Η δημοσίευση βασίστηκε σε άρθρο του Joshua J. Mark που δημοσιεύθηκε στο Ancient History Encyclopedia στις 9 Ιαν. 2020.
μετάφραση – επιμέλεια Χείλων
Ως αρχαία Περσική Μυθολογία χαρακτηρίζεται το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ αρχαίας Ιρανικής θρησκείας και Ζωροαστρισμού ήτοι από το 1500 έως το 1000 π.Χ. Ήταν μια πολυθεϊστική θρησκεία αποτελούμενη από το Πάνθεο υπό την ηγεσία του ανώτατου θεού Αχούρα Μάζντα (Άρχοντας της Σοφίας) υπερασπιστή της τάξης, εναντίον των σκοτεινών δυνάμεων του Άγκρα Μάινιου ή Αριμάν (Καταστροφικό Πνεύμα) και των Λεγεώνων του Χάους. Όπως και με άλλες αρχαίες πολυθεϊστικές πίστεις, κάθε θεός είχε το δικό του πεδίο εμπειρογνωμοσύνης όπου προσεύχονταν οι θνητοί για συγκεκριμένες ανάγκες.
Σήμερα, ουδείς θα πήγαινε στον οδοντίατρο για να επισκευάσει το αυτοκίνητο του, να φροντίσει τα παιδιά του, να βελτιώσει το γάμο του ή να ευδοκιμήσουν οι σοδειές του, αντίθετα θα συμβουλευόταν αντίστοιχα έναν μηχανικό, έναν επαγγελματία παιδικής φροντίδας, έναν σύμβουλο γάμου και έναν γεωπόνο. Αυτό ήταν το σκεπτικό όλων των αρχαίων πολυθεϊστικών θρησκειών και ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι που πίστευαν σε πολυθεϊστικά συστήματα θεωρούσαν την έννοια του μονοθεϊσμού παράλογη (όπως καταδεικνύεται από την μεταγενέστερη αντίδραση στις προσπάθειες του Φαραώ Ακένατον να εγκαθιδρύσει τον μονοθεϊσμό στην Αίγυπτο κατά την βασιλεία του 1353 – 1336 π.Χ.).
Μεταξύ 1500-1000 π.Χ., ο Ζωροάστρης ή Ζαρατούστρα αποκάλυψε ένα νέο όραμα στο οποίο μια Υπέρτατη Θεότητα και συγκεκριμένα ο Αχούρα Μάζντα, μπορούσε να καλύψει όλες τις ανάγκες και σύμφωνα με την αποκάλυψη, πάντα το έκανε. Οι άνθρωποι απλά έκαναν λάθος θεωρώντας ότι υπήρχαν πολλοί θεοί, ενώ ανέκαθεν υπήρχε μόνο ένας. Μετά το όραμα του Ζωροάστρη, το Πάνθεο των θεοτήτων προσαρμόστηκε στις εκπορεύσεις του Αχούρα Μάζντα. Μπορούσε κάποιος να προσεύχεται σε μια θεότητα όπως η Αναχίτα για βοήθεια στην τεκνοποίηση, αλλά το έκανε γνωρίζοντας ότι αυτή δεν ήταν πραγματική θεά, αλλά απλά μια πτυχή του Αχούρα Μάζντα.
Δώδεκα από αυτές τις «εκπορεύσεις» – οι πιο διακεκριμένες από τους παλιούς θεούς – διατηρήθηκαν στη νέα θρησκεία. Ο Αχούρα Μάζντα έγινε ο Ανώτατος Θεός του Ζωροαστρισμού και ο Άγκρα Μάινιου ή Αριμάν ο αντίπαλός του. Η Αναχίτα και ο Μίθρα παρέμειναν ως ισχυρές αναπαραστάσεις των δημιουργικών και προστατευτικών πτυχών του Αχούρα Μάζντα και ο Άταρ ως σύμβολο του ίδιου του θεού, ενώ ο Ζόρβαν – ένας μικρός θεός του χρόνου – έγινε ο Ανώτατος Θεός του Ζουρβανισμού στην Αυτοκρατορία των Σασσανιδών (224-651 μ.Χ.). Υπήρχαν και άλλοι θεοί και πνεύματα πέρα από τον ορισμό της μυθολογίας ασκώντας τις δικές τους επιρροές, αλλά οι δώδεκα κυρίαρχες θεότητες στο αρχαίο Ιρανικό πάνθεο ήταν οι παρακάτω:
Αχούρα Μάζντα ή Ωρομάσδης – Βασιλέας των θεών.
