Οι αρχαίοι Έλληνες, σύμφωνα με τον Ησίοδο, πίστευαν πως ζούσαν σε μια εποχή ηθικής και υλικής κατάρρευσης, [«τη σιδερένια εποχή»] που ξεκίνησε με τη βασιλεία του Δία! Η νοσταλγία της παλιάς θρησκείας είχε επισημοποιηθεί με τη γιορτή των «Κρονείων», όπου προσπαθούσαν να εξευμενίσουν τους προηγούμενους θεούς, ακόμα και με ανθρωποθυσίες.
«Μελέτη πάντα καθαιρεί» [1]
Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
Η κυρίαρχη θεότητα του προϊστορικού πολιτισμού του Αιγαίου ήταν γυναικεία. Μαζί της λατρεύονταν και ένας νεαρός θεός που ανασταίνονταν και πέθαινε κάθε χρόνο. Τον λατρεύουν ακόμα οι Αιγινίτισσες, ως «Λειδινό», μια λατρεία εντελώς ανεξάρτητη από τη χριστιανική. Είναι ένα γυναικείο «Μυστήριο», που αποκλείει τους άντρες, κληρονομιά της σημαντικής θέσης της γυναίκας στην Κρητομυκηναϊκή εποχή.
Ο Ηρόδοτος πιστεύει πως μόνο γυναικείες θεότητες έχουν Ελληνικά ονόματα, (Ήρα, Θέμις, Εστία, Χάριτες, Νηρηίδες) ενώ από τις αντρικές, μόνο ο Ποσειδών και οι Διόσκουροι.[2] Δεν είναι τυχαίο. Αυτή η αρχαία θεά, η Γη, Μητέρα Φύση, Θεά της Γονιμότητας, κ.ο.κ., επέζησε ως «Ποτνία Θηρών» ή «θεά των φιδιών» (ούτε το όνομά της δεν ξέρουμε) Αργότερα ταυτίστηκε με την Άρτεμη, ή την Ασιατική «Μητέρα των θεών», την Κυβέλη, και έδωσε χαρακτηριστικά της και σε άλλες γυναικείες θεότητες. Η Δημήτηρ (Δήμητρα) είναι παραφθορά του Γη Μήτηρ,[3] αλλά ταυτόχρονα σχετίζεται με τη Αιγυπτιακή Ίσιδα. Καμιά από αυτές τις μεταγενέστερες επιβιώσεις δεν έμοιαζε ουσιαστικά με την αρχική θεότητα, ούτε είχε το κύρος της.
Η Ποτνία Θηρών λατρεύεται ακόμη σε όλες τις εκκλησιές. Και αυτή η θρησκεία ήταν παγκόσμια. Βρίσκουμε στοιχεία της στους Αιγυπτιακούς, Βαβυλωνιακούς και Μεσανατολικούς μύθους. Και ο Απόλλων ήταν γιος ενός θεού που πέθανε και αναστήθηκε, σύμφωνα με το Μύθο που διασώζει ο Πλούταρχος! (Βλ. κεφ. «Ασιατική καταγωγή») Ήταν μια θρησκεία της Φύσης, που λατρεύει τη γονιμότητα και την περιοδική αναγέννηση της βλάστησης. [4]
ΟΙ ΙΝΔΟΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΔΩΔΕΚΑΘΕΟ
Η λύση του γρίφου
«Όπως πληροφορήθηκα στη Δωδώνη, οι Πε-λασγοί ανέκαθεν θυσίαζαν και προσεύχονταν στους θεούς χωρίς να δίνουν τίτλο ή όνομα σε κανένα από αυτούς» /…/ «αφού πέρασε πολύς καιρός, ρώτησαν για τα ονόματα των θεών, που έφτασαν από την Αίγυπτο» /…/ «Από τότε άρχισαν να θυσιάζουν χρησιμοποιώντας αυτά τα ονόματα για τους θεούς. Από τους Πελασγούς τα πήραν οι Έλληνες κατόπι. Από πού ήρθε κάθε θεός, αν όλοι υπήρχαν ανέκαθεν, πως έμοιαζαν μερικών οι μορφές τους, δεν το γνωρίζανε»[οι Έλληνες]«μέχρι πρότινος, μέχρι χτες σα να λέμε. Νομίζω πως ο Ησίοδος και ο Όμηρος δεν είναι παλιότεροι από τετρακόσια χρόνια»[από την εποχή του, δηλ το 450 πΧ (+-)]«Αυτοί είναι που έπλασαν την θεογονία για τους Έλληνες και απέδωσαν στους θεούς τα ονόματα, τον τρόπο λατρείας»[τιμάς]«τις ειδικότητές τους» [τέχνας]«και τη μορφή τους. Όσο για τους ποιητές που λέγονται αρχαιότεροι από αυτούς τους» [δυο] «άντρες»[εννοεί τα Ορφικά κλπ] «νομίζω πως είναι πιο σύγχρονοι»
Ηρόδοτος 2. 52-53
Δεν χρειάζονται ειδικές γνώσεις για να καταλάβουμε πως η θρησκεία του Δωδεκάθεου είναι σχετικά πρόσφατη. Η Μυθολογία μας πληροφορεί για διαδοχικές αντικαταστάσεις ομάδων θεών. Φάνης, Οφίων, (σύμφωνα με τους Ορφικούς) Ουρανός, Κρόνος, Δίας, αντιπροσωπεύουν πέντε γενιές κατόχων του θρόνου του Ολύμπου! Η τελευταία ομάδα θεών, οι Ολύμπιοι, επικράτησε τόσο όψιμα, που η καθιέρωση της μπορεί να χρονολογηθεί σχεδόν στις αρχές της γραπτής ιστορίας.
Οι ιστορικοί πίστευαν πως οι προϊστορικοί κάτοικοι της Ελλάδας δεν ήταν Έλληνες, γιατί δεν λάτρευαν το Δωδεκάθεο. Η λατρεία των Ολύμπιων θεών ήταν –δήθεν- απαρέγκλιτο εθνικό –Ευρωπαϊκό- μας χαρακτηριστικό. Παραδέχονταν, έτσι, πως η λατρεία του Δωδεκάθεου έφτασε στην Ελλάδα μετά την πτώση των Κρητομυκηναίων, γύρω στα 1300-1100 πΧ, πράγμα αληθές.[5] Την θρησκεία αυτή έφεραν οι «Ινδοευρωπαίοι», μας έλεγαν.
Πολύ ευγενικά, ονόμασαν τους αρχαιότερους Έλληνες, «Προέλληνες», όπως λέμε (;) «Προκινέζοι» ή «Προαλβανοί» (!), και μας έπεισαν πως εμείς, οι πιστοί του Δία, φυλετικά συγγενείς των Γερμανών, (είναι φανερό άλλωστε) καταγόμαστε από βόρειους επιδρομείς, Αχαιούς και Δωριείς, τους Ινδοευρωπαίους, (=Άρια φυλή) που έφεραν τον Δία και το σόι του από την Ινδία.
«Ο προελληνικός ούτος πολιτισμός της Κρήτης και των Κυκλάδων» /…/ «κατεστράφη εκ της εισβολής των Δωριέων αφού προηγουμένως ανεμίχθη εν μέρει με τον έτερον ελληνικόν κλάδον των Αχαιών»[6] μας λέγανε. «Ζευς»: «…παλαιότατος θεός των Αρίων λαών. Το όνομα αυτού ετυμολογείται εκ του θέματος div εξ ού σχηματίζεται και το σανσκριτικόν όνομα του ουρανού dyans, συμφωνεί δε και προς το λατιν. Jovis ….»[7]
Τους παλιούς, γηγενείς θεούς, τους είπαν «Προελληνικούς» ή «Προομηρικούς», ενώ στην πραγματικότητα, ξένοι ήταν οι νέοι θεοί, το Δωδεκάθεο. Οι Ολύμπιοι όμως δεν ήρθαν από τη Ινδία και ούτε υπήρξαν ποτέ Ινδοευρωπαίοι. Από πού ήρθαν, λοιπόν, αλλάζοντας τη θρησκεία του πανάρχαιου Πολιτισμού του Αιγαίου;
Η Σανσκριτική ετυμολογία του Δία-«Ζευς» είναι συνειδητά ψευδής. Ο θεός, που στην Ολυμπία ονομάζονταν «Ζευς Απόμυιος» (=Μυγοδιώχτης) ήταν ο Φοινικικός θεός Βαάλ-Ζεβούβ, ο «θεός-Μύγα», ο «εν τω Βαάλ Μυία θεός Ακκαρών» της Παλαιάς Διαθήκης.[8] Ζεβούβ-Ζευς. Ο Jovis, «Ιόβις: παρά τοις Ιταλοίς ο Ζευς»[9] είναι ο Ιεχωβάς, ο Ιαω-Ιαουε, «…παρά δε τοις Ιουδαίοις»/…/ «τον Ιαώ επικαλούμενον θεόν».[10]
Όσο για τους υπόλοιπους Ολύμπιους, όλες οι αντιστοιχίες που έχουν βρεθεί [=εφευρεθεί] με Ινδικά ονόματα, ανάγονται αποκλειστικά σχεδόν σε φυσικά φαινόμενα, κυρίως καιρικά, και ουσιαστικά ταυτίζονται μεταξύ τους, συνεπώς αλληλοαναιρούνται. Αντίθετα, η ταύτιση με Αιγυπτιακά και Μεσανατολικά αρχέτυπα δεν είναι συμβολική/μεταφορική, αλλά πολύ πιο άμεση και πειστική.
Η Αθηνά, πχ, δεν είναι η Ινδική Αχάνα = φλογερή (επίθετο που θα ταίριαζε σε καμιά δεκαριά θεότητες) αλλά η Αιγυπτιακή Νειθ. Άλλωστε, αυτό πίστευαν και οι ίδιοι οι αρχαίοι Έλληνες, ειδικά ο Πλάτωνας και όλοι οι Αθη (νειθ) ναίοι.[11] Η θεά Εστία ετυμολογείται από Ινδική ρίζα, αλλά ο Όμηρος την αγνοεί. Πως λοιπόν, μπορεί να είχε μεταφερθεί από την Ινδία πολύ πριν τον Όμηρο, πριν καν την δημιουργία της Ελληνικής γλώσσας;
Όλα αυτά τα… Ινδικά μαγειρέματα έγιναν για χάρη του Δία και του Απόλλωνα, μια που αυτοί οι θεοί αποφάσιζαν και αποφασίζουν ακόμη, ποιος από μας είναι Έλληνας… Αργότερα αποδείχτηκε από την μετάφραση της «Γραμμικής β΄» πως οι πραγματικά αρχαίοι Έλληνες των Μυκηνών, της Κρήτης και του Αιγαίου μίλαγαν… Ελληνικά, αν και δε λάτρευαν τον… Ινδό Δία, την Φοινικική Ζευς-Μύγα και τον Αιγύπτιο Ώρο-Απόλλωνα.
Η διαπίστωση πως δεν υπήρξαν ποτέ «Προέλληνες», ανατρέπει αυτά που πιστεύουμε για την θρησκεία των Ολυμπίων, που αποδείχνεται πλέον πως είναι πολύ μεταγενέστερη από τη γέννηση της Ελληνικής Φυλής, ξενόφερτη, και σε καμία περίπτωση «πανάρχαια». Δεν πρέπει να μας ενδιαφέρει πλέον πόσες χιλιετίες πριν λατρευότανε ο Dyans στις Ινδίες ή στο όρος Μπεχιστούν της Περσίας («Το δε Βαγίστανον όρος εστί μεν ιερόν Διός».[12]) ή ο Ιαώ στο Ισραήλ.
Η ιστορία ξαναγράφτηκε, λιγότερο από έναν αιώνα πριν. Τα συμπεράσματα της παλιάς θεωρίας δεν αναιρέθηκαν όμως, γιατί είναι κατά το ήμισυ σωστά. Πράγματι, οι Ολύμπιοι ήρθαν μετά την πτώση του «προελληνικού» Πολιτισμού του Αιγαίου, και αλήθεια, τους έφεραν ξένοι. Όμως δεν ήρθαν από την Ινδία, και οι ξένοι αυτοί δεν ήταν Ινδοευρωπαίοι. Η ανύπαρκτη εισβολή των Ινδοευρωπαίων, ήταν στην πραγματικότητα Μεσανατολική και Αιγυπτιακή. (Δαναός, Κάδμος, Κέκροψ, κλπ)
Φυσικά, η σχέση των Ολυμπίων με τις Ινδίες δεν είναι εντελώς ανυπόστατη. Προήλθε από τα ταξίδια των Φοινίκων και τις ιδέες που μετέφεραν από εκεί. Για παράδειγμα, οι πρώτοι Μεσογειακοί που μίλησαν για τη Μετεμψύχωση, μια τυπικά Ινδική δοξασία, ήταν αυτοί![13]
Πιθανολογούμενα Ινδική ήταν και η καταγωγή των Αιγυπτίων.
Μερικοί ταύτιζαν και τους Εβραίους με τους Ινδούς. Κατά τον Ιώσηπο, ο Κλέαρχος, μαθητής του Αριστοτέλη, κατέγραψε τα λόγια του δασκάλου του: «…αυτοί είναι απόγονοι των φιλοσόφων της Ινδίας, ονομάζονται μάλιστα, όπως λένε οι Ινδοί, οι φιλόσοφοι ΄΄Καλανοί΄΄ ενώ οι Σύριοι τους ονομάζουν ΄΄Ιουδαίους΄΄, παίρνοντας το όνομα από τον τόπο…» [14]
Οι Αιθίοπες του Τρώα Μέμνονα προέρχονταν από την Ινδία, ήρθαν όμως από τα Σούσα (Ελάμ) ως τμήμα του Ασσυριακού στρατού, και ονομάστηκαν έτσι γιατί ήταν μαυριδεροί σαν… Αιθίοπες. (Αφιερώνουμε ειδικά κεφάλαια) Ο ίδιος ακριβώς «Αιθιοπικός» στρατός από την Ανατολή, περιγράφεται και από τον Ηρόδοτο ως μέρος του εκστρατευτικού σώματος του Ξέρξη, παραταγμένος δίπλα στους Ινδούς.[15]
Τα όποια αμυδρά Ινδικά στοιχεία του Δωδεκάθεου προήλθαν, λοιπόν, από την Μέση Ανατολή, όχι από κάποια Ινδοευρωπαϊκή μετανάστευση, και γι’ αυτό είναι και ασαφή και απροσδιόριστα. Δεύτερο χέρι…
Αιγυπτο-Σημιτικά Ολύμπια χαρακτηριστικά
Τα περί «Δωδωναίου και Πελασγικού Δία» που αναφέρει ο Όμηρος, δεν αποδείχνουν καθόλου πως ο Δίας είναι ντόπιος και πανάρχαιος. (Όπως ισχυρίζονται διάφοροι, αφού οι Πελασγοί ήταν αρχαιότατοι κάτοικοι της Ελλάδας) Δυστυχώς, ο θεός εισάχθηκε από την Αίγυπτο την εποχή των Πελασγών. Δεν ήταν δικός τους, πατροπαράδοτος θεός. Και το πρώτο Μαντείο του Δία στη Δωδώνη, από Αιγύπτιους ιδρύθηκε… Τα μαρτυρά ο φοβερός Ηρόδοτος.[16]
Δεν θα πιστέψουμε εύκολα πως αρχικά η «πάτρια» θρησκεία μας απαγόρευε την ανθρωπομορφική παράσταση των θεών. Είναι όμως αλήθεια. Είναι προϊστορικό Σημιτικό χαρακτηριστικό. Οι Άραβες λατρεύουν ακόμα το λίθο Καάβα στη Μέκκα. Στα αρχαιότερα στρώματα της Τροίας, (πόλης με έντονα Ιουδαιο-Φοινικικά χαρακτηριστκά) δεν βρέθηκαν αγάλματα, αλλά άμορφες «στήλες» που ταυτίστηκαν με τον Απόλλωνα. Η λατρεία της Τρωικής Κυβέλης συνδέονταν επίσης με άμορφους λίθους. Ο Πίνδαρος της αφιέρωσε έναν μετεωρίτη. [17]
Στην Φοινικική Τύρο, που ήτα χτισμένη σε νησί και είχε πολιούχο τον Απόλλωνα,[18] υπήρχε ένας «αεροπετής αστέρας» (μετεωρίτης) που είχε δοθεί από την Αστάρτη.[19] Από εκεί βγήκε και το άλλο όνομα της Δήλου, «Αστερία», που δεν ήταν παρά μεταφορά της «Ιεράς νήσου Τύρου» με το αστέρι της στην Ελλάδα. Στην Παλαιστίνη ο Απόλλωνας εμφανίζονταν σαν «αστέρια που έπεσαν στη γη».[20] Το άλλο όνομα της Δήλου ήταν Ορτυγία. Οι Φοίνικες έλεγαν πως ο δικός τους Ηρακλής-Μελκάρτ, αναστήθηκε σε από ένα ορτύκι όταν τον είχε σκοτώσει ο Τυφώνας (Σεθ) στη Λιβύη...
Και στην πρώιμη Ρώμη, (μια Τρωική αποικία) λέει η αρχαιολογία, πράγματι, δεν υπήρχαν απεικονίσεις θεών.[21] «Νουμάς δε ο Ρωμαίων βασιλεύς Πυθαγόρειος μεν ην, εκ δε των Μωυσέως ωφεληθείς διεκώλυσε ανθρωποειδήν και ζωόμορφον εικόνα θεού Ρωμαίους κτίζειν»[22] (:ο βασιλιάς της Ρώμης Νουμάς ήταν μεν Πυθαγόρειος, αλλά ευεργετημένος από τον Μωυσή απαγόρεψε να φτιάχνονται ανθρωπόμορφες ή ζωόμορφες απεικονίσεις του θεού)
Κάτω από αυτή την Σημιτική επιρροή, (Κάδμος κλπ- ένα τέτοιο ξόανο «έπεσε από τον ουρανό» στη Θήβα) οι Έλληνες, μετά την πτώση των Μυκηνών, λάτρεψαν άμορφους λίθους και κορμούς, που αποκαλούσαν Βαιτύλια, ενώ οι Μυκηναίοι απεικόνιζαν ανθρωπομορφικά τους θεούς τους. Όλοι οι αρχαίοι συγγραφείς μαρτυρούν πως τα «παλαιά» είδωλα (δηλ. τα παλιότερα από όσα είδαν) ήταν άμορφα αντικείμενα. «ουχί αγάλματος συν τέχνη, λίθου δε αργού κατά το αρχαίον».[23] Γι’ αυτό ο Ηρόδοτος γράφει πως κανείς δεν γνώριζε τη μορφή και τα γνωρίσματα κάθε θεού «μέχρι χτες».[24]
Στην Αθήνα υπήρχε «τετράγωνο» άγαλμα της Αφροδίτης, για το οποίο «δεν λέγανε τίποτα».[25] Έτσι λατρεύονταν η θεά και στη Κύπρο, όπως βλέπουμε στα νομίσματα του νησιού. Κατάλοιπα Βαιτυλίων είναι οι τετράγωνες ή σταυροειδείς Ερμές, ο «Οφθαλμός της Γης» στους Δελφούς, καθώς και ο Μύθος πως ο Κρόνος κατάπιε μια πέτρα ως Δία… Μέσω και αυτού του Μύθου, μπορούμε να χαρακτηρίσουμε την «αρχαία» μας θρησκεία, ως Σημιτική και μετα-Μυκηναϊκή.
Σταδιακά, μέσω μικρών αλλαγών, οι Έλληνες επανήλθαν ενστικτωδώς στην Μυκηναϊκή ανθρωπομορφική αναπαράσταση του Θείου.[26] Άρχισε η λεγόμενη «Γεωμετρική περίοδος», όπου η ανθρώπινη μορφή παρουσιάζονταν δειλά, σαν γραμμικό σχήμα. Τα «πρώτα» ανθρωπομορφικά είδωλα τα ονόμαζαν Δαίδαλα, γιατί πίστευαν πως ο αρχικός κατασκευαστής τους ήταν ο Δαίδαλος.[27]
Οι ίδιοι οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως οι θεοί τους ήταν διεθνείς, και λατρεύονταν σε όλο τον γνωστό κόσμο, από την Αιθιοπία ως την Ινδία, αν και είχαν γεννηθεί στην Ελλάδα, σύμφωνα με τους Μύθους τους. Παραδέχονταν, όμως, πως η «Μητέρα των θεών», Ρέα / Κυβέλη, ήταν γεννημένη στην Ασία. Υπήρχαν και αντίθετοι Μύθοι άλλων λαών για τους ίδιους θεούς.
Αναφέρονται –και είναι ένα μόνο παράδειγμα- Φρυγικά κείμενα, που έδιναν διαφορετική εκδοχή της Ελληνικής Μυθολογίας.[28] Ο Πλούταρχος τα διαψεύδει. Αυτό σημαίνει πως πολλοί τα ενστερνίζονταν. Ο Καικίλιος Αρχάγαθος έγραψε το, χαμένο σήμερα, «Κατά Φρυγών». «Γιατί, χωρίς τις διευκρινίσεις των φιλοσόφων και των ιερέων, δεν θα έμενε κάτι παραπάνω» [στην αρχαία Ελληνική θρησκεία] «από αυτά που λένε οι Μυσοί και οι Φρύγες».[29] Οι βασιλιάδες της Φρυγίας, αλλά και της Θράκης (πατρίδας του Ορφέα) ήταν Φοινικικής καταγωγής. Έτσι, οι ρίζες των θρησκειών αυτών των περιοχών δεν διέφεραν ουσιαστικά από τις Αιγυπτιακές και Φοινικικές λατρείες. Μάλιστα, Αιγύπτιοι και Φρύγες διεκδικούσαν τον τίτλο του αρχαιότερου λαού.
Οι Ολύμπιοι δεν είχαν Ελληνικά ονόματα στο εξωτερικό. Ο Παυσανίας λέει πως ο Ποσειδών στην Καρία ονομάζονταν Οσογώας [30], και μάλιστα είχε κοινές παραδόσεις με τον «Ελληνικό» θεό.
Ο Ηρόδοτος λέει πως οι Σκύθες αποκαλούσαν τον Απόλλωνα Γοιτόσυρο, και προσθέτει πως ταυτόχρονα απέρριπταν κάθε Ελληνικό λατρευτικό έθιμο! [31]
«Ενώ οι πρώτοι θεολόγοι των Φοινίκων /…/ μνημόνευαν τον Δία, σα γιο του Κρόνου γεννημένο θνητό, παιδί θνητού, άντρα Φοινικικής καταγωγής /…/ και όλοι όσοι φανερώθηκαν παλιότερα, ταίριαζαν τον Δία στη δικιά τους ιστορία…»[32]
«Οι Έλληνες, ξεπερνώντας όλους σε ευφυΐα, οικειοποιήθηκαν τα αρχικά [Φοινικικά δόγματα] και μετά τα στόλισαν και εξιστόρησαν με κάθε τρόπο και ποικιλία, επινοώντας ελκυστικά και ευχάριστα Μυθολογήματα.»[33]
Υπήρχε παγκόσμια θρησκευτική αντίληψη, από τον Όμηρο (= οι Αιθίοπες λατρεύουν το δωδεκάθεο[34]) μέχρι και τον Ηρόδοτο. (= ο Βαάλ είναι ο Δίας[35]) Ο Βαάλ, (Βηλ) ήταν πράγματι ο Δίας, γιατί οι Χαλδαίοι ονόμαζαν έτσι και τον ομώνυμο πλανήτη.[36] Η Μυθολογία λέει πως όλοι οι λαοί κατάγονται από κάποιο Ολύμπιο.
Μια πολύ απλή, φαινομενικά προφανής και λογική ερμηνεία αυτής της θρησκευτικής παγκοσμιοποίησης, είναι πως οι Έλληνες ταύτιζαν τους ξένους θεούς με κάποιους Ελληνικούς, όταν είχαν παραπλήσια χαρακτηριστικά. Αυτό δεν ήταν δύσκολο, γιατί κάθε θεός είχε πολλά σύμβολα. Ο Διόνυσος, πχ, είχε το αμπέλι, το φίδι, τον ταύρο, την λεοπάρδαλη, την κατσίκα… Άλλο παράδειγμα: «στις Πασαργάδες, υπήρχε ιερό πολεμικής θεάς που θα έλεγες πως είναι η Αθηνά» [37] Πιθανά, όμως, ήταν η Μεσοποταμιακή Αφροδίτη, (Ιστάρ - Μύλιτα) που εικονίζονταν συχνά οπλισμένη. Οπλισμένο ήταν και το πρώτο της ξόανο στα Κύθηρα. [38]
Και όμως, υπήρχαν ξένοι θεοί που οι Έλληνες δεν αναγνώριζαν, πχ. στην Αραβία. «…τρεις ναοί /…/ ωκοδόμηνται θεών, αγνοουμένων μεν υπό των Ελλήνων, τιμωμένων δ’ υπό των εγχωρίων…» [39]
Ο Στράβων αναφέρει στη Μικρά Ασία τον θεό Μήνα Φαρνάκη.[40] Ακόμη λέει για μια περιοχή της Αφρικής, «…οι δ’ εν Μερόη και Ηρακλέα και Πάνα και Ίσιν σέβονται, προς άλλω τινί βαρβαρικώ θεώ…»[41]
Και ο Ηρόδοτος αναφέρει τον «επιχώριο» Θράκα θεό Πλείστωρο.[42]
Συνεπώς, υπήρχε διαχωρισμός τοπικών, ξένων και διεθνών θεών. (Διεθνείς ήταν οι Ολύμπιοι) Όταν οι Έλληνες έλεγαν πως κάποιος θεός που λάτρευαν ξένοι λαοί ήταν ίδιος με κάποιον δικό τους, πχ., ότι ο Βήλος ήταν ο Δίας, δεν βασίζονταν μόνο σε κάποια εξωτερικά χαρακτηριστικά, κοινό όνομα, ή άλλες ευκαιριακές ταυτίσεις:
«…την Ίσιδα και τους θεούς που την συνοδεύουν όλοι» [οι λαοί] «τους έχουν και τους γνωρίζουν, αν και μερικούς πρόσφατα έμαθαν να τους ονομάζουν με τα Αιγυπτιακά ονόματα, αλλά τους γνώριζαν και τιμούσαν εξ αρχής καθενός τη δύναμη…» [43]
«…κάθε έθνος αποδέχτηκε τον Όσιρι» (Οι Έλληνες έλεγαν πως ήταν ο Διόνυσος) «σα θεό για τις ευεργεσίες του, και άφησε παντού μνημεία του εαυτού του/…/και έδειξε πώς να γίνονται οι τελετές, και φανέρωσε στα μυστήρια πολλά γι’ αυτόν».[44]
Απόψεις ειδικών
Μια συμβιβαστική άποψη, είναι πως το Δωδεκάθεο είχε σχηματιστεί στα ύστερα Μυκηναϊκά χρόνια, [κανείς δεν τολμά να το πει πανάρχαιο, και πάλι] αλλά μετά ξεχάστηκε, γιατί με τις καταστροφές και τις επιδρομές η θρησκεία μεταβλήθηκε. (αυτό μου φτάνει) Μετά από μερικούς αιώνες, η ξεχασμένη θρησκεία των Ολύμπιων επανήλθε, λένε, ακόμα και με δανεισμούς από άλλες χώρες.[45] Δεν μπορούμε να αποδεχτούμε την ρομαντική αυτή θεωρία. Άλλωστε, ούτε αυτή αρνείται τη θρησκευτική ανατροπή που περιγράψαμε.
