Παρασκευή 1 Μαΐου 2020

Η γιορτή των ανθέων στην παλαιά Αθήνα


Η γιορτή των ανθέων στην παλαιά Αθήνα
“Καλώς τονε τον Μάιο που ήλθε με λουλούδια,
με ευωδιές μεθυστικές κι ερωτικά τραγούδια”
...Πράσινος, λούλουδος, τριανταφυλλάς και κερασάρης
μας ήρθε πάλι ο Μάης των λουλουδιών και των καρπών.
Τουλάχιστον από τους χαλεπούς καιρούς των κατακτήσεων και, συγκεκριμένα τον Μάιο του 1700, έχουμε μαρτυρίες για τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς. Ο Γάλλος αβάς Πρινώ μας πληροφορεί πως, ερχόμενος στην Αθήνα εντυπωσιάστηκε από τις παραδόσεις της εορταστικής ατμόσφαιρας. Μάλιστα, μεταφέρει πως οι Αθηναίοι έπρεπε να προσφέρουν στον Βοεβόδα, Διοικητή της πόλης, ένα μπαξίσι - δώρο, για να εξασφαλίσουν ένα ήρεμο γιορτάσι!
Η εικόνα ίσως περιέχει: 1 άτομο
Αποβραδίς την παραμονή της Πρωτομαγιάς, οι κοπέλλες μάζευαν λουλούδια. Νωρίς το πρωί, σαν ξημέρωνε χωρίς να βγάλουν λαλιά, έπαιρναν τα λουλούδια και πήγαιναν στο πηγάδι για να φέρουν το “αμίλητο νερό” του Μάη. Με το “αμίλητο νερό” θα πλένονταν συμβολικά όλοι στο σπίτι και μετά, θα τρώγανε ένα γλύκισμα... έτσι για να περάσει γλυκός σαν μέλι ο Μάης... Γιατί, ο Μάης έχει πολλές κακές ώρες... Τόσο που, μια φοβερή κατάρα έλεγε:
“η ώρα του Μάη να σ΄εύρει...”
Στον αυλόγυρο, στο πηγάδι του σπιτιού έπλεκαν το μαγιάτικο στεφάνι. Έπλεκαν και τραγουδούσαν τραγούδια της χαράς και της Άνοιξης. Ύστερα -καθώς η χαρούμενη αυτή διαδικασία έφθανε στο τέλος της- έρριχναν λίγα άνθη από το στεφάνι τους μέσα στο πηγάδι, συμβολικά... για νάναι δροσερή η ζωή των νοικοκυραίων.
Χρόνια πριν, παραμονή Πρωτομαγιάς, πολλοί Αθηναίοι έφευγαν από την πόλη το βράδυ για να πιάσουν το μάη στην εξοχή! Και μην φαντάζεστε κάποια μακρυνή εξοχή! Εξοχές τότε, λογίζονταν τα Πατήσια και οι Αμπελόκηποι! Οι περισσότεροι προτιμούσαν τα Πατήσια γιατί όπως έλεγαν!
“Ψυχή μου στα Πατήσια που πάει ο δρόμος ίσια!...”
“Συν γυναιξί και τέκνοις” πλημμύριζαν την πλατεία Ομονοίας απ’ όπου ξεκινούσαν τα κάρρα, οι σούστες και αργότερα τα τράμ. Οι πιό ρομαντικοί επέλεγαν για τη μεταφορά τους τα “βιζ-α-βί”, επειδή είχαν αντικρυστά μουσαμαδένια καθίσματα.
Έφευγαν, λοιπόν, όλοι τους, για να γιορτάσουν τον Μάη των λουλουδιών στα γραφικά εξοχικά ταβερνάκια. Με παραδοσιακά εδέσματα, κρασοκατάνυξη, τραγούδια και χορούς γιόρταζαν την εαρινή αποθέωση, χωρίς να παραλείψουν να... θερίσουν τα πολύχρωμα ευωδιαστά άνθη των αγρών και των κήπων!
Φυσικά από τις συντροφιές δεν έλειπε και ο παιγνιδιάρης θεός του έρωτα, που αναστάτωνε τους πάντες! Την ερωτική ατμόσφαιρα των ημερών μας μεταφέρουν οι στίχοι των τραγουδιών:
“Καμμιά δεν μένει αφίλητη όλο τον Μάη μήνα -μοσχοβολάνε τα φιλιά γαρύφαλλα και κρίνα- μοσχοβολάει απ΄ομορφιά κι η γελαστή μου Αθήνα!”
Και ένα άλλο επίσης Μαγιάτικο τραγούδι:
“Πρωτομαγιάτικη βραδυά πέρα στην Αλυσίδα
εκεί σε πρωτοαντίκρυσα. εκεί σε πρωτοείδα
εκεί σου πήρα το φιλί, που με μεθάει ακόμα...”
Σαν βράδιαζε οι πανηγυριστές της Πρωτομαγιάς εγκατέλειπαν τους λεηλατημένους αγρούς και κατηφόριζαν στην πλατεία Συντάγματος. Κατέληγαν στην αρχή της λεωφόρου με τις γαζιές -όπως έλεγαν την οδό Πανεπιστημίου (Ελ. Βενιζέλου)- όπου γνώριζαν δόξες τα καφενεία - ζαχαροπλαστεία του “Γιαννάκη” και του “Ντορέ“. Τα δύο αυτά κοσμικά κέντρα πρόσφεραν το βράδυ της Πρωτομαγιάς τα πρώτα παγωτά της χρονιάς και φυσικά οι Αθηναίοι πήγαιναν να τα γευτούν.
Οι Μούσες της ποίησης, μέσα στο πανδαιμόνιο της εαρινής ανθοφορίας, ενέπνεαν τον σατιρικό ποιητή Γεώργιο Σουρή που έγραφε μια τέτοια μέρα στον “Ρωμηό” του:
“Ίτε Ελλήνων παίδες, στου Μάη το τσιμπούσι,
Ίτε Ελλήνων παίδες και κάμετε γιουρούσι,
στα τόσα περιβόλια, στους Μάηδες, στους τσίρους,
στην αγγουροσαλάτα και εις τους ...ποδογύρους”
Φαίνεται, όμως, πως ο Μάης ήταν ανέκαθεν δύσκολος μήνας. “Μάης ...μαγεύει!” έλεγαν, τότε, οι άνθρωποί μας κι έκαναν ξόρκια και μαγικά για να ξορκίσουν τα κακά πνεύματα που φαίνονται πως βρίθουν μέσα στον Μαγιάτικο Παράδεισο.
Όσο για μας που διάγομεν την δύσκολη Πρωτομαγιά του 2020, τα λόγια του Σουρή μοιάζουν διαχρονικά:
“Ήλθε ο Μάης με ζεφύρους,
Μάης μ’ αγριοκούκια
κι οι Ρωμιοί χορταίνουν τσίρους
καθισμένοι σε ...παλούκια!”
Καλό μήνα! 🌹

Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Δημοφιλείς κατηγορίες

...
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες του blog μας

Whatsapp Button works on Mobile Device only