Άνγκρα Μάινιου ή Αριμάν – Άρχων του κακού, του χάους και της διχόνοιας.
Μίθρα – Θεός του ανατέλλοντος ήλιου, των συμφωνιών, των συμβολαίων και της βασιλείας.
Χβαρ Κσάτα – Θεός του ήλιου.
Άρντβι Σούρα Αναχίτα – Θεά της γονιμότητας, της υγείας, του νερού, της σοφίας, του πολέμου.
Ράσνου – Άγγελος, δίκαιος κριτής των νεκρών.
Βερεθράνα – Πολεμιστής θεός που μάχεται κατά του κακού.
Τίρι και Τίστρια – Θεότητες της γεωργίας και των βροχών.
Άταρ – Θεός του στοιχείου της φωτιάς, προσωποποίηση της φωτιάς.
Χαόμα – Θεός της συγκομιδής, της υγείας, της δύναμης, της ζωτικότητας, προσωποποίηση του φυτού με το ίδιο όνομα, οι χυμοί του οποίου έδιναν φώτιση.
Βάγιου – Ο Θεός του ανέμου που κυνηγά τα κακά πνεύματα.
Ζόρβαν (Ζούρβαν Ακαράνα) – Θεός του χρόνου, προσωποποίηση του άπειρου χρόνου.
Οι εν λόγω οντότητες ασκούσαν σημαντική επιρροή πριν την αναμόρφωση του Ζωροάστρη και σε ορισμένες περιπτώσεις, συνέχισαν να το πράττουν. Σήμερα θεωρούνται «μυθικοί» επειδή το αποδεκτό πρότυπο της θεότητας είναι πλέον μονοθεϊστικό, αλλά στην εποχή τους ήταν τόσο αληθινοί για τους ανθρώπους όσο κάθε θεός για κάθε σύγχρονο πιστό.
Αχούρα Μάζντα (Ωρομάσδης)
Ο βασιλιάς των θεών, Αχούρα Μάζντα δημιούργησε το σύμπαν. Πρώτα δημιούργησε τον ουρανό, μετά το νερό, την γη, τη βλάστηση, τα ζώα, τους ανθρώπους και τη φωτιά. Αφού δημιούργησε τον ουρανό, το νερό και τη γη και την κάλυψε με φυτά και λουλούδια, έφτιαξε τον Αρχέγονο Ταύρο Γκαβαεβοντάτα που τόσο όμορφος ώστε προσέλκυσε την προσοχή του Άνγκρα Μάινιου ο οποίος το σκότωσε. Ο Αχούρα Μάζντα έφερε το σώμα του ανδρόγυνου ταύρου στο φεγγάρι όπου εξαγνίστηκε και από τους εξαγνισμένους σπόρους του, προήλθαν όλα τα άλλα ζώα. Ο Αχούρα Μάζντα δημιούργησε τότε τον πρώτο άνθρωπο, τον Γκαϊομοάρταν, ο οποίος επίσης σκοτώθηκε από τον Άνγκρα Μάινιου. Από τους σπόρους του προήλθε το πρώτο θνητό ζευγάρι – τον Μάσια και την Μασιάνα – που ζούσαν ευτυχισμένα μέχρι να διαφθαρούν από τα ψέματα του Άνγκρα Μάινιου. Έπειτα έχασαν τον παράδεισο, αλλά οι απόγονοί τους κληρονόμησαν το δώρο της ελεύθερης βούλησης που τους είχε δώσει ο Αχούρα Μάζντα και έτσι μπορούσαν να επιλέξουν μόνοι τους αν θα ακολουθήσουν το καλό ή θα αγκαλιάσουν το κακό. Ο Αχούρα Μάζντα τάχθηκε υπέρ εκείνων που ήταν ευγενείς και δίκαιοι και ενθάρρυνε τους ανθρώπους να είναι η καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους.
