Παρασκευή 20 Μαρτίου 2020

Η Ομφάλη ήταν κόρη του Ιάρδανου εμπλέκεται στον κύκλο των μύθων του Ηρακλή




Ο ΕΡΜΗΣ, ο προστάτης κάθε σημαντικής οικονομικής συναλλαγής, μετέφερε τον Ηρακλή στην Ασία, τον πούλησε ως ανώνυμο σκλάβο και προσέφερε αργότερα το αντίτιμο των τριών ασημένιων τάλαντων στα ορφανά του Ιφιτου. Ο Eύρυτος όμως είχε απαγορεύσει στα εγγόνια του να δεχτούν οποιαδήποτε χρηματική αποζημίωση λέγοντας ότι μόνο το αίμα ξεπληρώνει το αίμα , τι έγινε τότε με το ασημί, μόνον ο Έρμης το ξέρει (1) . Όπως είχε προμαντέψει η Πυθία, ο Ηρακλής αγοράστηκε από τη βασίλισσα της Λυδίας Ομ­φάλη, η οποία ήταν μανά στο παζάρι , την υπηρέτησε πιστά για έναν ολόκληρο χρόνο, ή τρία, εκκαθαρίζοντας τη Μικρά Ασία από τους ληστές πού την είχαν πλημμυρίσει (2).


Επίτοιχος ζωγραφική του 45-79 μ.Χ.από την Πομπηία  Η Ομφάλη κοιτάζει τον  Ηρακλή σε μέθη .Μικροί ερωτιδείς προσπαθούν να σηκώσουν με σκοινιά το ρόπαλο του και την φαρέτρα του.Αρχαιολογικό Μουσείο Νεαπόλεως -Ιταλικής


β. Αυτή η Ομφάλη, η κόρη του Ιαρδάνου ,και σύμφω­να με μερικές αυθεντίες μητέρα του Τάνταλου, είχε κληρονομήσει το βασιλειο από τον άτυχο άντρα της Τμωλο, γιο του Άρη και της Θεογόνης. Κυνηγώντας στο όρος Καρμάνορα – ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Καρμάνορα, γιου του Διόνυσου και της Αλεξιρρόης, πού σκοτώθηκε εκεί από έναν αγριόχοιρο – ο Τμωλος ερωτοχτυπηθηκε με την Αρχίππη, μια παρθένα συντρόφισσα της Άρτεμης. Η Αρχίππη, κωφεύοντας στις φοβέρες και στα παρακάλια του Τμώλου, κατέφυγε στον ίδιο το ναό της θεάς, όπου όμως ο Τμωλος τη βίασε αδιαφορώντας για την Ιερότητα του χώ­ρου, και μάλιστα πάνω στην κλίνη της θεάς . Η Αρχιππη κρεμάστηκε αφού προσευχήθηκε πρώτα στην Άρτεμη, η οποία τότε αμόλησε έναν μανιασμένο ταύρο πού τίναξε τον Τμωλο στον αέρα , εκείνος πέφτοντας πάνω σε ένα σωρό μυτερούς πασσάλους και κοφτερές πέτρες, εξέπνευσε μαρτυ­ρικά. Ο Θεοκλύμενός, ο γιος του από την Ομφάλη, τον έθαψε έχει όπου πέθανε και μετονόμασε το όρος σε Τμωλο , η ομώνυμη πόλη στις πλαγίες του βουνού καταστράφηκε από έναν μεγάλο σεισμό την εποχή του αυτοκράτορα Τιβέριου (2).



ΙΦΥΤΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΣ ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ ΑΜΑΖΟΝΕΣ    Tarquinia RC 5564, Ζωγραφική σε λαιμό αμφορέα με ελληνικά γράμματα  Source:Von Bothmer, Dietrich.Amazons in Greek Art. 1957. Oxford.

