα πιθάρια για μεταφορά υγρών, ενδεχομένως οίνου και ελαιολάδου και στα οποία υπάρχουν ακόμη κατάλοιπα των περιεχομένων.
Μια χούφτα αντικειμένων μαγειρικής, προφανώς ανήκαν στο πλήρωμα του σκάφους.
Ο Alexander Mac Gillivray, διευθυντής των ανασκαφών στο Παλαίκαστρο, μιας μινωικής πόλης στην ανατολική ακτή της Κρήτης, εξέτασε, επίσης, μερικά από τα ευρήματα.
«Είναι αφάνταστα, με αυτά μπορούμε να πάρουμε μια γεύση του φορτίου του πλοίου που ταξίδευε στην ανατολική Μεσόγειο, όταν οι Μινωίτες άρχιζαν να χτίζουν τα παλάτια τους», είπε
Ο Philip Betancourt, εμπειρογνώμονας της μινωικής κεραμικής που μελέτησε τα ευρήματα των ανασκαφών στο νησί Ψείρα που έγιναν από το 1986 ως το 1996, είναι πεπεισμένος ότι τα ευρήματα, επειδή είναι ασυνήθιστα μεγάλη ομάδα κεραμικών ότι ανήκουν σε ένα ναυάγιο και της ίδιας περιόδου, δηλαδή της μεσομινωικής- 1800- 1700/1675 π.Χ. και ήταν όλα κατασκευασμένα στην ανατολική Κρήτη. Ωστόσο το ξύλινο σκάφος δεν διασώθηκε, μόνο το πήλινα σκεύη παρέμειναν περίπου 4.000 χρόνια στο βυθό.
Η Ελπίδα Χατζηδάκη ολοκλήρωσε την τελική ανασκαφική περίοδο στο τέλος του Σεπτεμβρίου του 2009 με την ανάκτηση άλλων 60 κεραμικών αγγείων.
Η Ελληνίδα αρχαιολόγος αισθάνεται την αίσθηση της ολοκλήρωσης: «Είναι το μοναδικό μινωικό ναυάγιο που έχει βρεθεί ποτέ και έχει ανασκαφτεί» θα πει με ένα πλατύ χαμόγελο.
Στις επόμενες δύο ημέρες η ομάδα έφερε ένα σωρό αντικείμενα στην επιφάνεια της θάλασσας: κούπες, αμφορείς, αρχαίες πήλινες κανάτες κλπ.
Η περιοχή χαρτογραφήθηκε και την επόμενη χρονιά το 2004 έγινε μια μεγάλη κλίμακας έρευνα. Όλα τα αντικείμενα ήταν θαμμένα στην άμμο του βυθού.
«Ήταν σκεπασμένα με άμμο και ανάμεσα σε βράχια», είπε η Χατζηδάκη.
Τελικά, ήρθαν στην επιφάνεια 209 κεραμικά αγγεία, και τα 80 από αυτά είναι σαφώς οι γνωστοί αμφορείς και τα μεγάλα πιθάρια για μεταφορά υγρών, ενδεχομένως οίνου και ελαιολάδου και στα οποία υπάρχουν ακόμη κατάλοιπα των περιεχομένων.
Μια χούφτα αντικειμένων μαγειρικής, προφανώς ανήκαν στο πλήρωμα του σκάφους.
Ο Alexander Mac Gillivray, διευθυντής των ανασκαφών στο Παλαίκαστρο, μιας μινωικής πόλης στην ανατολική ακτή της Κρήτης, εξέτασε, επίσης, μερικά από τα ευρήματα.