Άνγκρα Μάινιου (Αριμάν)
Το πνεύμα της διχόνοιας, ο Άνγκρα Μάινιου ηγείτο των λεγεώνων των σκοτεινών πνευμάτων, γνωστών ως Νταέβας. Μοναδικός του σκοπός ήταν να διαταράξει την τάξη που είχε θεσπίσει ο Αχούρα Μάζντα καταστρέφοντας ότι όμορφο είχε δημιουργήσει – όπως προαναφέρθηκε. Η καταγωγή του στην Πρώιμη Ιρανική Θρησκεία δεν αναφέρεται, αλλά αργότερα ο Ανατολικολόγος Μαρτίν Χάουγκ (1827-1876) τον περιγράφει ως «καταστροφική εκπόρευση» της δημιουργίας του Αχούρα Μάζντα. Με τον ίδιο τρόπο που άλλες θεότητες έγιναν «εκπορεύσεις», αυτό ήταν το μοναδικό πνεύμα που αντιτίθετο στην δημιουργία. Στο θρησκευτικό σύστημα του Ζορβανισμού, οι Άνγκρα Μάινιου και Αχούρα Μάζντα είναι δίδυμοι αδελφοί που γεννήθηκαν από το θεό Ακαράνα Ζόρβαν (Άπειρη Ώρα) και είναι ίσοι στην εξουσία.
Μίθρα
Ο Μίθρα ήταν προστάτης των πιστών, οδηγός προς την Άσσα (αλήθεια) και ο ισχυρότερος πολεμιστής ενάντια στις δυνάμεις του σκότους. Ήταν ο πιο γνωστός και δημοφιλέστερος θεός του Πρώιμου Ιρανικού πανθέου. Ο Μίθρα ήταν θεός του ανατέλλοντος ήλιου, των συμφωνιών, των συμβολαίων, των ρητρών, της φιλίας και ήταν υπεύθυνος για την ομαλή εναλλαγή εποχών και την κοσμική τάξη. Ως παράγων της διαφώτισης, συνδέθηκε με το φυτό χαόμα και τον θεό Χαόμα. Απεικονίζεται να ιππεύει σε άρμα που συρόταν από λευκά άλογα, οπλισμένος με ασημένιο δόρυ, τόξο και χρυσά βέλη, στιλέτα, τσεκούρια και το διάσημο ρόπαλό του. Ως ο θεός που ήλεγχε την κοσμική τάξη, ήταν υπεύθυνος για την προστασία και την απαλλαγή της φάρρ (θεϊκή χάρη) η οποία νομιμοποιούσε την εξουσία ενός βασιλιά. Ο Μίθρα παραχωρούσε σε μονάρχη το δικαίωμα να κυβερνά και όταν αυτός παραβίαζε τους όρους με άδικη συμπεριφορά, η θεία χάρη αφαιρείτο και δινόταν σε άλλον που κρινόταν άξιος.
Ο Μίθρα είναι περισσότερος γνωστός από την Ρωμαϊκή μυστικιστή θρησκεία, Λατρεία του Μίθρα, η οποία παρόλο που επηρεάστηκε από την Περσική θρησκεία κατά την επαφή του Ρωμαϊκού στρατού στις εκστρατείες, τελικά είναι ένα διακριτό σύστημα πεποιθήσεων, που δεν έχει σχέση με την Περσική/Ιρανική λατρεία του προ Ζωροαστρικού Μίθρα. Ο Μίθρα της Ρωμαϊκής λατρείας θεωρείται μια αστρολογική θεότητα που αναπτύχθηκε από Ρωμαϊκές ευαισθησίες και έχει εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα από τον αντίστοιχο Περσικό.
Χβαρ Κσάτα
Επίσης γνωστός ως Χβάρε Κσάετα, ήταν θεός του ήλιου, το όνομα του οποίου μεταφράζεται ως «Λαμπρός Ήλιος». Θεωρείτο η θεότητα του πλήρους ήλιου, ενώ ο Μίθρα ήταν ο θεός του ήλιου που ανατέλλει. Ήταν μεταξύ των πιο δημοφιλών και ευρέως αναγνωρισμένων θεών του πρώιμου πανθέου μαζί με την Μαχ, θεά του φεγγαριού. Ως θεός του ήλιου και ήλιος ο ίδιος, ο Χβαρ Κσάτα ήταν υπεύθυνος για την ζωή στη γη μέσω της άνθισης των καλλιεργειών. Ακόμα και μετά την επισκίασή του από τον Μίθρα, ο οποίος τελικά ανέλαβε το ρόλο ως θεός του ήλιου, συνέχισε να τιμάται και συνδέθηκε με τη θεία χάρη που νομιμοποιεί το βασιλικό χρίσμα.
