.
«Αφού έπηξε την συζυγικήν του φωλεάν, δεν τον έβλεπαν να συχνάζη εις τα κέντρα. Και βέβαια· όταν κανείς ευρίσκη το θέλγητρον και τον σκοπόν της ζωής μέσα εις το σπίτι του, δεν υπάρχει λόγος να περιπλανάται εις την τύρβην του κόσμου. Και ο ιδιόρρυθμος φίλος μου ήτον από τους ολίγους τυχηρούς, που έχουν κερδίσει τον πρώτον αριθμόν εις το λαχείον του γάμου. Προχθές όμως τον συνήντησα κάπως συνωφρυωμένον και ανήσυχον.
— Τι τρέχει ; τον ηρώτησα. Χωρίς άλλο θα έχης άρρωστη τη Νίτσα...
— Όχι, ευτυχώς. Αλλά … χωρίζουμε πολύ γρήγορα.
— Αστειεύεσαι; Συ δεν μου έλεγες πάντοτε πως είναι ένας άγγελος;
— Και εξακολουθεί να είναι.
— Τότε καμμία απιστία εκ μέρους σου βέβαια . . .
— Διόλου. Την αγαπώ πάντοτε.
— Μα λοιπόν ; Λόγοι προικός ίσως ;
— Μην βλασφημείς. Με την Νίτσαν έπλεξα ειδύλλιον και όχι φάρσαν. Ξεύρεις καλά πως δεν έκαμα αγοραπωλησίαν.
— Δεν υποθέτω όμως να έκαμες και γάμον νεωτεριστικόν, δηλαδή γάμον υπό δοκιμήν και επί προθεσμία. . .
— Άφησε τ ’ αστεία. Ομιλώ σοβαρώς. Αλλά διά να με καταλάβεις, πρέπει να ξεσκονίσης μερικές σκουριασμένες ιδέες περί γάμου. Πες μου, με τα σωστά σου πιστεύεις και συ, πως μία γυναίκα, αρκεί να είναι νόστιμη, γνωστική, έξυπνη, ολιγόλογη, νοικοκυρά, μορφωμένη, πιστή, με προίκα, με κεφάλαια συγγενικά, διά να είναι και καλή σύζυγος ;
— Κύριε ελέησον! Χρειάζονται και άλλα άκόμη, δια να είναι ο ιδεώδης τύπος της συζύγου ;
— Μάλιστα ! Χρειάζεται το σπουδαιότερον ! Να είναι και λιγάκι κοκκέτα. Αυτό είναι το πρώτον καθήκον της γυναικός!
Τον εκύτταξα καλά, μήπως έπαθε διασάλευσιν φρενών.
— Μα υπάρχουν γυναίκες άραγε εις αυτόν τον μάταιον κόσμον, που δεν επιτηδεύονται την ωραίαν αυτήν τέχνην του αρέσκειν;
— Καμμία. Κάθε γυναίκα είναι φιλάρεσκος έξω από το σπίτι της. ’Αλλά δεν σού ομιλώ διά την εξ υπολογισμού φιλαρέσκειαν, η όποια συνήθως δεν έχει καμμίαν σχέσιν με την ψυχήν, με το αίσθημα του ωραίου και της αξιοπρεπείας. Εννοώ να είναι κοκκέτα και δια λογαριασμόν του ανδρός της προ πάντων. Γιατί, σε παρακαλώ, η έμψυχος εκείνη καλοβαλμένη κούκλα του «Ντορέ» να αυτογελοιογραφήται εις πανούκλαν μέσα εις το
σπίτι, όπως λέει και το λαϊκόν λόγιον; Αυτό δεν είναι αντιαισθητικόν μόνον. Δεν πειράζει μόνον τα νεύρα. Πληγώνει και τον εγωϊσμόν των οικείων. Καταντά δε και ένα είδος περιφρονήσεως δια τον άνδρα. το πιστεύεις; Πολλές φορές δεν αναγνωρίζω την Νίτσαν μέσα εις το σπίτι, και την ξαναβρίσκω μόνον σαν βγαίνομεν έξω. Συλλογίζομαι ενίοτε ποία Νίτσα από της δύο είναι η δική μου : η Νίτσα του σπιτιού ή η Νίτσα του περιπάτου ; Ξέρεις το χαριτωμένον εκείνο κτένισμά της, που της κάμνει εκφραστικό το κεφαλάκι σαν Ταναγραίας κόρης. Αι, λοιπόν, φίλε μου! Με τα μαλλιά ξέπλεκα, ασυνάρτητα, τυλιγμένα σε μπούκλες από χαρτιά και φουρκέτες, μεταβάλλεται εις καρικατούραν. Χωμένη δε διαρκώς μέσα εις τους κυματισμούς μιας ηλιθίας μπλούζας, χάνει όλην την χάριν και την πλαστικότητα της γραμμής .. .