Οι ενδείξεις πρωτόλειας λατρείας του δωδεκάθεου είναι αποδείξεις των αρχών της ανατροπής, όχι αποτέλεσμα εσωτερικής εξέλιξης. Ονόματα Ολύμπιων διαβάστηκαν στη «γραμμική β΄», αλλά δεν βρέθηκε κανένας τόπος λατρείας που να τους αντιστοιχεί. Κάπου αναφέρεται ναός της Αρτέμιδος, που δεν είναι βέβαια άλλη, από τη γνωστή «προελληνική» «Ποτνία Θηρών». Τίποτα, λοιπόν, δεν αποδείχνει πως αυτά τα ονόματα αντιστοιχούν στους ίδιους θεούς με τους γνωστούς, ή πως είχαν την μετέπειτα κυρίαρχη θέση που γνωρίζουμε. Άλλωστε, τα δείγματα που βρέθηκαν, ανήκουν στη μεταβατική περίοδο που περιγράφουμε, (1400-1200 πΧ [46]) στην αρχική περίοδο της κρίσης, που παλιά ονόμαζαν «Κάθοδο των Αχαιών».
Άλλη θεωρία, του Παπαρρηγόπουλου, είναι πως ο Δίας ήταν μεν Ινδοευρωπαϊκός (πες Ελληνικός) θεός, αλλά οι περισσότεροι άλλοι θεοί μεταφέρθηκαν από την Αίγυπτο και την Φοινίκη μέσω των αποικιών που αυτοί οι λαοί εγκατέστησαν στην Ελλάδα, εκμεταλλευόμενοι την τεχνολογική και πνευματική τους πρόοδο σε σχέση με τους καθυστερημένους Ελληνικούς πληθυσμούς. Συμφωνεί, όμως, πως οι Έλληνες αντέδρασαν, συχνά βίαια, στις νέες λατρείες. Ο Ιστορικός δεν τολμά να αντιταχθεί στην τότε επικρατούσα θεωρία των Αρίων Ινδοευρωπαίων (που τους θεωρεί απαίδευτους ημιάγριους) αλλά ουσιαστικά, αναλύοντας τα θέματα της Ελληνικής Προϊστορίας ένα προς ένα, την καταρρίπτει ή την εκμηδενίζει. Τελικά, αναγνωρίζει πως η ανατροφή του Δία στην Κρήτη συμβολίζει την συνάντηση των διάφορων δοξασιών της Ανατολικής Μεσογείου.
Συνεπώς, όλοι αναγνωρίζουν, ακόμη και προβάλλοντας όποιες δικαιολογίες, πως το Δωδεκάθεο επικράτησε μετά την πτώση των Μυκηνών, έστω σαν φάντασμα από το παρελθόν, και επίσης αναγνωρίζουν πως η γενική εντύπωση της εποχής ήταν πως αυτή η θρησκεία ήταν καινούργια! Όπως βλέπουμε, το πρόσφατο των Ολύμπιων και η ξένη τους προέλευση είναι αναμφισβήτητα, αν και οι περισσότεροι προσπαθούν να την δικαιολογήσουν.
«Δεν τραγουδώ για τα παλιά. Πιο καλά είναι τα καινούρια Βασιλεύει ο Νέος Δίας. Παλιότερα διοικούσε ο Κρόνος. Να φύγει η παλιά Μούσα».[47]
Και όμως, ο μέσος Έλληνας, χάρη στην προπαγάνδα ορισμένων φανατικών πατριδοκάπηλων, που εξεγείρονται κατά του ξενόφερτου Χριστιανισμού, πιστεύει τα αντίθετα…
ΟΙ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ
Η μεγάλη θρησκευτική αλλαγή της προϊστορίας είχε αρχίσει παγκόσμια. Οι αντρικές θεότητες άρχιζαν να κυριαρχούν πάνω στις γυναικείες. Αυτή η εξέλιξη, θα έφτανε από μόνη της να δημιουργήσει αναστατώσεις, και, δυστυχώς, συνέπεσε με την κατάρρευση του Κρητο-μυκηναϊκού πολιτισμού (τελείως συμβολικά, γύρω στα 1.200 πΧ.) σα μια σειρά από σύνθετα γεγονότα: Εσωτερικές ανατροπές, ληστρικές επιδρομές, κατάρρευση της αγροτικής παραγωγής, τεράστιες φυσικές καταστροφές και κλιματικές αλλαγές.
Ο Όμηρος περιγράφει μια φυσική καταστροφή που κατάστρεψε τις οχυρώσεις των Ελλήνων στην Τροία.[48] Ο Απολλόδωρος αναφέρει μια μεγάλη φυσική καταστροφή στην Πελοπόννησο μετά την κάθοδο των Ηρακλειδών, οφειλόμενη σε… ανυπακοή σε χρησμούς. («φθορά πάσαν Πελοπόννησον κατέσχε») [49] Οι Ηρακλείδες υποχρεώθηκαν να την εγκαταλείψουν. Ιστορεί και ένα κατακλυσμό που έφερε ο Ποσειδώνας, («την Αττικήν ύφαλον επόιησεν») [50] όταν δεν τον επέλεξαν ως προστάτη, πολύ πριν από τον μεγάλο κατακλυσμό επί Δευκαλίωνα. Άλλη περιγραφή τρομερής ηφαιστειακής έκρηξης: «(ο Ποσειδών) χτύπησε τη γη της Λυκαονίας με τη χρυσή του τρίαινα και τη σκόρπισε στον απέραντο πόντο και την έκανε νησιά στη θάλασσα. Τα ονόμασαν Σαρδηνία, Εύβοια και Κύπρο».[51] Εννοείται πως και οι υπόλοιποι μυθολογικοί «κατακλυσμοί» που αναφέρονται, είναι συνέχεια των ίδιων φαινομένων. Ανάλογες καταστροφές αναφέρει και ο Πλάτωνας στον «Τίμαιο» και «Κριτία». Η χρονολογική απόσταση μεταξύ των συμβάντων δείχνει τη μακρόχρονη διάρκειά τους.
Αυτά δεν έγιναν μια κι έξω, αλλά επαναλήφθηκαν πολλές φορές, για αιώνες, χωρίς να επιτρέπουν οριστική ανάκαμψη. Ακόμα και μια κοινωνία με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, δεν θα είχε αντέξει. Αναρχία βασίλεψε, και η ληστεία και η πειρατεία έγιναν αξιοπρεπή επαγγέλματα.[52] Μετά κάθε καταστροφή: «…τους αγραμμάτους τε και αμούσους έλιπεν υμών»[53] (απόμεναν οι αγράμματοι και ακαλλιέργητοι) Οι Έλληνες είχαν τόσο συνηθίσει να πολεμούν μεταξύ τους, που έγιναν περιζήτητοι μισθοφόροι παγκοσμίως, οι «χάλκινοι άντρες», που λέει ο Ηρόδοτος,[54] μια μηχανή καταστροφής που πέρασε πρώτα από τη χώρα μας, όμως. Τίποτα απ’ αυτά δεν πρέπει να μας γεμίσει με υπερηφάνεια…
Ήδη, στην «Οδύσσεια» περιγράφεται ένας διαφορετικός κόσμος από αυτόν της «Ιλιάδας». Τα κράτη κινδυνεύουν από εσωτερική ανατροπή, οι ηγέτες που συζητούν με τον Οδυσσέα στον Κάτω Κόσμο, δεν γνωρίζουν αν οι οικογένειές τους είναι ακόμα στην εξουσία,[55] τα παλάτια είναι γεμάτα «Μνηστήρες», οι διάδοχοι του θρόνου κινδυνεύουν να δολοφονηθούν. Ο Οδυσσέας συστήνεται σαν ξένος στον Εύμαιο, και διηγείται μια φανταστική περιπετειώδη ιστορία της ζωής του, που έγινε πιστευτή γιατί πρέπει να απεικόνιζε την εφιαλτική πραγματικότητα…[56]
Η πτώση του Μυκηναϊκού πολιτισμού έφερε πολιτική, κοινωνική και θρησκευτική κρίση. Η Ελλάδα υπόφερε περισσότερο, από τις γειτονικές χώρες, λόγω εκρήξεων του ηφαιστείου της Θήρας. Σήμερα, γνωρίζουμε πως τέτοιες εκρήξεις, εκτός από τις τρομερές άμεσες καταστροφές, επιφέρουν μακρόχρονες κλιματικές αλλαγές που απορυθμίζουν την γεωργία, την κτηνοτροφία, αλλά και το εμπόριο, ειδικά το θαλάσσιο. Αυτή η περίοδος ονομάζεται από τους ιστορικούς «Μεσαιωνικόν σκότος»[57] (της αρχαιότητας) ή «Σκοτεινοί αιώνες». Προϊόν αυτού του Μεσαίωνα ήταν οι Ολύμπιοι…
Οι Έλληνες συμπεριφέρονταν, δικαιολογημένα, σαν άμαθα παιδιά. «Έλληνες υμείς αιεί παίδές εστε, γέρων δε Έλλην ουδείς. ου γαρ έχετε μάθημα χρόνω πολιόν»[58] (Εσείς οι Έλληνες πάντα θα είστε παιδιά, δεν υπάρχει κανένας Έλληνας γέρος, γιατί δεν πήρατε μάθημα από τον γκριζομάλλη χρόνο) Αυτή είναι η κριτική των Αιγυπτίων προς τους Έλληνες, που δεν είχαν πλέον τη δυνατότητα να «διδαχτούν από τον χρόνο», χάρη σε αυτή την στροφή της ιστορίας, αν και διέθεταν έναν από τους αρχαιότερους πολιτισμούς, που είχαν όμως ξεχάσει.
Ακούστε και τον Εβραίο Ιώσηπο: (συντομευμένα αποσπάσματα) «Περίεργοι μου φαίνονται όσοι νομίζουν πως, από τα παλιότερα έργα, μόνο τους Έλληνες πρέπει να υπολογίζουμε και από αυτούς να μαθαίνουμε την αλήθεια /…/ γιατί, ότι σχετικό με τους Έλληνες, είναι πρόσφατο και χθεσινό, ακόμα και τα παλιά, κατά κάποιο τρόπο /…/ Την περιοχή της Ελλάδας χτύπησαν μύριες καταστροφές, που έσβησαν τη μνήμη των συμβάντων. Κάθε φορά που ξεκίναγαν νέα ζωή [:από την αρχή] πίστευαν πως τα πάντα ξεκίναγαν τότε, με καθένα από αυτούς. Μόλις χτες, μάλιστα, έμαθαν τι είναι τα γράμματα, που υπερηφανεύονται πως τα έμαθαν από τον Κάδμο και τους Φοίνικες που τα χρησιμοποιούσαν από πολύ παλιά. Αλλά ακόμα και από αυτήν την εποχή, [του Κάδμου] κανείς δεν μπορεί να δείξει μια σωζόμενη επιγραφή ούτε στα ιερά, ούτε στα κρατικά αναθήματα /…/ Ούτε ένα σύγγραμμα παλιότερο από την ποίηση του Ομήρου δεν υπάρχει, και αυτός φανερώνεται πως ήρθε μετά τα Τρωικά. Και λένε πως ούτε και εκείνος άφησε την ποίησή του γραμμένη. /…/ Και αυτοί [οι Έλληνες] που επιχείρησαν να γράψουν ιστορία /…/ δεν ήταν πολύ παλιότεροι από την εποχή της εκστρατείας των Περσών στην Ελλάδα. /…/ αλλά και οι πρώτοι Έλληνες που φιλοσόφησαν για τα θεία και τα ουράνια /…/ όλοι συμφωνούν ομολογώντας πως έγιναν μαθητές των Αιγυπτίων και των Χαλδαίων, και έγραψαν λίγα» [59] Όσοι θεωρούν τα παραπάνω Σιωνιστικό ανθελληνισμό, ας καταλάβουν πως δεν είναι παρά παράφραση του Πλάτωνα. (Τίμαιος- Κριτίας)
Η παλιά θεωρία περί εισβολής «Ινδοευρωπαίων» δεν ευσταθεί, κύρια γιατί δεν δικαιολογεί μια τόσο ριζική οπισθοδρόμηση, ή/και αναρχία, αλλά και γιατί δεν υπάρχουν αρχαιολογικές ενδείξεις, ούτε αναφορά η υπαινιγμός στις αρχαίες πηγές, ή έστω, τη Μυθολογία.[60] «Ο χρόνος καθ’ ον οι προπάτορες των Ινδοευρωπαίων απετέλουν εν μόνον έθνος, ανήκει εις περίοδον παλαιοτέραν και της μυθολογικής» [61] (!!!) Εκτός αν θεωρήσουμε τον Μύθο του… Ορφέα ή των Υπερβόρειων ως απόδειξη! Αυτοί όμως, φανερώνουν θρησκευτική και όχι πολιτική μεταβολή.
Σήμερα, η Ελλάδα υφίσταται ακόμα τις συνέπειες αυτής της άγνωστης καταστροφής. Πχ, δεν μπόρεσε ποτέ να εξελιχθεί σε ενιαίο κράτος, λόγω της ληστρικής συμπεριφοράς όλων, εκείνη την εποχή. Αμιγές Ελληνικό κράτος δεν είχαμε ποτέ, και δεν έχουμε ούτε και τώρα –κατά βάθος. Πάντα είμαστε έτοιμοι να σφαχτούμε μεταξύ μας για οτιδήποτε. Τσακωνόμαστε ακόμα και για το ποιοι ξένοι πρέπει, δικαιωματικά, να μας κατακτήσουν. Οι Έλληνες στήνουν ευκολότατα Αυτοκρατορίες, όπως την Αλεξανδρινή και τη Βυζαντινή, και είναι υπερήφανοι να συμμετέχουν σε αυτές, όπως στη Ρωμαϊκή, την Οθωμανική (γιατί να το κρύψουμε άλλωστε) και σήμερα στην Ε. Ε., αλλά ουδέποτε θέλησαν Εθνικό κράτος. [62] Σε όλη την Ελληνική ιστορία, δεν υπήρξε ποτέ ενιαίο, πανελλήνιο και αμιγές κράτος, εκτός από το Νεοελληνικό.
Μετά από αυτή τη κρίση, οι Έλληνες βρέθηκαν σε σύγχυση, και δεν γνώριζαν πλέον τίποτα για τους θεούς τους, ακόμα και «μέχρι χτες», όπως γράφει ο Ηρόδοτος. Θα έπρεπε να πει τους νέους θεούς τους, αλλά ήδη έχει γράψει πολλά, μια που η καταδίκη για ασέβεια επέφερε θανατική ποινή στην αρχαία Ελλάδα.[63] (Από εκεί την κληρονόμησε και ο άμοιρος Μεσαίωνας, για να του την φορτώσουν…) Το Δωδεκάθεο που προέκυψε, ήταν αποτέλεσμα μιας σειράς πρόχειρων λύσεων, ξένων δανεισμών και αυτοσχεδιασμών, ώστε να καλυφθούν τα κενά. Θεοί μαζώχτηκαν από όλη την Ανατολική Μεσόγειο, συνδέθηκαν με μερικά Ελληνικά κατάλοιπα, και αποτέλεσαν το δωδεκάθεο. Τους θεούς έφεραν συγκεκριμένα μυθολογικά πρόσωπα, που ήρθαν από ξένες χώρες. Ο Ηρόδοτος, επικαλούμενος τις Ιέρειες της Δωδώνης, λέει πως τα ονόματα των θεών του Ολύμπου ήρθαν από την Αίγυπτο.[64]
Μα υπάρχουν στοιχεία για πολύ νεότερη θεολογική τεκμηρίωση του Δωδεκάθεου: Να τι λέει ο Διογένης Λαέρτιος: «Φερεκύδης Βάβυος Σύριος..» «…Τοῦτόν φησι Θεόπομπος πρῶτον περὶ φύσεως καὶ θεῶν [Ἕλλησι] γράψαι.»[65] Ο Φερεκύδης έζησε γύρω στα 600 π. Χ., και ήταν ο πρώτος Έλληνας που έγραψε για τους θεούς! (προφανώς εξαιρείται η λατρευτική ποίηση-ή όχι;)
Η νέα θρησκεία συγκρούστηκε με την παλιά, ή μάλλον τα κατάλοιπά της. Οι Μύθοι μαρτυρούν πως η μεταβολή δεν έγινε ειρηνικά, μια που δεν υπήρξε Ήρωας που να μη συγκρούστηκε με τους Ολύμπιους, αν και ήταν δήθεν… απόγονός τους! Έτσι, οι αφηγήσεις πάντα αντιφάσκουν για οποιοδήποτε θέμα, αφού δεν είναι αποτέλεσμα ομαλής εξέλιξης της Μυκηναϊκής θρησκείας.[66] Είναι αντιφατικές και γιατί είναι ψευδείς. Προσπαθούν να καλύψουν την πραγματική, ξένη καταγωγή του Δωδεκάθεου, αλλά σώζουν και ψήγματα της αλήθειας. Θα δούμε πολλά τέτοια παραδείγματα στην πορεία. Γι’ αυτό και η Ελληνική Μυθολογία έχει απίστευτο πλούτο, παραθέτοντας αρχαιότατες δοξασίες και αναφορές πλάι σε απίθανους νεολογισμούς, τερατολογίες και παραλογισμούς. Αυτά δεν είναι συμβολικά, (ήταν η δικαιολογία που πρόβαλλαν αργότερα μερικοί αρχαίοι και την ακολουθούν πολλοί σύγχρονοι) αλλά παράλογες λύσεις μιας ανώμαλης περιόδου.
Με ποιο δικαίωμα κρίνω πως υπήρχαν πλαστοί Μύθοι; Το είπαν ήδη οι αρχαίοι: «Πολλοί λένε και άλλα αναληθή, όσοι δεν γνωρίζουν την ιστορία, και θεωρούν ακριβή όσα άκουσαν από τα παιδικά τους χρόνια στα τραγούδια και τις τραγωδίες..» «γιατί οι αρχαίοι Μύθοι δεν παραδόθηκαν από [γραπτά] έπη, και μπόρεσαν έτσι να πλαστούν πολλά [ανακριβή] ειδικά σχετικά με τα γένη των Ηρώων»[67]
Ο Αριστοτέλης, ας πούμε, δεν πιστεύει στην ύπαρξη του Ορφέα,[68] κλπ.
Από ότι φαίνεται, η προϊστορική καταστροφή ήταν τόσο απόλυτη, που χάθηκε και η γνώση της γραφής. Η «Γραμμική Β΄» ξεχάστηκε και υιοθετήθηκε το φοινικικό αλφάβητο, με ένα «άγραφο» κενό ανάμεσά τους...[69] Ακόμα και αν αυτό ήταν Ελληνικής προέλευσης, όπως ισχυρίζονται μερικοί, η γραφή είχε εξαφανιστεί για αιώνες. Η Γραμμική β΄ είναι ένα λιτό σύστημα, που δεν είχε ανάγκη αλλαγής, όπως χρειάζονταν τα πολύπλοκα ιερογλυφικά, πχ. Μνεία «αρχαίων γραμμάτων» (Γραμμική β΄;) σε επιγραφή που άφησαν οι Αργοναύτες στην Αφρική, κάνει ο Διόδωρος, χωρίς άλλες διευκρινίσεις.[70]
Στα Ομηρικά έπη δεν υπάρχει μαρτυρία γραφής, εκτός από μια περίπτωση, που αφορά άλλωστε «αλληλογραφία» (!;) με την Ασία, και είναι επιπλέον και ασαφής, σαν να μη γνώριζε ο Όμηρος τι ακριβώς περιγράφει. Για όποιον δεν γνωρίζει γραφή, αυτή δεν είναι παρά «σημάδια», όπως την αποκαλεί.[71] Επίσης, είναι προφανές πως ο κομιστής της εν λόγω «επιστολής» δεν μπορούσε να την διαβάσει, μια που αυτή διάταζε την εκτέλεσή του! Έτσι, ακόμα και αν ο ίδιος ο Όμηρος γνώριζε γραφή, γνώριζε επίσης πως αυτή δεν υπήρχε παλιότερα. Και στα ερείπια της Τροίας έχει, μέχρι στιγμής, βρεθεί μόνο μια επιγραφούλα σε φορητό αντικείμενο, που είναι στα Χιττιτικά.
Και δεν είναι μόνο η «γραφή» που λείπει από τα Ομηρικά Έπη, αλλά και η λέξη «Νόμος», όπως και κάθε ιδέα κάποιου ειδικού κρατικού ένοπλου σώματος που να τον επιβάλλει. Είναι μια εποχή που κυριαρχούν τα έθιμα («Θέμις») και οι αποφάσεις των Αρχηγών (=βασιλέων) και των συνελεύσεων της Φυλής, αλλά και των «θεϊκών» Χρησμών. Μια εποχή πρωτόγονη, αλλά όχι και τόσο παλιά, μια που συντεταγμένα κράτη, γραφή και λογοτεχνία υπήρχαν χιλιάδες χρόνια πριν τον Τρωικό πόλεμο στη Μεσοποταμία, την Αίγυπτο, αλλά και στην ίδια την Ελλάδα! Αυτό υπογραμμίζει την βαθιά καθυστέρηση –οπισθοδρόμηση- της Μετα-μυκηναϊκής εποχής, που δεν θυμίζει σε τίποτα τη σύγχρονη, ή ακόμα και την Κλασσική αρχαία κοινωνία.
Η γνώση της Ιστορίας θόλωσε, μια που η Αυτοκρατορία των Ασσυρίων ήταν πλέον η αρχαιότερη που θυμόνταν οι Έλληνες στην Ασία. Πίστευαν, μάλιστα, πως η Μυθική, πλέον, Τροία ήταν υποτελής στους Ασσύριους, που έστειλαν στρατό υπό τον Μέμνονα, (δες κεφ. για τους Έλυμους) για να διώξουν «τους μετ’ Αγαμέμνονος Έλληνας επί Τροίαν στρατεύσαι, την ηγεμονίαν εχόντων της Ασίας» [δηλαδή και της Τροίας] «των Ασσυρίων έτη πλέον των χιλίων» [72] Η Ασσυρία δεν είχε επιρροή στο Αιγαίο, πόσο μάλλον πριν από την πτώση των Χετταίων και την εποχή των Τρωικών. Ήταν, βέβαια, αρχαίο κράτος, (οι κατάλογοι των Ασσυρίων βασιλέων φτάνουν μέχρι το 2.400 πΧ) και ο Τρωικός πόλεμος δεν ήταν μια τοπική διαμάχη. Η αρχαιολογία ανακάλυψε από επιγραφές, πως η Αυτοκρατορία που πρέπει να βοήθησε την Τροία ήταν η Χιττιτική, που οι Έλληνες ξέχασαν, ενώ αποδεδειγμένα είχε διπλωματικές σχέσεις με τις Μυκήνες και την Τροία. Είναι παράδειγμα του πως αλήθεια και πλάνη συγχέονται στις αφηγήσεις των αρχαίων για την προϊστορική περίοδο.
Και η τεχνολογική υποχώρηση ήταν σημαντική. Τα μεγάλα αποστραγγιστικά έργα των Μινύων στην Κωπαΐδα, δεν επαναλήφθηκαν, ούτε καν συντηρήθηκαν, μέχρι τον 20ο αι! (μΧ) Τρούλοι σαν αυτόν του «Θησαυρού του Ατρέα» δεν ξαναφτιάχτηκαν στην Ελλάδα, ακόμα και τη Βυζαντινή εποχή. Ο τρούλος αυτός σηκώνει το βάρος ολόκληρου λόφου! Ο Παυσανίας συγκρίνει τους τρούλους των Μυκηναίων με τις Πυραμίδες και ειρωνεύεται τους ντόπιους που δεν τους έδιναν σημασία…[73] Και σήμερα, το μόνο που θυμόμαστε από τις Μυκήνες, είναι τα δυο γατάκια της Πύλης.
Οι κλασσικοί ναοί, αν και τέλειοι κατασκευαστικά, βασίζονται σε ένα απλό σχέδιο καλύβας. Είχαν άψογες αναλογίες, αλλά ελάχιστη πρωτοτυπία ή πρακτική αξία. Το βασικό τους σχέδιο (δίριχτη στέγη, αέτωμα και περίστυλο) είναι τόσο απλό, που θα ήταν γελοίο να αποδώσουμε την «ανακάλυψή» του σε κάποιο πολιτισμό. Τέτοιο σχήμα, πχ βρίσκουμε στο «Μέγαρον» (κατ’ ευφημισμό) των προϊστορικών οικισμών.
Όμως, μπορούμε να ιχνηλατήσουμε την πρώτη του χρήση ως πρότυπο ιερού ναού. Αυτή, φυσικά, είναι Ασιατική. Το αρχαιότερο δείγμα προέρχεται από την Αρμενία (τότε Ουραρτού) πολύ κοντά στην Μυθική Κολχίδα, (από όπου ήρθαν οι λατρείες της Ήρας, της Αθηνάς, της Άρτεμης και του Άρη) τον 8ο αι. π. Χ., και το βλέπουμε σε μια Ασσυριακή απεικόνιση. Περίπου την ίδια εποχή έχουμε ανάλογες κατασκευές στη Φρυγία («τάφος του Μίδα») και τη Λυκία. Ο Ηρόδοτος λέει πως οι Αρμένιοι ήταν Φρύγες άποικοι, και είχαν όμοιο οπλισμό.[74] Έτσι, η «κυκλοφορία» του αρχιτεκτονικού τύπου μπορεί να τεκμηριωθεί. Λίγο αργότερα, ή και ταυτόχρονα, αυτός ο αρχιτεκτονικός τύπος ναών εμφανίστηκε και στην Ελλάδα, αρχικά χωρίς κολώνες, χωρίς να θυμίζει σε τίποτα τους Μυκηναϊκούς, και έγινε το… Εθνικό μας Σύμβολο… Όταν εμείς (δηλαδή οι… Αρμένιοι οι Φρύγες και οι Λύκιοι) χτίζαμε Παρθενώνες οι άλλοι (ποιοι άλλοι;) τρώγανε βαλανίδια… «…δεν αγανακτείς, και δεν οικτίρεις τους Έλληνες…;»[75]
Πιστεύετε πως το σχήμα αυτών των ναών θα κοσμούσε όλες τις πρωτεύουσες του κόσμου αν ήταν πράγματι Ελληνικό; Στην Γαλλία, π.χ, τέτοια αρχιτεκτονήματα με επίσημο χαρακτήρα συνυπάρχουν –πολύ σωστά- με το έμβλημα της Γαλλικής Δημοκρατίας, τον Φρυγικό σκούφο…
Με κάθε τρόπο ανάλυσης, είναι προφανές πως οι Ολύμπιοι επιβλήθηκαν εξωγενώς. Η νέα θρησκεία ήταν αρκετά ομοιογενής σε όλο τον Ελληνικό χώρο. Οι τοπικές λατρείες περιορίζονταν σε Ήρωες ή κατώτερους θεούς. Αυτό αντιφάσκει με τον πολιτικό κατακερματισμό της Ελλάδας. Αν οι θεοί κάθε πόλης είχαν αναπτυχθεί τοπικά, θα έπρεπε να είναι τελείως διαφορετικοί, αφού τα Ελληνικά κρατίδια ήταν ανεξάρτητα. Άλλωστε, μπορούσαν να έχουν άλλους θεούς, μια που κάθε Πόλη επέλεγε τη λατρεία της. Η διαπίστωση αυτή θα ήταν επιχείρημα υπέρ της αρχαιότητας αυτής της Θρησκείας. Γνωρίζουμε όμως πως ήταν εντελώς πρόσφατη.