Άρντβι Σούρα Αναχίτα
Μια από τις πιο δημοφιλείς και διαχρονικές θεότητες του Πανθέου, η Αναχίτα είναι θεά της γονιμότητας, του νερού, της υγείας – ίασης και της σοφίας. Η σχέση της με τη ζωή και την υγεία την συνέδεσε με τον πόλεμο και το θάνατο, καθώς οι πολεμιστές προσεύχονταν σε αυτήν για τη νίκη και την επιβίωση πριν από την μάχη, με συνέπεια μερικές φορές να αναφέρεται ως θεά του πολέμου. Η Αναχίτα απεικονίζεται ως μια όμορφη γυναίκα που φορά λευκό φόρεμα κεντημένο με χρυσό, χρυσά σκουλαρίκια, περιδέραιο και φορά χρυσό στέμμα, η οποία στο ένα χέρι κρατά τα κλαδιά της ζωής (μπαρσόμ=πιθανώς, μίσχους του φυτού χαόμα και έτσι συνδέεται με το θεό Χαόμα). Επιβαίνει σε ένα άρμα που σύρουν τα τέσσερα άλογα του ανέμου, της βροχής, του σύννεφου και του χιονιού, συνδέοντάς την με τον καιρό μέσω της σχέσης της με τη γονιμότητα. Θεωρείτο η πηγή όλης της ζωής στη γη, η οποία κατόπιν διατηρήθηκε από τον Χβαρ Κσάτα.
Ρασνού
Ο Ρασνού ήταν άγγελος και όχι θεός. Ήταν ο δίκαιος δικαστής των νεκρών που στεκόταν στη γέφυρα Τσινβάτ (χώρος μεταξύ του κόσμου των ζωντανών και των νεκρών) ο οποίος διάβαζε το αρχείο των πράξεων μιας ψυχής στη ζωή και τους έστελνε είτε στον παράδεισο του Οίκου των Ασμάτων είτε στην κόλαση του Οίκου του Ψεύδους. Ο Ρασνού συνεπικουρείτο στα καθήκοντά του από τον άγγελο Σουρούς και την Ιερή Παρθένα Νταένα, οι οποίοι αντιπροσώπευαν τη συνείδηση του αποθανόντος, ενώ παράλληλα μεριμνούσαν να παρηγορούν και να προστατεύουν την νεοαφιχθείσα ψυχή. Ο Ρασνού έπαιρνε το ιστορικό της ζωής ενός ατόμου από δύο άλλους αγγέλους που το συγκέντρωναν σε διάστημα τριών ημερών από το θάνατο, όταν η ψυχή παρέμενε κοντά στο σώμα. Η απόφασή του, γινόταν αποδεκτή ως δίκαιη και η ψυχή μετακινείτο στο σπίτι της μετά θάνατον ζωής. Αργότερα, αλλά πριν τον Ζωροάστρη, ο Ρασνού φαίνεται να αντικαθίσταται από τον Μίθρα ως δικαστή των νεκρών ο οποίος χρησιμοποιούσε δύο κλίμακες (σκάλες) αντί για τον πάπυρο των πράξεων του ατόμου.
Βερεθράνα
Ο πολεμιστής – θεός που πολεμά διαρκώς τις δυνάμεις του κακού. Δεν έχει άλλες ευθύνες και έτσι θεωρείται η μεγαλύτερη προστασία ενάντια στους δαίμονες του Άνγκρα Μάινιου. Απεικονίζεται με διάφορες μορφές και παραλλαγές ανάλογα με τις συνθήκες της μάχης. Άλλοτε ως ταύρος με κίτρινα αυτιά και χρυσά κέρατα ή λευκό άλογο με χρυσό ή καμήλα ή πανίσχυρος αγριόχοιρο ή νεαρός άνδρας ή μεγάλο κριάρι ή ελάφι ή πολεμιστής με χρυσό σπαθί ή δυνατός άνεμος ή μεγάλο πτηνό. Ως πτηνό, ο Βερεθράνα συνδέθηκε με το Σιμούρ, το θρυλικό πτηνό των βουνών, το οποίο έδινε τα φτερά του για να καούν όταν κάποιος βρισκόταν σε ανάγκη και χρειαζόταν τη βοήθειά του.