— Ώστε λοιπόν — τον διέκοψα γελών — το διαζύγιον δια σέ καταντά ζήτημα γραμμής;
— Μάλιστα ! μου απήντησεν εξαπτόμενος ολοέν. Σου φαίνεται παράξενον ; Οι άνθρωποι είμεθα ελεεινά θύματα της γραμμής. Όπως είμεθα και των λέξεων θύματα άθλια. Η γραμμή παίζει τον πρώτον ρόλον εις τον κόσμον. Μία γραμμή πολλάκις ξεχωρίζει την συμπάθειαν από την αποστροφήν. Από της πρώτες ημέρες των γάμων μας της το έδωσα να το εννοήση. «Νίτσα, της είπα, θέλω να σε βλέπω πάντα συγυρισμένη μέσα στο σπίτι.
Όπως ξεχνάς τον εαυτόν σου, έτσι ατημέλητον, μου φαίνεται πως δεν είσαι συ η Νίτσα, πως είσαι κάποια άλλη, ξένη, άγνωστη, και όχι η συμπαθητική Νίτσα που πρωτογνώρισα και εχάραξα το φωτεινόν της είδωλον εις τα άδυτα της ψυχής μου. Στο χέρι σου είναι να με λικνίζης πάντοτε εις την ωραίαν εκείνην ιλουζιόν. Μη με αφυπνίζης έτσι απότομα κάθε φοράν. Θαρρώ τότε πώς κάτι ραγίζει, κάτι σβύνει μέσα μου. Κάμε το, αν όχι ως θυσίαν για μένα, για την ιδικήν σου ευτυχίαν. Διότι θέλω να με ελκύης συ και μόνη συ. Θέλω να μου αρέσης συ και καμμία άλλη. Τι να σου πώ; Δεν έχω εμπιστοσύνην εις την άνθρωπίνην αδυναμίαν. Νοιώθω πως από τη στιγμή που θα παύσης να μου αρέσης εσύ, θα αρχίσουν να μου αρέσουν όλες ή άλλες. Και τότε addio ποίησις και ωραία σχέδια περί συζυγικής ζωής.
— Και τι λέει εις όλα αυτά η Νίτσα ;
— Τι να πη; Αυτά, φίλε μου, δεν βγαίνουν αυτομάτως μέσα από την ψυχήν της γυναίκας, είναι αδύνατον να της τα σφηνώσης εις το κεφάλι δια της βίας.
— Και ήλθετε εις ρήξιν δι’ αυτά όλα ;
— Όχι. Θα χωρίσωμεν φιλικώτατα.
— Ώστε σοβαρώς σκέπτεσαι περί διαζυγίου;
— Βεβαιότατα. Τώρα πού είναι καιρός ακόμα. Πριν γίνουν βαρείες και ασήκωτες ή αλυσίδες του γάμου. Πριν αρχίσουν τα παιδιά, η συνήθεια της ειρκτής, η αυτοκαταδίκη. Αν δεν γίνη τώρα, θα γίνη αργότερα. Και η εγχείρησις θα είναι πλέον οδυνηρά. Γιατί λοιπόν να απατώ και τον εαυτόν μου και την Νίτσα;
— Θα είναι το πρωτοτυπώτερον διαζύγιον αυτό.
