ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

Ως η πλέον έγκυρη και αξιόπιστη πηγή για τον Αλέξανδρο θεωρούνται τα έργα του Αριανού (2ος μ.Χ. αιών) «Αλεξάνδρου ανάβασις» και «Ινδικά». Βασίζονται στα έργα του Πτολεμαίου του Λάγου (του οποίου το έργο έχει πλέον χαθεί).

Άλλη πηγή πληροφοριών είναι επίσης και το 15ο και 16ο βιβλίο του Διοδώρου του Σικελιώτου.

Επίσης σπουδαίες πληροφορίες , μας δίνει και ο Πλούταρχος στο έργο του «Μ.Αλέξανδρος – Ιούλιος Καίσαρ» , ως επίσης και στο «Περί τύχης και αρετής Αλεξάνδρου».

Η καταγωγή του Αλεξάνδρου έρχεται κατ’ ευθείαν από δύο μεγάλους ήρωες του Ελληνισμού. Τον Αχιλλέα (καταγωγή Μολοσσών , απογόνων του Αχιλλέως οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην Ήπεριο μετά τα Τρωικά) από την μητέρα του και τον Ηρακλή (Ηρακλείδης , Δωριεύς , Μακεδών) απο τον πατέρα του.

Η αγωγή του μικρού Αλεξάνδρου με πρωτοβουλία του Φιλίππου , στηρίχτηκε σε δύο άξονες. Στην σκληραγωγία και στην όξυνση του πνεύματος.

Δάσκαλοί του σε αυτήν την ηλικία ήσαν:

Ο Λάκων Λεωνίδας , ο οποίος φρόντησε για την «Δωρική» αγωγή του νεαρού. Ήταν δε τόσο αυστηρός ο Λεωνίδας προς τον Αλέξανδρο , που ενώ ήταν παντοδύναμος και έτοιμος να αναχωρήσει , επι κεφαλής όλων των Ελλήνων για την εκστρατεία του κατά των Περσών , ο Λεωνίδας έψαχνε τα προσωπικά του πράγματα , μην και ο Αλέξανδρος πάρει τίποτε μαζί του το οποίο θα του έκανε την διαβίωση πιο εύκολη ….

Ο Ακαρνάν Λυσίμαχος , ο οποίος του ενεφύσησε την αγάπη για τον Όμηρο (και ιδιαίτερα την Ιλιάδα). Είναι ο κύριος υπεύθυνος για την ταύτιση που νοιώθει ο Αλέξανδρος με τους Ομηρικούς ήρωες και ιδιαίτερα με τον Αχιλλέα. Μάλιστα ο Αλέξανδρος συνήθιζε να λέει ότι ο Αχιλλεύς υπήρξε τυχερός , διότι ευτύχησε να έχει έναν φίλο σαν τον Πάτροκλο, να πεθάνει ένδοξα στην μάχη και να έχει έναν Όμηρο να υμνήσει τα κατορθώματά του.

Από μικρός ο Αλέξανδρος αρχίζει να εντυπωσιάζει. Είναι γνωστή η ιστορία με τον Βουκεφάλα ( άλογο , δώρο του Δημάρατου του Κορίνθιου στον πατέρα του) τον οποίο δάμασε σε ηλικία 7 ετών. Είναι τότε που ο Φίλιππος αναφωνεί: «Γιέ μου βρες ένα άλλο βασίλειο , γιατι η Μακεδονία είναι πολύ μικρή για να σε χωρέσει» .

Στα 7 του χρόνια , επίσης αναλαμβάνει τον Αλέξανδρο ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης . Ηταν μαθητής του Πλάτωνος , αλλά έφυγε από την Αθήνα επειδή ο Πλάτων έχρισε διάδοχό του στην ηγεσία της Ακαδημίας του τον Σπεύσιππο και όχι αυτόν. Εδίδασκε σε πόλεις της Ιωνίας ( τα έργα του Αριστοτέλους εξέδωσε ο Θεόφραστος) και τον κάλεσε ο Φίλιππος για την εκπαίδευση του Αλεξάνδρου.

