Τετάρτη 18 Μαΐου 2022

ΙΣΤΟΡΙΑ 14 – ΤΕΛΟΣ ΑΡΧΑΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ


 ΙΣΤΟΡΙΑ 14 –  ΤΕΛΟΣ ΑΡΧΑΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ- ΑΡΧΗ ΚΛΑΣΣΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ  ΗΓΕΜΟΝΙΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ – ΧΡΥΣΟΥΣ ΑΙΩΝ

Μετά την επικράτηση των Ελλήνων στους Περσικούς πολέμους οι Ιωνικές πόλεις , στέλνουν εκπροσώπους για να ενταχθούν στην  Πανελλήνια συμμαχία.

Οι Σπαρτιάτες δεν τους δέχονται [είναι μακριά, άρα σε ενδεχόμενο μελλοντικό πόλεμο θα πρέπει να εκστρατεύσουν μακριά από την Σπάρτη πράγμα που δεν τους επιτρέπει το δόγμα τους]. Αυτό δείχνει επίσης στους υπόλοιπους Έλληνες ότι οι Σπαρτιάτες δεν είναι διατεθειμένοι να συνεχίσουν τον πόλεμο κατά των Περσών και οι σύμμαχοι δυσαρεστούνται πολύ από την στάση τους.

Ο Παυσανίας μάλιστα [αρχηγός της Συμμαχίας] γι αυτόν τον λόγο έρχεται σε σύγκρουση με τους εφόρους της Σπάρτης [που είναι παραδοσιακά κατά της όποιας παρέκκλισης από την νομοθεσία του Λυκούργου].

Στην διαμάχη επικρατούν οι έφοροι. Ο Παυσανίας , ένδοξος αλλά αλλοπρόσαλλος σαν χαρακτήρας εντυπωσιάζεται από την εξουσία και υιοθετεί τον τρόπο ζωής των άλλων Ελλήνων ερχόμενος φανερά σε σύγκρουση με τις παραδόσεις της Σπάρτης και δεχόμενος ότι η εποχή της απομόνωσης των πόλεων πρέπει να τελειώσει.

Ανακαλείται στην Σπάρτη για να δώσει εξηγήσεις για την συμπεριφορά του.

Στην Αθήνα άρχει ο Αριστείδης ,ο οποίος είναι εντελώς αντίθετος χαρακτήρας από τον Θεμιστοκλή και τον Παυσανία. Θεωρείται ότι είναι ο ιδρυτής της Πανελλήνιας συμμαχίας που σκοπό έχει την απελευθέρωση της Θράκης , της ιωνίας και της Κύπρου από τους Πέρσες . ΄Εκτοτε δεν παίζει κάποιον ρόλο στα πράγματα των Αθηνών , δεδομένου ότι παραμένει στην Θράκη οργανώνοντας την Πανελλήνια (η οποία εξελίχθηκε όπως θα δούμε αμέσως μετά , σε Αθηναική ) συμμαχία.

Οι Ιωνικές πόλεις ξαναζητούν την ένταξή τους στην Συμμαχία και αυτήν την φορά απόντων των εκπροσώπων της Σπάρτης [ ο Παυσανίας έχει κληθεί στην Σπάρτη διότι με την αλαζονική του συμπεριφορά στρέφει τους συμμάχους εναντίον της Σπάρτης ] ο Αριστείδης τους δέχεται. Ο αντικαταστάτης του Παυσανίου [Δόρκης] αντιδρά και επιστρέφει στην Σπάρτη , προφανώς εκτελώντας εντολές τω εφόρων που πιστοί στις Λυκούργειες ρήτρες δεν ήθελαν Σπαρτιατικό στρατό για πολύ καιρό ανάμεσα στους άλλους Έλληνες και βιάζονταν να γυρίσουν την Σπάρτη στη γνωστή της απομόνωση.

Έτσι μένουν μόνοι οι Αθηναίοι ρυθμιστές των πραγμάτων. Εντάσσουν τις περισσότερες πόλεις και τα νησιά στην 1η Αθηναϊκή συμμαχία .

Στην συμμαχία δεν εντάσσονται  οι πόλεις της Πελοποννήσου , οι οποίες με επί κεφαλής την Σπάρτη σχηματίζουν την Πελοποννησιακή συμμαχία  [εκτός του Άργους που παραδοσιακά αντιτίθενται στους Σπαρτιάτες και εξ αυτού του λόγου είχαν κρατήσει ουδετερότητα κατά τα Μηδικά].