γ. Ανάμεσα στα πολυάριθμα κατορθώματα πού πέτυχε ο Ηρακλής ήταν και η σύλληψη των δύο Εφεσιων Κερκώ­πων οι οποίοι συνεχώς διέκοπταν τον ύπνο του. Οι Κέρκωπες, δίδυμοι γιοι του Ωκεανού και της Θειας, ονομάζονταν αντίστοιχα Πάσσαλος και Άκμονας ή Ωλος και Ευρύβατος ή Σιλλος και Τριβαλλός ήταν οι πιο επιδέξιοι απατεώνες και ψεύτες πού γνώρισε η ανθρωπότητα και αλώνιζαν τον κόσμο ολόκληρο διαπράττοντας συνεχώς καινούριες παλιανθρωπιές . Η Θεία τούς είχε προειδοποιήσει να προσέχουν τον Ηρακλή, και τα λόγια της – μικρά μου ασπροκώλικα, θα έρθει η ώρα πού θα πέσετε πάνω στον μεγάλο Μαυροκώλη ! – * έμειναν παροιμιώδη με την έννοια ότι ασπροκώλης σημαίνει δειλός, πρόστυχος και ασελγής (4) . Οι δίδυμοι προσποιούμενοι τις αλογόμυγες βομβούσαν γύρω από το κρεβάτι του Ηρα­κλή ώσπου μια νύχτα τούς τσάκωσε και αφού τούς ανάγκασε να πάρουν πάλι την αρχική τους μορφή τούς κρέμασε σε ένα στυλιάρι με τα κεφάλια κάτω και κουβαλώντας τους στον ώμο ξεκίνησε. Η λεοντή δεν σκέπαζε τα οπίσθια του Ηρακλή και είχαν γίνει μαύρα από το ηλιόκαμα και την πυρωμένη ανάσα του Κάκου και του Κρητικού Ταύρου, όμοια με παλιές δερμάτινες ασπίδες οι Κέρκωπες ξεκαρδίστηκαν στα γέλια συνειδητοποιώντας ότι κρέμονται με το κεφάλι κάτω αντικρίζοντας ήθελαν δεν θελαν τα μαύρα οπίσθια . Ο Ηρακλής παραξενεύτηκε πολύ με την τόση ευθυμία, μόλις όμως έμαθε την αιτία της στρογγυλοκάθισε σε έναν βράχο και γέλασε με την καρδιά του τόσο, ώστε οι Κέρκωπες τον κατάφεραν να τούς απελευθερώσει. Μολονότι γνωρίζουμε στη Μικρά Ασία μια πόλη ονόματι Κερκωπία, το λημέρι των Κερκώπων και ο Μελάμπυγος Βράχος βρίσκονταν στις Θερμοπύλες πιθανότατα λοιπόν αυτό το επεισόδιο να συνέβη κάποια άλλη φορά (5).



*• Μελαμπυγος Σ.τ.μ.


δ. Μερικοί λένε ότι οι Κέρκωπες τελικά απολιθώθηκαν επειδή προσπάθησαν να ξεγελάσουν ακόμη και τον Δία , άλλοι, ότι ο Ζευς τιμώρησε τις απατεωνιές τους μεταμορ­φώνοντας τους σε μαϊμούδες με μακριές κίτρινες τρίχες και εξορίζοντας τους στα Ιταλικά νησιά Πιθηκουσες (6).