Τίρι και Τίστρια
Ο Τίστρια ήταν ο θεός των βροχών και της συγκομιδής που ενίοτε εμφανιζόταν με τον δίδυμο αδελφό του, Τίρι θεό της γεωργίας. Ο Τίρι δεν έχει επιβεβαιωθεί πλήρως και πιθανότατα ήταν ένα άλλο όνομα για τον Τίστρια αν και είναι πιθανό να ήταν παλαιότερος θεός που αργότερα συνδυάστηκε με τον Τίστρια. Ο Τίστρια απεικονίζεται ως λευκό άλογο με χρυσά αυτιά, διακοσμημένο με χρυσά στολίδια που καλπάζει στον ουρανό και βουτά στη γη, ακόμα και κάτω από τη θάλασσα, για να πολεμήσει την κακιά μάγισσα Ντουζχιάρια (συμβολίζει την κακή συγκομιδή) και τον δαίμονα Απαόσα (ξηρασία). Συχνά παρουσιάζεται ως αναδυόμενος από τη θάλασσα Βουρουκάσα, πηγή όλων των υδάτων, ανερχόμενος στον αέρα για να βρει και να πολεμήσει τους εχθρούς του. Η δύναμή του εξαρτάται από την λατρεία του λαού. Αν οι άνθρωποι δεν έκαναν τις σωστές τελετές με την ανάλογη κατάνυξη, ο Τίστρια αποδυναμωνόταν, οι δυνάμεις του σκότους επικρατούσαν και ακολουθούσαν η ξηρασία και η κακή συγκομιδή.
Άταρ
Ο Άταρ ήταν γιός του Αχούρα Μάζντα θεός της φωτιάς και το ίδιο το στοιχείο,. Απεικονίζεται ως φλόγα που ακολουθεί στη μάχη το άρμα του Μίθρα. Η φωτιά θεωρείτο ως παρουσία του ίδιου του Άταρ σε τελετουργικές τελετές και μετά την άνοδο του Ζωροαστρισμού, ως παρουσία του Άχουρα Μάζντα. Είναι στενά συνδεδεμένος με τον Μίθρα (όπως και με την Βεδική θεότητα Αγκνί) και είναι ο καθοριστικός παράγοντας στη μάχη τους με τον δράκο Άζχι Νταχάκα, ο οποίος είχε κλέψει τη Θεία Χάρη. Ο Άταρ εγκλωβίζει και απειλεί τον δράκοντα, προκειμένου να απελευθερώσει τη Θεία Χάρη στους ήρωες. Οι ικέτες τελούσαν σαρκικές θυσίες προς τιμή του θεού, κρατώντας κλάδους ζωής (μπαρσόμ) όπως απαιτούσε το τελετουργικό. Οι κλάδοι αντιπροσώπευαν την γη και τιμούσαν τον Δημιουργό μέσω των δημιουργημάτων. Πιστεύεται ότι οι κλάδοι ήταν μίσχοι του φυτού χαόμα, συνδέοντας έτσι τον Άταρ με τον θεό Χαόμα.