Άρα, το δωδεκάθεο δεν εξελίχθηκε σταδιακά από διάφορους τοπικούς θεούς, γιατί δεν θα είχε ενοποιηθεί ποτέ, χωρίς ενιαία πολιτική εξουσία να το επιβάλλει. Συνεπώς, επιβλήθηκε από τους ξένους που αναφέραμε, σα σύνολο. Οι προηγούμενοι τοπικοί θεοί, που πράγματι υπήρχαν και είχαν εξελιχθεί ανεξάρτητα, υποβιβάστηκαν σε Ήρωες-Γενάρχες, ή αποροφήθηκαν, και το όνομά τους έγινε τοπικό επίθετο των νέων θεών.
Στη Σπάρτη έχει διασωθεί απεικόνιση σε νόμισμα μιας απροκάλυπτης θρησκευτικής μεταμόρφωσης. Ένα ανεικονικό κωνοειδές ξόανο, λένε του Υακίνθου, έχει μετατραπεί σε άγαλμα του Απόλλωνα, με άτεχνη προσθήκη χεριών και κεφαλιού. Το νόμισμα κόπηκε επί βασιλείας του Αρέα, (309-265 πΧ) προφανώς για να πανηγυρίσει την… δημιουργία του νέου ειδώλου, και της νέας λατρείας που συνεπάγεται. Το άγαλμα περιγράφεται από τον Παυσανία, που λέει πως κάτω του ήταν ο τάφος του Υάκινθου. Μυθολογικά, αλλά πολύ πραγματικά, ο Υάκινθος είχε σκοτωθεί από τον Απόλλωνα!
Η ΤΡΟΙΑ ΚΑΙ Ο ΟΜΗΡΟΣ
Το Χιττιτικό κράτος καταστράφηκε, και φαίνεται πως τότε καταστράφηκε τελειωτικά και η προστατευόμενή του Τροία,[76] σαν κατάληξη ενός πολέμου με την Ελλάδα που πρέπει να κράτησε αιώνες, ίσως και μια ολόκληρη χιλιετία. Αντανάκλαση αυτού του μακρόχρονου πολέμου, είναι η ανακοίνωση του Ομήρου πως με απόφαση των θεών, ο Αινείας θα γίνει ο επόμενος βασιλιάς της Τροίας μετά τον Πρίαμο, και μάλιστα θα τον διαδεχτούν τα παιδιά του,[77] πράγμα που αντιφάσκει με την επικρατούσα παραλλαγή, που θέλει την πόλη να αφανίζεται. Είναι συγκόλληση παλιότερης εκστρατείας, που δεν πέτυχε την καταστροφή της πόλης, αλλά κατόρθωσε, πιθανά, να σκοτώσει τον βασιλιά της στη μάχη. («Έκτωρ» = βασιλιάς [78])
Ίσως μάλιστα, τα Ομηρικά Έπη να βασίζονται σε ένα αρχαιότερο, Τρωικό Έπος, πράγμα που δικαιολογεί την συχνά φιλοτρωική τους κατεύθυνση. (και αυτός δεν είναι ο μόνος λόγος) Αναφέρεται το Έπος κάποιου Τρώα Κόριννου, που έγραψε όσο κράταγε ακόμα ο [αιώνιος;] πόλεμος. Η Τροία αναφέρεται ως «ιερή»,[79] και η μνεία της Ιλιάδας για βασιλιά Αινεία δεν μπορεί να έχει γραφτεί από Έλληνα μετά τον πόλεμο, δηλ. τον Όμηρο.
Ο Κόριννος ήταν μαθητής του Έλληνα Ήρωα Παλαμήδη, που θεωρείται από μερικούς ο εφευρέτης, ή μάλλον ο διασκευαστής του Φοινικικού Αλφαβήτου. Σε αυτό γράφτηκαν τα υποτιθέμενα Έπη του.[80] Ο Παλαμήδης, αν και συμμετείχε στα Τρωικά, δεν αναφέρεται από τον Όμηρο, πράγμα ύποπτο. Λένε πως κατηγορήθηκε εσκεμμένα από τον Οδυσσέα ως προδότης και εκτελέστηκε. Τίποτα από τα παραπάνω δεν αναφέρει ο Όμηρος, αν και αφήνει ενδείξεις πως γνωρίζει τα επεισόδια που αποκρύβονται.
Ο Ποιητής γνωρίζει πολλά περισσότερα από όσα λέει, και ενώ πλατυάζει σε πολλά σημεία, οι επιλογές της ύλης του είναι ύποπτες: Παρουσιάζει τον Έκτορα να απαριθμεί τις πηγές από όπου οι Αργίτισσες παίρνουν νερό, [81] πράγμα που αποδείχνει πως είχε επισκεφθεί την πόλη. Κοτζάμ Ιλιάδα και Οδύσσεια δεν βρίσκουν χώρο να μας πουν πότε έγινε αυτό. Δυστυχώς, ο ποιητής μας αποκρύπτει συνειδητά ότι οι Τρώες είχαν επιτεθεί στην Ελλάδα πριν τον «γνωστό» Τρωικό πόλεμο, και πως ο Έκτορας είχε φτάσει μέχρι την Τροιζήνα, που την κούρσεψε! [82] Τα αναφέρουν οι Ηρόδοτος[83] και Πλούταρχος. Έτσι, ο Όμηρος γελοιοποιεί τον μεγαλύτερο Μυθολογικό πόλεμο της Ελλάδας, παρουσιάζοντας ψευδώς πως έγινε για την Ελένη. Κανείς αρχαίος συγγραφέας δεν τολμά να τον διαψεύσει ευθέως. Ευγενικά, ο Ηρόδοτος ισχυρίζεται πως η Ελένη δεν ήταν στην Τροία κατά την διάρκεια της πολιορκίας, και λέει πως ο Όμηρος το γνώριζε…
Από τα ερείπια της πόλης συνάγεται ο συνδυασμός φυσικών καταστροφών και εχθρικής επίθεσης, που ήταν οι ταφόπλακες της Εποχής του Χαλκού και στην ευρύτερη περιοχή. Είναι πιθανό πως η τελική πτώση της Τροίας επιτεύχθηκε όχι κατά την ακμή του Μυκηναϊκού πολιτισμού, αλλά σε μια αναλαμπή του, ανάμεσα σε δυο φυσικές καταστροφές, που πρέπει να χτύπησαν και την πόλη, αλλά και τους συμμάχους της, κάνοντας την άλωσή της πιο εύκολη, αλλά και άχρηστη -ίσως. Μερικοί αναλυτές λένε πως η εξουθενωμένη πόλη έπεσε από μια κοινή πειρατική επιδρομή.
Έτσι η εικόνα διάλυσης των Ελλήνων, που δίνεται στην Ιλιάδα, αλλά κυρίως στην Οδύσσεια, μπορεί να μην είναι φανταστική. Η κοινωνία των Ομηρικών επών δεν είναι συγκροτημένη. Υπάρχουν ήδη πολλά στοιχεία τυχοδιωκτισμού. Ίσως ο Όμηρος ανακατεύει την δικιά του εποχή με την παλιά. Ίσως όμως απεικονίζει την «αρχή του κακού».
Ορισμένοι αρχαίοι, επικαλούμενοι Αιγυπτιακά αρχεία, δήλωναν στα ίσια πως η Ελλάδα είχε ηττηθεί στην Τροία.[84] Είναι σίγουρο πως οι Έλληνες είχαν υποστεί συντριπτικές ήττες, μέχρι και Τρωική κατοχή. Η τραγική και περιπετειώδης επιστροφή των «νικητών» το επιβεβαιώνει. Και τα ερείπια των επάλληλων πόλεων της Τροίας δεν έχουν πολλές ενδείξεις καταστροφών από πόλεμο.
Οι Μύθοι μας δείχνουν τους… ηττημένους Τρώες να γίνονται… βασιλιάδες και βασίλισσες στην Ελλάδα!!! (Έλενος,Αδρομάχη, Ησιόνη, Τεύκρος του Τελαμώνα, αλλά, όπως θα αποδείξουμε σε ειδικό κεφάλαιο, και οι Άδραστος και Αμφιάραος) και τον Αινεία και τον Πάρη να στήνουν ναούς της Αφροδίτης (της Φοινικικής Ιστάρ) στην Πελοπόννησο. Αυτά εξηγούνται με την Τρωική επιδρομή στην Ελλάδα που αναφέρει ο Ηρόδοτος. (δες παρακάτω) Σήμερα, τα εξηγούν διαπιστώνοντας πως οι Τρώες ήταν… Έλληνες. Ο Πλάτωνας όμως, λέει πως τα Ελληνοφανή ονόματα των Τρώων («έοικεν Ελληνικοίς ταύτα») είναι κατασκευασμένα από τον Όμηρο («τω Έκτορι αυτός έθετο το όνομα Όμηρος»)[85] και ο Στράβωνας προσθέτει πως πολλές από τις πόλεις που αναφέρει δεν υπήρχαν στα Τρωικά, αλλά ήταν νεότερες Ελληνικές αποικίες.[86] Μια μικρή μόνο μειοψηφία αρχαίων συγγραφέων, μετά τη Ρωμαϊκή κατάκτηση, τους λέει Έλληνες. Υπάρχουν αρκετές αποδείξεις για να υποστηρίξουμε πως η Τροία ήταν Φοινικική αποικία, αν και είχε αναμιχθεί με πολλά ντόπια στοιχεία.
Στις πινακίδες της Γραμμικής β΄, αναφέρονται «γυναίκες από την Τροία»,[87] και την «Ασία» γενικότερα, σαν σκλάβες. Συνεπώς, οι ξένες θεότητες –το Δωδεκάθεο- μπορεί να εισάχθηκαν από αυτές, μετά ή κατά τον Τρωικό πόλεμο, μια που και ο Μύθος για το Μαντείο της Δωδώνης λέει πως ιδρύθηκε από μια Αιγύπτια σκλάβα! [88]
ΟΙ ΞΕΝΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΤΗΝ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ
Υπάρχουν λίγα αλλά ξεκάθαρα ιστορικά στοιχεία, δοσμένα από αρχαίους συγγραφείς, που αποδείχνουν πως η προϊστορική Ελλάδα, μετά από το χάος που άφησαν οι φυσικές καταστροφές που ήταν συνέπεια του ηφαιστείου της Θήρας, κατακτήθηκε από ξένους επιδρομείς, που μόνο ξανθοί Ινδοευρωπαίοι Άριοι δεν ήταν….
Η κατάκτηση αυτή είχε σοβαρές επιδράσεις στην αρχαία θρησκεία, μια που επέβαλλε, όπως φαίνεται, τη λατρεία των Ολύμπιων θεών, αντικαθιστώντας την προηγούμενη λατρεία της Μητέρας Γης. Η σύγκρουση αυτή μεταμορφώθηκε μυθολογικά σε Γιγαντομαχία και Τιτανομαχία. Αυτές οι συγκρούσεις «θεών», που ήταν πραγματικοί πόλεμοι, ήταν τόσο πρόσφατες, που μυθικά πρόσωπα σαν τον Ηρακλή, τον Κέκροπα και τον Πρίαμο εμφανίζονται σαν σύγχρονά τους, ενώ ο Κάδμος αρχαιότερος! Αυτή η διαπίστωση ήδη σκανδάλιζε όσους αρχαίους ήθελαν να πιστεύουν πως οι Ολύμπιοι ήταν προαιώνιοι,[89] αλλά ήταν απόλυτα αληθής…
Οι ξένες εισβολές κατέκλυσαν όλη τη Ελλάδα, αλλά ήταν ευκαιριακές, αποικιστικού ή ληστρικού τύπου, και όχι υπό μορφή επέκτασης κάποιας ξένης επικράτειας. Δεν υπήρχαν πια συντεταγμένα ισχυρά κράτη για να κατακτήσουν περιοχές μόνιμα. Ανάλογα φαινόμενα χτύπησαν όλη την Ανατολική Μεσόγειο, (πχ οι επιδρομές των «λαών της θάλασσας», όπου μάλλον συμμετείχαν και Έλληνες. Πιστεύεται πως αιτία ήταν μια μεγάλη διατροφική κρίση) Αγνοούμε τις λεπτομέρειες αυτών των τραγικών εποχών, αλλά υποθέτουμε, μέσω των Ελληνικών (τρόπος του λέγειν…) Μύθων που εξυμνούν τους… κατακτητές μας, πως αυτοί δεν εκδιώχτηκαν, αλλά αφομοιώθηκαν και εντάχθηκαν στις γενεαλογίες των βασιλικών οίκων, αφήνοντας βαθιά ίχνη στην πατρίδα μας.
Ιδού μια συνοπτική εξιστόρηση των γεγονότων, όπως διασώζονται:
(Ηρόδοτος, Αισχύλος, Απολλόδωρος, Παυσανίας:)
«Το πώς ήρθαν οι Αιγύπτιοι και παρέλαβαν τις βασιλικές εξουσίες των Δωριέων, το έχουν καταγράψει άλλοι [ιστορικοί]»,[90] λέει ξερά ο Ηρόδοτος. Η οικογένεια του Αίγυπτου και του Δαναού, αν και μακρινής Ελληνικής καταγωγής, έφτασε στο Άργος από τη Αίγυπτο με «μελαμψό στρατό» που δεν σέβονταν τους Ελληνικούς θεούς, και πήρε την εξουσία.[91] Ακούμε για «Αιγύπτιους» που ήρθαν στην Πελοπόννησο υπό τον Δαναό «με πλοία».[92] Ο Δαναός καθιέρωσε τη λατρεία του «Λύκιου Απόλλωνα»[93] της Αθηνάς,[94] και οι κόρες του, της Αφροδίτης.[95]
(Ηρόδοτος, Παυσανίας, Αθήναιος:)
Ο Φρύγας Πέλοπας «κατεστρέψατο»[96] (κατανίκησε, τρέπω = νικώ) τους Έλληνες στην Πελοπόννησο. Άλλες μαρτυρίες μιλάνε για πολλούς «Φρύγες»[97] που ήρθαν μαζί του. Η Μυθολογία, όμως, μας λέει πως ήρθε από την Ασία, νίκησε σε μια αρματοδρομία, παντρεύτηκε τη βασιλοπούλα, και γι’ αυτό έδωσε το όνομά του στην περιοχή! (αν είναι δυνατόν…) Τελικά τον βάφτισαν και ντόπιο! Ο Πέλοπας καθιέρωσε τη λατρεία του Ερμή και της Κυβέλης στη Ελλάδα…[98]
(Παυσανίας και Λεξικό Σούδας:)
Ο Φοίνικας Κάδμος, ο ιδρυτής της Θήβας, ήρθε με στρατό Φοινίκων, νίκησε και εκτόπισε ή υποδούλωσε τους παλιούς κατοίκους της Βοιωτίας, Έκτηνες, Ύαντες και Άονες, [99] ενώ η Μυθολογία μας λέει πως ακολούθαγε μια… αγελάδα και σκότωσε μόνο ένα… φίδι. Οι Έλληνες γνώριζαν πως αυτά ήταν συγκάλυψη. Το ψέμα λέγονταν «Φοινικικόν», «εξ αιτίας όσων ψεμάτων λέγονται για το φίδι, τους Σπαρτούς» [Θηβαίους] «και τον Κάδμο».[100] Ο Κάδμος ήταν, συμβολικά, ο παππούς του θεού Διονύσου…
(Παυσανίας, Λεξικό Σούδας, Ευσέβιος Καισαρείας:)
Ο μυθικός Κέκροπας, ο πρώτος βασιλιάς της Αθήνας, ήταν Αιγύπτιος, αν και άλλοι τον θέλουν αυτόχθονα. «Ελέγετο δε διφυής και δια το από Αιγύπτου γενέσθαι και εις Ελλάδα ελθείν και βασιλεύσαι» και εισήγαγε από εκεί τη νομοθεσία -και τη λατρεία του Ηφαίστου.[101] «Πρώτος ο Κέκροπας αποκάλεσε το θεό ΄΄Δία΄΄, ενώ πριν δεν είχε όνομα. Πρώτος έστησε βωμό, και πρώτος άγαλμα της Αθηνάς»[102] Σύμφωνα με άλλο Μύθο, ήταν σύγχρονος με τη γέννηση του Δία.[103] Έτσι επιβεβαιώνεται ο Ηρόδοτος που λέει πως τα ονόματα των θεών ήρθαν από την Αίγυπτο.[104] Και ο Λέλεξ, ο βασιλιάς των Μεγάρων, ήταν Αιγύπτιος, γιος του Ποσειδώνα και της Λιβύης.[105] Αιγύπτιος, γιος του Όσιρι, ήταν και ο Μακεδόνας, που ονόμασε την περιοχή.[106]
(Απολλόδωρος. Παυσανίας, Όμηρος)
Ο Ηρακλής πολέμησε στη Γιγαντομαχία, επιβάλλοντας με έργα τη λατρεία των Ολυμπίων.[107] Κατόπιν, εκστράτευσε κατά πολλών… Ελληνικών πόλεων, στο πνεύμα της… Ολυμπιακής εκεχειρίας! Ηλεία, Πύλο, Σπάρτη, Έφυρα, Ορμένιο, Ιτωνία, Οιχαλία, Δωρίδα, κλπ., Όταν νίκησε τους Δρύοπες, τους έδωσε στους Δελφούς σαν σκλάβους, αφιέρωμα στον Απόλλωνα![108] Η αφιέρωση δούλων στους Δελφούς από Φοίνικες, (ο Απόλλωνας ήταν πολιούχος της Τύρου[109]) περιγράφεται και από τον Ευριπίδη. [110]
Αυτά συνιστούν επιδρομή. Ο Ήρωας, εδώ, έχει συμπεριφορά ξένου κατακτητή. Πράγματι, υπήρχε και Φοίνικας Ηρακλής, ο Μελκάρθ, και τα κατορθώματα τους, συγκεκριμένα η παραπάνω επιδρομή, έχουν αναμιχθεί. Ακούστε και το Νέστορα να περιγράφει την επιδρομή του Ηρακλή (που εδώ, είναι πάλι ο Μελκάρθ): «…είχε ο Ηρακλής ο τρανοδύναμος ερθεί να μας ρημάξει, σε πιο παλιούς καιρούς, και σκότωσε τους πιο αντρειανούς μας όλους. Δώδεκα γιούς είχε ο αψεγάδιαστος Νηλέας αναστημένους, κι απ’ όλους μόνο εγώ του απόμεινα …» [111] Γενοκτονία…
(Ηρόδοτος)
Ο Ηρόδοτος λέει πως η Κρήτη κατέχονταν από «βαρβάρους». Αυτοί εποίκισαν τη Μικρά Ασία ως «Τερμίλλες». «εκ Κρήτης τωρχαίον γεγόνασι, την γαρ Κρήτην είχον το παλαιόν πάσαν βάρβαροι», ξεκαθαρίζει.[112] Οι σύγχρονοι αναλυτές κρατάνε το «εκ Κρήτης», πετάνε το «βάρβαροι», και βγάζουν την Προϊστορική Μικρά Ασία Ελληνική… Εκεί, στην Κρήτη, ανατράφηκε ο Δίας. Ποιος λοιπόν δημιούργησε το Μύθο;
(Ηρόδοτος, Θουκυδίδης, Φιλόστρατος, Παυσανίας:)
Όλα τα νησιά του Αιγαίου, και πάνω απ’ όλα το ιερό νησί της Δήλου, είχαν εποικιστεί από Φοίνικες και Κάρες. «Ούτοι γαρ δη τας πλείστας των νήσων ώκησαν»[113] Η Μυθολογία παραδέχεται εν μέρει αυτή την κατάκτηση. (π.χ., Θάσος, Ρόδος…) Στη Δήλο λατρεύονταν και Φοινικικές θεότητες (οι Πάταικοι [114]) Η λατρεία εκεί συνδέονταν με τη λατρεία των Καβείρων στη Λήμνο, Τρωικής και Φοινικικής προέλευσης,[115] Ο Ηρόδοτος ταυτίζει τους «Παταίκους» με τους Καβείρους.[116] Οι Κάβειροι λατρεύονταν και στη Θήβα, [117] μια Φοινικική αποικία, ενώ η λατρεία της Αφροδίτης στα Κύθηρα και την Κύπρο ιδρύθηκε και πάλι από Φοίνικες[118]
ΟΙ ΠΑΤΡΙΏΤΕΣ ΜΑΣ, ΟΙ ΤΡΩΕΣ
(Ηρόδοτος, Αθήναιος, Κλήμης Αλεξανδρείας, Όμηρος, Λεξικό Σούδας:)
Ο Ηρόδοτος, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες, μιλάει για ένα μεγάλο στρατό Τεύκρων[119] και Μυσών (δηλ. Τρώων και των άμεσων γειτόνων τους) που πριν τον Τρωικό πόλεμο εισέβαλλαν στην Ελλάδα μέσω Θράκης και έφτασαν μέχρι τον Πηνειό και το Ιόνιο Πέλαγος! [120] Τεύκροι ήταν το αρχικό όνομα των Τρώων. Εκεί, στην κατακτημένη Θεσσαλία, οι Τρώες πρέπει να ονόμασαν τον Όλυμπο, από το ομώνυμο βουνό της πατρίδας τους, στη Μικρά Ασία. Όλα τα Μυθικά πρόσωπα με το όνομα Όλυμπος, είναι Ασιάτες. Η λέξη προέρχεται από το Ιουδαιοφοινικικό «Ελ» =θεός. Όλα τα τοπωνύμια και ονόματα που σχετίζονται με τη ανατροφή του Δία, υπάρχουν και γύρω από την Τροία. (Ίδη, Δίκτη, Ιπποκόρωνας, Μέλισσα, Αδράστεια, κλπ.) Οι κατσίκες (η κατσίκα Αμάλθεια τον βύζαξε) ήταν ιερά ζώα στη Φρυγία.[121] Ο Ορφέας, επίσης, ο ιδρυτής των «Μυστηρίων» διδάχτηκε τη Λιθομαντεία στην Τροία από το γιο του Πριάμου Θειοδάμαντα.[122]
Αυτή η επιδρομή απουσιάζει από τη Μυθολογία, γιατί κάθε αναφορά θα αποκάλυπτε πολλά για την προέλευση της αρχαίας θρησκείας μας, τους «αποστόλους» της, και την κατοπινή θρησκευτική ταύτιση Τρώων και Ελλήνων. Απουσιάζει και από τον Όμηρο, που βάζει σα μόνη αιτία του πολέμου την… Ελένη. Οι υποψίες που δημιουργεί αυτή η αποσιώπηση είναι τεράστιες…
Ας θυμηθούμε τον θρύλο ότι ο Όμηρος αντέγραψε το Έπος του Τρώα Κόριννου,[123] και τις απόψεις μερικών αρχαίων πως ο Όμηρος ήταν Αιγύπτιος ή Σύριος…[124] Ας θυμηθούμε τους ισχυρισμούς του Δίωνα πως στην πραγματικότητα, η Ελλάδα είχε ηττηθεί στην Τροία.[125] (ανάμνηση της κατάκτησης της βόρειας και κεντρικής Ελλάδας από τους Τρώες) Φαίνεται πως ο Ποιητής επέλεξε να περιγράψει μόνο 51 ημέρες από όλη τη διάρκεια του πολέμου, ώστε να εντάξει στην αφήγηση μόνο όσα από τα υπόλοιπα επεισόδια ήθελε. Αυτό, σήμερα, θεωρείται μεγαλοφυής καινοτομία στη σύνθεση, που όμως, αποδείξαμε, δεν έγινε μόνο για συνθετικούς λόγους…
Ο Όμηρος θεωρεί τη Τροία «Ιερή»[126] και παρουσιάζει τους Έλληνες που την κούρσεψαν ως καταραμένους από τους θεούς, ακόμα και από την «προστάτιδά» τους, Αθηνά.[127] Αυτό τα εξηγεί όλα. Μερικοί σύγχρονοι, έχουν άλλη εξήγηση. Οι Τρώες ήταν, λέει, και αυτοί Έλληνες, έτσι φαίνεται πως είναι εντάξει να είναι οι Ήρωές μας καταραμένοι, αφού της επιτέθηκαν…
Εξιστορώντας τα Τρωικά, η αποκαλούμενη πάτρια θρησκεία μας παρουσίασε τους Έλληνες σαν άπονους και ασεβείς επιδρομείς, ενώ αυτοί –επιτέλους- έπαιρναν εκδίκηση, όχι για την Ελένη, αλλά για άπειρες αρπαγμένες γυναίκες και παιδιά στα τα χρόνια της σκλαβιάς τους…
Βλέπουμε, λοιπόν, ιχνηλατώντας τους Μύθους αλλά και σύμφωνα με τους αρχαίους ιστορικούς, πως όλη η Ελλάδα είχε κατακτηθεί τους προϊστορικούς χρόνους από Ασιάτες και Αιγύπτιους, που μετέφεραν και επέβαλλαν τη θρησκεία τους. Κοινός σύνδεσμος των «διάφορων» κατακτητών μας είναι οι Φοίνικες, που αποτελούσαν για αιώνες τμήμα του Αιγυπτιακού κράτους. Ακόμα και οι μυθικοί βασιλείς της Φοινίκης, Αγήνωρ και Κάδμος, ήταν ταυτόχρονα και Αιγύπτιοι, αλλά και... Έλληνες! Υπάρχουν και αφηγήσεις για Αιγυπτιακές εκστρατείες στη Μικρά Ασία.[128] Έτσι, οι φαινομενικά πολύκλητες επιρροές ενοποιούνται.
Τα γεγονότα αυτά, απουσιάζουν ή παραμορφώνονται από την Μυθολογία, γιατί η Αιγυπτο-ασιατική θρησκεία των Ολύμπιων θεών μετέτρεψε τους ξένους κατακτητές μας σε ιερά πρόσωπα, σε Ήρωες που δέχονταν νεκρική λατρεία! Γι αυτό και οι αρχαίοι ιστορικοί, από ευσέβεια, είναι τόσο φειδωλοί μιλώντας για την κατάκτηση της προϊστορικής Ελλάδας από δαύτους, αν, και όπως είδαμε, διαψεύδουν ξεκάθαρα τους Μύθους που είχαν πλαστεί για αυτούς τους «Εθνοσωτήρες»…
Χαρακτηριστικό είναι πως ο Ηρόδοτος, αναλύοντας τον Τρωικό πόλεμο, δεν τολμά να μνημονεύσει την προγενέστερη Τρωική εισβολή, γιατί αυτό θα διέψευδε κάθε Μυθολογική παράδοση. Την αναφέρει αλλού, και μόνο ευκαιριακά, συγκρίνοντάς την με τη εισβολή του Ξέρξη.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΏΝ ΑΛΛΑΓΩΝ
«Καθιερώσαμε θεούς που δεν είναι διαφορετικοί
για τον καθένα, ούτε άλλοι για βάρβαρους και άλλοι
για Έλληνες, ούτε άλλοι για το βορρά και άλλοι
για το νότο»
Πλούταρχος, ιερέας των Δελφών (!)
Το χρονικό όριο της δημιουργίας της νέας θρησκείας διαφαίνεται από τη μυθική αφήγηση για τον Θράκα Ορφέα, που πρώτος εισήγαγε «τας τελετάς και τα μυστήρια»[129] και τον τοποθετεί ελάχιστα αρχαιότερο του Τρωικού πολέμου, σύγχρονο με το γιο του Πρίαμου Θειοδάμαντα,[130] και ξάδελφο (δηλαδή περίπου συνομήλικο) του Θράκα βασιλιά Ρήσου, που σκοτώθηκε στην Τροία.[131] Φυσικά, ο Όμηρος αγνοεί τον Ορφέα, άρα η εισαγωγή των διδασκαλιών του έγινε στην αρχή των ιστορικών χρόνων.