Γλυπτός διάκοσμος από την Μ. Ασία και την Αφροδισιάδα .Από την στάση των ποδιών δείχνει πίπτουσα Aμαζόνα όπως και το πέλεκυ της στο έδαφος .Φωτ.Harrison 1981.
ε. Σε ένα φαράγγι της Λυδίας ζούσε κάποιος Συλεύς ο οποίος συνήθιζε να συλλαμβάνει τούς περαστικούς ξένους και να τους υποχρεώνει να σκάβουν τα αμπέλια του, ο Ηρακλής όμως του ξερίζωσε εντελώς τα αμπέλια. Όταν πάλι οι Λυδοι της Ιτώνης άρχισαν τις λεηλασίες στη χώρα της Ομφάλης, ο Ηρακλής πήρε πίσω τα λάφυρα και κατέσκαψε την πόλη τους (7). Στις Κελαινες ζούσε ο γεωργός Λιτυέρσης, νόθος γιος του Μίδα προσέφερε φιλοξενία στους ταξιδιώτες και ύστερα τούς ανάγκαζε να αγωνιστούν μαζί του στη συγκομιδή της σοδειάς. Όταν τούς έπιανε η εξάντληση τούς μαστίγωνε και το βράδυ, αφού τούς νικούσε, τούς αποκεφάλιζε κι έκρυβε τα κορμιά τους ανάμεσα στα δεμάτια της σοδειάς τραγουδώντας μοιρολόγια. Ο Ηρακλής βρέθηκε στις Κελαινες με σκοπό να σώσει τον ποιμένα Δάφνη, γιο του Ερμή, ο οποίος γύρισε όλο τον κόσμο ψάχνοντας την αγαπημένη του Πιμπλεια πού την είχαν απαγάγει οι πειρα­τές, και τελικά τη βρήκε ανάμεσα στις σκλάβες του Λιτυερ­ση. Προσκάλεσε και τον Δάφνη σε αγώνα θερισμού ο Λιτυερ­σης, στη θέση του όμως παρουσιάστηκε ο Ηρακλής, ο οποίος τον νίκησε, του πήρε με το δρεπάνι το κεφάλι και πέταξε το ακέφαλο κορμί στον ποταμό Μαίανδρο. Ο Δάφνις δεν πήρε μόνο ξανά πίσω την Πιμπλεια, αλλά ο Ηρακλής της χάρισε προίκα το παλάτι του Λιτυερση. Οι Θεριστές στη Φρυγία αιώνες αργότερα τραγουδούσαν μοιρολόγια που έμοιαζαν πολύ με εκείνο που λεγόταν στην μνήμη του γιου του πρώτου αιγυπτίου βασιλιά Μανερω πού πέθανε κι αυτός στα σταροχώραφα (8).


Αττικός ερυθρόμορφος στάμνος του 480 π.Χ. από το Vulci της Ιταλικής.Η φιλονικία του οργισμένου Ηρακλή με τον λοξία Απόλλωνα για τον Δελφικό τρίποδα

ζ. Τελικά στις όχθες του ποταμού Σαγαρη της Λυδίας ο Ηρακλής σκότωσε με βέλος ένα γιγάντιο φίδι πού κατέστρεφε ανθρώπους και σιτηρά , η Ομφάλη όλο ευγνωμοσύνη πού είχε επιτέλους ανακαλύψει την ταυτότητα και την καταγωγή του Ηρακλή, τον απελευθέρωσε, τον γέμισε δώρα και τον έστειλε πίσω στην Τίρυνθα και ο Ζευς τοποθέτησε στον ουρανό τον αστερισμό Οφιουχο στη μνήμη της νίκης. Κατά τα άλλα ο ποταμός Σάγαρις πήρε το όνομα του από κάποιο γιο του Μύνδωνα και της νύμφης Αλεξιρρό­ης, ο οποίος έπεσε και πνίγηκε μέσα του αφού τον τιμώρησε με τρέλα η Μητέρα των Θεών , επειδή περιφρόνησε τα Μυστήρια της και προσέβαλε τούς ευνούχους Ιερείς της (9).

Επίτοιχος ζωγραφική του 45-79 μ.Χ.από την Πομπηία Ο Ηρακλής με την φορεσιά της Ομφάλης και η Ομφάλη με την ενδυμασία του Ηρακλέους

η. Η Ομφάλη αγόρασε τον Ηρακλή μάλλον για ερω­μένο παρά για πολεμιστή. Έκαναν μαζί τρεις γιους: τον Λάμο, τον Αγελαο πρόγονο του περίφημου βασιλιά Κροίσου πού ήθελε να πεθάνει στην πυρά όταν οι πέτσες κατέλαβαν τις Σάρδεις και τον Λαομεδοντα (10). Μερικοί αναφέρουν και έναν τέταρτο: τον Τυρρηνό ή Τυρσηνό, τον εφευρέτη της σάλπιγγας, ο οποίος οδήγησε τούς λυδούς μετανάστες στην Ετρουρία, όπου αυτοαποκλήθηκαν Τυρρη­νοι φαίνεται όμως περισσότερο πιθανόν ότι ο Τυρρηνός ήταν γιος του Ατυος , μεταγενέστερου απόγονου του Ηρακλή και της Ομφάλης (11). Ο Ηρακλής έκανε παιδιά και με τη Μάλιδα, μια από τις σκλάβες της Ομφάλης, τον Κλειοδαιο ή Κλεόλαο και τον Αλκαίο, ιδρυτή της λυδικής δυναστείας πού έδιωξε ο Κροίσος από το θρόνο των Σάρδεων (12).