— Ίσως. Αλλά εις το κεφάλαιον αυτό ο Νόμος είναι αστείος. Επιτρέπει την διάζευξιν μόνον όταν ή σύζυγος επιβουλευθή την τιμήν ή την ζωήν του ανδρός. Αλλά υπάρχει χειροτέρα επιβουλή κατά της συζυγικής ευτυχίας από αυτήν; Όταν καμμιά μέρα εξανθρωπισθή ο κόσμος, η υποχρέωσις της φιλαρεσκείας θα επιβάλλεται δια την γυναίκα απί ποινή διαζυγίου!
Είπεν, έφυγε νευρικά και με έκαμε να πιστεύω πράγματι ότι από όλα τα σοβαρά πράγματα ο γάμος είναι το αστειότερον.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΚΟΚΟΣ, «ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΣΚΟΚΟΥ» 1917
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΚΟΚΟΣ (1854-1929): Εκδότης, δημοσιογράφος, ποιητής, πεζογράφος και δοκιμιογράφος από την Αθήνα.
Αποφοίτησε από την Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, δεν ασχολήθηκε όμως επαγγελματικά με τη δικηγορία. Από νεαρή ηλικία στράφηκε στο χώρο της δημοσιογραφίας και δημοσίευσε ευθυμογραφήματα, χρονογραφήματα, ηθογραφικά κείμενα και σατιρικούς στίχους, χρησιμοποιώντας συχνά το ψευδώνυμο Σατανάς. . Γνωστός στον χώρο τον γραμμάτων έγινε με το εικονογραφημένο περιοδικό «Ημερολόγιον Σκόκου». Το Ημερολόγιο Σκόκου αποβαίνει με τον καιρό το δημοφιλέστερο έντυπο της εποχής του. Στις σελίδες του, που συνήθως ξεπερνούν τις τετρακόσιες, φιλοξενεί τα πιο σημαντικά ονόματα της σύγχρονής του ελληνικής λογοτεχνίας και καθρεφτίζει τη λογοτεχνική παραγωγή των χρόνων του. Γίνεται επομένως πραγματικά Εθνικόν Ημερολόγιον, όπως μετονομάστηκε λίγο αργότερα, το 1891. Η διάρκεια της ζωής του ήταν τριαντατρία ολόκληρα χρόνια, ως το 1918, ενώ το αναγνωστικό κοινό του δεν περιοριζόταν στην Αθήνα και στον τότε μικρό ελλαδικό χώρο, αλλά επεκτεινόταν ως τις εσχατιές της ελληνικής Διασποράς.
Και ήταν κυρίως το αναγνωστικό κοινό του αλύτρωτου Ελληνισμού και της Διασποράς, που δέχτηκε και στήριξε αυτό το είδος του εντύπου, μέσα από το οποίο επικοινωνούσε με τις ρίζες του και παρακολουθούσε, όχι ίσως την πρωτοπορία, σίγουρα όμως την εικόνα και την πορεία των ελληνικών γραμμάτων.
