Η ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ .

 Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα (1771-1825) γεννήθηκε στις φυλακές της Κωνσταντινούπολης, όπου είχε φυλακιστεί ο πατέρας της επειδή είχε πάρει μέρος στα «Ορλωφικά» και η μητέρα της είχε πάει για να τον επισκεφθεί. Είναι άλλη μία χαρακτηριστική περίπτωση της αχαριστίας των πολιτικών της εποχής προς εκείνους που θυσίασαν τα πάντα για την ελευθερία της πατρίδας. Η Λασκαρίνα παντρεύτηκε δύο φορές, την πρώτη στην ηλικία των 17 με τον Σπετσιώτη Δημήτριο Γιάννουζα και στην ηλικία των 30 ετών με τον Σπετσιώτη πλοιοκτήτη και πλοίαρχο Δημήτριο Μπούμπουλη. Και οι δυο σκοτώθηκαν από Αλγερινούς πειρατές, αφήνοντάς της τεράστια περιουσία, την οποία εκείνη έθεσε στον αγώνα, και με τα πλοία της και με χρήματα. Ήταν μια δυναμική και χειραφετημένη γυναίκα που αφιέρωσε τη ζωή της στον αγώνα εναντίον των Τούρκων. Επί πλέον, ήταν η μόνη μυημένη γυναίκα στη Φιλική Εταιρεία.

Η προσφορά της φάνηκε και από το ότι μέσα στα δύο πρώτα χρόνια της Επανάστασης είχε διαθέσει όλα της τα χρήματα. Με δικά της χρήματα ναυπήγησε το θρυλικό "Αγαμέμνονα" και άλλα τρία μικρότερα πλοία. Η έκρηξη της Επανάστασης βρήκε την Μπουμπουλίνα πενήντα χρόνων.

Μετά την πτώση της Τρίπολης μπήκε στην πόλη πάνω σ' ένα λευκό άλογο και έσωσε το χαρέμι των Τούρκων από την οργή των πολιορκητών. Κατ΄ άλλους άρπαξε τα κοσμήματα των γυναικών του χαρεμιού με υπόσχεση την ασφάλεια της ζωής τους. Γύρισε μαζί με τον Κολοκοτρώνη όλη την Πελοπόννησο για να εμψυχώσει τους πολεμιστές.

Μετά την κατάληψη του Ναυπλίου από τους Έλληνες το 1822, στην οποία έλαβε μέρος, το νεοσύστατο κράτος τής έδωσε κλήρο στην πόλη ως ανταμοιβή για την προσφορά της και η Μπουμπουλίνα εγκαταστάθηκε εκεί.

.

Στον δεύτερο εμφύλιο πόλεμο, η κυβέρνηση Κουντουριώτη φυλακίζει τον Κολοκοτρώνη μαζί με άλλους οπλαρχηγούς στην Ύδρα. Η Μπουμπουλίνα ζήτησε την αποφυλάκιση του Κολοκοτρώνη, αλλά η κυβέρνηση τη συνέλαβε με εντολή να φυλακιστεί. Την εξόρισαν όμως στις Σπέτσες και της αφαίρεσαν τον κλήρο γης στο Ναύπλιο. Όταν οι Έλληνες πήραν τ’ Ανάπλι (30-11-1822), έμεινε εκεί, ζώντας με τη μικρή περιουσία που της είχε μείνει. Πάντρεψε την κόρη της Ελένη με τον Πάνο, το γιο του Θ. Κολοκοτρώνη, που ήταν τότε φρούραρχος Ναυπλίου. Άρχισε μετά ο εμφύλιος. Ο Πάνος παρέδωσε την πόλη στο νέο εκτελεστικό με εντολή του πατέρα του, για να αμβλυνθούν τα πνεύματα κι οι αντιθέσεις. Η Μπουμπουλίνα τέθηκε υπό διωγμόν. Οι Κουντουριωταίοι την ανάγκασαν να εγκαταλείψει τ’ Ανάπλι και να εγκατασταθεί στις Σπέτσες. Από πείσμα ξαναγύρισε. Και τότε ο Γ. Κουντουριώτης έστειλε τον αστυνόμο στο σπίτι του Νικηταρά, όπου έμενε, και την έδιωξε πάλι.