Ψηφιδωτό του 3 αι. μ.Χ. από την Βαλένθια της Ιβηρικής με τον Ηρακλή και την Ομφάλη να έχουν ανταλλάξει  φορεσιά Μαδρίτη Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο - Ο Ηρακλής ο ήρωας της αρετής με την δυνατή προσωπικότητα, δέχεται υπομονετικά την καθημερινή ταπείνωση και τον εξευτελισμό. Η Ομφάλη αντιπροσωπεύει μέσα από τον πλούτο της και τις πράξεις της, τις σκοτεινές δυνάμεις του κακού. Ο Ηρακλής με την δυνατή προσωπικότητα, έπρεπε να κατανικήσει όλα τα εμπόδια που έθετε στο δρόμο της αρετής, η θεά Ήρα, και έρχεται σε άμεση σύγκρουση με το κακό. Η Ομφάλη τον σέρνει στην ακολασία, αποδυναμώνοντας τον, ντύνοντας τον με γυναικεία ρούχα, εξαναγκάζοντας τον σε γυναικείο φέρσιμο.

Αττικό ερυθρόμορφο αγγείο - Πρώιμη Κλασική περίοδος - 'Ο Θησέας, ακολουθούμενος από τον Περίθω και έναν σύντροφο, ρίχνει την  Ανδρομάχη που έχει πέσει στο αριστερό γόνατο του και έχει σηκώνει το δεξί της χέρι με το τσεκούρι σε μια τελευταία προσπάθεια αντίστασης.Το αίμα χύνεται από την πληγή στον δεξιό μηρό  της, Η Ιππολύτη και δύο άλλες Αμαζόνες έρχονται  για να υπερασπιστούν την πεσμένη βασίλισσα. 'Dietrich von Bothmer. 1957. Αμαζόνες στην Ελληνική Τέχνη. Οξφόρδη: Clarendon Press. The Big Battles. 77.2 no.12 p.162 Dinoi. London 99.7-21.5. - Οι Αμαζόνες ήταν κόρες του Άρη και της Αρμονίας (ή του Άρη και της Αφροδίτης) και κατοικούσαν σε μια δική τους χώρα στη Μικρά Ασία, όπου ζούσαν μόνο γυναίκες. Για να διατηρήσουν το γένος τους, ζευγάρωναν μια φορά τον χρόνο με τους γείτονες τους, και από τα παιδιά που γεννούσαν, κρατούσαν μόνο τα κορίτσια. Τα αγόρια τα σκότωναν, τα ευνούχιζαν ή τα επέστρεφαν στους πατέρες τους. Οι Αμαζόνες ήταν μια όμορφη αλλά πολεμόχαρη φυλή. Συνήθως πολεμούσαν καβάλα στ' άλογά τους και κρατούσαν το χαρακτηριστικό διπλό πέλεκυ .



θ. Στην Ελλάδα άρχισε να διαδίδεται για τον Ηρακλή η φήμη ότι έβγαλε τη λεοντή και το στεφάνι λεύκας και φόρεσε στη θέση τους διαμαντένιο περιδέραιο, χρυσά βραχιό­λια, γυναικείο κεφαλόδεσμο, πορφυρό μαντίλι και μαιονικη ζωστήρα. Τα κουτσομπολιά έλεγαν ότι καθόταν με τέτοια αμφίεση, τριγυρισμένος από λάγνες Ιωνιδες και τραβολογούσε το μαλλί από το στιλβωμένο πανέρι ή έστριβε το νήμα , έτρεμε, όπως έλεγαν, όταν τον μάλωνε η κυρά του . Η Ομφάλη τον έδερνε κιόλας με τη χρυσή παντούφλα της αν τύχαινε να σπάσει με τα αδέξια δάχτυλά του το αδράχτι και για να διασκεδάζει τον έβαζε να της διηγείται τα κατορθώματα του κι εκείνος ούτε καν ντρεπόταν. Γι” αυτό εικονίζουν οι ζωγράφοι τον Ηρακλή ντυμένο με κίτρινο φουστάνι να τον χτενίζουν και να του περιποιούνται τα νύχια οι σκλάβες της Ομφαλης, ενώ η κυρά του φορώντας τη λεοντή καμαρώνει με το τόξο και το ρόπαλό του (13).