Έτσι η Αθηναϊκή συμμαχία μπορεί να ισχυρίζεται πλέον ότι είναι ο συνεχιστής της Πανελλήνιας συμμαχίας. Δεσμεύεται για πόλεμο κατά των βαρβάρων ΑΛΛΑ και οιουδήποτε εχθρού της συμμαχίας [ δηλαδή ακόμη και Ελληνικής πόλεως].

Η Σπάρτη με τις εξελίξεις αυτές αρχίζει να νοιώθει απειλούμενη και αυτή η δυσπιστία θα αποβεί μοιραία στο μέλλον.

Το ταμείο της συμμαχίας τηρείται στην Δήλο [ιερό νησί , γενέτειρα του Απόλλωνος και της Αρτέμιδος].

Ο Αριστείδης  ονομάζεται ‘δίκαιος’ από τους συμμάχους γιατί αποφασίζει το μερίδιο συνδρομής της κάθε πόλεως – συμμάχου στο κοινό ταμείο ακριβοδίκαια και σύμφωνα με τις δυνατότητες της κάθε πόλης. Υπήρξε τόσο δίκαιος που καμία από τις πόλεις δεν διαμαρτυρήθηκε για το ποσόν που έπρεπε να πληρώσει [Θουκιδίδης].

Το ετήσιο έσοδο του ταμείου ήταν 460 τάλαντα και όλες οι πόλεις είχαν από μία ψήφο στην συμμαχία εκτός των Αθηνών που είχαν 2.

Η 1η Αθηναϊκή συμμαχία ιδρύεται στην Θράκη [μέχρι εκεί έφτασαν οι Έλληνες κυνηγώντας τους Πέρσες].

Με τον Αριστείδη απασχολημένο στην Θράκη με τα της συμμαχίας , ο δρόμος για τον Θεμιστοκλή είναι ανοικτός .

Σε αυτό το σημείο φαίνεται και η διορατικότητα του Θεμιστοκλέους.

Υπήρχε πρόταση της Σπάρτης ώστε καμία πόλις βορείως του Ισθμού να μην είναι οχυρωμένη , με την δικαιολογία ότι αν ξαναέλθουν οι Πέρσες να μην βρουν οχυρωματικά έργα έτοιμα.

Βεβαίως αυτή η πρότασις ήταν εκ του πονηρού και άφηνε την ευχέρεια στις Πελοποννησιακές πόλεις να οχυρώνονται ελεύθερα , ενώ οι άλλες πόλεις της Ελλάδος να μην μπορούν να πράξουν το ίδιο.

Ο Θεμιστοκλής πάει στην Σπάρτη για διαπραγματεύσεις και εν τω μεταξύ δίνει εντολή στους Αθηναίους να αρχίσουν  το χτίσιμο του τείχους των Αθηνών.

Οι Αθηναίοι χτίζουν όπως  – όπως το τείχος [γι αυτό και δεν ήταν τόσο περιποιημένο όσο τα κανονικά τείχη , διότι χτίστηκε βιαστικά και με ότι υλικό βρέθηκε πρόχειρο].

Όταν ειδοποιείται ο Θεμιστοκλής ότι το τείχος είναι έτοιμο διακόπτει τις συνομιλίες με τους Σπαρτιάτες , λέγοντάς του ‘Αφήστε σε μας τους Αθηναίους να αποφασίσουμε ποιο είναι το συμφέρον της Αθήνας’ .

Αυτός ο ελιγμός δημιουργεί τρομερό μίσος των Σπαρτιατών έναντι του Θεμσιτοκλέους.

Δυστυχώς η δόξα του Θεμιστοκλέους δημιουργεί αντιπάθειες και μέσα στην Αθήνα. Το φαινόμενο αυτό της υπονόμευσης οποιουδήποτε ανδρός έχει αποκτήσει φήμη και δόξα και έχει ωφελήσει την πόλη, το έχουμε ήδη συναντήσει και εφ’ εξής θα το συναντούμε όλο και συχνότερα , όσο τα ήθη εξαγριώνονται και οι αξίες καταπίπτουν από τα πάθη του εμφυλίου πολέμου.

