Αχελώος

Οι ισχυρές και με τεράστιο πολιτισμό και κύρος σημαντικές και πολυάνθρωπες ακαρνανικές καστροπολιτείες της αρχαίας Στράτου, της αρχαίας Μητρόπολης (κατά πάσα πιθανότητα ταυτίζεται με την Παλαιομάνινα), των αρχαίων Οινιαδών και του αρχαίου “Παλαιόκαστρου” στη Ρίγανη που ήταν και είναι μόνιμοι σύντροφοι επί αιώνες του Πολυγύριστου Αχελώου περιμένουν να εκδηλωθεί, επιτέλους,  ενδιαφέρον για εκτεταμένη επιστημονική και αρχαιολογική έρευνα!

Του Γιώργου Π. Μπαμπάνη

Αχελώος! Το φυσικό σύνορο της Αιτωλίας και της Ακαρνανίας! Που κατά την αρχαιότητα πάλεψε ο Καδμογέννητος Ηρακλής μαζί του για χάρη της πριγκίπισσας Δηιάνειρας και που, σήμερα, σε συνδυασμό με το βελανιδοδάσος της Μάνινας, το μεγαλύτερο στα Βαλκάνια, μας χαρίζει, κάθε φορά όταν κάνουμε τη διαδρομή, τη σπάνια ομορφιά του! Ο μεγαλύτερος ποταμός σε μήκος στην Ελλάδα τυγχάνει να είναι ο μοναδικός  σχεδόν  σήμερα σύντροφος των επιβλητικότερων καστροπολιτειών της Ακαρνανίας. Εκείνων των πολιτειών που ίσως είναι από τις πιο σημαντικές της Ακαρνανίας κι έχουν κάτι ξεχωριστό να σού δείξουν καθώς στις πέτρες έχει αποτυπωθεί και μια διαφορετική ιστορία στο πέρασμα του χρόνου.

Στην αρχαία Στράτο, ο ναός του Διός είναι το πέλμα του Θεού που για μια στιγμή φευγαλέα πάτησε στη γη και άφησε το αποτύπωμά του! Και στην αρχαία Μητρόπολη η σπάνια σε κατασκευή «Αυλόπορτα», περιμένει επί … 27 χρόνια  να ξεφορτωθεί τον ξύλινο νάρθηκα, να ανασάνει από τα βάτα και τα χόρτα και να αποτελέσει την κύρια είσοδο για το ταξίδι στα βάθη των αιώνων οδηγώντας στο νησί των… Εχινάδων και τις αρχαίες Οινιάδες του βασιλιά Ανήλιαγου με το αρχαιότερο ναυπηγείο στο κόσμο, όπου ναυπηγήθηκαν πλοία για να ταξιδέψουν και να σχίσουν τις θάλασσες…

Αλλά, δυστυχώς, αντί μέχρι και τις μέρες μας να έχουν αναδειχθεί όλα αυτά, να δέχονται επισκέψεις και να αποτελεί μία από τις σπανιότερες και υπό προστασία διαδρομές, αποτελούν  έναν ανεκμετάλλευτο θησαυρό στην περιοχή μας! Και πρόκειται για μια ανάδειξη τελείως διαφορετική από τις υπόλοιπες ανά την επικράτεια από άποψη τουρισμού. Διότι, η ανάδειξή τους κρύβει τη γνώση σε συνδυασμό με τη φύση, την ιστορία, τη γεωμορφολογία και όλα αυτά που είναι ευεργετικά για τον ανθρώπινο νου.