Η Ομφάλη μαθαίνει ότι είναι ο Ηρακλής Επίτοιχος Ζωγραφική του 45 μ. Χ. Πομπηία

ι. Από όλη αυτή την ιστορία η αλήθεια είναι η εξής: Ο Ηρακλής και η Ομφαλη μια φορά επισκέφθηκαν τούς αμπελώνες τού Τμώλου. Εκείνη φορούσε χρυσοκέντητο πορφυρό πέπλο, τα μαλλιά της ήταν μυρωμένα και ο Ηρακλής κρατούσε χρυσό σκιαδο ιπποτικά πάνω από το κεφάλι της. Μόλις τούς είδε ο Πάν από κάποιο ψηλό λόφο, ερωτεύ­θηκε αμέσως την Ομφάλη αποχαιρετώντας τη Βουνό-θεά της είπε:


- Από σήμερα μόνον εκείνη θα είναι η αγαπημένη μου!


Ανάγλυφο σε μετόπη - ελληνικού αρχαϊκού ναού της Ελληνίδας πόλεως του Σελινούντα 550 π.Χ.- Σύμφωνα με το Διόδωρο τον Σικελιώτη, η Ομφάλη, του ανέθεσε την αιχμαλωσία των Κερκώπων, που ήταν ληστές και προκαλούσαν μεγάλες συμφορές. Άλλους τους σκότωσε και άλλους τους αιχμαλώτισε και τους παρέδωσε δεμένους στην Ομφάλη. Ο Συλέας ,ένας από τους δύο Κέρκωπες, άρπαζε τους ξένους που περνούσαν και τους ανάγκαζε να σκάβουν τα αμπέλια του. Ο Ηρακλής τον σκότωσε χτυπώντας τον με την ίδια του την αξίνα. Τους Ίτωνες που επίσης λεηλατούσαν την χώρα της Λυδίας, τους εξόντωσε.


Η Ομφάλη και ο Ηρακλής εν τω μεταξύ έφτασαν στην παράμερη σπηλιά όπου κατευθύνονταν και για αστείο άλλα­ξαν ρούχα. Εκείνη του φόρεσε μια διχτυωτή ζώνη, φοβερά στενή για τη μέση του και το πορφυρό της πέπλο. Μολονότι χαλάρωσε το πέπλο όσο γινόταν, σκίστηκε στα μπράτσα του Ηρακλή και τα λουριά των σανδαλιών της αποδείχτηκαν κοντά για να φτάσουν να δεθούν γύρω από τα πέλματα του.