Ο Θεμιστοκλής αναχωρεί για το Άργος το οποίο οργανώνει κατά τα πρότυπα των Αθηνών [άρα οι Αθηναίοι αποκτούν και προγεφύρωμα στην Πελοπόννησο].

Εν τω μεταξύ στην Σπάρτη ο Παυσανίας αθωώνεται από τις κατηγορίες , αλλά δεν θα ξαναγίνει αρχηγός. Αυτό τον δυσαρεστεί και με τις μετέπειτα πράξεις του κατηγορείται ως προδότης της Σπάρτης και ξανακαλείται στην Σπάρτη για εξηγήσεις. Επιστρέφει πάλι , αλλά από έναν δούλο διαρρέει ότι είχε μυστική αλληλογραφία με τον Ξέρξη. Οι Σπαρτιάτες πιστεύουν την κατηγορία αυτή [ίσως και να την δημιούργησαν] και ο Παυσανίας καταδιωκόμενος καταφεύγει ικέτης στον ναό της χαλκιοίκου Αθηνάς του οποίου οι Σπαρτιάτες χτίζουν τις πόρτες με πρωτοστατούσα την μητέρα του Παυσανίου , με αποτέλεσμα αυτός να πεθάνει από ασιτία [ προλαβαίνουν και τον βγάζουν ετοιμοθάνατο έξω , ώστε να μην πεθάνει στον ναό και τον βεβηλώσει].

Αργότερα οι Σπαρτιάτες θα πεισθούν ότι η κατηγορία ήταν συκοφαντική και θα αποκαταστήσουν το όνομα του Παυσανίου στήνοντάς του και ανδριάντα.

Την ίδια κατηγορία αντιμετωπίζει και ο Θεμιστοκλής στην Αθήνα. Ανακαλείται αλλά ξέροντας τι τον περιμένει καταφεύγει στην Κέρκυρα η οποία όμως δεν μπορεί να αντιταχθεί στην θέληση της Αθήνας να τον παραδώσει.

Έτσι καταδιωκόμενος από παντού καταλήγει στην Ιωνία [ Έφεσσο] και επειδή ούτε εκεί μπορούσε να σταθεί , καταλήγει στον Πέρση βασιλέα [Αρταξέρξης].

Του ζητείται να προδώσει. Αυτός κερδίζει χρόνο ζητώντας ένα χρόνο διορία για να μάθει περσικά. Του παραχωρούνται τρεις πόλεις [ μία για το φαί του , μία για το πιοτό του και μία για το προσφάι του , όπως ελέγετο] με σκοπό να τον προσεταιριστούν οι Πέρσες.

Τελικά ο Αρταξέρξης τον πιέζει να οργανώσει νέα εκστρατεία κατά της Ελλάδος, οπότε ο Θεμιστοκλής ευρισκόμενος προ αδιεξόδου αυτοκτονεί [474 π.χ.].

Πριν από 2 χρόνια έχει πεθάνει και ο Αριστείδης , πάμπτωχος σε τέτοιο βαθμό που η πολιτεία αποφασίζει να προικοδοτήσει τις κόρες του.

Η εξουσία έχει περάσει στον υιό του Μιλτιάδου τον Κίμωνα ο οποίος έχει ορισθεί αρχηγός του αριστοκρατικού κόμματος από τον ίδιο τον Αριστείδη  [ ήδη ο Κίμων έχει παντρέψει την αδελφή του Ελπινίκη , με τον πλούσιο Καλλία και με το δάνειο που παίρνει από τον γαμπρό του πληρώνει το χρέος του πατρός του και αποκαθιστά το όνομά του.

Εκλέγεται στρατηγός και [δυστυχώς] ήταν αυτός που κατεδίωξε τον Θεμιστοκλή.