Χαόμα
Ο Χαόμα ήταν θεός της σοδειάς, της υγείας, της δύναμης και της ζωτικότητας και η δύναμη που δίνει στο ομώνυμο φυτό τις θεϊκές δυνάμεις. Συνδέεται με την Αναχίτα, τον Μίθρα και τον Άταρ. Οι άνθρωποι προσεύχονταν στον Χαόμα για δυνατούς γιους και το φυτό λέγεται ότι ήταν καθοριστικό στην γέννηση του Ζωροάστρη, καθώς ο πατέρας του αναμίγνυε το χαόμα με γάλα που έπιναν ο ίδιος και η γυναίκα του πριν την σεξουαλική πράξη. Το φυτό ανήκει στην οικογένεια εφέδρα (αν και αμφισβητείται) και ο χυμός του, περιέχει μια ουσία η οποία προκαλεί νιρβάνα, κατά την οποία μπορεί κάποιος να συλλάβει ξεκάθαρα το θείο. Σε αυτή την κατάσταση, ο πιστός είχε αυξημένη δύναμη, ζωτικότητα και έβλεπε οράματα τα οποία ήταν δώρα θεού. Ο Χαόμα δεν φαίνεται να λατρευόταν με κάποιο συγκεκριμένο τελετουργικό, αλλά πιθανόν συμμετείχε σε οποιοδήποτε τελετουργικό στο οποίο χρησιμοποιούνταν οι χυμοί του φυτού χαόμα.
Βάγιου
Επίσης γνωστός ως Βάγιου-Βάτου, ήταν ο θεός του ανέμου που ζούσε ανάμεσα στα βασίλεια του Άχουρα Μάζντα και του Άνγκρα Μάινιου και ως εκ τούτου, θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί είτε καλός είτε κακός. Ο Βάγιου θεωρείτο γιαζάτα (πνεύμα άξιο λατρείας) ή δάβα (κακό πνεύμα) κυριολεκτικά ανάλογα με τον τρόπο που φυσούσε ο άνεμος. Απεικονίζεται ως άγριος πολεμιστής με χρυσά όπλα και αιχμηρό δόρυ που αγωνίζεται ενάντια στις δυνάμεις του σκότους, διατηρεί την τάξη, αλλά μπορεί επίσης να γίνει φοβερός αντίπαλος των δυνάμεων του φωτός. Στη μεταγενέστερη θρησκεία του Ζουρβανισμού, ο Βάγιου-Βάτου συνδέθηκε με τον γήινο χώρο και χρόνο μέσα στην απεραντοσύνη του άπειρου χώρου και του άπειρου χρόνου.
Ζορβάν
Ο Ζορβάν (επίσης γνωστός ως Ζουρβάν) στο πρώιμο θρησκευτικό σύστημα ήταν μια θεότητα του χρόνου ο οποίος αργότερα έγινε γνωστός ως Ζορβάν Ακαράνα, θεός του Άπειρου Χρόνου. Αρχικά, ο Ζορβάν φαίνεται να αντιπροσωπεύει την ώρα και το χώρο όπου τελούνταν τα θρησκευτικά τελετουργικά, αλλά κάποια στιγμή προς το τέλος της Αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών (550-330 π.Χ.) εξελίχθηκε σε υπέρτατη θεότητα, την προσωποποίηση του χρόνου, που γέννησε τους δίδυμους Αχούρα Μάζντα και Άνγκρα Μάινιου που ήταν ισότιμοι. Μέχρι την εποχή της αυτοκρατορίας της Σασσανιδών, το κίνημα του Ζουρβανισμού είχε αναπτυχθεί πλήρως. Πιστεύεται ότι η πίστη αυτή αναπτύχθηκε ως απάντηση στο ερώτημα σχετικά με την προέλευση του κακού. Αν ο Άχουρα Μάζντα ήταν το υπέρτατο ανύπαρκτο ον, από το οποίο προήλθε όλη η δημιουργία και όλα ήταν καλά, από πού προήλθε το κακό; Ο Ζουρβανισμός απάντησε σε αυτό καθιστώντας την Ώρα υπέρτατη θεότητα και τον Άχουρα Μάζντα ένα δημιούργημα μεταξύ πολλών άλλων.