Ο Αριστοτέλης δέχθηκε με  2 όρους:

• Να ξαναχτιστούν τα Στάγειρα , η πατρίδα του , που είχε καταστραφεί , και
• Να δημιουργηθεί σχολή στην Μίεζα (κοντά στην Βέροια).

Στην σχολή του Αριστοτέλους φοίτησαν εκτός του Αλεξάνδρου και οι συνομήλικοί του γόνοι των αριστοκρατικών οίκων της Μακεδονίας (Ηφαιστίων , Κρατερός , Νεοπτόλεμος , Κλήτος, Φιλώτας , Πτολεμαίος κλπ) οι οποίοι αργότερα  αποτελούν την σωματοφυλακή του ως βασιλικοί εταίροι.

Σε ηλικία 12 ετών , διορίζεται αντιβασιλεύς στην θέση του Φιλίππου ο οποίος είχε εκστρατεύσει εναντίον της Θράκης. Κατά την διάρκεια της αντιβασιλείας του επισκέπτονται την Μακεδονική αυλή Πέρσες απεσταλμένοι για να συζητήσουν κάποια συνθήκη ειρήνης. Η παρουσία και το βάθος της συζήτησης του νεαρού αντιβασιλέα εντυπωσιάζει τόσο τους απεσταλμένους , ώστε όταν γύρισαν , ανέφεραν στον Μεγάλο Βασιλέα ότι ο Φίλιππος δεν πρέπει να θεωρείται πρόβλημα για τους Πέρσες , αλλά αντίθετα το μεγάλο πρόβλημα θα ήταν ο Αλέξανδρος όταν ανέβαινε στον θρόνο.

Σε ηλικία 14 ετών λαμβάνει για πρώτη φορά μέρος σε μάχη (εναντίον των Ιλλυριών) επί κεφαλής του ιππικού.

Στα 18 του  λαμβάνει μέρος στην μάχη της Χαιρωνείας  (338 π.χ.) πάλι επι κεφαλής του ιππικού και οι πρωτοβουλίες του όπως έχει ήδη σημειωθεί γέρνουν αποφασιστικά την πλάστιγγα της νίκης προς την πλευρά των Μακεδόνων.

Η συμβολή του στην ανάπτυξη της στρατιωτικής τακτικής των Μακεδόνων , ήταν η χρήσις του ιππικού ως όπλο κρούσης για να διασπά το αντίπαλο κέντρο , ως επίσης και η δημιουργία σώματος Μηχανικού.

Με τις διακρίσεις του ο Αλέξανδρος αρχίζει να αποκτά την εμπιστοσύνη του στρατεύματος. Την διετία 338-336 π.χ. ο Αλέξανδρος έρχεται σε σύγκρουση με τον πατέρα του λόγω της συμπεριφοράς του τελευταίου προς την Ολυμπιάδα. Η Ολυμπιάς ήταν αριστοκρατικής καταγωγής (Μολοσσοί και ιέρεια των Καβειρίων μυστηρίων ) και σαν χαρακτήρας πανούργα , δύστροπη , εξουσιομανής , αλλά αγαπούσε παθολογικά τον Αλέξανδρο. Πέθανε δια λιθοβολισμού κατά διαταγήν του Κασσάνδρου , μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου , αφού κυβέρνησε παρασκηνιακά για χρόνια ολόκληρα την Μακεδονία εξοντώνοντας αδίστακτα όλους τους πολιτικούς της αντιπάλους.