Η γνώση είναι ένα πολύτιμο αγαθό που κερδίζεται, δεν επιβάλλεται και αυτό μπορεί να το χαρίσει η διαδρομή του Αχελώου. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι και στις τρεις αρχαίες πόλεις όπως και στις υπόλοιπες ακαρνανικές πόλεις , δηλαδή  της Παλαίρου, της Λιμναίας, της Τορύβειας στο σημερινό χωριό Κομπωτή, καθώς  και στην αιτωλική Πλευρώνα παρατηρούνται τοξωτές πύλες που, όπως καταγράφει ο περιηγητής  Heuzey, θεωρούνται  θαύμα της νεώτερης μηχανικής. Δεν θεωρείται τόσο παράδοξο όσο συνήθως το γεγονός ότι στην περιοχή της Ακαρνανίας συναντάμε τρεις καμαρωτές πύλες σε Οινιάδες και Πάλαιρο και πολλές ψευδοκαμαρωτές,  οι οποίες φανερώνουν με την ύπαρξη του τοξωτού υπέρυρθου τους τη γνώση της πραγματικής καμάρας. Η καμάρα θεωρείται ότι συνδυάζεται αισθητικά και κατασκευαστικά με το πολυγωνικό σύστημα, το οποίο κυριαρχεί στα Τείχη τόσο των Οινιαδών όσο και των άλλων ακαρνανικών πόλεων και συναντά ευρύτατη εφαρμογή στην αρχαία Αιτωλία.

 Και δεν είναι μόνο οι καστροπολιτείες που προανέφερα καθώς και το “Παλιόκαστρο” της Ρίγανης, αλλά και οι εντυπωσιακοί θολωτοί μυκηναϊκοί τάφοι από τους οποίους τρεις βρίσκονται στην Αρχαία Ιθωρία στον Άγιο Ηλία καθώς και ο μεγαλύτερος  στην Ελλάδα στη περιοχή της Μήλας ,ο οποίος αντί να αναδεικνύεται είναι θαμμένος και σκεπασμένος από την αδιαφορία των Νεοελλήνων αρμοδίων.

Κύριο οδηγό ανάδειξης η πρόταση της κα Ολυμπίας Βικάτου

Υπενθυμίζω ότι έχουν αναληφθεί και προωθηθεί πρωτοβουλίες για τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά, δυστυχώς, όλες σχεδόν είναι επιλεκτικές. Απλώς αναφέρω ότι ήδη η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας έχει ξεκινήσει εργασίες αναστήλωσης των τριών αρχαίων θεάτρων της αρχαίας Στράτου  των αρχαίων Οινιαδών και της Αρχαίας Πλευρώνας, αναμένοντας και τις εργασίες αναστήλωσης των δύο παραποτάμιων πυλών της αρχαίας Μητρόπολης στο χωριό της Παλαιομάνινας και , φυσικά, την επανέναρξη των ανασκαφών  προκειμένου να λυθεί το μυστήριο γύρω από το όνομα της πόλης και να έρθουν  στο φως ο Ναός και το αρχαίο Θέατρο!Ακόμα υπενθυμίζω, τόσο την πρόσφατη εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 7 Ιουλίου του 2022 στην Ναύπακτο με θέμα: «Αειφόρος Ανάπτυξη της Αιτωλοακαρνανίας με την Δημιουργία Νέων Τουριστικών Πόρων και Προϊόντων»  ότι η προϊσταμένη της Εφορείας αυτής Ολυμπία Βικάτου τόνισε όπως και σε εκδήλωση τον Απρίλιο του 2019 καθώς είχε παρουσιάσει τα μυστικά που κρύβουν οι παραποτάμιες αρχαίες πόλεις και την ανάγκη προστασίας τους από το κράτος. Σημειώνω ότι η εκδήλωση αυτή, η οποία συνδιοργανώθηκε από την Αιτωλική Πολιτιστική Εταιρεία (ΑΙ.ΠΟ.Ε.) και την Παναιτωλοακαρνανική Συνομοσπονδία (ΠΑΝ.ΣΥ.), πραγματοποιήθηκε μία μέρα μετά τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Μνημείων και Τοποθεσιών (International Day for Monuments and Sites), όπως έχει ορισθεί η 18η Απριλίου από την UNESCO και το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (ΙCOMOS) στη Στοά του Βιβλίου. Στην εκδήλωση αυτή με τίτλο “ Στράτος, Μητρόπολη, Οινιάδες, οι τρεις σημαντικές παραποτάμιες πόλεις των Ακαρνάνων”, η κυρία Βικάτου παρουσίασε την πολιτιστική κληρονομιά του Αχελώου. Ιδιαίτερα, αναφέρθηκε στις τρεις αυτές σημαντικές αρχαίες παραποτάμιες ακαρνανικές πόλεις, οι οποίες ήκμασαν κατά την κλασική και ελληνιστική εποχή. Παράλληλα, εστίασε την ομιλία της στον καθοριστικό ρόλο του ποταμού Αχελώου, ο οποίος ήταν πλωτός κατά την αρχαιότητα τουλάχιστον έως την αρχαία Στράτο, στην ίδρυση πόλεων εκατέρωθεν του ποταμού, ο οποίος, αν και στα προϊστορικά χρόνια αποτέλεσε τον συνδετικό κρίκο των κατοίκων και το μέσο των ειρηνικών επαφών τους, στα ιστορικά χρόνια και ειδικότερα από τα τέλη του 4ου έως και τον 2ο αι. π.Χ. μετατράπηκε σε επίμαχο όριο και διαρκώς μεταβαλλόμενο σύνορο μεταξύ των δύο αιωνίων αντιπάλων λαών, των Αιτωλών και των Ακαρνάνων, καθώς ο καθένας από την πλευρά του διεκδικούσε τον έλεγχό του.Σημειώνω ότι την εκδήλωση συντόνισε ο καθηγητής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών συντοπίτης μας Παναγιώτης Κοντός, ο οποίος και ως πρόεδρος της Αιτωλικής Πολιτιστικής Εταιρείας συνδιοργάνωσε την εκδήλωση αυτή, αλλά, μολονότι είχε πρωτοστατήσει στην προώθηση σχεδίου αξιοποίησης αυτής της παραποτάμιας και πλωτής αρχαίας διαδρομής μαζί με τον δημοσιογράφο Δημήτρη Στεργίου, δεν ανάφερε τίποτε σχετικά.