Αρχικά φέρεται επιπόλαια αλλά στην πορεία αποδεικνύεται εξαιρετικά άξιος στρατηγός. Απελευθερώνει μεγάλα τμήματα της Θράκης και επιτυγχάνει πολύ μεγάλη τριπλή νίκη [ ναυμαχία, μάχη, ναυμαχία μέσα στην ίδια ημέρα] στον ποταμό Ευρυμέδοντα της Μ. Ασίας . Ο Κίμων αποτελεί μία από τις φωτεινότερες φυσιογνωμίες της αρχαίας Ελλάδος όχι μόνον για τις σημαντικές νίκες του αλλά και για το όραμα και την προσπάθειά του να συνενώσει όλους τους Έλληνες εναντίον των βαρβάρων. Ο Περικλής αντίθετα  που τον διαδέχεται , μπορεί να είναι μεγάλη προσωπικότητα , αλλά βαρύνεται με το ότι η πολιτική του αποσκοπούσε στην ενδυνάμωση των Αθηνών σε βάρος των υπολοίπων Ελλήνων, πράγμα που οδήγησε στον αδελφοκτόνο Πελοποννησιακό πόλεμο.

Μετά την νίκη στον Ευρυμέδοντα ποταμό ο Κίμων στέλνει τον Καλλία [τον γαμβρό του] να υπογράψει ειρήνη με τους Πέρσες.

Έτσι επιτυγχάνεται η ‘Καλλίειος Ειρήνη’ [460 π.χ.]. Οι όροι είναι δυσβάστακτοι   για τους Πέρσες. Όλες οι Ιωνικές πόλεις απελευθερώνονται και ο περσικός στρατός δεν έχει δικαίωμα να πλησιάσει τις Μικρασιατικές ακτές  σε απόσταση λιγότερη από αυτήν που μπορεί να διανύσει ένας ιππέας σε 24 ώρες….

[ Η ειρήνη αυτή δημιουργεί δυστυχώς έντονη αντίθεση με την Ανταλκίδειο ειρήνη που θα επιτευχθεί αργότερα με τους Σπαρτιάτες και τους Πέρσες κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο , κατά την οποία οι  Σπαρτιάτες καθιστούν τους Πέρσες εγγυητές των Ιωνικών πόλεων , ξαναβάζοντας έτσι πόδι στην Ιωνία….].

Ο Κίμων με την ηγεσία του φτάνει την Αθήνα και τους συμμάχους της στο απόγειο της δυνάμεώς τους.

Για μία ακόμη φορά η δόξα κάποιου ηγέτη προκαλεί αντιζηλίες στην Αθήνα.

Έχοντας τον τίτλο του προξένου στην Σπάρτη και γνωστής ούσας της απόψεώς του ότι πρέπει η Αθήνα να συνυπάρξει ειρηνικά με την Σπάρτη , αντιμετωπίζει την δυσπιστία των Αθηναίων .

Το 460 π.χ. μεγάλος σεισμός πλήττει την Σπάρτη. Οι είλωτες επωφελούνται και επαναστατούν , ενώ η Σπάρτη αντιμετωπίζει έντονο δημογραφικό πρόβλημα [υπάρχουν μόνο 6000 όμοιοι]. Ο Κίμων προσφέρεται να βοηθήσει την Σπάρτη και φτάνει σε βοήθειά τους με τρεις χιλιάδες άνδρες. Εν τω μεταξύ οι Σπαρτιάτες έχουν καταστείλει την εξέγερση και όταν φτάνει ο Κίμων με τον στρατό του δεν του επιτρέπουν να μπει στην πόλη [ νοιώθουν να απειλούνται από τους Ίωνες Αθηναίους] και τον διώχνουν.

Αυτό στην Αθήνα θεωρείται μέγιστη προσβολή για την οποία θεωρείται υπεύθυνος ο Κίμων , ο οποίος κατηγορείται ως ‘φιλολάκων και μισόδημος’ με αποτέλεσμα να εξοστρακιστεί.

Πρωτεργάτης του εξοστρακισμού του [αριστοκρατικού] Κίμωνος είναι ο [δημοκρατικός] Περικλής ο οποίος όμως καίτοι ένας από τους τρεις κατηγόρους κράτησε ουδέτερη στάση στην διαδικασία, και ο οποίος  αναλαμβάνει την ηγεσία των Αθηνών [μεσολάβησε μικρό χρονικό διάστημα υπό την ηγεσία του Εφιάλτου ο οποίος ήταν έντιμος ηγέτης αλλά δολοφονήθηκε μυστηριωδώς].

