Η επανάσταση που ξέσπασε το 1821

 

Η επανάσταση που ξέσπασε το 1821 στη Μαγνησία έληξε άδοξα και οι προσπάθειες αποτίναξης του τουρκικού ζυγού τελικά δεν καρποφόρησαν. Η επανάσταση επηρέασε τη ζωή των κατοίκων, οι οποίοι προσπάθησαν να συνεχίσουν τη ζωή τους στους ίδιους ρυθμούς με τους προεπαναστατικούς. Μία τέτοια περίπτωση είναι ενός λαϊκού ζωγράφου που δραστηριοποιήθηκε στην περιοχή του Πηλίου πριν και μετά την επανάσταση, ζωγραφίζοντας εκκλησίες και αρχοντικά. Το όνομά του Παγώνης και τόπος καταγωγής οι Χιονάδες της Ηπείρου.
Ο Παγώνης, γιος του Κωνσταντή, έρχεται στο Πήλιο από την Ήπειρο περίπου το 1800 και εγκαθίσταται στη Δράκεια. Είναι ένας από τους πολλούς τεχνίτες που ήρθαν από τα χωριά της Ηπείρου, ώστε να βρουν δουλειά στο Πήλιο, το οποίο ήδη από τον 18ο αιώνα γνωρίζει μία περίοδο οικονομικής και πολιτιστικής ακμής.
Το πρωιμότερο έργο που υπογράφει και ολοκληρώθηκε το 1801 είναι ο Άγιος Δημήτριος Νεοχωρίου. Μέχρι το ξέσπασμα της επανάσταση ζωγραφίζει ναούς και αρχοντικά. Συναντάμε την υπογραφή του σε τρεις ναούς: Αγία Μαρίνα Κισσού, Αγία Τριάδα στο Ανήλιο, Άγιος Γεώργιος Δράκειας, ενώ με βάση τεχνοτροπικά κριτήρια του αποδίδονται και οι τοιχογραφίες στον Άγιο Νικόλαο Νταμούχαρης και στην Παναγίτσα Δράκειας. Το τελευταίο έργο, ακριβώς ένα χρόνο πριν την επανάσταση, που του αποδίδεται, είναι ο Άγιος Αθανάσιος Δράκειας. Με την έναρξη της επανάστασης διακόπτεται το έργο του λόγω προφανώς των αναταραχών στην περιοχή. Ξαναβρίσκουμε την υπογραφή του το 1836 στην Αγία Τριάδα Μακρινίτσας. Εκείνη τη χρονιά τοιχογραφούνται και οι ναοί του Αγίου Γεωργίου κοντά στον Κισσό και ο Άγιος Σπυρίδων Δράκειας που συμπεριλαμβάνονται στο έργο του, λόγω στυλιστικών κριτηρίων.
Γνωρίζουμε ότι ο Παγώνης είχε στην κατοχή του και χρησιμοποιούσε ένα αντίτυπο της Ερμηνείας του Διονυσίου εκ Φουρνά, ένα βιβλίο με οδηγίες για την αγιογραφική τέχνη. Αν και ζωγραφίζει σε ένα πλαίσιο καθαρά θρησκευτικό, εκτός από τα θρησκευτικά θέματα, περιλαμβάνει στις τοιχογραφίες του τοπιογραφίες, ηθογραφίες και ανεικονικές παραστάσεις και θέματα νεκρής φύσης, παραστάσεις οι οποίες απαντώνται συνήθως σε κοσμικά κτήρια. Τηρώντας την εικονογραφική παράδοση, παρεμβάλλει χαρακτηριστικά ρεαλιστικά αντικείμενα της περιόδου, όπως κτήρια και ενδυμασίες, ενώ σε ευαγγελικές σκηνές προσθέτει λεπτομέρειες που θυμίζουν σκηνές της εποχής του, όπως παζάρια και πανηγύρια.
Ο Παγώνης έμεινε στη Δράκεια όπου και παντρεύτηκε. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι πολλοί ναοί στους οποίους εργάστηκε βρίσκονται στη Δράκεια και ότι στην τελευταία υπογραφή του στην Αγία Τριάδα Μακρινίτσας πλέον υπογράφει ως Δρακιώτης. Από τον γάμο του απόκτησε έναν γιο, τον Αθανάσιο, ο οποίος ασχολήθηκε με την ζωγραφική κυρίως φορητών εικόνων. Σώζονται πολλές εικόνες του σε εκκλησίες του Πηλίου. Τοιχογραφίες ζωγράφισε περίπου το 1870 στο σπίτι όπου έμενε και εργαζόταν, στις οποίες περιέλαβε και προσωπογραφίες του Ρήγα Φεραίου και του Δημήτριου Υψηλάντη.
Ο Παγώνης εξέφρασε μέσα από το έργο του μία εποχή αναγέννησης του έθνους, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Κίτσος Μακρής, σχολιάζοντας τη φύση στο έργο του Παγώνη: «Αυτά τα χαρούμενα, χυμώδη και γεμάτα ζωντάνια λουλούδια θα ήταν αρκετά για να χαρακτηρίσουν την ωραία νεοελληνική ώρα που κάρπισε στην Επανάσταση».

Βιβλιογραφία:

Μακρής Κ., 1952. Δύο λαϊκοί ζωγράφοι. Γιάννης και Θανάσης Παγώνης, Βόλος.
Ξύδης Αλ.Γ., 1975. Εικαστικό Χρονικό. Ξαναβλέποντας τον Παγώνη, Αντί. Δεκαπενθήμερη Πολιτική Επιθεώρηση, περίοδος Β΄, τεύχος 24, 2 Αυγούστου 1975, 48-50.
Μακρής Κ., 1976. Η λαϊκή τέχνη του Πηλίου, Αθήνα.
Μακρής Κ., 1981. Χιοναδίτες ζωγράφοι. 65 λαϊκοί ζωγράφοι από το χωριό Χιονιάδες της Ηπείρου, Αθήνα.

πηγη https://filoiefamagvolos.wordpress.com/

υπομονή αλλά και διάθεση προχωράμε 

Στόχος μας παραμένει να αρθρογραφούν οι πολίτες σε αθρα με   θέματα πολιτισμού   που  επιλέξουν

Το όνομα και επώνυμο αλλά η ευπρέπεια των άρθρων είναι απαραίτητα .Η διεύθυνση μας για επιστολές Άρθρα είναι   zantedanias@gmail.com 

Όπως έχουμε από την αρχή της προσπάθεια μας αναφέρει θα αναρτώνται μετά από έγκριση μας

Σας ευχαριστούμε από καρδιας

Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους ο οποίος φέρει και την ευθύνη των γραφομένων και δε συμπίπτουν κατ’ ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας

https://www.youtube.com/channel/UC0wk2ge3sheyTkgpAkeBang