Έκτοτε έμενε στις Σπέτσες πικραμένη. Τόσο είχε μοχθήσει και είχε αγωνιστεί για την απελευθέρωση του Ναυπλίου κι όμως της απαγόρευαν να μένει εκεί. Από τις Σπέτσες παρακολουθούσε τα θλιβερά γεγονότα του εμφυλίου. Ο γαμπρός της Πάνος σκοτώθηκε (13 Νοεμβρίου 1824) έξω από την Τρίπολη. Ο συμπέθερός της Θ. Κολοκοτρώνης φυλακίστηκε στην Ύδρα. Ο γιος της Γιάννης Γιάννουζας , από τον πρώτο της άνδρα, είχε σκοτωθεί στη μάχη του Ξεριά Άργους, πολεμώντας εναντίον του Κεχαγιάμπεη.

Ο Φεβρουάριος του 1825 βρίσκει τη Μπουμπουλίνα να ζει στο σπίτι της στις Σπέτσες, σχεδόν άνευ περιουσίας, πικραμένη με τις έριδες των πολιτικών και την έκβαση του αγώνα.

Στις 12 Φεβρουαρίου αποβιβάζεται σχεδόν ανενόχλητος στην Πελοπόννησο ο Ιμπραήμ με 4.400 άντρες, δύναμη που οι Έλληνες ευκολότατα μπορούσαν να κατατροπώσουν εάν δεν σπαράσσονταν τότε μεταξύ τους από τον δεύτερο εμφύλιο πόλεμο. Η δύναμη αυτή του Ιμπραήμ, ήταν το προγεφύρωμα της κύριας εισβολής που ακολούθησε και είχε σαν αποτέλεσμα την ανακατάληψη από τους Τούρκους του μεγαλύτερου και πάλι μέρους της Πελοποννήσου και τη σφαγή και τυραννία του πληθυσμού της για σχεδόν ακόμη τρία χρόνια. Μετά την αποβίβαση του Ιμπραήμ, οι πολιτικοί τρομοκρατημένοι βγάζουν τον Κολοκοτρώνη από την φυλακή και του αναθέτουν την αρχιστρατηγία.

Η φιλοπατρία της Μπουμπουλίνας υπερισχύει της πικρίας της, αλλά ενώ κάνει πάλι προετοιμασίες για να λάβει μέρος στον καινούργιο αγώνα εναντίον του Ιμπραήμ, έρχεται το αναπάντεχο τέλος της. Το 1825 ο Ιμπραήμ κάνει την εμφάνισή του στην Πελοπόννησο, και η Μπουμπουλίνα, παρ’ όλο που τα έχει χάσει σχεδόν όλα, θέλει να ανασυγκροτηθεί στον αγώνα. Μα δεν πρόλαβε γιατί δολοφονήθηκε.

Οι Ρώσοι, μετά τον θάνατό της, της απένειμαν τον τίτλο της «Ναυάρχου», μοναδική παγκόσμια περίπτωση η απονομή ενός τέτοιου τίτλου σε γυναίκα, ενώ το ελληνικό κράτος τής απένειμε τον τίτλο της «Υποναυάρχου».

.