Εκείνη την εποχή η Θήβα [η οποία είχε Μηδίσει και είχε προταθεί από τους Σπαρτιάτες να ισοπεδωθεί για τιμωρία , πράγμα που απέτρεψαν μεγαλόψυχα οι Αθηναίοι για να εισπράξουν την αγνωμοσύνη των Θηβαίων σε ελάχιστο χρονικό διάστημα] συμμαχεί με τους πρώην εχθρούς της τους Σπαρτιάτες και επιτίθεται κατά των Αθηναίων στην Τανάγρα. Ο Κίμων ζητά να επιστρέψει από την εξορία για να πολεμήσει αλλά ο Περικλής απορρίπτει το αίτημά του. Αντί του Κίμωνος όμως πολεμούν οι φίλοι του εξ ονόματός του και δείχνουν μεγάλη γενναιότητα.

Οι Αθηναίοι χάνουν στην μάχη της Τανάγρας και δημιουργείται αναταραχή στην πόλη. Ανακαλείται ο Κίμων και συμφιλιώνεται με τον Περικλή με τον όρο να γίνει στρατηγός των Αθηνών αλλά εκτός πόλης.

Έτσι αναλαμβάνει την απελευθέρωση της Κύπρου και κατά την πολιορκία της Σαλαμίνος , πληγώνεται και πεθαίνει. Ο θάνατός του παραμένει μυστικός για λόγους ηθικού , μέχρι να απελευθερωθεί η πόλις.

[ Υπάρχει και η ιστορία χρησμού του μαντείου του Άμμωνος Διός στην όαση Σίβα της Αιγύπτου με την αποστολή που έστειλε ο Κίμων στο Μαντείο για χρησμό και το Μαντείο απήντησε ότι ο Κίμων είναι νεκρός. Όταν συγκρίνουν τις ημερομηνίες οι Ελληνες ανακαλύπτουν ότι η απάντηση του Μαντείου , παρά την μεγάλη απόσταση, δόθηκε ακριβώς την ημέρα που σκοτώθηκε ο Κίμων και που ο θάνατός του είχε κρατηθεί μυστικός].

Ο Κίμων ήταν τόσο αγαπητός στους Αθηναίους που αναφέρεται ότι στο σπίτι του δεν είχε περίφραξη για να μπαίνουν οι φτωχοί και να παίρνουν φρούτα από τον κήπο του. Ήταν  χαρακτήρας πράος και μετριόφρων [το αντίθετο του Θεμιστοκλέους].

Με τον θάνατό του κλείνει η εποχή της ειρηνικής συνύπαρξης με την Σπάρτη.

Οι τριακοντούτεις σπονδές , η ειρήνη δηλαδή για 30 χρόνια , κράτησαν μόνο  13 χρόνια…Αμέσως αρχίζουν συνεχεία αψιμαχίες με την Σπάρτη , οι οποίες θα καταλήξουν αργότερα στον Πελοποννησιακό πόλεμο.

Ο Περικλής  ανοικοδομεί την Αθήνα. Χτίζει ξανά τον Παρθενώνα και τα άλλα ιερά , δίνει μεγάλη ώθηση στα γράμματα , τις τέχνες και την φιλοσοφία.

Επί των ημερών του η Αθήνα φτάνει στο απόγειο της στρατιωτικής αλλά κυρίως της πνευματικής της ανάπτυξης θέτοντας τις βάσεις για τον μετέπειτα  παγκόσμιο πολιτισμό , εξ ου και η εποχή του Περικλέους ονομάζεται Χρυσούς Αιών.


Με πολύ μεράκι αλλά και υπομονή συνεχίζουμε την προσπάθεια μας .Αθόρυβα …σιγά σιγά με πολύ   υπομονή αλλά και διάθεση προχωράμε 

Στόχος μας παραμένει να αρθρογραφούν οι πολίτες σε αθρα με   θέματα πολιτισμού   που  επιλέξουν

Το όνομα και επώνυμο αλλά η ευπρέπεια των άρθρων είναι απαραίτητα .Η διεύθυνση μας για επιστολές Άρθρα είναι   zantedanias@gmail.com 

Όπως έχουμε από την αρχή της προσπάθεια μας αναφέρει θα αναρτώνται μετά από έγκριση μας

Σας ευχαριστούμε από καρδιας

Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους ο οποίος φέρει και την ευθύνη των γραφομένων και δε συμπίπτουν κατ’ ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας

https://www.youtube.com/channel/UC0wk2ge3sheyTkgpAkeBang



Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Δημοφιλείς κατηγορίες

...
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες του blog μας

Whatsapp Button works on Mobile Device only