«Κρυμμένο» μέσα στην πολύβουη πρωτεύουσα είναι το αρχαίο θέατρο Ευωνύμου, που βρίσκεται στη περιοχή Τράχωνες του σημερινού Δήμου Αλίμου. Το εν λόγω μνημείο αποτελεί το μόνο δημόσιο κτίριο της αρχαιότητας που έχει, μέχρι σήμερα, ανασκαφεί στο εν λόγω νότιο προάστιο της Αθήνας. Το αρχαίο θέατρο ανήκε στον αρχαίο δήμο Ευωνύμου και αποτελούσε μάλιστα το κέντρο του δήμου.
Το εν λόγω θέατρο χρονολογείται στα μέσα του 4ου αι. π.Χ.. Το στοιχείο που το κάνει να ξεχωρίζει είναι το ορθογώνιο σχήμα της ορχήστρας, το οποίο είναι σπάνιο για τα αρχαία ελληνικά θέατρα, σύμφωνα με το «ΔΙΑΖΩΜΑ». Εξίσου ενδιαφέρον είναι ότι η ορχήστρα είχε διαστάσεις 7.50 x 15.30 μ., στην οποία οδηγούσαν δύο πάροδοι, οι οποίες διατηρούνται σήμερα. Η δε χωρητικότητα του θεάτρου υπολογίζεται στους 2.500 θεατές.
Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου
Προσθήκη λεζάντας |
Αρχαιολογικός χώρος
Το αρχαίο θέατρο Ευωνύμου αποκαλύφθηκε τον Νοέμβριο του 1973, στο πλαίσιο των εργασιών επέκτασης της παρακείμενης βιομηχανίας κατασκευής ενδυμάτων ιδιοκτησίας «Αφών Ροκανά», σήμερα γνωστό ως κτήμα Γερουλάνου. Αργότερα, οι ανασκαφές επεκτάθηκαν και στο γειτονικό οικόπεδο.
Οι ανασκαφικές έρευνες στην περιοχή του θεάτρου έχουν αποκαλύψει τμήμα της σκηνής, το προσκήνιο, την ορχήστρα και το μεγαλύτερο μέρος του κοίλου με τις παρόδους.
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του θεάτρου είναι το ορθογώνιο σχήμα της ορχήστρας του, καθώς είθισται στην αρχαιότητα η ορχήστρα να έχει το σχήμα του κύκλου, καθ’ ομοίωσίν του κύκλου των χορευτών, του κύκλου χορωδών, ενώ ο κύκλος θεωρείται το βέλτιστο σχήμα για να μπορεί να βλέπει και να ακούει άνετα ένας μεγαλύτερος αριθμός θεατών.
Παράλληλα, το κοίλο έχει τρίπλευρη – ορθογώνια διάταξη. Διέθετε έξι βαθμίδες από λιθόκτιστο ανάλημμα, οι οποίες αρχικά ίσως να ήταν εννέα. Οι ειδικοί έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για το κτήριο της σκηνής του, επειδή είναι το παλιότερο σκηνικό κτίσμα που έχει διατηρηθεί.
Η κεντρική πτέρυγα διαιρείται σε τρεις κερκίδες και στην πρώτη βαθμίδα διακρίνονται τέσσερις λαξευτές ορθογώνιες πλάκες από πεντελικό μάρμαρο, οι οποίες επιβεβαιώνουν τη χρήση της πρώτης βαθμίδας ως προεδρίας (τιμητικά καθίσματα επισήμων).
Στο ανώτερο τμήμα του κοίλου δεν σώζονται λείψανα θεμελίωσης για την κατασκευή λίθινων βαθμίδων. Έτσι θα πρέπει να υποθέσουμε ότι στο χώρο αυτόν οι θεατές κάθονταν στο έδαφος, ή ότι υπήρχαν ξύλινα καθίσματα, τα ικρία, γνωστά από τις φιλολογικές μαρτυρίες.
Μεταξύ του κοίλου και της ορχήστρας υπάρχει διάδρομος στον οποίο βρίσκονται έξι μαρμάρινοι θρόνοι. Ένας από τους θρόνους φέρει επιγραφή που χρονολογείται στους Ελληνιστικούς χρόνους. Έχουν αποκαλυφθεί επίσης και δύο μεγάλοι αποστραγγιστικοί αγωγοί, το κτίσμα της σκηνής και το προσκήνιο.
Η σκηνή του θεάτρου (διαστάσεων 12,65 μ. x 3,65 μ.) κατασκευάστηκε σε μια ενιαία οικοδομική φάση που τοποθετείται στο τελευταίο τρίτο του 4ου αιώνα π. Χ. και έχει υποστεί πολλαπλές οικοδομικές μετατροπές και επισκευές.
Ιστορικό
Κατά την αρχαιότητα, το θέατρο ανήκε στο αττικό δήμο του Ευωνύμου, ο οποίος εκτεινόταν ανάμεσα στον Υμηττό και την παραλία του Αλίμου. Η πρώτη φάση οικοδόμησης του θεάτρου χρονολογείται στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ..
Ωστόσο, το θέατρο υπέστη προσθήκες στο πέρασμα των αιώνων. Οι θρόνοι του προστέθηκαν στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ., ενώ το κοίλο και το σκηνικό συγκρότημα επεκτάθηκαν κατά την ελληνιστική εποχή.
Παρ' όλα αυτά, το θέατρο είχε σύντομη διάρκεια ζωής. Εγκαταλείφθηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. εξαιτίας της ακαταλληλότητας της θέσης του, καθώς πλημμύριζε συχνά και στην αρχαιότητα, όπως άλλωστε συμβαίνει και σήμερα.
Πηγές
Μποσνάκης Δ., Γκάγκτζης Δ., ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΑΤΡΑ. θέατρα θέας άξια, Αθήνα 1996, Εκδ. ITANOΣ.
ΤΖΑΧΟΥ- ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ Ο., Ανασκαφή θεάτρου στους Τράχωνες Αττικής, Π.Α.Ε. 1980. ΤΖΑΧΟΥ- ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ Ο., Ανασκαφή στους Τράχωνες Αττικής, Π.Α.Ε. 1981.
J. Paga, “Deme theaters in Attica and the trittys system”, Hesperia: The Journal of the American School of Classical Studies at Athens, Vol. 79, No. 3 (July-September 2010).
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.