Ο Όμηρος μιλά για «Πελασγικό Δία».[132] Ο Ηρόδοτος λέει πως οι Πελασγοί (η αρχαιότερη Ελληνική φυλή, αυτοί που τους λένε «προέλληνες») δεν γνώριζαν αρχικά το δωδεκάθεο. Το εισήγαγαν κάποτε από την Αίγυπτο, και από αυτούς το έμαθαν οι υπόλοιποι Έλληνες, «έπειτε δε χρόνου πολλού» (πολύ, πολύ αργότερα)[133] Έτσι, το «Πελασγικός Δίας» σημαίνει «αρχαίος», (σχετικά αρχαίος, δηλ.) αλλά και «Αιγύπτιος»… Η επίκληση που συνοδεύει το «Πελασγικέ» στην Ιλιάδα, είναι το «Δωδωναίε». Το Μαντείο της Δωδώνης ιδρύθηκε από Αιγύπτιους, παράλληλα με αυτό του Άμμωνα στη Λιβύη.[134] Φυσικά, στις «πατριωτικές» αναλύσεις του «Δωδωναίου και Πελασγικού Δία», θα διαβάσετε πως τα επίθετα αυτά είναι απόδειξη πως ο θεός είναι γηγενής και πανάρχαιος, ενώ σημαίνουν: «ώ αρχαίε Αιγύπτιε θεέ»…
Ο Πλούταρχος και ο Ηρόδοτος λένε πως οι θρησκευτικές τελετές της εποχής τους ήταν ξένες ως προς τις άλλες Ελληνικές συνήθειες! «..κατακόροις και περιέργοις..» «…ομότροπα αν ην τοίσι Έλλησι και ου νεωστί εισηγμένα…»[135] Ο Παυσανίας μιλά για λατρεία Ελληνικών θεών στην Ολυμπία, και επισημαίνει πως μαζί τους λατρεύονταν και ξένοι θεοί. Ποιοι ήταν αυτοί οι θεοί; «Ο θεός της Λιβύης» (Άμμων – Ζεύς) «η Αμμωνία Ήρα» και «…ο Παράμμων. Ερμού δε επίκλησις εστιν ο Παράμμων».[136] (=Παράμμωνα λέγανε τον Ερμή) Φτάνει, καταλάβαμε…
Σε όλους τους σημαντικούς τόπους λατρείας, τους Δελφούς, τη Δήλο, τις Μυκήνες, το Τελεστήριο της Ελευσίνας, την Δωδώνη, την Ολυμπία,[137] ανακαλύφθηκε, στα κατώτερα στρώματα, η αρχαία λατρεία της Γης, της θεάς της γονιμότητας του πολιτισμού του Αιγαίου. Στην Ολυμπία, οι κάτοικοι παραδέχονταν πως η αρχική λατρεία ήταν αυτή του Κρόνου.[138] Ανέφεραν και παλιό Μαντείο της θεάς Γης.[139] Σε πολλές περιπτώσεις, οι κλασσικοί ναοί είναι χτισμένοι πάνω στα ερείπια των Μυκηναϊκών. (πρώτα- πρώτα στις ίδιες τις Μυκήνες) Οι Χριστιανοί αντέγραψαν τη μέθοδο πιστά.
Ο Ηρόδοτος διασώζει ένα επεισόδιο αντίδρασης κατά των ξένων λατρειών στους Καύνιους της Μικράς Ασίας: Για να «διώξουν» συμβολικά τους ξένους θεούς, οπλίστηκαν και προέλασαν μέχρι τα σύνορά τους χτυπώντας με τα δόρατά τους το κενό. Ο ιστορικός φαίνεται να παραξενεύεται που: «έδοξε δε τοίσι πατρίοισι μούνον χράσθαι θεοίσι» (Αποφάσισαν πως πρέπει να λατρεύουν μόνο τους δικούς τους θεούς) [140]Αφού αυτό παρουσιάζεται από τον ιστορικό σαν εξαίρεση και αξιοπερίεργο, καταλαβαίνουμε τι συνέβαινε σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο…
Το αντίθετο παράδειγμα διασώζει ο Πλούταρχος. Οι Σόλυμοι, Μικρασιατικός λαός, ανακήρυξαν δικούς τους νέους θεούς, τους… σκοτωμένους τους άρχοντες! «Θα ερευνήσω και τους Σόλυμους, τους γείτονες των Λυκίων, που ήταν από αυτούς που τιμούσαν ιδιαίτερα τον Κρόνο. Επειδή αυτός σκότωσε τους άρχοντές τους, τον Άρσαλο, τον Δρύο και τον Τρωσοβιό, έφυγε, άγνωστο που. (δεν ξέρουν να το πουν αυτό) Τον αμέλησαν, και ανακήρυξαν την ομάδα του Άρσαλου ΄΄σκληρούς θεούς΄΄ και με αυτούς εξαπέλυαν τις κατάρες τους δημόσια και ιδιωτικά στους Λύκιους»[141] Είναι προφανής η κρίση της παλιάς θρησκείας, που εκπροσωπεί ο «Κρόνος».
Οι ιστορικοί που αναφέραμε μίλησαν για αλλαγές «εκτός Ελλάδος», αλλά τα ίδια έγιναν και στον Ελληνικό κόσμο. Και χειρότερα: «γι’ αυτό τον λόγο αναστατώθηκαν και καταστράφηκαν όλοι όσοι θέλησαν να αμαυρώσουν τον μεγάλο αγώνα των Ολυμπιακών. Γιατί…» [οι Συβαρίτες- στην Μεγάλη Ελλάδα] «…περίμεναν πότε θα άρχιζαν οι αγώνες, και καλούσαν στην πόλη τους αθλητές με υπερβολικές αμοιβές».
«Οι Ιάπυγες» [επίσης στην Μεγάλη Ελλάδα] «είχαν Κρητική καταγωγή» /…/ «οι περισσότεροι από δαύτους έχτισαν σπίτια ομορφότερα από τους ναούς» [τους] «οι δε άρχοντες των Ιαπύγων, καθυβρίζοντας τα θεία, πήραν από τα ιερά τα αγάλματα των θεών, λέγοντάς τους να μετακινηθούν, λες και αυτοί ήταν καλύτεροι» [από τους θεούς] [142]
Αναφέρεται πως η κόρη του βασιλιά του Άργους Ευρυσθέα, (που έβαλε τους άθλους στον Ηρακλή) η Αδμήτη, κατέφυγε στη Σάμο, όπου λατρεύονταν η Ήρα, φυσικά όχι από Έλληνες, αλλά από Κάρες, σε ιερό «υπό Λελέγων και Νυμφών καθιδρυμένου». Η κοπέλα έγινε ιέρεια της θεάς και φρόντιζε το ναό. «Οι Αργίτες το έμαθαν και χολωμένοι, έπεισαν με υπόσχεση αμοιβής, Τυρρηνούς που ζούσαν με αρπαγές, να αρπάξουν το ξόανο, [της Ήρας] γιατί, αν συνέβαινε αυτό, πίστευαν πως οι κάτοικοι της Σάμου θα έριχναν το κακό στην Αδμήτη». Στην συνέχεια, έγινε θαύμα, ανακατεύτηκε και ο Απόλλων, και όλα πήγαν καλά για τη θεά, που όμως φαίνεται πως την είχαν κυριολεκτικά γραμμένη στην πόλη που υποτίθεται πως ήταν πολιούχος –το Άργος…[143]
Θα εξετάσουμε πολλές άλλες ανάλογες περιπτώσεις στην πορεία…
Αναφέρονται Μύθοι όπου θεοί διεκδικούν την προστασία μιας πόλης. (πχ, η διαμάχη Αθηνάς – Ποσειδώνα για την προστασία της Αθήνας) Οι πόλεις, στους Μύθους αυτούς, προϋπάρχουν των θεών, με οργανωμένο πολιτικό και κοινωνικό σύστημα, βασιλιά, στρατό, κλπ. Αναφέρονται ονόματα, Ήρωες, δυναστείες, κλπ. Αυτά προϋποθέτουν και υπάρχουσα θρησκεία, που οι υποψήφιοι προστάτες - θεοί θέλουν, προφανώς, να μετατρέψουν. Προσθέτουν ή βελτιώνουν κάτι, αρκετά σημαντικό βέβαια, για να κερδίσουν την ευγνωμοσύνη των πιστών.
Ο Απόλλωνας εκτόπισε βίαια από τους Δελφούς το παλιό Μαντείο της Γης. Για δαύτον αφιερώνουμε ολόκληρα κεφάλαια…
Οι Διόσκουροι, γυρίζοντας από την Κολχίδα, έστησαν ιερό της «Ασίας Αθηνάς» στην πόλη Λας. Οι ίδιοι οι Λακεδαιμόνιοι έλεγαν πως η λατρεία ήταν Κολχική.[144]
Η Μήδεια ίδρυσε τη λατρεία της «Ακραίας Ήρας» στην Κόρινθο.[145]
Ο Αιγεύς, πατέρας του Θησέα, εισήγαγε τη λατρεία της Αφροδίτης στην Αττική.[146] Ο Ηρόδοτος λέει πως την έφεραν οι Φοίνικες, πρώτα στα Κύθηρα και την Κύπρο.[147] Άλλοι Μύθοι λένε πως τη λατρεία της θεάς στη Λακωνία (όπου υπήρχαν και τα τοπωνύμια Ίλιον και Ασία) έφεραν οι Αινείας και Πάρης από την Τροία. Διαλέχτε…
Ο Πέλοπας έφερε τη λατρεία του Ερμή, από τη Φρυγία.[148] Για να επιβληθεί ο θεός στην… πατρίδα του, δήθεν, την Αρκαδία, ταυτίστηκε με τον Ήρωα Αίπυτο, την αρχαιότερη λατρεία της περιοχής, που αναφέρει ο Όμηρος. Έτσι ο Ερμής απόκτησε το επίθετο Αίπυτος.[149] Ο ίδιος έφερε και την λατρεία της Φρυγικής «Μητέρας των θεών» Κυβέλης, καθώς και την Ασιατική μουσική των ύμνων που την συνόδευαν.[150] Αυτή η λατρεία, όμως επισημοποιήθηκε πολύ αργότερα στην Ελλάδα.
Στην Αθήνα, η λατρεία του Διονύσου επιβλήθηκε με χρησμό των Δελφών, την εποχή του Πήγασου του Ελευθερέα.[151] Στη Σικυώνα η Διονυσιακή λατρεία εισάχθηκε με διαταγή του Τύραννου Κλεισθένη.[152]
Η λατρεία του Μεσσηνιακού «Ιθωμάτα Δία» και του γιου του Ασκληπιού Μαχάονα, επιβλήθηκε στους Δωριείς από τον τρίτο βασιλιά μετά την κάθοδο αυτού του φύλου, τον Γλαύκο, μετά τον Τρωικό πόλεμο! [153]
Το ιερό της Σώτειρας Κόρης (Περσεφόνης) στη Σπάρτη, έλεγαν πως ίδρυσε ή ο Θράκας Ορφέας ή ο Υπερβόρειος Άβαρις.[154]
Το ξόανο της Ορθίας Αρτέμιδος ήρθε από την Ταυρική.[155] (Ουκρανία)
Από την Κολχίδα ήρθε και το ξόανο του Άρη, καθώς και το επώνυμό του, Θηρίτας, που δόθηκε από την παραμάνα του, σύμφωνα με Μύθο που οι Έλληνες αγνοούσαν.[156] Η Πυθία έλεγε πως ο Άρης οδηγούσε Συριακό άρμα! [157] (γνήσιος… Άριος Ινδοευρωπαίος) Άλλη μια απόδειξη πως ο θεός δεν κατάγονταν από εδώ…
Ήρωες σαν τον Ηρακλή συμμετείχαν στη Γιγαντομαχία, δηλαδή η Θήβα και το Άργος, γενέτειρες του Ημίθεου, υπήρχαν πριν την επικράτηση των Ολύμπιων. Ο Απολλόδωρος τοποθετεί την Γιγαντομαχία κατά την διάρκεια της ζωής του Πριάμου, βασιλιά της Τροίας, μετά την «πρώτη» άλωση της πόλης από τον Ήρωα.[158] Πράγματι, τότε περίπου επικράτησε στην Ελλάδα η θρησκεία των Ολυμπίων…
Στην συνέχεια ο Ηρακλής πολέμησε με διάφορες Ελληνικές πόλεις-κράτη, στήνοντας παντού βωμούς προς τιμήν των (νέων) θεών και ίδρυσε τους Ολυμπιακούς αγώνες, ενώ τα Ίσθμια είχαν διεξαχθεί μόλις για τρίτη φορά..[159] Και αυτές ακόμα οι τόσο όψιμες «χρονολογίες» είναι ψευδείς, γιατί ο Όμηρος και ο Ησίοδος δεν γνωρίζουν τους Αγώνες.
Ένας μόλις αιώνας χωρίζει την υιοθέτηση του Αιγυπτιακού Σέραπι και της Ίσιδας από τους Έλληνες, με την υιοθέτηση του Ασκληπιού από τους Αθηναίους, κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, και περίπου ενάμισις από την υιοθέτηση του Πάνα, που έγινε μετά τη μάχη του Μαραθώνα, όπως γράφει ο Ηρόδοτος. [160]
Πήρε τον Μεγαλέξαντρο ο ύπνος, και είδε σε όνειρο δυο Νεμέσεις. Έκτοτε, οι Σμυρναίοι πίστεψαν πως υπάρχουν δυο τέτοιες θεές. Η αφήγηση είναι αντιφατική, γιατί ο Κατακτητής κοιμήθηκε στο ιερό των δύο θεοτήτων στο όρος Πάγος της Σμύρνης. Πιθανά οι δυο Νεμέσεις της Σμύρνης δεν σχετίζονταν με τη Νέμεση των υπόλοιπων Ελλήνων, αλλά μετά το… όνειρο, ταυτίστηκαν. Βλέπουμε, λοιπόν πόσο ρευστή ήταν ακόμη η λατρεία αυτής της θεάς.[161]
Η «Ποτνία Θηρών» στη Μυκηναϊκή της μορφή, (χωρίς φτερά) λατρεύονταν τουλάχιστο μέχρι το 700 π.Χ., όπως μαρτυρά η διακόσμηση ενός θώρακα που βρέθηκε στην Ολυμπία, και μετά άλλαξε σε Άρτεμη. Ακόμα και τον β΄ αι. μΧ, ο Παυσανίας την είδε παραλλαγμένη εκεί, αλλά δεν κατάλαβε, όπως λέει, γιατί η «Άρτεμη» απεικονίζονταν έτσι…[162] Ο Παυσανίας ήταν Μικρασιάτης, άρα η προέλευση της θεάς αυτής δεν είναι ανατολική, όπως λένε, αλλιώς ο περιηγητής θα την αναγνώριζε.
Η θυσία βοδιών, τυπικό χαρακτηριστικό της αρχαίας θρησκείας, δεν ήταν Ελληνικό έθιμο. Η πραγματικά αρχαία συνήθεια, άφηνε το εργαζόμενο βόδι να πεθάνει από γερατειά, από σεβασμό και ευγνωμοσύνη για το έργο που πρόσφερε. Το ίδιο έκαναν και στη βυζαντινή περίοδο.[163] Πρώτος ο Ερεχθεύς, βασιλιάς της Αττικής, θυσίασε βόδι στο Δία. Ο προκάτοχός του, Κέκροπας, είχε απαγορεύσει κάθε αιματηρή θυσία.[164] Υπήρχαν όμως παραδόσεις για πολύ αρχαιότερους βασιλείς στην Αττική.[165] Αυτός που σκότωσε το πρώτο βόδι για να το θυσιάσει στους θεούς, ο Θαύλων, εξορίστηκε, και τα επόμενα χρόνια δικάζανε τελετουργικά για φόνο το… τσεκούρι της θυσίας, το οποίο... έπνιγαν στη θάλασσα,[166] προσπαθώντας να συμβιβάσουν τη νέα θρησκεία με τις παλιές συνήθειες. Είπανε ακόμη, πως ο Θαύλων σκότωσε το ζώο στη γιορτή των Διϊπολίων, εκνευρισμένος γιατί έφαγε το «πόπανον» ή «πέλανον»[167] που ήταν για θυσία. Έτσι καθιερώθηκε η θυσία των ταύρων![168] Στην Τένεδο, λιθοβολούσαν τον ιερέα που θυσίαζε το βόδι!
Πολλοί ειρωνεύονταν τους Αθηναίους γι’ αυτή την παρωδία δίκης. Όμως, σε αυτό το λαϊκό δρώμενο, κρύβεται, όπως συνήθως, μια μεγάλη αλήθεια που χάνεται στην προϊστορία. Το να θυσιάζεις βόδι στο Δία, ήταν αρχικά έγκλημα, και έπρεπε να γίνει δίκη, και να βρεθεί ένοχος γι αυτήν την ασέβεια, έστω και συμβολικά. Κάποιος η κάτι έπρεπε να τιμωρηθεί, γιατί θυσίαζε παράνομα σε αυτόν τον ξένο και νεόφερτο θεό! Αν έσβηνα ότι έχω γράψει και ανέφερα μόνο αυτό το γεγονός, την δίκη του τσεκουριού, θα έφτανε να κατοχυρώσει πέρα από κάθε αμφιβολία, πως η θρησκεία των Ολυμπίων και οι τελετές της ήταν ξένες προς κάθε γνήσια Ελληνική παράδοση.
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ζούσε πολιτισμικά σε εκείνη την εποχή. Έμαθε να τρώει «γελαδοκρέατο» [169]όταν κρύβονταν στη Ζάκυνθο. Αν δεν είχαμε τον αρχαίο μύθο, θα το ερμηνεύαμε ως Χριστιανική επίδραση. Αντίθετα, είναι σε Χριστιανικές γιορτές που θυσιάζονται εθιμικά βόδια. (το «κουρμπάνι»)
Φαίνεται πως ο Ελληνικός λαός ζούσε, από τότε μέχρι και πρόσφατα, σε άλλο Κόσμο και σε άλλο Χρόνο από τους αιμοδιψείς Αιγύπτιους, Φρύγες, Θράκες και Φοίνικες θεούς «του». Σύγχρονες λαογραφικές έρευνες αποδείχνουν πως πολλά στοιχεία του Νεοελληνικού λαϊκού πολιτισμού –σαν αυτό που μόλις αναλύσαμε, είναι προομηρικά!
Ο Θέσπις, ο πρώτος δραματουργός –ή δεύτερος μετά τον Επιγένη, δίδαξε μόλις κατά την εξηκοστή πρώτη Ολυμπιάδα, δηλαδή το 533 π.Χ.! [170] Το αρχαίο δράμα ήταν μέρος της Διονυσιακής λατρείας, δηλ. ιεροπραξία, και όχι μια απλή μορφή θεατρικής τέχνης, όπως σήμερα. Και όμως, ήταν εντελώς πρόσφατο.
Η σύνδεση των λατρευτικών τόπων των Ολυμπίων με πουλιά δείχνει την μακρινή τους –αποδημητική- προέλευση. Το μαρτυρά ο Αριστοφάνης στις «Όρνιθες»: «Δικοί μας» [των πουλιών] «είναι ο Άμμων, οι Δελφοί,[171] η Δωδώνη, ο Φοίβος Απόλλων. Πρώτα από τα πουλιά ξεκίνησαν και μετά επιδόθηκαν στο έργο τους».[172]
Τα «Μυστήρια»
Γενικά, η μυστικότητα ήταν ένα από τα χαρακτηριστικά της αρχαίας Ελληνικής θρησκείας. Υπήρχαν παντού απαγορευμένα ιερά και ναοί για όλους ή για ομάδες του πληθυσμού. Ακόμα και τα «πραγματικά» ονόματα των θεών ήταν απαγορευμένα. Δύσκολα θα βρούμε αρχαίο συγγραφέα που να μη μας λέει: «δεν μπορώ να πω περισσότερα», για κάποιο θρησκευτικό θέμα. Δεν ήταν μόνο τα «Μυστήρια», οι κρυφές αυτές τελετές που γίνονταν παντού, αλλά και όλη η αρχαία Ελληνική θρησκεία που καλύπτονταν από ανομολόγητα μυστικά.
Έτσι, τότε και σήμερα, γίνεται όργιο αναλύσεων και θεωριών στο οποίο, δυστυχώς, καλούμαι να συμμετάσχω. Ουσιαστικά, είναι ένα θέμα που δεν θα λυθεί ποτέ, ακόμα κι αν επαναληφθεί το θαύμα της ανακάλυψης του τελετουργικού των «Μεγάλων Θεών», που βρήκαν οι Μεσσήνιοι θαμμένο, γραμμένο σε φύλλα χαλκού.
Γιατί, με βάση την παγκόσμια έρευνα, ανάλογες μυστικές τελετές υπήρχαν σε όλες τις πρωτόγονες κοινωνίες, πολύ πριν την ανακάλυψη της γραφής. Πρόκειται για αρχέγονο χαρακτηριστικό των θρησκειών που, έστω και επιφανειακά, διατηρείται μέχρι και στον Χριστιανισμό.
Και όμως, νέα «Μυστήρια», συνέχισαν να καθιερώνονται μέχρι και τον Β' αι. μ.Χ., βασισμένα σε παλιά τελετουργικά, αλλά εκσυγχρονισμένα, μια που τώρα περιλαμβάνονταν στο τυπικό η φράση: «Έξω Χριστιανούς, έξω Επικουρείους!» [πρόκειται για τα Μυστήρια του θεού-φιδιού Γλύκωνα στην Μ. Ασία]
Μερικοί λένε πως τα «Μυστήρια» ήταν τελετές των «Προελλήνων» [όπως λέμε προκινέζοι, προαλβανοί κλπ. - είμαστε ο μόνος λαός του κόσμου που χρησιμοποιεί τέτοιους όρους ] που έγιναν μυστικές μετά την κάθοδο των Ινδοευρωπαίων. Η ύπαρξη Ινδοευρωπαίων, όμως, αμφισβητείται σοβαρά, αλλά έτσι κι αλλιώς, αυτοί οι υποτιθέμενοι βόρειοι βάρβαροι, θα υιοθετούσαν άμεσα τον ήδη προηγμένο Ελληνικό πολιτισμό, χωρίς απαγορεύσεις.
Άλλη θεωρία, πιθανότερη, λέει πως επειδή τα «Μυστήρια» αφορούσαν αγροτικούς θεούς [Δήμητρα, Διόνυσος] ήταν μυστικά γιατί αντιπροσώπευαν τη λαϊκή θρησκεία, που έρχονταν σε αντίθεση με την επίσημη, που σκοπό είχε να κατοχυρώσει την θεϊκή καταγωγή των αρχόντων μέσω των πολυάριθμων ερώτων θεών με θνητούς, σε βαθμό που είχε πλέον καταντήσει γελοίος.
Αυτές οι θεωρίες είναι στατικές, όπως όλοι πιστεύουν πως ήταν και τα «Μυστήρια». Στην ουσία, αυτά άλλαζαν συνέχεια, αλλά και γεννιόταν νέα, μια που άλλαζε και η θρησκεία, που δεν είχε διαμορφωθεί ούτε καν στους ιστορικούς χρόνους. Άλλωστε, ο πρώτος που τα καθιέρωσε ήταν ο Ορφέας, που έζησε λίγο πριν τον Τρωικό πόλεμο.
Η μυστικότητα αυτών των τελετών, ήταν ταυτόχρονα η δύναμη και το μειονέκτημά τους, μια που τα έκανε ευάλωτα στην κατάληψή τους «εκ των έσω». Το πιθανότερο είναι, λοιπόν, πως τα «Μυστήρια» άλλαξαν πολλές φορές μορφή και περιεχόμενο. Αυτό είναι συνέβη στα πρώτα χρόνια της χριστιανικής εποχής, όπου η θέση του «Ιεροφάντη» [αρχιερέα] είχε καταληφθεί από Νεοπλατωνικούς, που ήταν ουσιαστικά μονοθεϊστές. Όταν το «Τελεστήριον» [ιερό] των Ελευσινίων πυρπολήθηκε από τους Χριστιανούς Γότθους, ο τελευταίος Ιεροφάντης ήταν από τις Θεσπιές και λάτρευε τον Μίθρα ενώ, κατά παράδοση, όφειλε να είναι Ελευσίνιος και από το ιερατικό Γένος των Ευμολπιδών.
Πολύ νωρίτερα, επί Πτολεμαίου του Σωτήρος στην Αίγυπτο, ο Ιεροφάντης των Ελευσίνιων Μυστηρίων Τιμόθεος και ο Αιγύπτιος ιερέας Μανέθων, με σύμφωνη γνώμη του Μαντείου των Δελφών, κυριολεκτικά δημιούργησαν μια νέα θεότητα, τον Σέραπι, που απόχτησε και δικά του «Μυστήρια», μαζί με το ταίρι του, την αιγυπτιακή θεότητα Ίσιδα, και εξαπλώθηκαν σε όλο τον Ελληνιστικό κόσμο.
Ακόμα πιο πριν, το 375 π.χ., στην Αθήνα, ο Ιεροφάντης Νεστόριος είδε ένα όνειρο, είπε, και έκρυψε ένα αγαλματάκι του Αχιλλέα κάτω από το άγαλμα της Αθηνάς στον Παρθενώνα, ώστε ο Ήρωας να δέχεται τις τιμές της θεάς. Αυτό έγινε παρά τις επίσημες απαγορεύσεις του κράτους. Όταν έγινε σεισμός και η Αθήνα δεν έπαθε ζημιές, ο Ιεροφάντης είπε πως η πόλη σώθηκε από τον Αχιλλέα και όχι την Αθηνά. Ουσιαστικά, προσπάθησε να υποκαταστήσει την λατρεία της Πολιούχου θεάς με αυτή ενός Ήρωα.
Αν και δεν το ομολογούν, πολλοί Χριστιανοί Πατέρες της Εκκλησίας ήταν επίσης μυημένοι, και στοιχεία της τελετουργίας των «Μυστηρίων» πέρασαν στον Χριστιανισμό. Φανατικοί θιασώτες της αρχαίας θρησκείας, σαν τον αυτοκράτορα Ιουλιανό, ήταν μονοθεϊστές, θεωρώντας τους Ολύμπιους θεούς ένα είδος αγγέλων. Μιά φράση από τον Νεοπλατωνικό φιλόσοφο Πορφύριο, μπορεί να μας δείξει το απίθανο, γιά μας, μπλέξιμο θρησκειών, «Μυστηρίων» και φιλοσοφιών που σημάδεψε το τέλος της αρχαιότητας:
«Ο Ωριγένης» [Πατέρας της Εκκλησίας] «δεν έπαψε να μελετά τον Πλάτωνα όπως και τα συγγράμματα του Νουμήνιου, του Κρόνιου, του Απολλοφάνους, του Λογγίνου, του Μοδεράτου, του Νικομάχου και των αξιόλογων Πυθαγορείων, χρησιμοποίησε και τα βιβλία του στωικού Χαιρήμονα καθώς και του Κορνούτου, και μαθαίνοντας τον τρόπο μετάληψης των Ελληνικών Μυστηρίων, επιχείρησε να τον ταιριάξει με τις Ιουδαϊκές γραφές.»[173]
Μπορώ να παραθέσω δεκάδες παρόμοια αποσπάσματα, αλλά νομίζω πως όλοι καταλάβαμε.