[«Στις 23 Μαΐου 1825 η πιο γνωστή γυναίκα του Αγώνα σκοτώνεται στις Σπέτσες. Η Μπουμπουλίνα, η περίφημη γυναίκα που μεταμορφώθηκε σε ρομαντική ηρωίδα από τους Ευρωπαίους φιλέλληνες, σκοτώθηκε χθες στις Σπέτσες. Και να πώς έγινε: Ένας από τους γυιους της είχε ερωτευθεί την κόρη κάποιου ψαρά και ήθελε να τη στεφανωθεί, παρά τις σφοδρές αντιρρήσεις της μάνας του. Τι κάνει, όμως, η Μπουμπουλίνα; Βρίσκει ευκαιρία που ο γυιος της έλειπε σε εκστρατεία καπετάνιος σε καράβι και καλεί την κοπέλα στο σπίτι της, για να της πει δήθεν ότι είναι σύμφωνη με το γάμο. Αλλά μόλις μπήκε μέσα αμπαρώνει την πόρτα και απειλεί το κορίτσι με θάνατο, αν δεν παντρευτεί αμέσως έναν από τους υπηρέτες της. Εκείνη αρχίζει να κλαίει και να φωνάζει απελπισμένα. Ακούει ο κόσμος τις φωνές, τρέχει και πολιορκεί το σπίτι. Ανάμεσα στο πλήθος και ένας αδελφός του κοριτσιού, που οπλισμένος απειλεί να σπάσει την πόρτα, αν δεν αφήσουν ελεύθερη την αδελφή του. Τότε η Μπουμπουλίνα αγριεμένη προβάλλει στο παράθυρο και λέει ότι στο σπίτι της αυτή είναι αφεντικό και μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Ο αδελφός πυροβολεί και η Μπουμπουλίνα πέφτει νεκρή».

GIACINTO PROVANA DI COLLEGNO(1794-1856), ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ, Ιταλός φιλέλληνας που μαζί με το φίλο του κόμη Σαντόρε ντι Σανταρόζα ήλθαν στην Ελλάδα και πολέμησαν στην Ελληνική Επανάσταση].

.

[«…μάλιστα δε το σπάνιο γεγονός εις τα χρονικά των εθνών, μία γυνή να επιστρατεύση, γυνή πλουσία, αποφασίσασα και πλοία και χρήματα και υιούς ολοκαύτωμα εις τον βωμόν της πατρίδος να προσφέρη. Αυτή δε η γυνή είναι η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, την οποίαν τα έθνη ανευφήμησαν και εχαιρέτισαν ως ηρωίδα. Ήτο δε πράγματι λεοντόθυμος. Το 1821, Δεκεμβρίου 4, εις την πολιορκίαν του Ναυπλίου, το ενθυμούμεθα, επιβαίνουσα σε ίδιον πλοίο της, μόνη διέταξε την έφοδο εις τας λέμβους κατά του φρουρίου.

Αύται δε επιτίθενται, αλλ’ αι σφαίραι και οι μύδροι από των επιθαλασσίων προμαχώνων τας κανονοστοιχίας χαλαζηδόν επιπίπτοντες, υποχρεούν τους ανδρείους της να υποχωρήσωσι προς ολίγον. Εξανίσταται τότε η Αμαζών, επισκοπούσα από των εδωλίων της νήος, και τους βοά …Είσθε λοιπόν γυναίκες και όχι άντρες; Εμπρός! Οι αξιωματικοί την υπακούουν, μάχονται, θνήσκουν, επανελθόντες εις την τάξιν, αλλ’ εις μάτην, το φρούριο διά θαλάσσης ήτο απόρθητον. Διό μετέβη εις την ξηράν και εκεί εστρατήγει μέχρι της παραδόσεως του Ναυπλίου, τη 30 Νοεμβρίου 1822, συμμετέχουσα των έργων της πολιορκίας, οδηγούσα τα παλικάρια της, χορηγούσα τους θησαυρούς της.»]

ΑΝΑΡΓΥΡΟΣ ΧΑΤΖΗ ΑΝΑΡΓΥΡΟΥ(1814-1885) Πολιτικός, πρόεδρος της Βουλής, υπουργός, συγγραφέας και ιστορικός από τις Σπέτσες

.

[«Μυθικό πρόσωπο για τους Ευρωπαίους της εποχής, οι οποίοι φαντασιώνονται μέσω αυτής την ελληνική εκδοχή της Ζαν Ντ’ Αρκ. Οι απεικονίσεις της (αν και την εμφανίζουν πότε έτσι και πότε αλλιώς) δημιουργούν ένα ερωτικό πρότυπο επαναστάτριας: Στα ευρωπαϊκά της πορτραίτα η Μπουμπουλίνα απεικονίζεται νεαρή και όμορφη, λεπτή ή μεγαλόσωμη με πλούσιο στήθος, ντυμένη άλλοτε ευρωπαϊκά, άλλοτε ανατολίτικα ή και μικτά. Ακόμη και ένα γυναικείο ένδυμα θα πάρει στο Παρίσι το όνομά της, “a la Robeline”, πιθανότατα από συμφυρμό των λέξεων robe και Bobeline (Boubouline)”.