Στις σελίδες του συνεργάστηκαν τόσο οι εκπρόσωποι μιας εποχής που έφευγε, όπως ο Αχιλλέας Παράσχος, ο Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, ο Ειρηναίος Ασώπιος, ο Εμμανουήλ Ροιδης κ.ά., όσο κατεξοχήν η νέα λογοτεχνική γενιά του 1880, οι συνοδοιπόροι και οι συνεχιστές της: ο Παλαμάς, ο Δροσίνης, ο Στρατήγης, ο Γρυπάρης, ο Μαλακάσης, ο Πορφύρας, καθώς και ο Παπαδιαμάντης, ο Μωραϊτίδης, ο Καρκαβίτσας, ο Νιρβάνας, ο Ξενόπουλος, ο Κ.Χατζόπουλος, ο Βλαχογιάννης και άλλοι πολλοί. Αλλά και εκείνοι που πρωτοεμφανίζονται στα τελευταία χρόνια της έκδοσής του, όπως ο Βουτυράς, η Γαλάτεια Καζαντζάκη, ο Ρώμος Φιλύρας. Το Ημερολόγιο Σκόκου ήταν το έντυπο, που μαζί με ένα-δυο άλλα, πρωτοπαρουσίασε τον Καβάφη, στην προσπάθειά του να προβάλει, παράλληλα με τα αθηναϊκά, και τα γράμματα του αλύτρωτου Ελληνισμού και της Διασποράς. Ο Σκόκος μάλιστα έδειχνε ιδιάιτερο ενδιαφέρον για τη συμμετοχή συνεργατών του έξω Ελληνισμού και πάντοτε τόνιζε αυτή την παρουσία. Επίσης σημαντική ήταν και η γυναικεία παρουσία στους τόμους του Ημερολογίου, όπου έχουν γράψει η Καλλιρόη Παρρέν, η Ειρήνη Αθηναία και άλλες «γράφουσες Ελληνίδες». το οποίο σήμερα αποτελεί σπουδαία ιστορική πηγή για την εποχή του.
Είχε παντρευτεί την ζακυνθία πιανίστρια Aδριανή Επισκοποπούλου, γειτόνισσα και φίλη του Γρηγορίου Ξενόπουλου στην Ζάκυνθο, τον οποίο στήριξε στην καριέρα του ιδίως τα πρώτα χρόνια που ήλθε από το νησί. Οι απόγονοί του, μέχρι και σήμερα είναι διαπρεπείς μουσικοί.
Σκόκος, Κωνσταντίνος
Επιγράμματα
ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ94. − Εἰς σοσιαλιστὴν Χτυποῦσε τὸ κεφάλαιον 95. − Εἰς ἀνόητον πνευματώδη Τόσο πολλὲς καὶ ἔξυπνες 96. − Εἰς χαρτοπαίκτην ἐπιτύμβιον Ἐδῶ τὸν κλαῖνε γοερῶς 97. − Εἰς παραδοῦχον γυναικοθήραν Πὼς ἔχεις μάλαμα καρδιὰ 98. − Εἰς φοβερὸν διαχειριστὴν Διαχειριστὴ σὲ κάναν… 99. − Εἰς κοιλιόδουλον Ἀφοῦ τὰ καταβρόχθισε 100. − Εἰς φιλάργυρον βαθύπλουτον Τὶ ἄσχημα παίζει μ' ἐσὲ 101. − Εἰς ἰατρὸν κακότυχον Ξεκίνησε νὰ πάῃ νὰ ἰδῇ 102. − Φτηνὸ ντύσιμο Τόσο ἀνέξοδο καὶ σκέτο 103. − Ἀμοιβαῖος Ἔρως Ἄχ! τί ἀμοιβαῖος ἔρως! 104. − Σοβαρὸς κύριος Ἡ Κικὴ ζητάει νοικάρη 105. − Ἀνεκτικὸς σύζυγος. Λὲν πὼς στέκεται σὰν βῶδι… 106. − Ἀκριτομυθία "Δυὸ − τῆς εἶπα − ξέρω μόνον 107. − Ἔντιμος ἔμπορος Τί σωστὸς! πουλάει πρὶ − φίξ! 108. − Ἡ νέα δουλίτσα Τί ἄτυχο τὸ νέο δουλικό! |
Κ. Σκόκος, Επιγράμματα: Παλαιά και Νεώτερα, πρόλ. Γ. Ξενόπουλος & Εμ. Λυκούδης, Αθήνα, τυπ. «Ο Κοραής», 1930, σσ. 54−57
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.