Αν η ιστορία γνωστοποίησε τέτοιες παρεμβάσεις του ιερατείου των «Μυστηρίων», υποθέτουμε με σιγουριά πως σοβαρότερες αλλαγές γίνονταν με την κάλυψη της μυστικότητας που ίσχυε για όσα συνέβαιναν στον κλειστό χώρο των τελεστηρίων…
Θα μου πείτε, καλά, είσαι εξυπνότερος από τους αρχαίους; Δεν είχαν καταλάβει όλα αυτά τα εξόφθαλμα; Φυσικά, αλλά μην μπορώντας να τα διαψεύσουν, γιατί ήταν πατροπαράδοτα, σκάρωναν ένα σωρό διασκευές και δικαιολογίες, όπως… πολλούς Ηρακλείς και τρεις… Διονύσους:
«Αφού λένε όλοι πως ο Ηρακλής αγωνίστηκε στο πλευρό των Ολυμπίων θεών στον πόλεμο εναντίον των Γιγάντων, λένε πως δεν ταιριάζει με κανένα τρόπο να γέννησε η Γη τους γίγαντες την εποχή που οι Έλληνες λένε πως γεννήθηκε ο Ηρακλής, μια γενιά πριν τα Τρωικά»… «Σαν απόδειξη για το ότι υπήρχαν πολλοί Διόνυσοι, μεταξύ άλλων επιχειρούν να παρουσιάσουν αυτήν από την Τιτανομαχία. Αφού όλοι συμφωνούν πως ο Διόνυσος αγωνίστηκε στο πλευρό του Δία στον πόλεμο κατά των Τιτάνων, με κανένα τρόπο δεν γίνεται να λέμε πως η γενιά των Τιτάνων τοποθετείται στα χρόνια της Σεμέλης, ούτε και να βγάζουμε τον Κάδμο, το γιό του Αγήνορα παλιότερο από τους Ολύμπιους θεούς»[174]
Φυσικά και είναι παλιότερος, μια που αυτός τους έφερε από την Φοινίκη, και έσπειρε την θρησκευτική ανατροπή και τον επακόλουθο εμφύλιο πόλεμο, εναντίον των πιστών των παλιών θεών, που ονομάστηκε Τιτανομαχία και Γιγαντομαχία!
«ο Κάδμος, ο γιος του Αγήνορα, καθιέρωσε για τους θεούς μερικά από τη Φοινίκη και άλλα από την Αίγυπτο ή και από κάπου αλλού…»[175]
Γι’ αυτό και οι Πλούταρχος και Ηρόδοτος λένε πως οι θρησκευτικές συνήθειες της «πάτριας θρησκείας» μας, ήταν ξένες προς τα Ελληνικά έθιμα:
«Δεν μπορεί να παραδεχτώ πως είναι σύμπτωση που όσα γίνονται στη θεϊκή λατρεία στην Ελλάδα και την Αίγυπτο είναι όμοια. Αλλιώς, θα έμοιαζαν με τις (υπόλοιπες) ελληνικές συνήθειες και δεν θα είχαν εισαχθεί πρόσφατα» [«ομότροπα αν ην τοίσι Έλλησι και ου νεωστί εισηγμένα»] [176]
«απ’ αυτά, θεωρείται πως και το να πιστεύεις στη θρησκεία, κατέληξε να γίνει ο ορισμός υπερβολικών και περίεργων τελετών» [177]
«Θρήσκος: αλλόπιστος. Από το Θραξ, γεν. Θρακός. Και η λέξη θρησκεία προέρχεται από την ευσέβεια των Θρακών για τα θεία, και από τις ιερουργίες του Ορφέα» [178]
Ο Παυσανίας, περιδιαβαίνοντας την Ελλάδα ανακάλυπτε, ακόμα και τον 2ο αι. μ.Χ., ιερά θεών ή Ηρώων, που οι πιστοί δεν γνώριζαν ακριβώς ποιοι ήταν! Έτσι, δικαιώνεται ο Ηρόδοτος, που έλεγε πως «μέχρι χτες» κανείς δεν γνώριζε τους θεούς. Αυτό ήταν και το νόημα των βωμών «των αγνώστων θεών», που οι Χριστιανοί προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν. Όλα αυτά επιβεβαιώνονται αρχαιολογικά. Οι ίδιοι οι αρχαίοι πίστευαν πως ένας ξένος, ο Θράκας Ορφέας, τους εξήγησε το μυστικό βάθος της θρησκείας τους. Δεν χωρεί «ερμηνεία» σε αυτά. Έτσι, οι Ολύμπιοι κατατάσσονται στις πιο λιγόζωες θρησκείες της ιστορίας. Πρόκειται για ένα τεράστιο φιάσκο, αν και οι θαυμαστές τους μας έχουν πείσει πως είναι η αρχαιότερη θρησκεία του πλανήτη!
ΤΟ ΝΌΗΜΑ ΤΩΝ «ΚΡΟΝΕΊΩΝ»
Τυπικά και νομιμόφρονα, για κάθε αρχαίο Έλληνα, ο παλιός θεός, ο Κρόνος, συμβόλιζε την καθυστέρηση και κάθε τι το απαρχαιωμένο. «Κρονικώτερα: αρχαιότερα, μωρότερα» «κρόνους τον νούν», «βρωμάς σαν τον Κρόνο» «του Κρόνου ο κώλος» («το αρχαίον και αναίσθητον κρέας») «διότι όλα τα παλιά και χαζά τα έλεγαν Κρόνεια».[179]
Εμφανέστατη είναι η βαθιά αλλαγή στους στίχους του Τιμόθεου του Μιλήσιου: «Δεν τραγουδώ για τα παλιά. Πιο καλά είναι τα καινούρια Βασιλεύει ο Νέος Δίας. Παλιότερα διοικούσε ο Κρόνος. Να φύγει η παλιά Μούσα».[180]
Σατυρίζοντας τους νέους… μάγειρους και τα πρόχειρα, άνοστα τηγανητά φαγητά τους, ο Ανάξιππος έγραφε: «εξαφάνισαν από τα βιβλία το γουδί. Δηλαδή αφάνισαν το κύμινο, το ξίδι, το σίλφιο, το τυρί, τον κολίανδρο, αυτά τα μπαχαρικά που χρησιμοποιούσε ο Κρόνος, αυτοί» [δυο νέοι μάγειροι] «τα απομάκρυναν και μαζί τους εξαφάνισαν και τον μπακάλη που τα πούλαγε…»[181] Με άλλα λόγια, την εποχή του Κρόνου έτρωγαν νόστιμα φαγητά… Η σάτιρα αυτή, αρχίζει να σημαδεύει την βαθιά, ριζική αλλαγή προς το χειρότερο που έγινε στην αρχαία θρησκεία με την πτώση των παλιών θεών.
Οι Έλληνες της κλασσικής περιόδου θυμόταν αμυδρά την παλιά αυτή θρησκεία γιορτάζοντας τα «Κρόνεια», την γιορτή του παλιού θεού. Υπήρχε πάντα το σατιρικό στοιχείο, όπως είδαμε, αλλά πίσω του κρύβονταν βαθύς σεβασμός. Αργότερα η λατρεία του αναβαθμίστηκε, γιατί τον ταύτισαν με τον ομόηχό του Χρόνο. Ορισμένοι δεν είχαν πάψει να τον θεωρούν σαν αρχή των πάντων: «μερικοί αναβιβάζουν τον Κρόνο αυτούσιο σαν πρώτη αιτία όλων, γιατί είναι αδιαχώριστος, ενιαίος, πατρικός, αγαθοεργής στα νοούμενα, αλλά δε το λένε σωστά, γιατί απλά της μοιάζει…»[182]
Έλεγαν πως στην εποχή του όλοι ήταν ευτυχισμένοι. «Αυτοί [οι πρώτοι άνθρωποι] ήταν τον καιρό του Κρόνου, όταν βασίλευε στον ουρανό, και ζούσαν σα θεοί, με ξένοιαστη καρδιά..»[183] Η καλή ζωή ονομάζονταν παροιμιακά «Ο του Κρόνου βίος». Έτσι ονόμαζαν και την περίοδο χρηστής διοίκησης κάποιου καλού πολιτικού, πχ του Αριστείδη. [184] Έτσι, στην ουσία τιμούσαν τη δόξα της Κρητο-μυκηναϊκής εποχής, τον πλούτο και τα κατορθώματά της. Πίστευαν πως οι άνθρωποι ήταν διαφορετικοί τότε, πιο μεγαλόσωμοι, πιο ηρωικοί και πιο όμορφοι. Γνωρίζουμε το θρήνο του Ησιόδου, για τα χαμένα «χρυσά» «αργυρά» και «χάλκινα» ανθρώπινα γένη.
Να τι γράφει στο «Έργα και Ημέραι» για το «δεύτερο» ασημένιο γένος των ανθρώπων:
«…ούτε τους αθάνατους να λατρεύουν ήθελαν ούτε να θυσιάζουν στων μακαρίων τους ιερούς βωμούς…/…/ αυτούς μετά ο Δίας ο γιος του Κρόνου τους εξαφάνισε χολωμένος, γιατί τιμές δεν έδιναν στους μακάριους θεούς…/…/… αν και κάτω απ’ τη γη, μακάριους τους ονομάζουν οι θνητοί [σήμερα] και ακόμη τους ακολουθεί τιμή» [185]
Είναι ανάμνηση της δόξας των Κρητομυκηναίων, που θεωρούνται άθεοι από τον ποιητή, μια που δεν λάτρευαν το δωδεκάθεο. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως ζούσαν σε μια εποχή ηθικής και υλικής κατάρρευσης, «το σιδερένιο γένος» όπου κάθε ανθρώπινη αξία είχε παρακμάσει ή καταρρεύσει, Δεν υπάρχει φιλία, ειρήνη, σεβασμός στους γονείς, στους ξένους, οι άνθρωποι κοπιάζουν ασταμάτητα, κλπ.[186] (και, το κυριότερο, τα φαγητά έγιναν άνοστα, όπως είπαμε στην αρχή!) Αυτή η εποχή ξεκίνησε με τη βασιλεία του Δία!
«Την τοιαύτην διαδοχήν υβριστικήν ούσαν επί Κρόνου λεγομένην»[187] «Αυτός» [ο Κρόνος] «δεν χρειάζεται ούτε την φρουρά των Κουρητών, όπως τη χρειάζονται η Ρέα, ο Δίας και η Κόρη. γιατί όλοι αυτοί προχωρώντας προς τα κατώτερα» («δεύτερα») «χρειάστηκαν την ανίκητη φρουρά των Κουρητών»[188] λέει ο Πρόκλος. Και ο Ολυμπιόδωρος: «και οι Κουρήτες είναι γύρω από τους δημιουργικούς θεούς, γιατί αυτοί έχουν κλίνει προς το κατώτερο» («νενεύκασι προς το χείρον»)[189]
Ο μυθικός βασιλιάς της Αθήνας Εριχθόνιος, καθιέρωσε λέει, να θυσιάζουν πρώτα στη Γη («προθύειν») πριν θυσιάσουν σε κάποιο θεό.[190] Αυτό ήταν μια παραχώρηση στην παλιά λατρεία της Μητέρας Γης, ώστε να μην αγανακτούν οι εναπομένοντες πιστοί της.
Στην Ιλιάδα, η Ήρα και ο Ύπνος σφραγίζουν την συμφωνία τους με όρκους στους… παλιούς θεούς! «μάρτυροι ωσ’ οι ένερθε θεοί Κρόνον αμφίς εόντες»[191] (Να είναι μάρτυρες οι κάτω θεοί, που είναι γύρω από τον Κρόνο) … Και οι άνθρωποι έκαναν ότι και οι Ολύμπιοι. Στα ζόρικα, επικαλούνταν πάντα τους Τιτάνες: «Τιτάνας βοάν, γιατί βοηθούσαν και άκουγαν τους ανθρώπους…»[192] Οι χαρακτηρισμοί του Δία ως νέου, άδικου, σκληρού και επίορκου θεού, δεν έγιναν από τους Χριστιανούς, αλλά από τον… Αισχύλο, που ξεσπά με μανία πάνω στους νέους θεούς στο έργο του «Προμηθέας Δεσμώτης», που θα έπρεπε να μελετήσουν λίγο και οι θαυμαστές του Δωδεκάθεου…
Σώζεται και μια παροιμία: «Πόρρω Διός τε και κεραυνού»[193] (μακριά απ’ τον Δία και τον κεραυνό [του])
Τα παραπάνω αντιτίθενται στην «πάτρια θρησκεία» μας. Το δείχνει ένας Μύθος για τον Πυθαγόρα, που πήγε, λένε, στον Άδη και είδε τον Ησίοδο και τον Όμηρο να τιμωρούνται για όσα είπαν για τους θεούς:
«Αυτός, κατεβαίνοντας στον Άδη, είδε την ψυχή του Ησίοδου να τρίζει, δεμένη σε χάλκινο παλούκι, και αυτή του Ομήρου να κρέμεται από ένα δέντρο, περιτριγυρισμένη από φίδια, εξ αιτίας όσων είπαν για τους θεούς» [194]
Και ο Ισοκράτης λέει για τους Μυθοπλάστες: «Έχουν πει για τους θεούς πράγματα που δεν θα τολμούσε να πει κανείς ούτε για τους εχθρούς του» /…/ «γι αυτά δεν δικάστηκαν όπως έπρεπε, αλλά δεν ξέφυγαν και ατιμώρητοι»[195]
Τα ίδια έλεγαν για τον Όμηρο οι Πλάτωνας και Ξενοφάνης.
Ο Πλάτωνας μαρτυρά πως πολλοί φοβόταν ακόμα και να προφέρουν το όνομα του Απόλλωνα! [196]
Αν τα Ομηρικά και Ησιόδεια έπη, τα σημαντικότερα θεολογικά κείμενα της αρχαίας Ελλάδας δεν τα πήγαιναν καλά με τους θεούς που υμνούσαν, το θρησκευτικό πρόβλημα ήταν τεράστιο! Οι Έλληνες νοσταλγούσαν την παλιά θρησκεία, συνεπώς λάτρευαν το δωδεκάθεο μόνο από φόβο. [197] Απαγορεύσεις, κρατικός έλεγχος και τρομοκρατία ήταν κυρίαρχα χαρακτηριστικά της λατρείας.
Ας ακούσουμε και έναν νεότερο συγγραφέα, μιας εποχής που το Δωδεκάθεο είχε πλέον καθιερωθεί, τον Διονύσιο Αλικαρνασσέα: (Ο Ρωμύλος) «απέρριψε τους πατροπαράδοτους Μύθους» (για τους θεούς) «που είχαν βλασφημίες ή κακολογίες γι’ αυτούς, πιστεύοντας πως» (αυτοί οι Μύθοι) «δεν είναι αντάξιοι όχι μόνο για θεούς, αλλά μήτε και για καλούς ανθρώπους» /…/ «καμιά πένθιμη και μαυροφορεμένη γιορτή, με γυναίκες να στηθοδέρνονται και να θρηνούν για χαμένους θεούς, όπως γίνεται στην Ελλάδα, με την αρπαγή της Περσεφόνης και τα Πάθη του Διονύσου, και τα παρόμοια» /…/ «ούτε και καταλήψεις ανθρώπων από θεϊκά πνεύματα, μανιασμένους χορούς, βακχικά όργια, μυστικές τελετές, ξενύχτια αντρών και γυναικών μέσα στα ιερά, ούτε τίποτα άλλο απ’ αυτά τα τερατώδη…»[198]
Οι τελετές της αρχαίας μας θρησκείας, λοιπόν, ήταν «τερατώδεις»!
Το τελικό χτύπημα ήταν ο λεγόμενος «Ευημερισμός». Ο Ευήμερος, την εποχή περίπου των κατακτήσεων του Αλεξάνδρου διατύπωσε την θεωρία πως όλοι οι θεοί ήταν άνθρωποι με ιδιαίτερες ικανότητες που έκαναν μεγάλα και ευεργετικά έργα για την ανθρωπότητα, και γι’ αυτό το λόγο θεοποιήθηκαν μετά το θάνατό τους. Αυτό το έμαθε, όπως ισχυρίζεται, από τις απόκρυφες διδασκαλίες των Αιγύπτιων. Η θεωρία αυτή δεν εφαρμόστηκε μόνο στην Ελληνική Μυθολογία, μα και σε αυτήν των άλλων χωρών. Οι Χριστιανοί την εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο, όπως καταλαβαίνουμε, αλλά δεν έχουμε τρόπο να μάθουμε σε ποιο πραγματικά βαθμό είχε εξαπλωθεί στην αρχαία κοινωνία. Πολλοί την θεώρησαν ασεβή. Η θεοποίηση των βασιλέων –εν ζωή, πλέον- πρέπει να βασίστηκε στον «Ευημερισμό».
Έτσι, μετά τις κατακτήσεις του Αλεξάνδρου, η νέα θρησκεία των Ελλήνων, το δωδεκάθεο, άρχισε να καταρρέει, ερχόμενη σε επαφή με τις ανατολικές θρησκείες, γιατί δεν είχε εθνικές, ιστορικές και ηθικές βάσεις και ήταν γεμάτη αντιφάσεις. Στην ουσία, δεν τελείωσε διαφορετικά από τον τρόπο που είχε δημιουργηθεί, δηλ. με δανεισμό. Αυτές οι θρησκείες είχαν ήδη υιοθετηθεί στις αποικίες. Στην Αλεξανδρινή περίοδο, ενώ διαδίδονταν παγκόσμια η Ελληνική Σκέψη, η Ελληνική θρησκεία, αντίθετα, υιοθετούσε «βαρβαρικά» στοιχεία, γιατί ήταν πιο αξιόπιστα, με την ευλογία των Δελφών, όπως είπαμε. Ό, τι κέρδισε στην μέχρι τότε πορεία της, ήταν αποτέλεσμα μεγάλης προσπάθειας των σοφών που δοκίμασαν, μάταια, να της δώσουν υψηλό νόημα. (αν και μερικοί την απέρριπταν απερίφραστα, όπως ο Ξενοφάνης.) Ίσως να είχαν πετύχει τελικά την αναβάθμισή της, αν δεν είχε συμβεί η θρησκευτική εισβολή των Αλεξανδρινών χρόνων, και αν βέβαια δεν τους έσερναν κάθε τόσο στα δικαστήρια ως «ασεβείς». (Μέχρι και ο βαθιά θρησκευόμενος Αισχύλος πέρασε από αυτά)
Υπάρχει περίπτωση να είχαν διασωθεί στοιχεία της παλιάς θρησκείας στις τελετές των «Μυστηρίων». Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Δεν είμαστε σίγουροι, αφού κανείς αρχαίος δεν έγραψε γι’ αυτά, μια που ίσχυε η θανατική ποινή για όποιον αποκάλυπτε τα μυστικά τους. (άμοιρε Μεσαίωνα, σε κατηγορούν γιατί κράτησες κατά γράμμα την αρχαία παράδοση…) Αντίθετα, μπορούμε βάσιμα να ισχυριστούμε πως στα «Μυστήρια» ομολογούσαν τις αλήθειες που μόλις αποκαλύψαμε… Σε αυτό συντείνουν τα «ονόματα» των θεών που αναφέρει ο Ηρόδοτος. Γνωρίζουμε πως στα «Μυστήρια» αποκάλυπταν τα πραγματικά ονόματα των θεών, με τα οποία μπορούσες να τους επικαλεστείς με σιγουριά. Είναι πιθανό πως αυτά ήταν τα Αιγυπτιακά ονόματα που αναφέρει ο ιστορικός! (Κανένα γνωστό όνομα των Ολύμπιων δεν θυμίζει Αίγυπτο)
ΤΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ
Το Ηθικό μέρος
Ο Όμηρος δεν μπόρεσε να κρύψει την δυσπιστία των Ελλήνων στους νέους τους θεούς. Η Ιλιάδα έχει σαν κεντρικό νόημα τον αγώνα των Ελλήνων ενάντια στη θέληση του Δία. Ο Όμηρος παρουσιάζει τους Ολύμπιους θεούς ως ανθέλληνες, γιατί σκοπός τους είναι να οδηγήσουν τους Έλληνες στην ήττα, ώστε να αναγνωρίσουν την αξία του Αχιλλέα που πρόσβαλλαν, ενώ ήταν γιος θεάς. Βέβαια, ο Όμηρος ξεκαθαρίζει πως ο Δίας δεν ήθελε να εξοντώσει τους Έλληνες, αλλά να τους υποχρεώσει να δοξάσουν τον Αχιλλέα. Είναι αυτονόητο, γιατί ένας εξοντωμένος λαός δεν μπορεί να δοξάσει κανέναν.
«Ο Αίας δεν βάσταγε άλλο. Τον πίεζαν με τις βολές. Τον γονάτιζε η θέληση του Δία και οι ζόρικοι οι Τρώες που έριχναν» «ήταν ο Δίας που βροντά από ψηλά που του χάλαγε τα σχέδια του πολέμου και ήθελε τη νίκη των Τρώων».[199]
Μερικοί θεοί, ειδικά η Αθηνά και ο Ποσειδώνας, έχουν φιλελληνικές τάσεις, αλλά ο Δίας τους επιβάλλεται. Μόνο κρυφά τολμάνε να υποστηρίξουν τους Έλληνες και αποσύρονται μόλις ο βασιλιάς τους ξυπνήσει… Οι προτιμήσεις των Ολύμπιων ήταν μοιρασμένες, αλλά τελικά, όλοι υπακούν στον άρχοντα του Ολύμπου. Και οι φιλέλληνες θεοί παίζουν ουσιαστικά το παιχνίδι του, σπρώχνοντας τους Έλληνες στη μάχη για να καταστραφούν γρηγορότερα.
Ακόμα και αυτοί, δρουν απάνθρωπα: Όταν Τρώες και Έλληνες συμφωνούν σε ειρήνη και επιστροφή της Ελένης και της προίκας της, η Αθηνά σπάει την ανακωχή και διακόπτει τις συνομιλίες με «θαύμα», ώστε να συνεχιστεί η αιματοχυσία… Υπάρχει ανάλογη δράση της Αφροδίτης στο ίδιο επεισόδιο, την μονομαχία Μενέλαου – Πάρη, που είχε συμφωνηθεί να κρίνει τον πόλεμο. Η «φιλέλλην» Αθηνά ενεργεί με διαταγή του Δία:
«Στα δυο ασκέρια τρέξε γρήγορα» λέει ο Δίας στην Αθηνά, «στους Τρώες και στους Αργίτες, και βαλ’ τους Τρώες αρχή να κάνουνε και πρώτοι να πατήσουν τους άγιους όρκους τώρα πούδωσαν στους περήφανους Αργίτες» [Ιλ, Δ 70].
Αυτός είναι ο σεβασμός του Δία, της Αφροδίτης και της Αθηνάς στους «άγιους όρκους». Αυτό ήταν το Δωδεκάθεο, σύμφωνα με τον Όμηρο. Το αστείο είναι πως Τρώες και Έλληνες ξέρουν τι ψωνίζουν: Μόλις βλέπουν την Αθηνά, αναρωτιούνται αν έρχεται να φέρει ειρήνη ή πόλεμο.
Αν η Αθηνά ήταν φιλική στους Έλληνες, όπως λένε, γιατί δέχτηκε να υπακούσει και να καταστρέψει την ανακωχή και την συνθήκη, τη στιγμή που ο Μενέλεαος νίκησε, και οι Τρώες ήταν έτοιμοι να επιστρέψουν την Ελένη; Αυτά που αναφέρει ο Όμηρος δεν σηκώνουν ελαφρυντική ερμηνεία για το Δωδεκάθεο. Ο πραγματικός στόχος των Θεών, «φιλελλήνων» ή μη, είναι η αιματοχυσία.
Η άλλη «φιλέλλην» θεά, η Ήρα, απαιτεί από τον Δία την καταστροφή της Τροίας. Τι προσφέρει για αντάλλαγμα; Του δίνει την άδεια να καταστρέψει τις πολιτείες του Άργους, της Σπάρτης και των Μυκηνών! «Σ΄αυτόν» [το Δία] «ύστερα απάντησε η μεγαλομάτα σεβάσμια Ήρα: ΄΄Αληθινά εγώ τρεις πολιτείες αγαπώ πάρα πολύ, το Άργος και τη Σπάρτη και τις Μυκήνες με τους φαρδιούς τους δρόμους. Αυτές κατάστρεψέ τις τη στιγμή που θα τις μισήσεις βαθιά στην καρδιά σου. Σ΄αυτές δεν σου μπαίνω εγώ μπροστά ούτε σου αρνιέμαι να τις χαλάσεις΄΄» [Δ, 50] Πράγματι, ο Μυκηναϊκός πολιτισμός καταστράφηκε μετά τον Τρωικό πόλεμο. Πρόκειται για κλασσικό συμβούλιο δαιμόνων, με την εξόντωση της ανθρωπότητας σε ημερήσια διάταξη.
Η σφαγή ξεκινάει όταν ο Δίας στέλνει ένα όνειρο στον Αγαμέμνονα, πείθοντάς τον πως αν επιτεθεί το πρωί, θα πάρει την Τροία. Ο Βασιλιάς του Ολύμπου στην Ιλιάδα, λοιπόν, είναι κοινός απατεώνας, [Β 1-71] ενώ και οι υπόλοιποι, καταπατούν συμφωνίες και συνθήκες. Είναι αδύνατο να γίνει εντονότερη κριτική στους θεούς του Ολύμπου από αυτήν των φαρμακερών στίχων του Έπους.
Η Ιλιάδα παρουσιάζει έναν ολόκληρο λαό να μάχεται εναντίον των θεών του!
Αν ψάξουμε λίγο πιο βαθιά, θα δούμε πως οι θεοί-δαίμονες του Ολύμπου δεν δρουν με δικές τους δυνάμεις. Θα ήταν ανίκανοι να επέμβουν, αν δεν τους το επέτρεπαν οι αδυναμίες και τα πάθη των ανθρώπων. Η λαγνεία του Πάρη, η επιπολαιότητα της Ελένης, η απληστία του Αγαμέμνονα, η φιλοδοξία και ο εγωισμός του Αχιλλέα, το πάθος για πλουτισμό και για εκδίκηση όλων και, φυσικά, η αιώνια κουτοπονηριά του Έλληνα, είναι τα σκαλοπάτια που πατάνε οι θεοί για να επέμβουν, για να κάνουν τα πράγματα ακόμα χειρότερα, εννοείται. Έτσι, η Ιλιάδα είναι μια καλή μελέτη της ανθρώπινης ψυχολογίας.
Το θεολογικό μέρος
Η θεολογία της «Ιλιάδας» είναι διαφορετική από αυτή των Κλασσικών χρόνων, φανερώνοντας πως η αρχαία θρησκεία ακόμα διαμορφώνονταν. Κάθε άλλο από «προαιώνια» ήταν. Διαπιστώνουμε διαφορές ακόμα και μεταξύ Ιλιάδας και Οδύσσειας, που γράφτηκε –ή «διορθώθηκε» αργότερα, με σαφή στόχο να συμπληρωθούν οι «παραλείψεις» της αρχαιότερης Ιλιάδας.
Ο Διόνυσος, πχ, αναβαθμίστηκε, μετά τον Όμηρο. Ο θεός αναφέρεται, αλλά δεν παίζει κανένα ρόλο στην Ιλιάδα, αντίθετα με τους άλλους θεούς, ούτε εμφανίζεται να συμμετέχει στις συνελεύσεις τους όπου αποφασίζεται η μοίρα των αντιμαχομένων.[200]
Επίσης, ο Ποιητής αγνοεί τη λέξη «Μανία»,[201] που στην κλασσική περίοδο είχε πάρει ιερή σημασία, σχετική με το Διόνυσο, και είχε συνδεθεί με πολλές λατρείες. Γνωρίζει όμως τις Μαινάδες, χωρίς να τους αποδίδει οργιαστικό χαρακτήρα.