Ο θρύλος της ομορφιάς της θα φτάσει ως τις μέρες μας σε μια γαλλοβελγική παιδική ταινία κινουμένων σχεδίων, που βραβεύτηκε στο Βερολίνο το 2012.

Στην πραγματικότητα, ήταν παραδόπιστη, άσχημη, ανατζούμπαλη, τριχωτή σαν πολλά βαρύς άντρας και γραία, αλλά αυτό δεν μείωνε σε τίποτα τον ενθουσιασμό των ανδρών που την είχαν για αρχηγό.]

ΝΙΚΟΣ ΠΛΑΤΗΣ «ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΕΙΚΟ (ΜΙΚΡΟΜΕΓΑ)», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΔΕΛΦΩΝ, 1019

.

[«Η εξωτερική της εμφάνιση δεν ανταποκρίνεται στην ευγένεια των αισθημάτων της παρουσιάζεται πάντοτε με ακριβό σπαθί και βαρύτιμες πιστόλες: Την είδα στο Άργος πάνω σ’ ένα υπέροχο αράπικο άτι. Την ακολουθούσαν ένα πλήθος αρματωμένοι στρατιώτες που έτρεχαν πλάι της σαν λαγοί, βγάζοντας χαρούμενες κραυγές.

Λυπάμαι που ο σεβασμός της αλήθειας με υποχρεώνει να βλάψω λίγο το γόητρο που το όνομα αυτής της γυναίκας είχε δημιουργήσει στη φαντασία των Γάλλων. […] Ωστόσο, η ηλικία, το παρουσιαστικό και οι τρόποι της δεν είχαν καμιά σχέση μ’ αυτή τη γοητευτική εικόνα. Ας παρηγορηθεί, όμως, ο αναγνώστης, γι’ αυτή την απογοήτευση. Θα ιστορήσω πιο κάτω περιστατικά ανιδιοτέλειας και ψυχικού μεγαλείου, που αφορούν μια άλλη Ελληνίδα, λιγότερο ένδοξη, αλλά άξια για να δοξασθεί […]». [Εννοεί την Μαντώ Μαυρογένους]

LUDWIG VON BOLLMAN : Ο Απελευθερωτικός Αγώνας Των Ελλήνων Κατά Το Έτος 1822.

Έκδοση: Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο 2020

.

[«Ἡ Ἑλληνὶς ἀμαζὼν Μπουμπουλίνα, ἣν ἡ εὐκόλως ἐνθουσιώσα Ἑσπερία ὕμνησε βραδύτερον ὡς πρότυπον γυναικείας χάριτος καὶ ἡρωισμοῦ, ἥτις ὅμως περιγράφεται ὑπὸ τῶν αὐτοπτῶν ὡς γραία καὶ ὀστεώδης, ἥκιστα δὲ ἐπίχαρις ἀνδροφυὴς γυνή, ἦλθεν εἰς τὸ ἑλληνικὸν στρατόπεδον καὶ εἰς τὴν Τρίπολιν αὐτὴν ἔτι πρὸς τοῦτον ἰδίως τὸν σκοπόν, ὅπως διαπραγματευθῆ μετὰ τῶν πλουσίων Ἰουδαίων καὶ κολλυβιστῶν τῆς πόλεως καὶ καταφορτισθῆ διὰ λαμπρῶν δώρων ὑπὸ τῶν συζύγων των ἀντὶ ἀορίστων ἐπαγγελιῶν».

KARL MENDELS- BARTHOLDY(1838-1897): «Ιστορία της Ελλάδος», μετάφραση Άγγελου Βλάχου, Αθήνα 1873]

.

[ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ:

- Bobolina, λιθογραφία, έργο του Adam Friedel. Λονδίνο-Παρίσι 1827

-Η Μπουμπουλίνα ως αρχιπειρατίνα στο σύγχρονο γαλλοβελγικό παιδικό καρτούν Ζαράφα (Zarafa, 2012)]

phgh

Dionisis Vitsos