Η Ρωξάνη ή Ρωξάνα (Βακτριανά: Ροσάνακ, που σημαίνει αστέρι, αρχαία Ιρανικά: Ραόχσνα) ήταν η πρώτη σύζυγος του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Μετά τη νίκη επί του βασιλιά Δαρείου ΙΙΙ στη μάχη των Γαυγαμήλων το 331 π.Χ., ο Μέγας Αλέξανδρος κλήθηκε να αντιμετωπίσει μικρές εξεγέρσεις που ξέσπασαν σε όλη την αυτοκρατορία. Το καλοκαίρι του 328 π.Χ., προέκυψε μια παρόμοια εξέγερση στην ανατολική σατραπεία της Βακτριανής, η οποία τελικά θα κατέληγε στην συνάντηση με την όμορφη Ρωξάνη.
Ιστορικό
Όταν επαναστάτησε η Βακτριανή, ο Αλέξανδρος και ο στρατός του έσπευσαν να την καταστείλουν. Τριάντα χιλιάδες Βακτριανοί είχαν καταφύγει σε μια ακρόπολη η οποία βρισκόταν ψηλά σ’ έναν απόκρημνο βράχο, που ονομαζόταν Βράχος της Σογδιανής. Ο Αλέξανδρος έστειλε μήνυμα στον Αριμάζη τον διοικητή του φρουρίου, καλώντας τον να παραδοθεί. Ο απρόθυμος Αριμάζης απάντησε περιπαικτικά ρωτώντας αν ο Αλέξανδρος μπορούσε να πετάξει διότι θα χρειαζόταν φτερωτούς στρατιώτες για να τον νικήσει.
Τότε ο Αλέξανδρος προκήρυξε βραβείο δώδεκα τάλαντα για τον πρώτο που θα σκαρφάλωνε στον βράχο. Κατόπιν προκήρυξε για τον δεύτερο και τον τρίτο, ακόμη και για τον τελευταίο, τριακόσιους δαρεικούς. Ο Κούρτιος αναφέρει ως έπαθλα τεράστιες αμοιβές στους δώδεκα πρώτους που θα ανέβαιναν και σπαθιά, λόγχες, όπως και προμήθειες δύο ημερών. Φτάνοντας στην κορυφή οι στρατιώτες σύμφωνα με το σχέδιο θα ανέμιζαν λευκές σημαίες.
Όταν συγκεντρώθηκαν περίπου τριακόσιοι, ειδικοί στην αναρρίχηση από προηγούμενες πολιορκίες του Αλέξανδρου, έφτιαξαν μικρές σιδερένιες σφήνες-καρφιά, σαν και αυτές που χρησιμοποιούσαν για να σταθεροποιούν τις σκηνές τους. Κατόπιν έθεσαν σταθερά λινά σκοινιά πάνω τους και αναρριχήθηκαν στην πλέον απόκρημνη μεριά του βράχου μέσα στη νύχτα, για να μη γίνουν ορατοί από τους εχθρούς. Μπήγοντας τα καρφιά σε σχισμές βράχων ή στον πάγο, άρχισαν να ανεβαίνουν όλο και ψηλότερα. Τριάντα περίπου χάθηκαν σε αυτή την προσπάθεια. Οι υπόλοιποι κατάφεραν να φτάσουν στην κορυφή κοντά στην αυγή και ανέμισαν τις σημαίες, όπως είχε συμφωνηθεί.
Δίχως να χάσει χρόνο ο Αλέξανδρος έστειλε στους Σόγδιους κήρυκα, να φωνάξει στην εμπροσθοφυλακή τους πως ο Αλέξανδρος είχε βρει τους στρατιώτες με τα φτερά, πως ήδη κατείχε την κορυφή του βουνού και πως έπρεπε τώρα να παραδοθούν, προτρέποντάς τους παράλληλα να κοιτάξουν ψηλά. Βλέποντας τις σημαίες να ανεμίζουν οι Σόγδιοι αποθαρρύνθηκαν από το απροσδόκητο. Θεωρώντας δε πως στην κορυφή βρίσκονταν πολλοί περισσότεροι Μακεδόνες οπλισμένοι ως τα δόντια, αποφάσισαν να παραδοθούν, υποκύπτοντας στο ψυχολογικό πλεονέκτημα του Αλέξανδρου.
Εδώ σύμφωνα με τον Αρριανό ο Αλέξανδρος είδε για πρώτη φορά μεταξύ των αιχμαλώτων την υπέροχη Ρωξάνη και αμέσως την ερωτεύτηκε.