Ο Θεραπευτής θεός Παιήων που αναφέρει,[202] εξαφανίστηκε, (άφησε ως κατάλοιπο τη λέξη «Παιάν»[203] και το όνομά του έγινε επίθετο του Απόλλωνα και της Αθηνάς [204])
Ακόμη, κανείς δεν ρωτά το Μαντείο των Δελφών. Οι Έλληνες δεν απευθύνονται στο μεγαλύτερο Μαντείο της Ελλάδας, δεν γνωρίζουν καν το όνομα «Δελφοί»! Ακόμα και στην Βοιωτική Αυλίδα, χρησμούς δίνει ο Κάλχας. Η αναφορά του Ομήρου σε ένα ιερό του Απόλλωνα στην «Πυθώ» (Δελφοί), [205] δεν έχει, ακόμα, «πρακτικό» αντίκρυσμα -την αίτηση για χρησμό- άρα το Μαντείο δεν ήταν ακόμα αναγνωρισμένο. Ο Όμηρος θυμήθηκε πως οι Έλληνες έπρεπε να είχαν ρωτήσει τους Δελφούς πριν εκστρατεύσουν στην Τροία, στην… Οδύσσεια. Και πάλι, ο αναφερόμενος χρησμός σχετίζεται με ένα επεισόδιο που δεν αναφέρεται στην Ιλιάδα, τον καυγά Οδυσσέα και Αχιλλέα.[206] Και οι δυο αυτές αναφορές είναι σαφώς μεταγενέστερες του αρχικού έπους, άσκημα προσκολλημένες σε αυτό.
Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση το φίδι με το οποίο χρησμοδότησε ο Κάλχας[207] να ήταν ο φύλακας των Δελφών, ο Πύθων-Δελφύνη, οπότε οι Έλληνες πράγματι ρώτησαν τους Δελφούς, αλλά όταν ήταν ακόμα Μαντείο της Γης, και όχι του Απόλλωνα.
Το ίδιο συμβαίνει και με το Μαντείο της Δωδώνης. Ο Όμηρος το περιγράφει επαρκώς, πληρέστερα από ότι τους Δελφούς, αλλά και πάλι, κανείς Έλληνας δεν το ρωτάει… Υπάρχει η άποψη πως η Δωδώνη ήταν αρχικά στην Θεσσαλία, οπότε η αναφορά του Αχιλλέα στον «Δωδωναίο» Δία, σχετίζεται με την δικιά του, τοπική λατρεία. Αυτό δείχνει, πάνω απ’ όλα, πόσο πρόσφατη –μάλλον ανύπαρκτη ακόμα- ήταν η καθιέρωση της Ηπειρωτικής Δωδώνης ως του «πρώτου» και για πολύ καιρό «μοναδικού», κατά τον Ηρόδοτο, [208] Μαντείου στην Ελλάδα…
Ο θεός του Πανικού, ο Παν, απουσιάζει από ένα πολεμικό Έπος, όπου οι αντίπαλοι «πανικοβάλλονται» συνέχεια… Οι Αθηναίοι υιοθέτησαν τον θεό μετά τη μάχη του Μαραθώνα. (!!!) και αυτήν του Ασκληπιού μετά τον Λοιμό του Πελοποννησιακού πολέμου. Οι Αρκάδες την ιστορική εποχή λάτρευαν τον Πάνα ενωμένο με το Δία, ως «Διοπάνα» και όμως ο Όμηρος το αγνοεί, και τους παρουσιάζει να λατρεύουν τον τάφο του Ήρωα Αίπυτου. [209]
Στα Ομηρικά Έπη, η Αθηνά δεν αναφέρεται ως παρθένος. Βέβαια, το επίθετο «Παλλάς» (συγγενές των «παλλακίς» και «παλληκάρι») μπορεί να σημαίνει «νεαρή», άρα «παρθένος» κατά τεκμήριο (εμένα μου λες)… Η πρώτη ξεκάθαρη ανάλογη μνεία γίνεται στους «Ομηρικούς» ύμνους, που είναι μεταγενέστεροι.[210] Σε ένα Μύθο, η Αθηνά είναι μητέρα του… Απόλλωνα! [211]
Ο Ποιητής δεν γνωρίζει τον θεό Πρίαπο.[212]
Δεν αναφέρεται, επίσης, στην τόσο χαρακτηριστική, οργιαστική λατρεία της «Μητέρας των θεών», της φρυγικής Κυβέλης, που όφειλε να λατρεύονταν στην Τροία, όπως λατρεύτηκε αμέσως μετά από τους Έλληνες αποίκους στην Μικρά Ασία. Η λατρεία μεταφέρθηκε αργότερα (και ανώμαλα) στην κυρίως Ελλάδα, και πάντα θεωρούνταν ξένη και αήθης. Ας σημειωθεί πως η καθαρά ανατολική αυτή θεότητα, αποκαλούνταν «Ιδαία», από το βουνό της Τροίας, την Ίδη. Η έλλειψη αναφοράς σε αυτήν, αποδείχνει το πόσο αργά εισάχθηκε η λατρεία της, αλλά και την ανώμαλη υιοθέτηση της λατρείας όλων των Ολύμπιων, μια που πρώτα έγιναν γνωστοί αυτοί, και... αιώνες μετά, η... μητέρα τους!
Ο Όμηρος αγνοεί, επίσης, τον Ορφέα, που υποτίθεται πως έθεσε τις βάσεις των τελετών και των Μυστηρίων! Οι Ορφικοί πίστευαν στη μετεμψύχωση, αλλά για τον Όμηρο, οι νεκροί ζουν στον Κάτω Κόσμο, τον Άδη, σαν σκιές του εαυτού τους, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις σαν αυτή του Μενελάου, που πήγε στα Ηλύσια Πεδία, ως «γαμπρός του Δία».[213] Η λατρεία των νεκρών είχε μεγάλη διάδοση, ως το τέλος της αρχαιότητας, και θα είχε ελάχιστο νόημα αν η Μετεμψύχωση ήταν γνωστή από παλιά. Αυτή η θεωρία είχε εισαχθεί πρόσφατα από την Ινδία μέσω Φοινίκης. Ο πρώτος που μίλησε γι αυτήν ήταν ο Φοίνικας Σύρος, γιος του Αγήνορα ή του Απόλλωνα, [214] η ο Θαλής ο Μιλήσιος, Φοινικικής καταγωγής, που «πρώτος την ψυχήν είπεν αθάνατον», εννοώντας την Μετεμψύχωση.[215] Και ο Πυθαγόρας, άλλος πιστός της, ήταν επίσης Τύριος, σύμφωνα με μια παραλλαγή.[216]
Στον Ησίοδο και τον Όμηρο δεν έχουμε τον παραμικρό υπαινιγμό για την ύπαρξη των δήθεν «πανάρχαιων» κρυφών τελετών της «αρχαίας» μας θρησκείας, των Μυστηρίων… (Ελευσίνας, Σαμοθράκης, κλπ.)
Ο Ηρακλής θεοποιήθηκε μετά θάνατον. Οι θεοί τον ανέβασαν στον Όλυμπο. Μάλλον μετά από αρκετούς αιώνες… «…λοιπόν, τον Ηρακλή, και ο ίδιος ο Όμηρος σα θνητό άνθρωπο τον ξέρει…»[217]Και πάλι, τα πράγματα διορθώνονται κάπως στην Οδύσσεια: «αυτος δε μετ’ αθανάτοισι θεοίσι τέρπεται»[218]
Ο Ποιητής αγνοεί επίσης την θεοποίηση των Διοσκούρων, που τους παρουσιάζει σα νεκρούς, θαμένους στη γη, μάλιστα προ πολλού.[219] Στην Οδύσσεια, όμως, αναφέρει τον «σωστό» Μύθο. Δεν εντάσσονται όμως στην πλοκή της Ιλιάδας, όπου θα ανήκαν, σαν αδελφοί της Ελένης και… θεοί.[220] «Μόνο ο Κάστορας και ο Πολυδεύκης δεν πήγαν» (στην Τροία) «αν και αυτοί ήταν οι κατ’ εξοχήν προσβεβλημένοι» (από την αρπαγή της αδελφής τους) «και ο Όμηρος, προσπαθώντας να καλύψει αυτήν την αδιαφορία, παρουσιάζει την Ελένη να απορεί...» [221] Εκεί ήταν… πεθαμένοι.
Δεν μνημονεύει πουθενά και τη θεά Εστία, ενώ γνωρίζει τη λέξη και τις μεταφορικές της έννοιες.
Τον Έρωτα, την συνδετική δύναμη της Δημιουργίας κατά τον Ησίοδο, (...) ο Όμηρος δεν τον γνωρίζει… Ουσιαστικά, ο Έρωτας ήταν θεός των ομοφυλόφιλων, γι’ αυτό λατρεύονταν στο στρατό και τα γυμναστήρια. Μνεία αυτής της ερωτικής τάσης δεν υπάρχει στον Όμηρο. Έτσι, δεν μπορεί να υπάρχει και θεός της…
Το μετέπειτα αποκαλούμενο ζεύγος εραστών Αχιλλέας – Πάτροκλος, εμφανίζονται να κοιμούνται με γυναίκες στην Ιλιάδα.[222]
Στην Αθήνα, ο πρώτος που του έστησε βωμό ήταν ένας νεαρός, ο (-το) Χάρμον, στα χρόνια του Πεισίστρατου.[223] Φαίνεται όμως πως υπήρχε αρχαιότερη λατρεία του στην Βοιωτία.
Ο Όμηρος αγνοεί τους Ολυμπιακούς αγώνες, καθώς και τα Νέμεα, Πύθια, Ίσθμια... Όμως, η Μυθολογία λέει πως αυτοί οι αγώνες ιδρύθηκαν πριν τον Τρωικό πόλεμο... Αντίθετα, είναι οι περιγραφές αγώνων στον Όμηρο που φαίνεται να είναι η βάση της οργάνωσης των παραπάνω αθλητικών διοργανώσεων, που όπως φαίνεται, συνδέθηκαν με το Δωδεκάθεο πολύ μετά την έναρξή τους.
Αφήνω το καλύτερο για το τέλος. Ο Όμηρος επιμένει να αποκαλεί τον Δία «Κρονίδη», γιο του Κρόνου. Πρόκειται για υποτίμηση του «πατέρα ανδρών και θεών», αλλά ο στόχος του Ομήρου είναι άλλος: Χρησιμοποιεί το πατρώνυμο, που τόσο μοιάζει με το «Κρόνος», για να υπαινιχθεί πως ο θεός στον οποίο απευθύνονται στην πραγματικότητα οι Έλληνες δεν είναι ο Δίας, αλλά ο παλιός θεός, ο Κρόνος!
Είναι φανερό πως όλα αυτά διαμορφώθηκαν πολύ μετά, στους ιστορικούς χρόνους. Τα Ομηρικά έπη, που πάντα αδράχνουν την ευκαιρία να ασχοληθούν με κάθε ετερόκλητο θέμα, δεν μπορούν να δικαιολογηθούν για την έλλειψη κάθε αναφοράς σε τόσο σημαντικές θεότητες. Άρα, αυτές δεν ήταν γνωστές την εποχή του Ομήρου. (8ος αι π. Χ., ενώ άλλοι τον ανεβάζουν μέχρι και τον 10ο)
Είναι λοιπόν επίδειξη άγνοιας και παραλογισμού να θεωρούμε την θρησκεία των Ολύμπιων πανάρχαια.
Το εθνικό μέρος
Ο Όμηρος δεν αγνοεί μόνο θρησκευτικά αλλά και εθνικά θέματα:
Η καταγωγή κάθε Έλληνα, η φυλετική του προέλευση, ήταν σημαντικός παράγων, που καθόριζε την εσωτερική και εξωτερική πολιτική κάθε Πόλης – Κράτους. Το Θείο στην αρχαία Ελλάδα, εκτός από αρωγός και κριτής, ήταν και πρόγονος. Η καταγωγή συνδέονταν άμεσα με την θρησκεία, μια που κάθε φυλή ή πόλη είχε θεούς και θεοποιημένους Ήρωες για Γενάρχες. Όταν άλλαξε η θρησκεία, με την εισαγωγή του Δωδεκάθεου, αυτές οι Γενεαλογίες μπερδεύτηκαν ανεπανόρθωτα. Είναι προφανές τόσο στα Ομηρικά έπη, όσο και στις γενεαλογίες των Αθηναίων, που γνωρίζουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια.
Ενώ ο Όμηρος γνωρίζει τα ονόματα, (Αχαιοί, Δωριείς Αιολείς και Ίωνες, που ήταν απόγονοι του Δευκαλίωνα και του Έλληνα) αγνοεί την διάκριση των Ελλήνων σε αυτές τις φυλές που υποτίθεται πως προϋπήρχε των Τρωικών… Ο μόνος διαχωρισμός που κάνει, είναι κατά περιοχή και πόλη. (Οι Ολύμπιοι δεν είχαν ακόμη βαφτιστεί γενάρχες αυτών των φυλών) Φυσικά, δεν γνωρίζει ούτε τον όρο «Έλληνας» παρά σαν ορισμό μιας θεσσαλικής φυλής. Ο όρος «Πανέλληνες» που χρησιμοποιεί ελάχιστα, θεωρείται ως μεταγενέστερη προσθήκη από όλους. Υποτίθεται πως το αρχαιότερο όνομα της Ελληνικής φυλής ήταν Γραικοί. Και αυτή η τάχα «πανάρχαια» εθνική ονομασία αγνοείται από τον Όμηρο!
Ονομάζει τους Έλληνες αδιακρίτως Αχαιούς, Δαναούς ή Αργείους, ονόματα που στη συνέχεια συνδέθηκαν Μυθολογικά με την Πελοπόννησο, ενώ είναι προφανές πως εννοεί όλους τους Έλληνες. Επιπλέον, το Αχαιοί δεν είναι σε καμιά περίπτωση ισότιμο με το Δαναοί, σύμφωνα με τους Μύθους. Οι πρώτοι κατάγονται από τον Δευκαλίωνα, (δημιουργήθηκαν μετά τον Κατακλυσμό) ενώ οι δεύτεροι είναι προγενέστεροι, απόγονοι του Ίναχου, αλλά και… Αιγύπτιοι. Πολλές φυλές πίστευαν πως κατάγονταν από «αυτόχθονες» ή γιους θεών που δεν είχαν σχέση με την οικογένεια του Μυθικού Έλληνα. (Κέκρωψ, Μίνως, Λέλεξ, Πελασγός, Αιακός, κ.ά.) Αν ο Όμηρος γνώριζε τους Μύθους των απογόνων του Έλληνα, δεν θα χρησιμοποιούσε τους όρους τόσο ελεύθερα.
Θεωρητικά όμως, αφού ο Έλληνας ήταν απόγονος του Δευκαλίωνα, του Ελληνικού «Νώε», και από αυτόν κατάγονταν οι τέσσερις Ελληνικές φυλές, ο Όμηρος έπρεπε να χρησιμοποιεί ευρύτατα και σαφέστερα τους όρους. Συνεπώς, ο Μύθος καθιερώθηκε μετέπειτα. Η εύκολη και ανώδυνη ερμηνεία είναι πως οι τοπικές παραδόσεις δεν είχαν ακόμη ενοποιηθεί, αλλά, δυστυχώς, η παρουσία στην οικογένεια του Δευκαλίωνα του Αέθλιου και του Αμφικτίονα, ιδρυτών τάχα των Αγώνων (Ολυμπιακοί, Πύθια, Ίσθμια, Νέμεια, κλπ.) και των Αμφικτιονιών, θεσμών Πανελλήνιων, που όμως ο Όμηρος επίσης αγνοεί, φανερώνει την συμβολική ρίζα του Μύθου, που είναι κατασκευασμένος πρωθύστερα, χάριν της εθνικής ενότητας, χωρίς ιστορική βάση. Οι θεσμοί αυτοί, που δήθεν ιδρύθηκαν Μυθολογικά πριν τον Τρωικό πόλεμο, είναι συνεπώς κατά πολύ μεταγενέστεροι…
Αποδείχνουμε έτσι πως το ίδιο το όνομά μας, «Έλληνες» είναι επίσης πλαστό και πρωθύστερο! Άλλωστε, κατά το μεγαλύτερο μέρος της Ιστορίας μας, Αρχαίας και Νέας, δεν χρησιμοποιήσαμε αυτό το «τιμημένο» όνομα, για το οποίο κόπτονται ορισμένοι.
Το Εθνικό μας έπος το… αγνοεί, (!!!) αλλά μας φταίει η… Εκκλησία που δεν το υιοθέτησε, μιμούμενη τον… Όμηρο!
Συνεπώς, το εθνικό μας Έπος, όχι μόνο μιλά υβριστικά για τους θεούς, (όσους από αυτούς… γνωρίζει, δηλαδή) αλλά αγνοεί βασικά εθνικά ζητήματα, όπως το… όνομα και οι φυλές των Ελλήνων… Βρισκόμαστε στα 800 πΧ, θέλετε στα 1000; «Μόλις χτές!
Ένα απόσπασμα της «Οδύσσειας» φαίνεται να ανήκει σε άλλο κόσμο από αυτόν του υπόλοιπου Έπους, αντιφάσκοντας με τα λατρευτικά έθιμα που περιγράφονται αλλού: Όταν οι Έλληνες ετοιμάζονταν να αποχωρήσουν από την Τροία νικητές, ο στρατός διασπάστηκε, γιατί άλλοι ήθελαν να θυσιάσουν στην Αθηνά και άλλοι όχι! Δεν πρόκειται για τοπικό έθιμο που δεν ακολουθούσαν όλοι. Διχόνοια ξέσπασε ακόμα και στα δυο αδέλφια, το Μενέλαο και τον Αγαμέμνονα. Ο Οδυσσέας, ο αγαπημένος της Ήρωας σε άλλες αφηγήσεις, είναι ανάμεσα σε αυτούς που αρνούνται να της θυσιάσουν!…[224]
Προφανώς δεν πίστευαν (ακόμη) όλοι στην Παλλάδα… Η λατρεία της θεάς πρέπει να υιοθετήθηκε –όχι από όλους- κατά την πολιορκία… Ο Παυσανίας δίνει ανάλογες πληροφορίες για την εισαγωγή της λατρείας του Ερμή και του Κάρνειου Απόλλωνα από την Φρυγία και την Τροία αντίστοιχα…
Αθηναϊκές γενεαλογίες
Αν και Μικρασιάτης, ο ποιητής δεν μιλά για Ίωνες, παρά σπανιότατα… Γνωρίζει τον Μυθικό βασιλιά Ερεχθέα, που λέει πως οι Αθηναίοι εξευμένιζαν με θυσίες, αλλά αγνοεί τον υποτιθέμενο προκάτοχό του Κέκροπα, που θα έπρεπε να έχει μεγαλύτερη φήμη, ως ιδρυτής της Αθήνας. Η Αθήνα για τον Όμηρο, είναι «Δήμος Ερεχθήος» [225]και όχι «Δήμος Κέκροπος»… (Ο Κέκροπας φαίνεται πως ήρθε αργότερα, από την Αίγυπτο,[226] παρά όσα έλεγαν μετά οι Αθηναίοι)
Οι αλλαγές στα ονόματα των φυλών της Αττικής, μαρτυρούν τις ανατροπές. Κραναΐς, Ατθίς, Μεσογαία και Διακρίς, άλλαξαν σε Διάς, Αθηναΐς, Ποσειδωνία και Ηφαιστιάς, όταν υιοθετήθηκε η λατρεία του Δωδεκάθεου. Όταν αργότερα δημιουργήθηκε ο Μύθος του Δευκαλίωνα, πήραν τα ονόματα των γιων του απογόνου του, Ήρωα Ίωνα: Όπλητες, Αργαδείς, Αιγικορείς και Γελέοντες.[227] Αργότερα, πρόσθεσαν πως ο γενάρχης των Ιώνων, ο Ίων, τάχα κατάγονταν από τον νεοφερμένο θεό Απόλλωνα. (Ο αρχαιότερος Μύθος έλεγε πως ο Ίων ήταν γιος του Ξούθου, απόγονος του Έλληνα, όχι του Εβραίου Απαλιούνας…
Αν οι Μύθοι και ο θεός ήταν πράγματι «αρχαίοι», οι αλλαγές των ονομάτων έπρεπε να είχαν αντίστροφη πορεία… Ο Μύθος του Έλληνα και των γιων του Ίωνα ήταν τόσο πρόσφατος και η αμφισβήτηση του Φοίβου ως γενάρχη τόσο ισχυρή, που οι Αθηναίοι έπρεπε να αποδείξουν την πίστη τους στο «Πατρώο Απόλλωνα» με μάρτυρες! [228] Έτσι, χρονολογούμε αυτόν τον μύθο στις αρχές τις καταγραμμένης ιστορίας! Ακόμη, βλέπουμε ζωντανά τον τρόπο που επιβλήθηκε στους Έλληνες η «προαιώνια» και «πάτρια» θρησκεία μας.)
ΤΟ ΗΘΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΔΩΔΕΚΑΘΕΟΥ
αν κρατή, άρχειν
Άλλη ένδειξη της αντικατάστασης της παλιάς θρησκείας, είναι η έλλειψη «Κακού και Καλού» στην θρησκεία των Ολυμπίων. Τιτάνες και Γίγαντες, οι παλιοί θεοί που ανατράπηκαν, γεννούσαν σεβασμό στους προγόνους μας, συχνά μεγαλύτερο από αυτόν που είχαν στους Ολύμπιους. Μην ξεχνάμε τον Εσταυρωμένο Προμηθέα που αμάρτησε γιατί βοήθησε το ανθρώπινο γένος, και τον βασάνισαν η Βία και το (νέο) Κράτος, μαζί με τον Αητό του Δία. Η Ιλιάδα παρουσιάζει τους Ήρωες να μάχονται εναντίον θεών. Ο Ηρόδοτος πίστευε πως οι θεοί ζηλεύουν τους ευτυχισμένους ανθρώπους. Ανάλογες δοξασίες βρίσκουμε στην Τραγωδία, αλλά και στους Μύθους.
Είναι μέσω του Δωδεκάθεου που δρα και κυριαρχεί το Κακό. Οι σχετικοί Μύθοι παρουσιάζουν τους Ολύμπιους απάνθρωπους, εκδικητικούς, βιαστές, απαγωγείς, δολοφόνους, κλπ., όχι γιατί είναι εικόνα της ανθρώπινης φύσης, όπως λέγεται, αλλά γιατί είναι ανατροπείς της παλιάς Θρησκευτικής Τάξης, και όχι φορείς ισορροπίας και αρμονίας. Η εξήγηση ότι οι Έλληνες έπλασαν τους θεούς τους κακότροπους και εκδικητικούς σαν αντανάκλαση του… εαυτού τους, εκτός από ότι είναι υβριστική και ανθελληνική,[229] είναι και παράλογη.
Οι θεοί πλάθονται σαν πρότυπα, όχι κακέκτυπα. Γιατί στην Ελλάδα συνέβη το αντίθετο; Οι σοφοί ωρύονταν πως οι Μύθοι δεν συνάδουν με την έννοια της Θεότητας. π.χ., «Ει οι θεοί εισί κακοί ουκ εισί θεοί».[230] Ωραία αφορμή για φιλοσοφία, αλλά αυτό που αντικατοπτρίζεται στους Μύθους που δείχνουν τους θεούς κακούς, είναι η δυσπιστία των Ελλήνων στη νέα θρησκεία τους, και συχνά η αντίθεση σ’ αυτή.
Ιδού τα ηθικά μηνύματα της νέας θρησκείας:
Μιλά ο Φιλόστρατος: «Οι πιο σοφοί ποιητές σας [231] δεν σας επιτρέπουν όσο και να θέλετε, να γίνετε δίκαιοι και τίμιοι.»[απευθύνεται στους Έλληνες] «Τον Μίνωα, που ξεπερνούσε όλους σε σκληρότητα, και με τα πλοία του υποδούλωνε όλους τους παράλιους και τους νησιώτες, τον τίμησαν κάνοντάς τον κριτή των ψυχών στον Άδη, δίνοντας του το σκήπτρο της δικαιοσύνης, ενώ τον Τάνταλο, που ήταν ενάρετος, και πρόσφερε στους φίλους του την αθανασία που του παραχώρησαν οι θεοί, του κόψανε το φαί και το πιοτό, και άλλοι του φορτώνουν και πέτρες, προσβάλλοντας με τρομερό τρόπο τον καλό και θεϊκό αυτόν άντρα…»[232]
Μιλά ο Θουκυδίδης: Όταν οι Μήλιοι επικαλέστηκαν το θεϊκό δίκαιο απέναντι στην απρόκλητη και άδικη (πειρατική) επίθεση των Αθηναίων, αυτοί τους απάντησαν: «Δεν κάνουμε κάτι διαφορετικό από όσα οι άνθρωποι καθιέρωσαν να πιστεύουν για το θείο. Από τη δική τους σκέψη παίρνουμε δικαίωμα και ενεργούμε. Γιατί, πιστεύουμε για τους θεούς, και είμαστε σίγουροι για τους ανθρώπους, πως σε κάθε περίπτωση, και από φυσικό νόμο, δικαιούνται, όταν έχουν την δύναμη, τότε και να επιβάλλουν την εξουσία τους». (ού αν κρατή, άρχειν)[233]
Μιλά ο Λουκιανός: «Όταν ήμουν παιδί, άκουγα από τον Όμηρο και τον Ησίοδο πολέμους και ανατροπές, όχι μόνο μεταξύ ημιθέων, αλλά ακόμα και μεταξύ των θεών, επιπλέον και για μοιχείες που έκαναν, βίες, αρπαγές, δίκες, εκδιωγμούς πατεράδων, γάμους μεταξύ αδελφών. Όλα τούτα πίστευα πως είναι καλά, και με ζήλο τα ακολουθούσα. Μετά, όταν άρχισα να θεωρούμαι ενήλικος, άκουγα πάλι τους νόμους να διατάζουν τα αντίθετα από όσα οι ποιητές, και να απαγορεύουν τη μοιχεία, την εξέγερση και την κλοπή…».[234]
Ο Όμηρος στην Ιλιάδα παρουσιάζει τον Δία ως κοινό απατεώνα, που εξαπατά τον Αγαμέμνονα [Ιλ Β 1-71] και στη συνέχεια προστάζει την Αθηνά να ενεργήσει έτσι ώστε να σπάσει η συνθήκη μεταξύ Ελλήνων και Τρώων, παρ’ όλο που έχει δεθεί με Ιερούς Όρκους, για τους οποίους ο Δίας αδιαφορεί. [Ιλ Δ 70] Αναφερόμαστε λεπτομερέστερα αλλού.
Ποιος μπορεί να ζει με αυτά τα ηθικά διδάγματα; Όλος ο Δυτικός κόσμος σήμερα!!!