Η αιτία της σύγκρουσης Φιλίππου – Αλεξάνδρου ήταν ο γάμος του Φιλίππου με άλλη γυναίκα (την Κλεοπάτρα, ανηψιά του Αττάλου ) η οποία έχοντας μεγάλη επιρροή στον Φίλιππο είχε διαδώσει ότι ο δικός της υιός θα ήταν αυτός που θα διεδέχετο τον Φίλιππο και όχι ο Αλέξανδρος. Στο γαμήλιο γεύμα ο Άτταλος εύχεται στον Φίλιππο να αποκτήσει έναν «γνήσιο» διάδοχο (υπονοώντας την υποψία του δεσμού Ολυμπιάδος – Νεκτανεβώ). Ο Αλέξανδρος εκνευρίζεται και δημιουργεί επεισόδιο. Έξαλλος ο Φίλιππος στρέφεται κατά του Αλεξάνδρου τραβώντας το ξίφος του , αλλά μεθυσμένος καθώς είναι πέφτει κάτω. Ο Αλέξανδρος τον ειρωνεύεται μπροστά σε όλη την βασιλική αυλή. Μετά από αυτό ο Αλέξανδρος παίρνει την μητέρα του και φεύγουν στην Ήπειρο , στην αυλή των Μολοσσών , διακόπτοντας κάθε σχέση με τον Φίλιππο. Τις σχέσεις πατέρα – υιού εξομάλυνε ο Δημάρατος ο Κορίνθιος μετά από περίπου 1 χρόνο.

 

Ανοδος Αλεξάνδρου στον θρόνο

Το 336 π.χ. ο Αλέξανδρος διαδέχεται τον δολοφονημένο πατέρα του στην ηγεσία των Μακεδόνων.

Για να εδραιώσει την εξουσία του ο Αλέξανδρος πρέπει να υπερνικήσει αρκετές δυσκολίες ταυτόχρονα. Κατατροπώνει τους επίδοξους διαδόχους που εποφθαλμιούν τον θρόνο. Οι Αθηναίοι , με την παρότρυνση του Δημοσθένη φεύγουν από την Πανελλήνια συμμαχία . Οι Ιλλυριοί βρίσκουν την ευκαιρία να επαναστατήσουν.

Ο Αλέξανδρος αντιδρά ακαριαία και απόλυτα. Με εντολή του ο Παρμενίων (έμπιστος στρατηγός του Φιλίππου) σκοτώνει τον Άτταλο ο οποίος είχε βλέψεις ανατροπής του. Την ίδια τύχη έχει και ο άλλος διεκδικητής , ο Αμύντας ο 4ος , ανηψιός του Φιλίππου και υιός του τέως βασιλέως Περδίκα (αυτός στον οποίο ο Φίλιππος είχε γίνει επίτροπος) . Αφού τακτοποιεί τα εσωτερικά του , εκστρατεύει αστραπιαία κατά των Ιλλυριών και τους συντρίβει τόσο σκληρά , που στα επόμενα χρόνια οι Ιλλυριοί δεν ξανα ακούγονται καθόλου στο προσκήνιο.

Εκστρατεύει στην Ν.Ελλάδα και επαναφέρει την τάξη παίρνοντας πάλι με το μέρος του όλες τις πόλεις που είχαν αποσκιρτήσει.

Πάει στην Κόρινθο και πραγματοποιεί το 2ο Πανελλήνιο συνέδριο , κατά το οποίο ανακηρύσσεται από τους Έλληνες «στρατηγός – αυτοκράτωρ» με την εντολή να ηγηθεί ης εκστρατείας κατά των Περσών (αυτά όλα βέβαια είναι απλά τυπικά , διότι ο Αλέξανδρος δεν είναι άνθρωπος στον οποίο κάποιος θα μπορούσε να εναντιωθεί….).

Κατά την παραμονή του στην Κόρινθο συναντά και τον κυνικό φιλόσοφο Διογένη (κυνικοί φιλόσοφοι = αυτοί που ζούσαν εξαιρετικά φτωχικά , σαν σκύλοι-κύνες) ο οποίος ήταν Πόντιος αλλά είχε εξοριστεί γιατί  ήταν … παραχαράκτης.

