Ένας χρόνος μετά... στο Αφγανιστάν.

 Ένας χρόνος μετά... στο Αφγανιστάν.

Γυναίκες, Θεοί, Τέχνη, Κόσμος...

Αυτός ο αέναος "στροβιλισμος". -

"Μια γυναικεία θεότητα ή μια αξιοσέβαστη κυρία της εποχής του Χαλκού (2500-1500 π.Χ.) από το Βόρειο Αφγανιστάν, την αρχαία Βακτρία(φωτό 1-2,αγαλματίδιο από ασβεστόλιθο-ύψος 13,3 εκ.-, εποχή Χαλκού, μουσείο Τέχνης πολιτείας Λος Άντζελες) .

Το βαρύτιμο ένδυμά της με τη συνδεδεμένη μπέρτα, τη ραμμένη στους ώμους, είναι διακοσμημένο με μικρούς ανάγλυφους ρόμβους που συμβολίζουν τον μεγάλο πλούτο της προϊστορικής Μέσης Ανατολής: τα πρόβατα.

Παρόμοια ρούχα, που ονομάζονται «κανακές», φορούσαν οι ηγεμόνες και οι ανώτεροι αξιωματούχοι των μικρών βασιλείων της Μεσοποταμίας και Συρίας (όπως το παρευφράτειο Βασίλειο του Μαρί στα σύνορα Συρίας-Ιράκ), αλλά αυτή η καλοκυρά μας θυμίζει ότι το πολιτιστικό εύρος του μεσανατολικού κόσμου έφτανε μέχρι τον Ινδικό Καύκασο (Χίντου Κους) και τον ποταμό Ώξο (Αμού Νταριά), εκεί όπου οι βορειοανατολικότερες άκρες της Δυτικής Ασίας συναντούν τις μεγάλες ερήμους και τα θεόρατα βουνά της Κεντρικής Ασίας.

Μα δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Γιατί το Αφγανιστάν διαθέτει μεγάλο ορυκτό πλούτο (ακόμα τώρα η Λαϊκή Δημ. της Κίνας κάνει προσπάθειες για να εκμεταλλευτεί ορυχεία στα νότια της Καμπούλ), αλλά το πιο περιζήτητο αφγανικό προϊόν ήταν οι ημιπολύτιμοι λίθοι.

Από τις αρχές της 3ης χιλιετίας, το βαθύχρωμο κυανό λάπις λάζουλι από τον Ινδικό Καύκασο ήταν το πολυτελέστατο πετράδι που χρησιμοποιούσαν οι Μεσανατολίτες αγαλματοποιοί για να κάνουν ένθετα τα μάτια στα πρόσωπα που σκάλιζαν ή να κατασκευάσουν πανάκριβα κοσμήματα και μικροτεχνήματα.

Περιττό να πούμε ότι όσο πιο εξωτικό είναι ένα προϊόν, όσο πιο μακριά βρίσκεται η πηγή του κι όσο πιο δύσκολος κι επικίνδυνος είναι ο δρόμος για να κατέβει στις αγορές, τόσο πιο ποθητό γίνεται.

Το καταναλωτικό πάθος τρέφει το εμπόριο και το εμπόριο τρέφει το καταναλωτικό πάθος και κινητοποιεί τις πολιτιστικές διαδικασίες από τον καιρό που άρχισαν οι πρώτες μεταφορές.

Με τις πολύ ανθεκτικές βακτριανές καμήλες (Camelus bactrianus) με τους δύο ύβους (δυο «καμπούρες») και τα τριχωτά «μποτάκια» που φρόντισε η φύση να τις προικίσει για να βαδίζουν προστατευμένες στα χιόνια, αλλά και στα πετροκομμένα μονοπάτια, διέσχιζαν οι αγωγιάτες όλη τη Δυτική Ασία με δυτική κατεύθυνση, για να φτάσουν στις μεγάλες αγορές και τους καλούς πελάτες.

Τα αφγανικά καραβάνια έκαναν το περιπετειώδες ταξίδι πήγαινε-έλα (τρεις και τρεις μήνες, ή 100 και 100 ημέρες στον δρόμο) μια φορά τον χρόνο.

Το ερώτημα που προκύπτει για το πώς χρησιμοποιούσαν τα πολύ μεγάλα κέρδη τους, ακούγεται λογικό επειδή γνωρίζουμε –γνωρίσαμε στο προηγούμενο δημοσίευμα– την αγριότητα του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά και επειδή έχουμε μια τόσο μηδαμινή και μάλλον υποτιμητική γνώση για τον χώρο και τους πανάρχαιους πολιτιστικούς του κώδικες.

Ίσως το μικροσκοπικό ειδώλιο (13 εκ ύψος) της αδιάγνωστης γυναικείας μορφής να φέρνει μια γεύση εξωτικής πολυτέλειας και αρχοντιάς.

Κάτι που διαπέρασε τις χιλιετίες κι έφτασε μέχρι την εισβολή των Σοβιετικών την παραμονή των Χριστουγέννων του 1979.