«Είναι αφάνταστα, με αυτά μπορούμε να πάρουμε μια γεύση του φορτίου του πλοίου που ταξίδευε στην ανατολική Μεσόγειο, όταν οι Μινωίτες άρχιζαν να χτίζουν τα παλάτια τους», είπε
Ο Philip Betancourt, εμπειρογνώμονας της μινωικής κεραμικής που μελέτησε τα ευρήματα των ανασκαφών στο νησί Ψείρα που έγιναν από το 1986 ως το 1996, είναι πεπεισμένος ότι τα ευρήματα, επειδή είναι ασυνήθιστα μεγάλη ομάδα κεραμικών ότι ανήκουν σε ένα ναυάγιο και της ίδιας περιόδου, δηλαδή της μεσομινωικής- 1800- 1700/1675 π.Χ. και ήταν όλα κατασκευασμένα στην ανατολική Κρήτη. Ωστόσο το ξύλινο σκάφος δεν διασώθηκε, μόνο το πήλινα σκεύη παρέμειναν περίπου 4.000 χρόνια στο βυθό.
Η Ελπίδα Χατζηδάκη ολοκλήρωσε την τελική ανασκαφική περίοδο στο τέλος του Σεπτεμβρίου του 2009 με την ανάκτηση άλλων 60 κεραμικών αγγείων.
Η Ελληνίδα αρχαιολόγος αισθάνεται την αίσθηση της ολοκλήρωσης: «Είναι το μοναδικό μινωικό ναυάγιο που έχει βρεθεί ποτέ και έχει ανασκαφτεί» θα πει με ένα πλατύ χαμόγελο.
- Ο Κυπριακός ή Μινωικός πλόας είναι επίσης δύο αιώνες παλαιότερος σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις από το ναυάγιο του κυπρομινωικού ή μυκηναϊκού πλόα που ονομάζουν «Uluburun » κοντά στην Μεγίστη στο Καστελόριζο , που μάλλον ακολουθούσε την ίδια διαδρομή Κύπρος - Αιγαίο και το οποίο χρονολογείται περίπου στο 1400 π.Χ., και δεν είναι άθικτο αλλά ήταν το δεύτερο παλαιότερο που είχε βρεθεί πριν από αυτή τη νέα ανακάλυψη που είναι το δεύτερο παλιότερο μιας και το Μινωικό πλοίο της νήσου Ψείρας στην Κρήτη είναι του 1800 π.Χ. .
 |
| Τα Μινωικά τάλαντα του ναυαγίου από το Κυπριακό -Μινωικό πλόα |
Βυθίστηκε σε καταιγίδα
Φαίνεται πιθανό ότι το εμπορικό σκάφος βυθίστηκε σε καταιγίδα κατά την μεταφορά χαλκού από την Κύπρο, που ήταν πολύ σημαντικός παραγωγός μεταλλευμάτων στην εποχή του Χαλκού. Θεωρείται ότι το πλοίο βυθίστηκε στο δρόμο του προς έναν προορισμό στο Αιγαίο, δηλαδή ένα Μινωικό λιμάνι . Υπάρχει επίσης η θεώρηση ότι κατά μεγάλη πιθανότητα είχε πορεία της προς το νησί της Κρήτης, το οποίο ήταν και η βάση του μεγάλου Μινωικού πολιτισμού .
 |
Σύμφωνα με προκαταρκτικές έρευνες, ο χαλκός προέρχεται από ορυχεία στο νησί της Κύπρου και μεταφέρονταν στις ακτές του Αιγαίου ή στο νησί της Κρήτης όταν βυθίστηκε το πλοίο.
|
Η ακριβής θέση του βυθισμένου σκάφους δεν έχει αποκαλυφθεί ακόμη λόγω φόβων ότι θα μπορούσε να λεηλατηθεί. Έχει ανακοινωθεί πενταετές σχέδιο ανασκαφής και συντήρησης του χώρου και αναμένεται να γίνουν περισσότερες ανακαλύψεις στο χώρο. Ελπίζεται ότι τα αντικείμενα που θα βρεθούν θα εκτίθενται σε ένα νέο μουσείο. Το ναυάγιο θα μπορούσε να προσφέρει νέες ιδέες για την Εποχή του Χαλκού, ειδικά για το διεθνές εμπόριο και τις σχέσεις του. - ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ Με πληροφορίες από την Daily Mirror και τον Ed
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.