Τα περιβαλλοντικά, οικονομικά, αναπτυξιακά, εισοδηματικά και, φυσικά, τουριστικά οφέλη από την υλοποίηση του σχεδίου αυτού είναι περιττό να υπογραμμισθούν. Κατ΄αρχάς, πρόκειται για μιαν εντυπωσιακή σε εικόνες διαδρομή, που εξασφαλίζει, πέρας από γνώσεις για την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, και αναψυχή με την κατασκευή παρόχθιων δημόσιων υποδομών (βαρκούλες στο ποτάμι και τις λίμνες που έχουν σχηματισθεί, καθώς και επενδύσεις για επιχειρηματική δραστηριότητα). Είναι μια πολιτιστική διαδρομή, όπου συναντάται ο Στράτιος Ζευς, ο Μυκηναίος της Μήλας της Παλαιομάνινας και ο αρχαϊκός Έλλην της Παλαιομάνινας, και στο τέλος ο βασιλιάς Ανήλιαγος του Τρικάρδου και η κυρά-Ρήνη της Πλευρώνας! Ας μην ξεχνάμε ότι εκεί στον Αχελώο, κοντά στην Παλαιομάνινα, πέθανε και ο βασιλιάς Ανήλιαγος, όπως αποκαλύπτει στο ομώνυμο ποίημά του ο Γεώργιος Δροσίνης!

Η ανάδειξη αυτή των τριών αρχαίων πόλεων θα φανερώσει ύστερα από πολλούς αιώνες την επιβλητικότητα τους και την ανάγκη να μάθουμε καλύτερα την ιστορία γύρω από την περιοχή του Αχελώου!

Πηγή: Γιώργος Π. Μπαμπάνης

Με πολύ μεράκι αλλά και υπομονή συνεχίζουμε την προσπάθεια μας .Αθόρυβα …σιγά σιγά με πολύ   υπομονή αλλά και διάθεση προχωράμε 

Στόχος μας παραμένει να αρθρογραφούν οι πολίτες σε αθρα με   θέματα πολιτισμού   που  επιλέξουν

Το όνομα και επώνυμο αλλά η ευπρέπεια των άρθρων είναι απαραίτητα .Η διεύθυνση μας για επιστολές Άρθρα είναι   zantedanias@gmail.com 

Όπως έχουμε από την αρχή της προσπάθεια μας αναφέρει θα αναρτώνται μετά από έγκριση μας

Σας ευχαριστούμε από καρδιας

Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους ο οποίος φέρει και την ευθύνη των γραφομένων και δε συμπίπτουν κατ’ ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας

https://www.youtube.com/channel/UC0wk2ge3sheyTkgpAkeBang