Είναι πραγματικό θαύμα ότι οι Έλληνες, με τέτοιου είδους πνευματική καθοδήγηση, κατάφεραν να ανακτήσουν το χαμένο κύρος τους. Η σύντομη δόξα τους δεν κατόρθωσε όμως να ολοκληρωθεί στη μορφή ενός ισχυρού, ενιαίου κράτους. Τα αρχαία κράτη βασίζονταν στην επίσημη θρησκεία τους. Ήταν κριτήριο νομιμοφροσύνης και καθαγιασμός της εξουσίας. Η πολιτική ηγεσία δεν χωρίζονταν από την θρησκευτική. Αρχιερέας ήταν ο πολιτικός ηγέτης. Ο θεοποιημένος «Δήμος» [235] η «Τύχη της Πόλης» ο «Αγαθός Δαίμων της Πόλης», οι «Επώνυμοι Ήρωες» και οι «Πατρώοι θεοί», από τους οποίους κατάγονταν μυθολογικά οι πολίτες, και τελικά ο θεοποιημένος Αυτοκράτωρ ή βασιλεύς, ταυτίζονταν με το κράτος.[236] Η θρησκεία είχε άμεση επιρροή και ευθύνη για την πολιτική κατάσταση. Το αρχαίο κράτος αντιμετώπιζε εχθρικά κάθε νέα λατρεία, γιατί φοβόταν πως θα το κλόνιζε. Με την σταδιακή υιοθέτηση τόσων ξένων θεών, και τις αντιφάσεις της παλιάς θρησκείας, η πολιτική και εθνική κατάρρευση ήταν αναπόφευκτη. Το βλέπουμε και στους Μύθους, όπου συνεχώς ανατρέπονται από τους Ολύμπιους «αμαρτωλοί» βασιλείς - Ήρωες. (δες κεφ. «Η σύγκρουση με τους Ήρωες»)
ΟΛΑ ΗΤΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Εξηγήσαμε τους λόγους που υποχρέωσαν τον Ελληνισμό να υιοθετήσει ξένους θεούς, μετά την κατάρρευση του Κρητομυκηναϊκού πολιτισμού. Αρχικά, η ξένη καταγωγή των θεών ήταν καύχημα. Σιγά – σιγά, βαφτίστηκαν «Ελληνικοί». Δημιουργήθηκαν αντίστροφοι Μύθοι, πως οι Έλληνες διέδωσαν τη λατρεία των θεών τους στην Αίγυπτο, και στον πλανήτη γενικότερα. Κάθε τέτοιος Μύθος μπορεί να αποδειχτεί πλαστός από τις λεπτομέρειες της αφήγησης και τις αντιφάσεις του.
Για να καταλάβουμε την αξία και το «βάθος» τους, ο Απολλώνιος ο Ρόδιος από τη μια μας λέει πως Κόλχοι και Έλληνες είναι συγγενείς, και αλλού, ότι οι Κόλχοι είναι Αιγύπτιοι που εγκαταστάθηκαν εκεί πριν την δημιουργία της φυλής των Ελλήνων από τον Δευκαλίωνα! Δεν πρόκειται για αντίφαση, γιατί Έλληνες και Κόλχοι είναι «θεών γένος», άρα συγγενείς![237] Οι Μύθοι για δήθεν εκστρατείες του Διονύσου και του Ηρακλή στην Ινδία δημιουργήθηκαν μετά τις κατακτήσεις του Αλεξάνδρου.
Ο Μύθος για τις διηπειρωτικές εκστρατείες του Διονύσου, εκτός από το χάϊδεμα της φιλαυτίας των Ελλήνων, συμβόλιζε και την τάση του αμπελιού –της κληματαριάς- να επεκτείνεται. Ο Σκύθης Ανάχαρσις έλεγε πως «αν οι Έλληνες δεν κλάδευαν το αμπέλι κάθε χρόνο, θα είχε ήδη φτάσει στην Σκυθία».[238] Ο Φιλόστρατος μαρτυρά πως υπήρχε λατρεία του δωδεκάθεου και γνώση του Ελληνικού πολιτισμού στα βάθη της Ινδίας, σαν αποτέλεσμα πανάρχαιων επαφών, αλλά «ξεχνά» να αναφέρει πως εκεί δρούσε και επεκτείνονταν το Ελληνο-βακτριανο-ινδικό βασίλειο των διαδόχων του Μ. Αλεξάνδρου, οπότε όσα μνημονεύει ήταν πρόσφατα.
Αν οι αρχικοί Μύθοι έλεγαν πως όλα είναι Ελληνικά, η αντίθετη άποψη δεν είχε λόγο ύπαρξης. Αν αυτό ήταν αλήθεια, τότε γιατί τόσοι αρχαίοι συγγραφείς ισχυρίζονται το αντίθετο; Να αμφισβητήσουμε τις αγαθές προθέσεις όσων την υποστήριζαν; Ήταν πράκτορες ξένων δυνάμεων; Όταν η ποινή για θέματα «ασέβειας» έφτανε μέχρι και την θανάτωση,[239] οι οπαδοί της ξένης προέλευσης των θεών θα είχαν εκτελεστεί, και τα βιβλία τους (τα οποία, μάλιστα συνηθίζονταν να απαγγέλλονται-διαβάζονται δημόσια) θα είχαν καεί,[240] αν αυτά που έγραφαν δεν ήταν κοινή, αδιάψευστη γνώση… Ας ακούσουμε τον Παπαρρηγόπουλο: «η φιλοτιμία των εθνικών τούτων αοιδών και λογογράφων ήθελεν άραγε (να) αποδώσει εις ξένον (τον Φρύγα Πέλοπα) τηλικαύτην (τέτοια) τιμήν εάν μην κατηναγκάζετο υπό της κοινής συνειδήσεως;»[241]
Η επίγνωση της ξένης καταγωγής των θεών οδήγησε στη δημιουργία αντίθετων Μύθων, για να κολακευθούν -ή να παρηγορηθούν- οι Έλληνες, ειδικά από την στιγμή που άρχισαν να αποκαλούν τους πάντες «βαρβάρους», πράγμα που δεν ίσχυε ανέκαθεν. Ο όρος χρησιμοποιείται μόνο μια φορά στην Ιλιάδα («Καρών ηγήσατο βαρβαροφώνων») ενώ οι Έλληνες στην Τροία μάχονται κατά πολλών «πολύκλητων» φυλών με «άλλη δ’ άλλων γλώσσα», που είναι πάνω από το 90% του αντίπαλου στρατού.[242] Ο Θουκυδίδης λέει πως ο Όμηρος δεν αποκαλεί τους Τρώες «βαρβάρους», γιατί «οι Έλληνες δεν είχαν ακόμη ξεχωρίσει από τον υπόλοιπο κόσμο κι ονομαστεί μ’ ένα κοινό αντίθετο όνομα» [243]
Όταν έγινε αυτό, έπρεπε να υποστηριχθεί και να «αποδειχτεί» Μυθολογικά. Ήμασταν πλέον η κυρίαρχη φυλή, ανέκαθεν ήμασταν, και «το λέει» (κατόπιν εορτής) και η Μυθολογία μας… «Πολλά εσείς οι Γραικοί τα κάνετε δικά σας, είτε λέγοντας πως τα ονομάσατε πρώτοι, ή τα βρήκατε πρώτοι»[244] Το ότι τα πάντα είναι Ελληνικά,
πρώτον, αντίφασκε με τους… Μύθους,
δεύτερον αντίφασκε με τον χαρακτηρισμό «βάρβαροι» που απευθύνονταν σε όλους τους… πατριώτες μας της Ασίας, Ευρώπης και Αφρικής καθώς και της… Αμερικής και της… Σελήνης, και,
τρίτον, μας οδήγησε στο να υποταχθούμε στους Ρωμαίους (και σε κάθε άλλο κατακτητή), γιατί και αυτοί Έλληνες ήταν, δεν πειράζει, ενωνόμαστε με τα αδέλφια μας. Αρκεί να μην ήταν… Μακεδόνες, βέβαια!
Ο υπερβολικός εθνικισμός κατάργησε την έννοια του… πατριωτισμού και της Ελληνικής ιδιαιτερότητας! Ήταν μια ηλίθια, αντιφατική και αντεθνική μεταστροφή, (αυτός είναι ο ορισμός κάθε εθνικισμού) που έγινε με στόχο να κολακεύσει τους Έλληνες, που όσο εξαπλώνονταν συνειδητοποιούσαν πως οι «Βάρβαροι» ήταν συχνά πιο έξυπνοι, πιο εξελιγμένοι, πιο σοφοί, και πιο δυνατοί από αυτούς. Άσε που οι περισσότεροι τους έριχναν και κανένα κεφάλι σε μπόι… Οι εσωτερικές αντιφάσεις του «Πανελληνισμού» όπως κάθε άλλης ρατσιστικής θεωρίας, είναι τεράστιες.
Ας μη τα ισοπεδώνουμε όλα. Η επίσημη θρησκεία της αρχαίας Ελλάδας αφορούσε μια ελάχιστη μειοψηφία του πληθυσμού, τους «πολίτες», δηλαδή την άρχουσα τάξη του. Όλη μας η μελέτη αναγκαστικά θα επικεντρωθεί στα θρησκευτικά ήθη μιας τάξης που θα έπρεπε να μας είναι αδιάφορη, μια που ο λαός διαμορφώνει τελικά μια θρησκεία. Στην αρχαία Ελλάδα, όμως, λαός με τη σημερινή έννοια δεν υπήρχε. Στη θέση του υπήρχαν οι δούλοι, εικοσαπλάσιοι από τους ελεύθερους, για τους οποίους αγνοούμε σχεδόν τα πάντα. Αυτοί δεν ήταν καν ενιαίο σύνολο, μια που πολλοί από αυτούς ήταν ξένοι… Και όμως, πολλά Μυκηναϊκά στοιχεία επέζησαν. Θα συναντήσουμε μερικά στην πορεία της έρευνας. Αυτά είναι τα μόνα που με ενδιαφέρουν, γιατί σύντομα θα καταλάβετε –αν δεν το έχετε ήδη- πως τίποτα δεν έχει ουσιαστικά αλλάξει σήμερα από την Κλασσική περίοδο, χάρη στον Ιουδαίο Απόλλωνα - Ηλία.
Με αυτά τα στοιχεία, που θα αποδειχτούν πλήρως στη συνέχεια, μπορούμε να κάνουμε την εξής «υπόθεση»:
Φαίνεται πως οι Έλληνες άρχισαν να λατρεύουν τον Απόλλωνα - Απαλιούνας πολιορκώντας την Τροία, αποδίδοντας τις αποτυχίες τους στη δράση αυτού του ασιατικού θεού, προστάτη των αντιπάλων τους. Έτσι, προσπαθώντας να τον εξευμενίσουν, τον υιοθέτησαν. (μεταξύ 2000 – 1200 π.Χ.) Παρέμενε όμως ένας δευτερεύων θεός, μέχρι την πτώση των Μυκηνών και την μετέπειτα πλήρη ταύτιση των Ελλήνων αποίκων με αυτόν, μόλις εγκαταστάθηκαν στην Μικρά Ασία. Η ολοκληρωμένη παρουσία του Απόλλωνα στην πατρίδα μας και η ένταξή του στο Δωδεκάθεο πρέπει να έγινε γύρω στα 800 - 700 πΧ. Δεν υπάρχει ναός, άγαλμα ή παράσταση του θεού παλιότερο από αυτή την εποχή… Στα ίδια χρονικά πλαίσια τοποθετείται και η ίδρυση του Μαντείου των Δελφών.
[1] Περίανδρος, κατά τον Κλήμη Αλεξανδρείας, «Στρωματείς», Α΄, XIV, σελ. 258.
[2] Ηρόδοτος, Ευτέρπη, 50. Ο ιστορικός πιστεύει πως οι θεοί ήρθαν από την Αίγυπτο. Με τη λογική αυτή, βγάζει Ελληνικούς τους θαλασσινούς θεούς που οι Αιγύπτιοι αγνοούσαν. Οι θεοί του Ολύμπου μπορεί να ήταν αιγυπτιακής προέλευσης, αλλά μας ήρθαν μέσω Φοινίκης. Έτσι παρεισέφρυσαν και οι θαλασσινοί θεοί. Δυστυχώς, «Σιδών» στα Φοινικικά σημαίνει «ψάρι». «Καβέρ» στα Φοινικά σημαίνει «μέγας». Οι Κάβειροι, που τους έλεγαν «μεγάλους θεούς», ταυτίζονταν με τους Διόσκουρους.
[3] Σύμφωνα με τους Ορφικούς. Ευσέβιος Καισαρείας, Ευαγγελική προπαρασκευή, Γ΄, β΄, σελ 81, Διόδωρος Σικελιώτης, Γ΄, 62, Α΄, 12, κλπ.
[4]. Μόνο ένας τυφλός δεν βλέπει τη σχέση αυτής της πανάρχαιας θρησκείας με το Χριστιανισμό Η «νέα» θρησκεία των Χριστιανών είναι, συνεπώς, αρχαιότερη από το δωδεκάθεο, και έχει ρίζες που ακουμπάνε στην αρχέγονη εποχή της ανθρωπότητας. Φυσικά, η διαπίστωση αντιφάσκει με όσα ισχυρίζονται οι ίδιοι οι… Χριστιανοί, που θεωρούν την πίστη τους θεόπνευστη, που εμφανίστηκε μόλις εκεί γύρω στα 30 μΧ. Αν είναι έτσι, όμως, είναι αδύνατο να μην υπήρχαν σπέρματά της πριν τον Χριστό, και να περιορίζονταν μόνο σε έναν, «εκλεκτό» λαό. Παλαιά Διαθήκη, Δευτερονόμιον, ΛΒ, 8: «ότε διεμέριζεν ο Κύριος τα έθνη, ως διέσπειρεν υιούς Αδάμ, έστησεν όρια εθνών κατά αριθμόν αγγέλων Θεού.» (περίληψη-ερμηνεία: κάθε έθνος έχει και έναν αριθμό αγγέλων) Και ο μέγας Πατέρας της Εκκλησίας Κλήμης Αλεξανδρείας (Β αι μΧ): «όπως ο Θεός έδωσε τους προφήτες στους Ιουδαίους γιατί ήθελε να τους σώσει, έτσι και στους Έλληνες φανέρωσε τους πιο κατάλληλους προφήτες γι’ αυτούς, με την ίδια γλώσσα, και σαν τέτοιοι, δέχτηκαν την ευεργεσία του Θεού». .Στρωματείς V-VI σελ 193. Τώρα που ηρέμησαν οι Χριστιανοί, ας γυρίσουμε στο θέμα μας.
[5] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Δελφοί»: «η υπό του Απόλλωνος εισαχθείσα λατρεία εις τους Δελφούς /…/δεν είναι η πρώτη και αρχική, αλλά η νεωτέρα, δηλούσα ότι /…/ήλθον επήλυδες, εις ειρηνικάς συμφωνίας μετά των εντοπίων προελθόντες και επικρατήσαντες…» Και λήμματα «Αιγαίον, πολιτισμός» «Ζεύς», κλπ.
[6] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «ινδοευρωπαϊκός».
[7] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ζεύς»
[8] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Βεελζεβούλ»
[9] Σούδα, λήμμα «Ιόβις»
[10] Διόδωρος Σικελιώτης, Α΄, β΄, 94
[11] «Σύμφωνα με εκείνους» [τους Αιγύπτιους] «ιδρυτής της πόλης ήταν μια θεά που στα Αιγυπτιακά ονομάζεται Νηίθ, και όπως λένε εκείνοι, Αθηνά στα Ελληνικά». (Πλάτων, Τίμαιος, 21 e) Ο μυθικός Κέκροπας, μισός φίδι και μισός άνθρωπος, ο «πρώτος» βασιλιάς της Αθήνας, ήταν Αιγύπτιος, αν και άλλοι τον θέλουν αυτόχθονα. «Ελέγετο δε διφυής και δια το από Αιγύπτου γενέσθαι και εις Ελλάδα ελθείν και βασιλεύσαι» και εισήγαγε από εκεί τη νομοθεσία -και τη λατρεία του Ηφαίστου. (Λεξικό Σούδας, λήμμα «Προμηθεύς») Οι Αθηναίοι, «είναι επίσης οι μόνοι Έλληνες που ορκίζονται στην Ίσιδα, και τόσο στη μορφή όσο και στα ήθη μοιάζουν πολύ με τους Αιγύπτιους» /…/ «Λένε και πολλά άλλα παραπλήσια» (οι Αιγύπτιοι) «πιο πολύ από διάθεση οικειοποίησης» (της φήμης της Αθήνας) «παρά από φιλαλήθεια» (Διόδωρος Σικελιώτης, Α΄, 29) Τι να γράψει ο άνθρωπος…
[12] Κάκτου, Κτησίας, ανάλεκτα, σελ. 92, Διοδ. Β 1, 13.
[13] Κλήμη Αλεξανδρείας, αποσπάσματα έργων, τομ. Β΄, σελ. 390 (Από τον Ιω. Μαλάλα)
[14] Ιωσηπος, Λόγος Α΄, Περί αρχαιότητος των Ιουδαίων, 22, 176 κ. έ. Το όνομα «Καλανός» δεν είναι Ινδικό. Ήταν το παρατσούκλι ενός Ινδού φιλόσοφου που ακολούθησε το Μεγαλέξαντρο. Ο Χοίριλος κάνει ανάμιξη των χαρακτηριστικών ενός λαού που μίλαγε «γλώσσα Φοινικική» (δηλ. Εβραϊκά) και κατοικούσε στα «όρη Σόλυμα κοντά σε πλατιά λίμνη», (Δηλ. τη Νεκρή Θάλασσα και τα Ιεροσόλυμα, άρα μιλά για τους Εβραίους) με αυτά του Ινδικού φύλου των Ανατολικών «Αιθιόπων» της Ινδίας όπως τα περιγράφει ο Ηρόδοτος. (περικεφαλαίες από κεφάλια αλόγων) Για να αναμιχθούν, έστω και από λάθος, χαρακτηριστικά τόσο ανόμοιων φυλών, πρέπει να υπήρχε κάποια σχέση μεταξύ τους. (Ηρόδοτος, 7, 70, Ιωσηπος, Λόγος Α΄, Περί αρχαιότητος των Ιουδαίων, 22, 173 κ. έ.)
[15] Ηρόδοτος, 7, 70
[16] Ηρόδοτος 2. 52-53. Ο Ιστορικός, από ευσέβεια, γράφει πως οι Πελασγοί πήραν το όνομα του θεού από την Αίγυπτο, αλλά προσθέτει πως κανείς δεν γνώριζε την μορφή, τα χαρακτηριστικά, τις ιδιότητες και τον τρόπο λατρείας αυτού, και των άλλων θεών, μέχρι τότε. Όταν δεν γνωρίζεις το όνομα, τα χαρακτηριστικά, τη μορφή και τη λατρεία ενός θεού, τότε δεν γνωρίζεις καθόλου τον θεό αυτό. Έτσι, περιφραστικά, ο Ηρόδοτος αποφεύγει τον σκόπελο της κατηγορίας για «ασέβεια» (που επέφερε μέχρι και θανατική ποινή) και γράφει την αλήθεια, για όποιον γνωρίζει γραφή και ανάγνωση και διαθέτει στοιχειώδη νοημοσύνη…
[17] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Βαιτύλια»
[18] Διόδωρος Σικελιώτης, 17. 41, 7-8.
[19] Ευσέβιος Καισαρείας, Ευαγγελική προπαρασκευή, Α΄, ια΄, σελ. 41 «Η δε Αστάρτη /…/ εύρεν αεροπετή αστέρα, ον και ανελομένη εν Τύρω τη αγία νήσω αφιέρωσεν»
[20]Ιώσηπος, Λόγος Β΄, 9.
[21] Ακαδημία ΕΣΣΔ, Παγκόσμια Ιστορία τομ Β1 σελ.177
[22] Κλήμης Αλεξανδρείας, Στρωματείς, XV, σελ. 263
[23] Παυσανίας, Βοιωτικά, 24, 3
[24] Ηρόδοτος, 2. 53
[25] Παυσανίας, Αττικά, 19, 2
[26] Η διαπίστωση στην Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ελλάς, αρχαίαι θρησκείαι» όπου η λατρεία των «Βαιτυλίων» θεωρείται Σημιτική.
[27] Παυσανίας, Βοιωτικά, 3, 2
[28] Πλούταρχος, περί Ίσιδος και Οσίριδος 29
[29] Σούδα λήμμα «Ουδέν ήττον»
[30] Παυσανίας, Αρκαδικά, 10, 4. Δεν μπορούμε να παράξουμε το «-γώας» από το «γη» (αυτός που σείει τη γη) γιατί η κατάληξη αυτή είναι κοινή σε πολλά Ασιατικά ονόματα όπως καταγράφηκαν από αρχαίους συγγραφείς. (πχ «Βαγώας»)
[31] Ηρόδοτος, Μελπομένη, 59, 76-80
[32] Ευσέβιος Καισαρείας, Ευαγγελική προπαρασκευή, Γ΄, Ι΄, σελ. 94 «Φοινίκων μεν ουν οι πρώτοι θεολόγοι/…/τον Δία παίδα Κρόνου θνητόν από θνητού γενόμενον, άνδρα Φοίνικα το γένος, απεμνημόνευον/…/και οι πάντες οι προ τούτου δεδηλωμένοι, κατ΄οικείαν ιστορίαν εξοικειούμενοι τον Δία…»
[33] Ευσέβιος Καισαρείας, Ευαγγελική προπαρασκευή, Α΄, ια΄, σελ. 41 .
[34] Ιλιάς, Ψ, 205 και Α 423.
[35] «Διός Βήλου ιρόν χαλκόπυλον» Ηρόδοτος, Κλειώ, 181
[36] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Χαλδαίοι»
[37] «…εις Πασαργάδας … Έστι δε θεάς πολεμικής ιερόν, ήν Αθηνάν τις εικάσειεν» Πλούταρχος, Αρτοξέρξης,2, 3, 1
[38] Παυσανίας, Λακωνικά, 23, 1
[39] Διόδωρος Σικελιώτης, Γ΄, 45
[40] Στράβων, ΙΒ΄, ΙΙΙ, 31
[41] Στράβων, ΙΖ΄, σελ. 142.
[42] Ηρόδοτος, 9, 119
[43] Πλούταρχος, περί Ίσιδος και Οσίριδος, 66.
[44]Ευσέβιος Καισαρείας, Ευαγγελική προπαρασκευή, Β΄, α’-β΄, σελ. 48-50
[45] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ελλάς», κεφ. «Αρχαίαι Θρησκείαι» «Θρησκείαι των αρχαίων» ο αρθρογράφος λέει πως η θρησκεία των Ολύμπιων διαμορφώθηκε στις Μυκήνες, «εις την πλήρην εντέλειαν και ειδικήν διαμόρφωσιν αυτής περί το 1300-1100 πΧ.», (δεν διαφωνώ) και πιστεύει πως οι Δωριείς και οι Ηρακλείδες άλλαξαν αυτή τη θρησκεία σε «δεισιδαιμονία» και «ανεικονική» που στη συνέχεια, όταν επανήλθαν (!) οι Ολύμπιοι από το συρτάρι της Ιστορίας, (αν είναι δυνατόν!) λανθασμένα θεωρήθηκε η Δωρική παρέμβαση ως η πατροπαράδοτη θρησκεία της Ελλάδας… «Οι θεοί του Ομήρου, προς στιγμήν πτοηθέντες και υποχωρήσαντες, επανήρχοντο εις την ψυχήν των ανθρώπων».
[46] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμμα «Αλφάβητον» (συμπλήρωμα)
[47] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, Γ΄, 95, σελ. 249. «ουκ αείδω τα παλαιά. τα γαρ αμά κρείσσω. Νέος ο Ζεύς βασιλεύει. Το πάλαι δ’ ην Κρόνος. Απίτω μούσα παλαιά»
[48] Ιλιάδα, Μ, 17-33
[49] Απολλόδωρος, Α΄, VII, 2, και Β΄, VIII, 2
[50] Απολλόδωρος, Γ΄, XIV, 1-5
[51] Ορφικά Αργοναυτικά στ. 1280 κ. ε.
[52] Θουκυδίδης, Ιστοριών Α, 5
[53] Πλάτων, Τίμαιος, 23 b
[54] Ηρόδοτος, 2, 152
[55] Οδύσσεια, λ 500 κ.έ.
[56] Οδύσσεια, ξ, 200-365 Έτσι, παρουσιάζεται ως νόθος γιος κάποιου άρχοντα, που πήρε ελάχιστα από την πατρική κληρονομιά, αλλά καλοπαντρεύτηκε, και έγινε… κουρσάρος, από… κλίση, έκανε εννιά επιδρομές, πολέμησε στην Τροία, και στη συνέχεια επιτέθηκε ή περιπλανήθηκε στην Αίγυπτο, Φοινίκη, Λιβύη, όπου ήθελαν να τον πουλήσουν σα σκλάβο οι Φοίνικες φίλοι του (!) Δεν μπορεί αυτή η βιογραφία να είναι υποτιμητική. Ο Ήρωας ήθελε να τον συμπονέσουν, όχι να τον περιφρονήσουν. Η κουρσάρικη ιδιότητα ήταν λοιπόν, τίτλος τιμής!
[57] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Φοίνικες»
[58] Πλάτων, Τίμαιος, 22, b κ. έ., και σχόλιο του Κλήμη Αλεξανδρείας Στρωματείς, Α΄, XV, σελ 262
[59] Ευσέβιος Καισαρείας, Ευαγγελική προπαρασκευή, Ι΄, ζ΄, σελ. 376-377
[60]Η μόνη «απόδειξη», είναι η γλωσσική συγγένεια, που όμως υπάρχει λίγο-πολύ σε όλες τις Ευρασιατικές γλώσσες. (εκτός από την Κινεζική) Η λέξη «καΐκι», πχ, υπάρχει στα Γαλλικά, Τούρκικα, Ιαπωνικά (καϊγκούν) και Εσκιμώικα (καγιάκ).Θα μπορούσαμε να μεταφράσουμε άνετα το «Τζένκις Χαν» ως «γίγας κηδεμών» (-κοίρανος) ή «giant king» ή «Κνιάζ» (ρωσικά) = μέγας βασιλεύς, ή το κύκλος, όλον, σύνολον, ουλούς, (κυκλική κατασκήνωση, χωριό στα Μογγολικά) ή το Μπαγκατούρ, αυτοκράτωρ = στρατάρχης (η αρχική έννοια του όρου, στρατηγός αυτοκράτωρ), και να βγάλουμε ότι θεωρία θέλουμε στη συνέχεια. Η Ευρασία δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα μεγάλο χωράφι. Οι Ινδοευρωπαίοι μας μάραναν…
[61] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «ινδοευρωπαϊκός».
[62] Λίγοι γνωρίζουν πως και η Επανάσταση του 21 είχε σα στόχο την ανασύσταση της «Αρχαίας Ελληνικής Αυτοκρατορίας», (=του Βυζάντιου) όπως έλεγε η Μεγάλη Αικατερίνη, που μας είχε ετοιμάσει και Αυτοκράτορα, το γιο της, που φυσικά ονόμασε Κωνσταντίνο… Μεγαλεία… Ο Υψηλάντης έγραφε στην προκήρυξη του Αγώνα: «Ο Μωρέας, η Ήπειρος, η Θεσσαλία, η Σερβία, η Βουλγαρία, τα νησία του Αρχιπελάγους, εν ενί λόγω, η Ελλάς άπασα…». Το σημερινό έκτρωμα που προέκυψε, ήταν αποτέλεσμα της αντίδρασης των στόλων των Δυτικοευρωπαίων, αλλά και διαφόρων Ελλήνων θαυμαστών τους, οπαδών της «καθαρότητας της φυλής». Το σύνθημα «Ελληνική Αυτοκρατορία ή Θάνατος» ήταν ενεργό μέχρι το 1854. (Πόλεμος της Κριμαίας) Ο Όθωνας αυτοαποκαλούνταν «ο μόνος Χριστιανός βασιλεύς εν τη Ανατολή». (ένας Γερμανός δεν θέλει και πολλά για να τσιμπήσει) Η «Ελληνική Αυτοκρατορία» που ήταν στόχος των Αγωνιστών του ’21, δεν είχε καμιά σχέση με την κατοπινή «Μεγάλη Ιδέα», σύλληψη πρωτόφαντη, που στόχευε στη δημιουργία μεγάλου Εθνικού, και όχι Αυτοκρατορικού (πολυεθνικού) Κράτους.
[63] Εγκυκλοπαίδεια Ελελευθερουδάκη, λήμμα «Ασέβεια», «Ασεβείας γραφή».