Συμπέρασμα
Οι μύθοι της Πρώιμης Ιρανικής Θρησκείας, όπως οι μύθοι κάθε αρχαίου πολιτισμού, εξηγούσαν πώς λειτουργούσε ο κόσμος, φαινόμενα όπως επί παραδείγματι, γιατί έβρεχε ορισμένες στιγμές και όχι άλλες, πώς άλλαζαν οι εποχές και γιατί άσχημα πράγματα συνέβαιναν σε καλούς ανθρώπους. Ο Σκωτσέζος ανθρωπολόγος – λαογράφος James G. Frazer (1854-1941) στο έργο του The Golden Bough/Χρυσός Κλώνος (1890) αναφέρει ότι οι αρχαίοι ανησυχούσαν για τις δυνάμεις που μπορούσαν να τους προκαλέσουν ζημιά – εκείνες που προκαλούσαν ξηρασία, πλημμύρες, πυρκαγιές, παιδική θνησιμότητα – και έτσι φαντάστηκαν πρώτα τους σκοτεινούς και επικίνδυνους θεούς και επιζητούσαν να τους εξευμενίσουν μέσω συγκεκριμένων τελετών. Αυτό όπως ισχυρίζεται, είναι εμφανές στην ανάπτυξη μυθολογικών χαρακτήρων όπως η Έρρα, η καταστροφική θεότητα στη μυθολογία της Μεσοποταμίας, ή ο παρόμοιος χαρακτήρας του Σεθ στην αρχαία Αιγυπτιακή θρησκεία.
Αυτή η πεποίθηση, συνεχίζει ο Frazer, τελικά οδήγησε στη δημιουργία φιλικών θεοτήτων που ανταποκρίνονταν με παρόμοιο τρόπο στη θυσία και την λατρεία. Αυτοί οι θεοί ανέλαβαν τα προστατευτικά καθήκοντα που ανήκαν προηγουμένως στον λαό μέσω των τελετουργικών του, αφού πλέον οι τελετές ήταν αφιερωμένες στους θεούς που έλεγχαν τον καιρό και τις τύχες των ανθρώπων και ελαχιστοποιούσαν τις απειλές των σκοτεινών δυνάμεων.
Είναι άγνωστο αν αυτό το μοντέλο ίσχυσε στην ανάπτυξη της Πρώιμης Ιρανικής Θρησκείας, αλλά το σύστημα όπως υπήρχε πριν τον Ζωροάστρη φαίνεται ότι κινήθηκε προς διαφορετική κατεύθυνση (εφόσον είναι αποδεκτή η θεωρία του Frazer) και συγκεκριμένα οι φιλικοί θεοί αλλά και όσοι εκπροσωπούσαν το κακό, ήταν φανταστικοί. Δεν υπάρχει πλήρως ανεπτυγμένος χαρακτήρας στην θρησκεία, της αρχαίας Περσικής μυθολογίας συγκρίσιμος με την Έρρα ή τον Σεθ ή ακόμα και την Έριδα από την Ελλάδα – οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το χάος και την αταξία – καθώς ο Άγκρα Μάινιου είναι απλά η ενσάρκωση του κακού και της καταστροφής. Η λεπτομερής ανάπτυξη της προέλευσης και του χαρακτήρα του κακού δεν φαίνεται να εμφανίζεται παρά μόνο πολύ μετά την πλήρη εδραίωση του Ζωροαστρισμού.
Ίσως υπήρχαν και άλλοι μύθοι σχετικά με τον Άνγκρα Μάινιου και τις λεγεώνες του, οι οποίοι όμως δεν διασώθηκαν. Οι Πέρσες δεν κατέγραψαν τις θρησκευτικές δοξασίες και όσα είναι γνωστά για τους θεούς προέρχονται από μεταγενέστερα έργα του Ζωροαστρισμού γραμμένα κατά την Σασσανιδική Περίοδο ή ακόμα και μεταγενέστερα έργα λογοτεχνίας και τέχνης όπως το Βιβλίο των βασιλέων (Σαχναμέ) ή το Χίλιες και μια νύχτες. Ωστόσο, το Πάνθεο επικεντρώθηκε αρχικά στις αξιόλογες αρετές, συμβολισμένες από τους φιλικούς θεούς, γνωρίζοντας ότι τελικά, οι σκοτεινότερες δυνάμεις ήταν ασήμαντες, καθώς τελικά θα υπερτερούσαν η καλοσύνη και η δικαιοσύνη.
Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας http://www.tapantareinews.gr, για περισσότερη ενημέρωση. ⭐Εγγραφείτε - SUBSCRIBE: http://bit.ly/2lX5gsJ Website —►http://bit.ly/2lXX2k7 SOCIAL - Follow us...: Facebook...► http://bit.ly/2kjlkot
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.