Οι πάντες συμφωνούν ότι αυτή ήταν η αρχή του τέλους όχι μόνο για το πάμπτωχο Αφγανιστάν, που είχε πάρει τον μακρύ δρόμο του εκσυγχρονισμού, αλλά και για τη Σοβιετική Ένωση, που αποχώρησε δέκα χρόνια αργότερα, τον Φεβρ. του 1989, αφήνοντας συντρίμμια.

Στη διάρκεια αυτής της δεκαετίας, ήταν τέτοιο το χάλι των προσφυγικών ροών –πλήθη που έφευγαν πεζή με ένα σάκο στην πλάτη– ώστε δεν μπόρεσαν να πάρουν μαζί τους κανένα κειμήλιο.

Και η φυγή συνεχίστηκε. Συνεχίζεται.

Το παράπονο των προσφύγων και μεταναστών είναι ότι δεν έχουν ούτε μια οικογενειακή φωτογραφία.

Κάτι να θυμίζει τις καλές ημέρες, τα νεανικά χρόνια, τους παππούδες και γιαγιάδες.

Λίγες είναι οι φωτογραφικές καταγραφές των ξένων κι ακόμα λιγότερες οι κινηματογραφικές λήψεις πριν από το 1979. Ό,τι σώθηκε από τις χιλιετίες με τους χρυσούς αιώνες και τις εποχές της μεγάλης φτώχειας, είναι η αίσθηση που αποπνέουν τα λιγοστά σωζόμενα έργα τέχνης.

Σαν αυτή την προϊστορική κυρά.

Αυτά σαν πρελούδιο στα ιστορικά της αρχαίας Βακτρίας ή Βακτριανής, τα οποία ετοιμάζονται.

Αλλά αν έχετε λίγο διαθέσιμο καιρό για διάβασμα, ρίξτε μια ματιά στον Αρριανό. «Αλεξάνδρου Ανάβασις» Βιβλίο Τρίτο κυρίως από την παράγραφο 27 και μετά και συνέχεια

Βιβλίο Τέταρτο: ο Μέγας Αλέξανδρος στο Αφγανιστάν, το Ουζμπεκιστάν και το Τατζικιστάν (Βακτρία και Σογδιανή), όπου βρίσκει και τη Ρωξάνη, την κόρη του βάρβαρου Οξυάρτη, «για την οποία λένε αυτοί που εκστράτευσαν μαζί με τον Αλέξανδρο ότι φαινόταν να είναι η ωραιότερη γυναίκα της Ασίας, ύστερα βέβαια από τη γυναίκα του Δαρείου.

Όταν την είδε ο Αλέξανδρος, την ερωτεύθηκε, αλλά, αν και την ερωτεύθηκε, δεν θέλησε να την ατιμάσει ως αιχμάλωτο.

Αντίθετα την έκρινε άξια να την κάνει γυναίκα του» γράφει ο Αρριανός, 4.19.5 και προσθέτει 4.19.6 «Εγώ και την πράξη αυτή του Αλεξάνδρου επαινώ μάλλον παρά κατακρίνω…». "

Υπέροχη Μαριάννα Πολιτιστική Εταιρεία Πανόραμα - - - " Βαθύ μπλε από Lapis lazuli, λίγο από Αφγανιστάν στην Άρτα του 13ου αιώνα.

Το Χαίρε των Μυροφόρων, μια εξαιρετική τοιχογραφία(φωτό 3,4,5) των μέσων του 13ου αιώνα στην Παναγία Βλαχέρνα της Άρτας, το πανάκριβο εκείνη την εποχή μπλε (ultramarine), κατασκευαζόταν από πολύτιμο Lapis lazuli που έφτανε στο Δεσποτάτο από το μακρινό και πολύπαθο Αφγανιστάν." - - Εξαιρετικός Στέφανος Πασβάντης

Ένας χρόνος μετά..στο Αφγανιστάν, όπου Γυναίκες," Θεοί", Τέχνη,

Κόσμος...εξακολουθουν να συρρικνωνονται.

Με πολύ μεράκι αλλά και υπομονή συνεχίζουμε την προσπάθεια μας .Αθόρυβα …σιγά σιγά με πολύ υπομονή αλλά και διάθεση προχωράμε Στόχος μας παραμένει να αρθρογραφούν οι πολίτες σε αθρα με θέματα πολιτισμού που επιλέξουν Το όνομα και επώνυμο αλλά η ευπρέπεια των άρθρων είναι απαραίτητα .Η διεύθυνση μας για επιστολές Άρθρα είναι zantedanias@gmail.com Όπως έχουμε από την αρχή της προσπάθεια μας αναφέρει θα αναρτώνται μετά από έγκριση μας Σας ευχαριστούμε από καρδιας Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους ο οποίος φέρει και την ευθύνη των γραφομένων και δε συμπίπτουν κατ’ ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας https://www.youtube.com/channel/UC0wk2ge3sheyTkgpAkeBang