Βυζαντινές εκφράσεις που χρησιμοποιούμε καθημερινά

Οι Βυζαντινές γυναίκες

 Βυζαντινές εκφράσεις που χρησιμοποιούμε καθημερινά μπορεί να ντύνονταν σεμνότερα από σήμερα, αλλά πάντα προσπαθούσαν να είναι εντυπωσιακές. Με πολύτιμα καταστόλιστα φορέματα, αλλά και με την εντυπωσιακή δημόσια εμφάνισή τους με συνοδεία από υπηρέτριες, μεταφερόμενες σε φορείο ή έφιππες. Ορισμένες Κωνσταντινοπολίτισσες αρχόντισσες μετακινούνταν ακόμα και με πλοίο από το ένα μέρος της Πόλης στο άλλο όπου αυτό ήταν δυνατό. Γνωρίζουμε βέβαια πόσες γυναίκες έγιναν Αυτοκράτειρες και κυβέρνησαν μόνες τους, αλλά και πόση επιρροή είχαν στον Αυτοκράτορα σύζυγό τους. Η υψηλή θέση της γυναίκας φαίνεται ακόμα και στις αναπαραστάσεις των δωρητών στις εκκλησίες, όπου η σύζυγος παριστάνεται ισότιμα με τον σύζυγο. Η μόρφωση αυτών των γυναικών ήταν σημαντική. Γνωρίζουμε τα γραπτά της Άννας Κομνηνής η οποία ισχυρίζεται, καθόλου αβάσιμα. ότι ήταν γνώστης όλης της “Τετρακτύος” δηλαδή του συνόλου των Επιστημών. Αλλά και οι φτωχές γυναίκες ήταν δραστήριες επαγγελματικά, σαν βιοτέχνες, πωλήτριες, και καταστηματάρχες.

Πρότυπο της γυναικείας ομορφιάς στο Βυζάντιο ήταν τα ξανθά μαλλιά και το λευκό χρώμα της επιδερμίδας. Προσπαθούσαν να ξανθίνουν τα μαλλιά τους με διάφορα παρασκευάσματα, αλλά φυσικά υπήρχε και η λύση της προσθήκης πλεξούδων ή της περούκας. Έβαφαν το πρόσωπο με λευκή πούδρα που ονόμαζαν ψιμμύθιον και παρασκευάζονταν από λεπτό αλεύρι ρυζιού ή κιμωλία κ. ά. . Ο όρος έχει επιζήσει στην Βυζαντινή αγιογραφία όπου οι τελευταίες λεπτές φωτεινές πινελιές ονομάζονται “Ψιμμυθιές”.

Επίσης, κοκκίνιζαν τα μάγουλα με ερυθρό χρώμα που παρασκευάζονταν από διάφορα βότανα. Φυσικά έβαφαν και τα χείλη. Αν και τα ξανθά μαλλιά ήταν στην μόδα, τα φρύδια έπρεπε, σύμφωνα με την ίδια μόδα, να είναι μαύρα, οπότε τα έβαφαν έντονα, με διάφορα είδη μελανιού ή καπνιάς. Καμιά φορά τα ξύριζαν και τα έβαφαν από πάνω. Υπήρχαν φυσικά και προϊόντα για καθαρισμό και λείανση του δέρματος. Για όλα αυτά υπήρχαν περίπλοκες συνταγές που θα ήταν δύσκολο να ανασυστήσουμε σήμερα.

Οι Βυζαντινές γυναίκες βάφονταν έντονα λοιπόν, και αυτό επέσυρε συχνά την μήνι των Πατέρων. Από τα κείμενά τους μαθαίνουμε πως και πόσο βάφονταν οι γυναίκες. Επίσης, μας πληροφορούν και διάφοροι στίχοι των Δημοτικών τραγουδιών “Βάζει τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρι στήθι και του κοράκου το φτερό βάζει καμαροφρύδι” που υπονοούν έντονο βάψιμο.

Τα αρώματα τα εμπορεύονταν η Συντεχνία των Μυρεψών, οι οποίοι όμως ταυτόχρονα πούλαγαν και μαγειρικά καρυκεύματα όπως το πιπέρι, ενω το σαπούνι το εμπορεύονταν άλλη Συντεχνία, οι Σαπωνοπράται. Στην Κωνσταντινούπολη πουλούσαν τα αρώματα και τα καλλυντικά από την Στήλη του Μιλίου ως την Χαλκή Πύλη, ώστε οι μυρωδιές να αναδύονται προς την κατεύθυνση τόσο της Εικόνας του Κυρίου που ήταν εκεί αλλά μέχρι και το Μέγα Παλάτιον!

Πολλές γυναίκες καταγίνονταν επίσης με την παρασκευή αρωμάτων και καλλυντικών, οι πλούσιες για τον εαυτό τους, και οι φτωχές για βιοπορισμό. Η αυτοκράτειρα Ζωή, που κατάφερνε με τα καλλυντικά που χρησιμοποιούσε να διατηρείται νεα ακόμα και στα 60 της είχε μέσα στο παλάτι δικό της εργαστήριο αρωμάτων και καλλυντικών, όπου εργάζονταν ειδικευμένες θεραπαινίδες με μυστικές και απόκρυφες συνταγές. Καλλυντικά όμως με απλά “φυσικά προϊόντα” όπως συμβαίνει και σήμερα, παρασκεύαζαν και απλές γυναίκες και συχνά τα δικά τους ήταν καλύτερα από τα επίσημα.

Ετσι γίνονταν αγώνας για “να περάσει η μπογιά της καθεμιάς”, αλλά υπήρχε και άλλη έννοια στην έκφραση αυτή. Γιατί, όσα καλλυντικά και να χρησιμοποιούσε μια γυναίκα, έρχονταν μια στιγμή που το γήρας υπερίσχυε, οπότε “έπαυε να περνάει η μπογιά της”

Με πολύ μεράκι αλλά και υπομονή συνεχίζουμε την προσπάθεια μας .Αθόρυβα …σιγά σιγά με πολύ   υπομονή αλλά και διάθεση προχωράμε 

Στόχος μας παραμένει να αρθρογραφούν οι πολίτες σε αθρα με   θέματα πολιτισμού   που  επιλέξουν

Το όνομα και επώνυμο αλλά η ευπρέπεια των άρθρων είναι απαραίτητα .Η διεύθυνση μας για επιστολές Άρθρα είναι   zantedanias@gmail.com 

Όπως έχουμε από την αρχή της προσπάθεια μας αναφέρει θα αναρτώνται μετά από έγκριση μας

Σας ευχαριστούμε από καρδιας

Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους ο οποίος φέρει και την ευθύνη των γραφομένων και δε συμπίπτουν κατ’ ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας

https://www.youtube.com/channel/UC0wk2ge3sheyTkgpAkeBang