Οι Κερκωπίδες ήταν  θρύλοι που παίζουν ρόλο στην ιστορία του Ηρακλή. Ο αριθμός τους αναφέρεται συνήθως ότι ήταν δύο, αλλά τα ονόματά τους δεν είναι τα ίδια σε όλους τους μύθους. Ονομάζονται και γιοι της Θησίας, κόρης του Ωκεανού.  Ήταν παροιμιώδης ως ψεύτες, απατεώνες, και έκαναν κλοπές . Κάποτε έκλεψαν τα όπλα του Ηρακλή, κατά τη διάρκεια του χρόνου που ήταν υπηρέτης της  Ομφάλης στη Λυδία. τους έπιασε  στην Έφεσο και τους τιμωρούσε αφού τους πρόσδεσε ανάποδα σε ένα κοντάρι που έριξε πάνω από τον ώμο του με τα πρόσωπά τους στραμμένα προς τα κάτω: αυτός είναι ο μόνος τρόπος που εμφανίζονται στα ελληνικά αγγεία και γλυπτά . Η όψη  του μαύρου δερμάτινου οπίσθιου του Ηρακλή καθώς κρέμονταν ανάποδα στον ένα του ώμο έκανε και τους  δύο να γελούν δυνατά  . Όταν ο Ηρακλής ζήτησε να μάθει γιατί γελούσαν, και του είπαν άρχισε και αυτός να γελάει δυνατά μαζί τους μετά από αυτό  τους άφησε να φύγουν. Ο συγκεκριμένος μύθος απεικονίζεται σε μια μετόπη στο Temple C του Σελινούντα   Σε έναν άλλο μύθο, που σχεδιάστηκε για να εξηγήσει το όνομά τους ( άνθρωποι ουρά 'tail-men' στα ελληνικά), ο Δίας μεταμόρφωσε  τους  Κέρκωπες -Cercopes σε πιθήκους. Από αυτόν τον μύθο έχουμε το γένος Cercopithecus, που αναγνωρίζεται ως το γένος των πιθήκων που απεικονίζεται στις μινωικές τοιχογραφίες. - πηγή Wikipedia: Cercopes  Μία αττική μελανόμορφη λήκυθος κατασκευασμένη στην Αθήνα ,που  βρίσκεται σήμερα στο μουσείο Ashmolean της  Οξφόρδης και είναι του 550-500 π.Χ δείχνει τον Ηρακλή και τους κρεμασμένους Cercopes μεταξύ μιας γυναίκας και ενός γέροντα.


κ. Με το σούρουπο προσέφεραν θυσίες στον Διόνυσο, και αφού δείπνησαν ξάπλωσαν να κοιμηθούν σε ξεχωριστές κλίνες, επειδή ο θεός απαιτεί αυτοσυγκράτηση από τούς θιασώτες του σε τέτοιες περιπτώσεις. Κατά τα μεσάνυχτα ο Πάν μπήκε ακροποδητί στη σπηλιά ψαχουλεύοντας μέσα στο σκοτάδι να βρει την κλίνη όπου κοιμόταν, όπως πίστευε τουλάχιστον, τυλιγμένη σε μεταξένιο πέπλο η Ομφάλη. Σήκωσε τα σκεπάσματα με τρεμάμενα χέρια και τρύπωσε από κάτω . Ξύπνησε όμως ο Ηρακλής και με μια γερή κλοτσιά τον έστειλε στην άλλη άκρη της σπηλιάς. Ακούγον­τας το δυνατό γδούπο και το ουρλιαχτό του η Ομφάλη πετάχτηκε πάνω και άρχισε να φωνάζει να ανάψουν φως. Όταν έφεραν φως εκείνη και ο Ηρακλής ξεκαρδίστηκαν μέχρι δακρύων στη θεά του μαζεμένου στη γωνιά Πάνα πού έγλειφε τις πληγές του. Έκτοτε ο Πάν αποστρέφεται την αμφίεση και προστάζει τούς Ιερείς του να παίρνουν μέρος γυμνοί στις τελετουργίες του , εκείνος διέδωσε από εκδίκηση το κουτσομπολιό ότι ο Ηρακλής άλλαζε τακτικά ρούχα με την Ομφάλη από διαστροφή και όχι βέβαια για αστείο


ΗΡΑΚΛΗΣ ΚΑΙ ΟΜΦΑΛΗ



Επίτοιχος ζωγραφική του 45-79 μ.Χ.από την Πομπηία, σε άλλη απόδοση από την προηγούμενη  . Η Ομφάλη κοιτάζει τον  Ηρακλή σε μέθη .Μικροί ερωτιδείς προσπαθούν να σηκώσουν με σκοινιά το ρόπαλο του και την φαρέτρα του






The post ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ: ΟΜΦΑΛΗ appeared first on hellasforce.


πηγη  .greekalert.com

Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας http://www.tapantareinews.gr, για περισσότερη ενημέρωση. Εγγραφείτε - SUBSCRIBE: http://bit.ly/2lX5gsJ Website —►http://bit.ly/2lXX2k7 SOCIAL - Follow us...: Facebook...► http://bit.ly/2kjlkot    






Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Δημοφιλείς κατηγορίες

...
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες του blog μας

Whatsapp Button works on Mobile Device only