Κατά την συνάντησή τους συμβαίνει και το γνωστό περιστατικό κατά το οποίο ο πανίσχυρος Αλέξανδρος στέκεται εμπρός από το πιθάρι στο οποίο ζούσε ο Διογένης και τον ρωτά τι μπορεί να κάνει γι αυτόν. Ο Διογένης του απαντά: Να πάς λίγο πιο πέρα γιατί η σκιά σου μου κρύβει τον ήλιο… ( “Αποσκότισόν με”!) Είναι στην διάρκεια αυτής της συνάντησης που ο Διογένης  δίνει και μία συμβουλή στον Αλέξανδρο η οποία μπορεί να ερμηνευτεί πολλαπλώς: «Όσο κι αν γίνεις μεγάλος βασιλιάς, του λέει ,  όσες χώρες και αν κατακτήσεις , ακόμη και αν κατακτήσεις την ήπειρο που βρίσκεται μετά τις Ηράκλειες στήλες (Γιβραλτάρ) και τον Ωκεανό και είναι μεγαλύτερη από την Ευρώπη και την Ασία μαζί , αν δεν έχεις ήθος , δεν θα έχεις καταφέρει τίποτε» (Πως ήξεραν τότε οτι υπάρχει κι άλλη ήπειρος μετά τον ωκεανό, παραμένει μυστήριο).

Ο Αλέξανδρος επιστρέφει και αρχίζει την προετοιμασία για την εκστρατεία , από το Δίον (335 π.χ.). Για να μην έχει προβλήματα στα μετόπισθεν , καταλαμβάνει όλη την περιοχή νοτίως του Ίστρου ποταμού (Δουνάβεως). Περνά τον Ίστρο ποταμό, νικά τους Γέτες και συναντά τον βασιλέα των Κελτών (ο οποίος του λέει ότι οι Κέλτες το μόνο που φοβούνται είναι να …. μην τους πέσει ο ουρανός στο κεφάλι) και κάνει συμμαχία μαζί του.

Καταστροφή των Θηβών

Επωφελούμενος από την απομάκρυνση του Αλεξάνδρου ο Δημοσθένης ξαναξεσηκώνει τους Αθηναίους διαδίδοντας ότι ο Αλέξανδρος πέθανε στην μάχη. Ακολουθούν και άλλες πόλεις , για άλλη μία φορά. Ειδικά η Θηβαίοι πολιορκούν την Μακεδονική φρουρά που υπάρχει στην ακρόπολη τους (Καδμεία) .

Ο Αλέξανδρος για μία ακόμη φορά αντιδρά κεραυνοβόλα , μη αφήνοντας κανένα περιθώριο στους αντιπάλους του. Από την Κεντρική Ευρώπη που βρίσκεται, βόρεια από τον Ίστρο ποταμό (Δούναβη) , φτάνει μέσα σε 14 ημέρες στην Θήβα με τον στρατό του. Είναι τόσο αστραπιαία η κίνησή του , που η Αθήνα που ήταν δίπλα στην Θήβα δεν πρόφτασε να στείλει βοήθεια… οι δε Θηβαίοι εκεί που έχουν την εντύπωση ότι ανεξαρτητοποιήθηκαν , αντικρίζουν ξαφνικά έξω από τα τείχη τους τον Μακεδονικό στρατό!!

Παρά τον αιφνιδιασμό τους οι Θηβαίοι αρνούνται να παραδοθούν και να παραδώσουν τους υπαίτιους . Αντίθετα , αλαζονικά ζητούν από τον Αλέξανδρο να παραδώσει αυτός στην Θήβα τον αρχηγό της Μακεδονικής φρουράς στην Καδμεία , τον Φιλώτα. Η Θήβα πολιορκείται και μέσα σε 4 ημέρες καταλαμβάνεται. Ο Αλέξανδρος , με την σύμφωνη γνώμη των Πλατααίων , και των Φωκααίων  ισοπεδώνει την πόλη με εξαίρεση την οικία του ποιητού Πινδάρου και των ναών.

Η πράξη αυτή φαίνεται βαρβαρική , αλλά ο Αλέξανδρος νοιώθει πως πρέπει πλέον να βάλει ένα οριστικό τέλος στις εσωτερικές συγκρούσεις εξασφαλίζοντας την ειρήνη στην Ελλάδα και διαφυλάσσοντας τα νώτα του από μελλοντικούς αντιπερισπασμούς , όταν θα βρίσκεται στην εκστρατεία. Έτσι η καταστροφή της Θήβας αποτελεί ένα εντυπωσιακό παράδειγμα της αποφασιστικότητας του , για τις άλλες Ελληνικές πόλεις.