[64] Ηρόδοτος, 2, 50-53
[66] Η λέξη συγκρητισμός που σημαίνει ανακάτεμα θρησκειών, γράφεται με «η» γιατί δεν προέρχεται από το συγκρίνω, αλλά από την… Κρήτη, όπου γίνονταν το χαρακτηριστικότερο ανακάτωμα δοξασιών. Η ίδια η γλώσσα είναι μάρτυρας και απόδειξη των λεγομένων μου.
[67] Παυσανίας, Αττικά. 3, 3 και 38, 7
[68] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη λήμματα «Ορφέας», «Ορφισμός»
[69] Πολλοί ισχυρίζονται πως και το Φοινικικό αλφάβητο προέρχεται, όπως και το Ελληνικό, από ένα άλλο, Μικρασιατικό.
[70] Διόδωρος Σικελιώτης, Δ΄, 56
[71] Ιλιάδα, Ζ, 168 κ. έ.: «σήματα», «εν πίνακι πτυκτώ» και η «επιστολή» ονομάζεται «σήμα»
[72] Κάκτου, Κτησίας, ανάλεκτα, σελ.118 και αλλού.
[73] Παυσανίας, Βοιωτικά, 36, 5 και 38, 2
[74] Ηρόδοτος, 7, 73.
[75] Πλούταρχος, «Περι του μη χραν έμμετρα νυν την Πυθίαν», 15
[76] Οι αρχαίοι συγγραφείς έλεγαν πως ήταν η Ασσυρία που ήταν επικυρίαρχος της πόλης.
[77] Ιλιάδα, Υ 307
[78] Πλάτων, Κρατύλος, 392 d – 393 b Άλλη ερμηνεία: Έκτωρ: «ισχυρώς κρατών, επίθετον του Διός, είδος άγκυρας, πάσσαλος, ως κύριο όνομα, το έρεισμα της Τροίας» (Λεξικό Δημητράκου)
[79] Την αναφέρει έτσι, ή με ανάλογες εκφράσεις, τουλάχιστον 8 φορές στην Ιλιάδα (Δ.46, 164, 416, Ε.648, Ζ,.96, 277, 448, Η, 20 και μια στην Οδύσσεια α, 1. 2.
[80] Σούδα, λήμμα «Κόριννος»
[81] Ιλιάδα, Ζ, 457. Λέει στη γυναίκα του ότι θα αιχμαλωτιστεί, θα την πάρουν στο Άργος, «…κι από τη Μεσσηίδα ή την Υπέρεια θα σου λέν νερό να φέρεις…»
[82] Ρισπέν, Μυθολογία, τομ. β΄, σελ. 252.
[83] Ηρόδοτος, 7, 20.
[84] Παπαρρηγόπουλος, Ιστορία του Ελληνικού έθνους, τομ Α σελ. 340
[85] Πλάτων, Κρατύλος, 392 d – 393 b Οι Ηρόδοτος, Απολλόδωρος, Θουκυδίδης, Φιλόστρατος, Κλήμης Αλεξανδρείας, Παυσανίας, Πλούταρχος, Αθήναιος, Ευριππίδης, ακόμα και η ίδια η Πυθία, αποκάλεσαν τους Τρώες «βάρβαρους».
[86] Στράβων, ΙΓ΄, Ι 20,
[87] Nic Fields,“Troy” c. 1700-1250 B.C. Στις πινακίδες του 13ου και του 14ου αι. αναφέρονται πολλοί σκλάβοι από την ASWIJA (Ασία) και γυναίκες από την TOROJA (Τροία) Ακόμα και αυτές μπορούσαν να είχαν μεταφέρει την ασιατική τους θρησκεία.
[88]Ηρόδοτος, 2, 54-57
[89] Διόδωρος Σικελιώτης, Α΄, 24 και Γ΄, 74: «Αφού λένε όλοι πως ο Ηρακλής αγωνίστηκε στο πλευρό των Ολυμπίων θεών στον πόλεμο εναντίον των Γιγάντων, λένε πως δεν ταιριάζει με κανένα τρόπο να γέννησε η Γη τους γίγαντες την εποχή που οι Έλληνες λένε πως γεννήθηκε ο Ηρακλής, μια γενιά πριν τα Τρωικά»… «Σαν απόδειξη για το ότι υπήρχαν πολλοί Διόνυσοι, μεταξύ άλλων επιχειρούν να παρουσιάσουν αυτήν από την Τιτανομαχία. Αφού όλοι συμφωνούν πως ο Διόνυσος αγωνίστηκε στο πλευρό του Δία στον πόλεμο κατά των Τιτάνων, με κανένα τρόπο δεν γίνεται να λέμε πως η γενιά των Τιτάνων τοποθετείται στα χρόνια της Σεμέλης, ούτε και να βγάζουμε τον Κάδμο, το γιό του Αγήνορα παλιότερο από τους Ολύμπιους θεούς»
[90] Ηρόδοτος, 6, 53-55
[91] Αισχύλος, «Ικέτιδες» στ. 909 κ.έ, στ. 881, κ.έ., στ, 734 κ. έ.
[92] Παυσανίας, Μεσσηνιακά, 35, 2
[93] Παυσανίας, Κορινθιακά, 19, 4
[94] Απολλόδωρος, Β΄, Ι, 5
[95] Παυσανίας, Κορινθιακά, 37, 2-3
[96] Ηρόδοτος, 7, 11.
[97] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΙΔ΄, 21, σελ.71-73
[98] Παυσανίας, Ηλιακά Α΄, 1, 7 και Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΙΔ΄, 18, σελ. 63, 65, πργρ 20, σελ.71
[99] Παυσανίας, Βοιωτικά, 5.
[100] Σούδα, λήμμα «Φοινικικόν».
[101] Λεξικό Σούδας, λήμμα «Προμηθεύς». «…διφυής και δια το…» Ο άλλος λόγος του επιθέτου. Ο Κέκροπας ήταν μισός φίδι. Ο Ήφαιστος έλεγαν πως ήταν Μυθικός Αιγύπτιος βασιλιάς.
[102] «Πρώτος δε Κέκροψ λέγεται Ζήνα…» (Δία) «…κεκληκέναι τον θεόν, μη πρότερον παρ’ ανθρώποις ωνομασμένον. έπειτα βωμόν παρ΄Αθηναίοις ιδρύσαι πρώτος και πάλιν πρώτος Αθηνάς άγαλμα συστήσασθαι, ως ουδέ τούτων εκ παλαιού υπαρχόντων» Ευσέβιος Καισαρείας, Ευαγγελική προπαρασκευή, Ι΄, θ΄.
[103] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Κόμβη»
[104] Ηρόδοτος 2. 52-53: «Όπως πληροφορήθηκα στη Δωδώνη, οι Πελασγοί ανέκαθεν θυσίαζαν και προσεύχονταν στους θεούς χωρίς να δίνουν τίτλο ή όνομα σε κανένα από αυτούς» /…/ «αφού πέρασε πολύς καιρός, ρώτησαν για τα ονόματα των θεών, που έφτασαν από την Αίγυπτο» /…/ «Από τότε άρχισαν να θυσιάζουν χρησιμοποιώντας αυτά τα ονόματα για τους θεούς. Από τους Πελασγούς τα πήραν οι Έλληνες κατόπι. Από πού ήρθε κάθε θεός, αν όλοι υπήρχαν ανέκαθεν, πως έμοιαζαν μερικών οι μορφές τους, δεν το γνωρίζανε» [οι Έλληνες] «μέχρι πρότινος, μέχρι χτες σα να λέμε. Νομίζω πως ο Ησίοδος και ο Όμηρος δεν είναι παλιότεροι από τετρακόσια χρόνια» [από την εποχή του, δηλ το 450 πΧ (+-)] «Αυτοί είναι που έπλασαν την θεογονία για τους Έλληνες και απέδωσαν στους θεούς τα ονόματα, τον τρόπο λατρείας» [τιμάς] «τις ειδικότητές τους» [τέχνας] «και τη μορφή τους. Όσο για τους ποιητές που λέγονται αρχαιότεροι από αυτούς τους» [δυο] «άντρες» [εννοεί τα Ορφικά κλπ] «νομίζω πως είναι πιο σύγχρονοι».
[105] Παυσανίας, Αττικά, 44, 3.
[106] Για τους Έλληνες ο Ήρωας Μακεδών ήταν γηγενής, (γεννημένος από τη Γη) ή γιος του Δία και της Θυίας. Οι Αιγύπτιοι μας τα λένε αλλιώς…
[107] Απολλόδωρος, Β΄, VII.
[108] Παυσανίας, Μεσσηνιακά, 34, 9
[109] Διόδωρος Σικελιώτης, 17. 41, 7-8.
[110] Ευριπίδης, Φοίνισσαι, στ. 202 κ. έ, και στ.280 κ.έ
[111] Ιλιάδα, Λ, 689 - 693
[112] Ηρόδοτος, Κλειώ, 173
[113] Θουκυδίδης, Ιστοριών Α΄, 8
[114] Λεξικό Δημητράκου, λήμμα «Παταίκια»
[115] Από τη Δήλο μεταφέρονταν «Άγιο Φως» στη Λήμνο. Το έθιμο υπάρχει ακόμη στη Μέση Ανατολή, και έχει μετατραπεί σε Χριστιανικό. (Φιλόστρατος Ηρωικός, 740-741. Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμματα «Κάβειροι» και «Καβείριον»)
[116]Λεξικό Σούδας, λήμμμα «Πατακίων». Λεξικό Δημητράκου, λήμματα «Παταίκεια» «Πάταικοι» Ηρόδοτος, Θάλεια, 37.
[117] Παυσανίας, Βοιωτικά, 25, 5-10
[118] Ηρόδοτος Κλειώ, 105
[119] «…μετά τον Όμηρον και κυρίως παρά τοις Ρωμαίοις η λέξις» [Τεύκροι] «είναι συνώνυμος προς την λέξιν «Τρώες» (Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Τεύκροι») Πρόκειται για την φυλή Θοργαμά της Παλαιάς Διαθήκης. Το γνωστό όνομα το πήραν από τον τέταρτο βασιλιά τους που ονομάζονταν Τρώας. Τεύκρος ήταν ο πρώτος βασιλιάς της Τροίας. Τον βάφτισαν και… Κρητικό, αλλά οι περισσότεροι τον λένε ντόπιο, γιο του τοπικού ποταμού Σκάμανδρου και μιας νύμφης της Ίδης – του βουνού της Τροίας, δηλ. ιθαγενή.
[120] Ηρόδοτος, 7, 20
[121] Κλήμη Αλεξανδρείας, Προτρεπτικός προς Έλληνας, Ι, σελ. 20 και ΙΙ σελ. 23 «Αίγες επί μαντικήν ησκημέναι» [στην Φρυγία] και «αρχαίους τους Φρύγας διδάσκουσιν αίγες μυθικαί»
[122] Ορφέως, «Λιθικά». (όλο)
[123] Σούδα, λήμμα «Κόριννος»
[124] «Τον Όμηρο παρουσιάζουν οι περισσότεροι σαν Αιγύπτιο» (Κλήμης Αλεξανδρείας, Στρωματείς, XV σελ 261 – 262) και ο Μελέαγρος από τα Γάδαρα, είπε πως ο Όμηρος ήταν Σύριος, γιατί θεωρούσε τα ψάρια ιερά, όπως στη Συρία. (Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, Δ΄, 45, σελ. 135, Α΄, 16, σελ. 69)
[125] Παπαρρηγόπουλος, Ιστορία του Ελληνικού έθνους, τομ Α σελ. 340
[126] Την αναφέρει έτσι, ή με ανάλογες εκφράσεις, 8 φορές στην Ιλιάδα (Δ.46, 164, 416, Ε.648, 6.96, 277, 448, Θ.551 και μια στην Οδύσσεια α, 1. 2. Για να μη κατηγορούμε μόνο τον Όμηρο, πόσοι Νεοέλληνες γνωρίζουν πως ο πρώτος πόλεμος στον οποίο συμμετείχε το Νεοελληνικό κράτος ήταν εναντίον της Αγγλίας, της Γαλλίας και της συμμάχου τους Τουρκίας, (Κριμαϊκός πόλεμος) που οδήγησε και στην πρώτη στρατιωτική κατοχή της Ιστορίας του Νεοελληνικού κράτους, που, φυσικά, έγινε από τους κληρονόμους του πολιτισμού μας, τον Αγγλο-γαλλικό συνασπισμό; (1854-1857 μ. Χ.)
[127] Η «Οδύσσεια» μιλά για «τον πικρό των Αχαιών το γυρισμό απ’ την Τροία, όπως η λιοπερίχυτη τον όρισε Παλλάδα» (α, 335) «Ο Δίας τότε φοβερό μελέτησε στο νου του τον γυρισμό των Αχαιών, γιατί όλοι νου δεν είχαν μήτε το δίκιο γνώριζαν». (γ 137)
[128] Υπό τον Φαραώ Σέσωστρη, μορφή μάλλον μυθική. Ηρόδοτος, Ευτέρπη, 102-104. και Διόδωρος Σικελιώτης, Α΄, 28 και 55. Οι Κόλχοι θεωρούνταν Αιγύπτιοι, και εφάρμοζαν την περιτομή, σαν αυτούς και τους Εβραίους. Εμείς καυχώμεθα πως οι Κόλχοι ήταν Έλληνες. Και η περιτομή Ελληνικό έθιμο είναι, φαίνεται…
[129] Κάκτου, Ορφικά, τομ 2 σελ185,Διόδωρος Σικελιώτης, Ε 64, 4
[130] Κάκτου, ορφικά, τομ Β «Λιθικά», σελ 41 κ. έ.
[131] Κάκτου, ορφικά, τομ Β σελ. 232. (Ευριπίδης, Ρήσος, 951)
[132] Ιλιάς, Π, 233 κ. έ.
[133] Ηρόδοτος, 2, 52.
[134] Ηρόδοτος, 2, 54-57
[135] Πλούταρχος, βίος Αλεξάνδρου, 2. Ηρόδοτος, 2, 49
[136] Παυσανίας Ηλιακά Α΄, 15, 11
[137] Εγκυκλοπαίδεια «Ελευθερουδάκη», αντίστοιχα λήμματα, κύρια στο Συμπλήρωμα.
[138] Παυσανίας, Ηλιακά, Α΄, 7, 6
[139] Παυσανίας, Ηλιακά, Α΄, 14, 10
[140] Ηρόδοτος, Κλειώ, 172. Το συμπέρασμα από τον Παπαρρηγόπουλο, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τομ Α΄, σελ. 384.
[141] Πλούταρχος, «Περί των εκλελειπότων χρηστηρίων» 22, D
[142] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΙΒ΄, 21, σελ. 64 και 24, σελ. 68
[143] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΙΕ΄, 12, σελ 44 κ. έ.
[144] Παυσανίας, Λακωνικά, 24, 7
[145] Σούδα, λήμμα «Αιξ»
[146] Παυσανίας, Αττικά, 14, 7
[147] Ηρόδοτος Κλειώ, 105 «[οι Σκύθες] Υποχώρησαν από την Ασκαλώνα, πόλη στη Συρία» … «αλλά λίγοι από αυτούς, ξέμειναν και λήστεψαν το ναό της Ουρανίας Αφροδίτης. Αυτό το ιερό, όπως εγώ ανακάλυψα ρωτώντας, είναι το αρχαιότερο από όλα τα αφιερωμένα σε τούτη τη θεά. Ακόμα και οι ίδιοι οι Κύπριοι λένε πως το ιερό στην Κύπρο έγινε από εδώ, και αυτό στα Κύθηρα, Φοίνικες είναι που το ίδρυσαν, αφού ήρθαν από αυτό το μέρος της Συρίας»
[148]Παυσανίας, Ηλιακά Α΄, 1, 7
[149] Παυσανίας, Αρκαδικά, 47, 4
[150] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΙΔ΄, 18, σελ. 63, 65, πργρ 20, σελ.71
[151] Παυσανίας, Αττικά, 2, 5
[152] Ηρόδοτος, Τερψιχόρη 67
[153] Παυσανίας, Μεσσηνιακά, 3, 9
[154] Παυσανίας, Λακωνικά, 13, 2
[155] Παυσανίας, Λακωνικά, 16, 7
[156] Παυσανίας, Λακωνικά, 19, 7
[157] Ηρόδοτος, 7, 140.
[158] Απολλόδωρος, Β΄, VII, 1-2
[159] Απολλόδωρος, Β΄, VII, 1-2
[160] Ηρόδοτος, 6,105, 54, Ρισπέν, μυθολογία, κεφ. Ασκληπιός, Ελευθερουδάκης, λήμμα «Δεξίων».
[161] Παυσανίας, Αχαϊκά, 5, 1- 3 και υποσημ. του Κάκτου, αρ. 25
[162] Παυσανίας, Ηλιακά, Α΄ 19, 5 Είχε φτερά, και κράταγε δυο αίλουρους στα χέρια.
[163] Κουκουλέ, Βυζαντινών βίος και πολιτισμός, τομ. Ε΄, σελ. 255. Έτσι κατάστρεψαν την «Αρχαία» Ελλάδα των Ιουδαϊκών θυσιών βοδιών…
[164] Παυσανίας, Αρκαδικά, 2, 3
[165] Παυσανίας, Αττικά, 28, 10 και 31, 5
[166] Παυσανίας, Αττικά, 28, 10
[167] Μίγμα ή πίτα από μέλι, αλεύρι κλπ. για θυσία, ή και σκέτο μέλι. (Λεξικό Δημητράκου, αντίστοιχα λήμματα)
[168] Σούδα, λήμματα «Θαύλων» και «Βουφόνια»
[169] Κολοκοτρώνη, Άπαντα, σελ. 166.
[170] Σούδα, λήμμα «Θέσπις»
[171] Ο γνωστός Μύθος των δυο αετών που συναντήθηκαν πάνω από τους Δελφούς.
[172] Όπως μνημονεύεται στη Σούδα, λήμμα «Άμμων»
[173] Ευσέβιος Καισαρείας, Ευαγγελική προπαρασκευή
[174] Διόδωρος Σικελιώτης, Α΄, 24 και Γ΄, 74
[175] Υπομονή, υπομονή…
[176] Ηρόδοτος, 2, 49
[177] «Αφ΄ων δοκεί και το θρησκεύειν όνομα ταις κατακόροις γενέσθαι και περιέργοις ιερουργίαις» Πλούταρχος, βίος Αλεξάνδρου, 2
[178] «θρήσκος: ετερόδοξος. εκ του Θραξ Θρακός. και θρηισκεία παρά την Θρακών επιμέλειαν την προς το θείον και την Ορφέως ιερουργίαν…» Κάκτου, ορφικά, τομ Β σελ. 180, Μέγα Ετυμολογικόν
[179] Σούδα, λήμματα «Κρονικώτερα», «Κρονίων όζων» «Κρόνου πυγή».
[180] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, Γ΄, 95, σελ. 249. «ουκ αείδω τα παλαιά. τα γαρ αμά κρείσσω. Νέος ο Ζεύς βασιλεύει. Το πάλαι δ’ ην Κρόνος. Απίτω μούσα παλαιά»
[181] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, Θ΄, 68, σελ 199
[182] Κάκτου, Ορφικά, τομ. Γ΄, σελ 158, Πρόκλος. «…τον Κρόνον δια το αμέριστον αυτού και ενιαίον και πατρικόν και αγαθουργόν εν τοις νοεροίς εις ταυτόν τινές άγουσι τη μια των παντων αιτία, ου καλώς λέγοντες. αναλογεί γαρ αυτή μόνον…»
[183] Ησίοδος, θεογονία 111 κ.έ.
[184] «…αλλά και προσφιλώς πάσι και αρμονίως την απογραφήν των χρημάτων ποιησάμενος, ως γαρ οι παλαιοί τον επί Κρόνου βίον….» Πλούταρχος, βίος Αριστείδου, 24, 2-3
[185] Ησίοδου, Έργα και Ημέραι, 127-142
[186] Ησίοδου, Έργα και Ημέραι, 174-201
[187] Κάκτου. Ορφικά, τομ. Γ σελ 258
[188] Κάκτου. Ορφικά, τομ. Γ σελ. 273.
[189] Κάκτου, Ορφικά, τομ. Γ΄, σελ 279. Ολυμπιόδωρος.
[190] Σούδα, λήμμα «Κουροτρόφος γη»
[191] Ιλιάδα, Ξ΄, 274
[192] Σούδα, λήμμα «Τιτανίδα γην». «Τιτάνας βοάν, εβοήθουν γαρ τοις ανθρώποις επακούοντες, ως Νίκανδρος εν α΄των Αιτωλικών, ενομίζοντο δε των Πριαπωδών θεών είναι»
[193] Σούδα, ομώνυμο λήμμα
[194] Λεξικό Σούδας Λήμμα «Πυθαγόρειος λόγος και Πυθαγόρειοι άνδρες» «Αυτόν κατελθόντα εις άδου την μεν Ησιόδου ψυχήν ιδείν προς κίονι χαλκώ δεδεμένην και τρίζουσαν, την δε Ομήρου κρεμάμενην από δένδρου και όφεις περί αυτήν, ανθ’ ων είπον περί θεών»
[195] Ισοκράτης, Βουσ. 38-39, Κάκτου, Ορφικά, τομ.Γ΄, σελ 55
[196] Πλάτων, «Κρατύλος» 404 e, κ. έ.
[197] Ο Άδης, λέει ο Αγαμέμνων, είναι «ο πιο μισητός από τους θεούς» (Ιλιάς Ι, 158) Δηλαδή, και οι άλλοι θεοί είναι μισητοί, αλλά λιγότερο. Πάτρια θρησκεία…
[198] Διονύσιος Αλικαρνασσεύς, Ρωμαϊκή αρχαιολογία, τομ. Β΄, σελ 65-67.
[199] Ιλιάδα, Π, 103 Π, 119
[200] Για να μην πούμε πως τα περί Διονύσου είναι προσθήκη επί Πεισίστρατου, όταν καταγράφηκαν τα ομηρικά έπη, μια που αυτός ο τύραννος ήταν ο πρώτος που επισημοποίησε τη λατρεία αυτού του θεού.
[201] Λεξικό Δημητράκου, λήμμα «Μανία»
[202] Οδύσσεια, δ, 234 και αλλού.
[203] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Παιήων». Ντεσάρμ, Μυθολογία, τομ Α΄, σελ 165. Ο Αριστοτέλης κατηγορήθηκε για ασέβεια, γιατί χρησιμοποίησε το Ιερό μέτρο του Παιάνα για να υμνήσει τον συγγενή του Ερμεία, που είχε σκοτωθεί από τους Πέρσες. Η καταδίκη επέφερε την θανατική ποινή, έτσι ο φιλόσοφος δραπέτευσε! Άλλο ένα θύμα του Απόλλωνα…
[204] Για την Αθηνά, Παυσανίας, Αττικά, 2, 5 Ο Απόλλων επονομάζεται Παιάν στα Ορφικά Αργοναυτικά, στ. 175, 1356 (Παιάν εκηβόλος) κλπ
[205] Ιλιάς Ι, 404
[206] Οδύσσεια, θ, 75 κ.έ.
[207] Ιλιάδα, Β 308
[208] Ηρόδοτος, 2, 52
[209]Ιλιάδα Β, 604 «…κάτω από το ψηλό βουνό της Κυλλήνης, κοντά στον τύμβο του Αίπυτου, όπου ζουν άντρες που πολεμάνε στήθος με στήθος…»
[210] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Αθηνά»: «η ιδέα της παρθενίας της Αθηνάς δεν επεκράτει πάντοτε και απανταχού. Παρ’ Ομήρω δεν καλείται παρθένος» … «εν επισήμω δ’ εγγράφω» … «αναφαίνεται μόλις κατά το έτος 420 πΧ»
[211] Κλήμης Αλεξανδρείας Προτρεπτικός προς Έλληνας ΙΙ σελ. 30.
[212] Στράβων, ΙΓ΄, C, 588, 12, σελ. 63.
[213] Οδύσσεια, ραψωδία λ, (όλη) και δ, 562 κ.ε.
[214] Κλήμη Αλεξανδρείας, αποσπάσματα έργων, τομ. Β΄, σελ. 390 (Από τον Ιω. Μαλάλα)
[215] Σούδα, λήμμα «Θαλής»
[216] Κλήμης Αλεξανδρείας, Στρωματείς, XV σελ 261 – 262.
[217] Κλήμης Αλεξανδρείας Προτρεπτικός προς Έλληνας ΙΙ σελ. 31
[218] Οδύσσεια, 603
[219] Ιλιάδα, Γ΄, 243. Ένας από αυτούς ήταν (κατόπιν εορτής και Ομήρου) αθάνατος και μοιράστηκε την αθανασία του με τον άλλον.
[220] Οδύσσεια, λ, 299 κ.ε.
[221] Δίων Χρυσόστομος, Τρωικός.
[222] Ιλιάς, Ι, 663, κ. έ.
[223] Κλήμης Αλεξανδρείας Προτρεπτικός προς Έλληνας ΙΙΙ σελ. 39. «…τον Έρωτα τούτον τον εν τοις πρεσβυτάτοις των θεών είναι λεγόμενον ετίμα πρότερον ουδέ εις πριν η Χάρμον μειράκιον τι ελείν και βωμόν ιδρύσασθαι εν Ακαδημία….» Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Έρως».
[224] Οδύσσεια, γ, 134-174
[225] Ιλιάδα, Β, 547
[226]Λεξικό Σούδας, λήμμα «Προμηθεύς».
[227] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Φυλή».
[228] Αριστοτέλης, Αθηναίων πολιτεία 55, 3-4
[229] Τέτοιες αναφορές γίνονται απόλυτα αποδεκτές, αν και φανερά υποτιμητικές για τον πολιτισμό μας. Η δικιά μου ερμηνεία, όμως, θα θεωρηθεί σίγουρα… αντεθνική.
[230] Ευριππίδης, Ηρακλής μαινόμενος, 1346
[231] Για να μην κατηγορηθεί ως ασεβής, λέει πως φταίνε οι ποιητές που δεν τα είπαν σωστά!
[232] Φιλόστρατος, Τα ες Τυανέα Απολλώνιον, Γ΄, XXV
[233] Θουκυδίδης, Ιστοριών Ε΄, 105
[234] Λουκιανός, Μένιππος ή Νεκυομαντεία,3
[235] πχ, Παυσανίας, Αττικά, 3,3 ή 1, 3 κλπ.
[236] Η άρνηση των Χριστιανών να θυσιάσουν σε αυτούς δημιουργούσε πολιτικό ζήτημα
. Το ίδιο έγινε με την άρνηση των πολυθεϊστών να αγιοποιήσουν τους Χριστιανούς Αυτοκράτορες.
[237] Απολλώνιος Ρόδιος, Αργοναυτικά, Δ΄, 260 κ. έ., Γ΄, 358 κ. έ. και 402.
[238] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, Ι΄, 32, σελ. 99
[239]Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «ασέβεια» («Αττ. Δικ. ‘ασεβείας γραφή’»)
[240] Τα βιβλία του Αναξαγόρα, πχ, είχαν καεί δημόσια, γιατί έλεγε πως ο Ήλιος είναι διάπυρη πέτρα και όχι θεός!
[241] Παπαρρηγόπουλου, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τομ Α΄, σελ 387
[242] Ιλιάδα Β 867, Δ, 433-438, και Β, 125-134
[243] Θουκυδίδης, Ιστοριών Α, 3
[244] Αθήναιος, δειπνοσοφισταί, Β΄, 35, σελ. 94 «πολλά υμείς οι Γραικοί εξιδιοποιείσθε ως αυτοί ή ονομάσαντες ή πρώτοι ευρόντες».
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.