Είναι τόσο εντυπωσιακό και αποτελεσματικό το παράδειγμα της Θήβας , ώστε όταν ο Αλέξανδρος είναι ήδη στην Ασία και νικά τους Πέρσες , αυτοί κατά την προσφιλή τους τακτική , μοιράζουν αφειδώς χρήματα στις Ελληνικές πόλεις για να εξεγερθούν , δημιουργώντας έτσι αντιπερισπασμό στον Αλέξανδρο ο οποίος θα ήταν αναγκασμένος να γυρίσει στην Ελλάδα. Όμως το παράδειγμα της Θήβας είναι τόσο έντονα χαραγμένο στην μνήμη των Ελληνικών πόλεων , που καμία δεν δέχεται τα περσικά χρήματα  .

Η καταστροφή της Θήβας εντούτοις στοίχειωνε στην συνείδηση του Αλεξάνδρου. Έτσι όπότε συναντούσε Θηβαίο επέμενε να του εκπληρώσει ότι χάρη ήθελε (Αρριανός) .

Σε αντίθεση με την Θήβα , ο Αλέξανδρος φέρθηκε μεγαλόψυχα στην Αθήνα την οποία άλλωστε θαύμαζε. Έδωσε μάλιστα χρήματα για να τελειώσουν τους ναούς τους λέγοντάς τους ότι πρέπει να κρατούν την πόλη τους περίλαμπρη , διότι όταν αυτός φύγει από την ζωή , οι Αθηναίοι πρέπει να συνεχίσουν το έργο του ως διάδοχοί του.

Ανακηρύσσεται ξανά στρατηγός αυτοκράτωρ (334 π.χ.) όλων των Ελλήνων (πλην Λακεδαιμονίων οι οποίοι λόγω των Λυκούργειων ρητρών , δεν επετρέπετο να εκστρατεύσουν πολύ μακριά και για πολύ καιρό , ούτε επετρέπετο να συμμετάσχουν σε εκστρατεία στην οποία δεν ηγούντο αυτοί) .

Ο Αλέξανδρος είναι πλέον απόλυτος κυρίαρχος στην Ελλάδα και απερίσπαστος να αρχίσει την εκστρατεία του. Η εκστρατεία του Αλεξάνδρου κύριο σκοπό έχει να  τελειώσει μία για πάντα το πρόβλημα με τους Πέρσες , καταλύοντας την αυτοκρατορία τους , προχωρώντας όσο πιο ανατολικά μπορούσε την Ελληνική επικράτεια , ώστε να μην ξανά αντιμετωπίσουν οι Έλληνες τον Περσικό κίνδυνο , δεδομένου ότι όσες νίκες και αν επέτυχαν οι Έλληνες , οι Πέρσες πάντα διατηρούσαν την αυτοκρατορία τους και με το άφθονο χρήμα που διέθεταν είχαν την δυνατότητα παρέμβασης στην Ελλάδα.

 

Για το ΣΑΛΑΜΙΝΙΩΝ ΒΗΜΑ

Μάνος Κιλημάντζος

 

Με πολύ μεράκι αλλά και υπομονή συνεχίζουμε την προσπάθεια μας .Αθόρυβα …σιγά σιγά με πολύ   υπομονή αλλά και διάθεση προχωράμε 

Στόχος μας παραμένει να αρθρογραφούν οι πολίτες σε αθρα με   θέματα πολιτισμού   που  επιλέξουν

Το όνομα και επώνυμο αλλά η ευπρέπεια των άρθρων είναι απαραίτητα .Η διεύθυνση μας για επιστολές Άρθρα είναι   zantedanias@gmail.com 

Όπως έχουμε από την αρχή της προσπάθεια μας αναφέρει θα αναρτώνται μετά από έγκριση μας

Σας ευχαριστούμε από καρδιας

Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους ο οποίος φέρει και την ευθύνη των γραφομένων και δε συμπίπτουν κατ’ ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας

https://www.youtube.com/channel/UC0wk2ge3sheyTkgpAkeBang