Μια άλλη εκδοχή της ιστορίας, σύμφωνα με τον Πλούταρχο, θέλει τον Οξυάρτη, τον σατράπη της Βακτριανής, να διοργανώνει συμπόσιο προς τιμήν του Αλεξάνδρου. Εκείνο το βράδυ μία από τις χορεύτριες που ήταν η 16χρονη Ρωξάνη κόρη του Οξυάρτη, τράβηξε την προσοχή του Αλέξανδρου. Όσοι την είδαν δήλωσαν ότι ήταν η πιο όμορφη γυναίκα που είχαν δει ποτέ – ακόμη πιο όμορφη από τη σύζυγο του έκπτωτου βασιλιά Δαρείου. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, το πραγματικό κίνητρο γι’ αυτόν τον γάμο, ήταν η απόφαση του Αλεξάνδρου να δώσει πρόσβαση στην ανώτατη διοίκηση της αυτοκρατορίας σε τοπικούς αξιωματούχους και να συμφιλιώσει τους πολεμοχαρείς Σόγδιους με την εξουσία του.
Γάμος
Επειδή ο Αλέξανδρος και ο στρατός του κλήθηκαν να πολεμήσουν αλλού, ο γάμος του Αλεξάνδρου και της Ρωξάνης αναβλήθηκε προσωρινά μέχρι το 327 π.Χ. οπότε ο Οξυάρτης και ο Αλέξανδρος μοιράστηκαν ψωμί, σύμφωνα με Μακεδονικό έθιμο. Ο γάμος αποτέλεσε σημείο διαμάχης μεταξύ των ιστορικών, αν ήταν γάμος αγάπης ή πολιτική συμμαχία όπως εκτιμά ο Πλούταρχος. Παρόμοιους γάμους είχε κάνει σε αρκετές περιπτώσεις ο πατέρας του Αλέξανδρου. Είναι επίσης απίθανο ο Αλέξανδρος να είχε εκμεταλλευτεί τη Ρωξάνη χωρίς γάμο, κατά παράβαση των αρχών του. Επομένως, ο γάμος ήταν σύμφωνος με την πολιτική του Αλεξάνδρου για την ένωση των δύο πολιτισμών. Ο Αλέξανδρος αργότερα θα επέμενε όπως πολλοί από τους διοικητές του παντρεύονταν Περσίδες (κάτι που θα οδηγούσε σε δυσάρεστες καταστάσεις μετά το θάνατό του).
Ελάχιστα είναι γνωστά για τη Ρωξάνη μετά το γάμο της και μέχρι το θάνατο του Αλεξάνδρου το 323 π.Χ.. Ενώ ορισμένοι ιστορικοί θεωρούν ότι μπορεί να ταξίδεψε μαζί του στην Ινδία και ήταν στο πλευρό του στη Βαβυλώνα, στο μόνο που συμφωνούν όλοι είναι ότι ήταν έγκυος τη στιγμή του θανάτου του. Η επόμενη εμφάνισή της ήταν στη Μακεδονία όπου περίμενε τη γέννηση του γιου της, του μελλοντικού Αλέξανδρου Δ’, μαζί με την πεθερά της Ολυμπιάδα.
Θάνατος
Μετά τον αιφνίδιο θάνατο του Αλέξανδρου στη Βαβυλώνα το 323 π.Χ., η Ρωξάνη πιστεύεται ότι δολοφόνησε την άλλη χήρα του Αλέξανδρου, την Στάτειρα και πιθανώς την αδελφή της Δρυπέτη και την ξαδέρφη της Παρυσάτη (τρίτη σύζυγο του Αλέξανδρου). Το αγέννητο παιδί της Ρωξάνης προκάλεσε διαφωνίες μεταξύ των πιστών στον Περδίκκα και τον Πτολεμαίο, οι οποίοι πρότειναν να περιμένουν τη γέννηση του παιδιού του Αλέξανδρου ώστε να στεφθεί βασιλιάς ορίζοντας είτε έναν αντιβασιλέα είτε συμβούλιο και τους Μακεδόνες στρατιώτες που αντιτάχθηκαν στον λεγόμενο εκπερσισμό της Μακεδονικής αυλής.
Για τη διαδοχή βρέθηκε ένας προσωρινός συμβιβασμός καθώς ο Φίλιππος Γ’ ο Αρριδαίος (γιός του Φιλίππου Β’ και της Φίλινας από τη Λάρισα) ανακηρύχθηκε βασιλιάς και εφόσον το αγέννητο παιδί ήταν γιος, θα γινόταν και εκείνο βασιλιάς. Το 317 όμως, ο γιος της Ρωξάνης, Αλέξανδρος Δ’ έχασε το δικαίωμά του στο θρόνο λόγω ραδιουργιών που ξεκίνησαν από την Ευρυδίκη Β’, σύζυγο του Αρριδαίου. Στη συνέχεια η μητέρα του Αλέξανδρου Ολυμπιάδα προστάτευσε στη Μακεδονία τη Ρωξάνη και το γιο της. Μετά τη δολοφονία της Ολυμπιάδας το 316 π.Χ. ο Κάσσανδρος φυλάκισε τη Ρωξάνη και τον Αλέξανδρο Δ’ στην ακρόπολη της Αμφίπολης. Η κράτηση τους καταδικάστηκε από τον Μακεδόνα στρατηγό Αντίγονο το 315 π.Χ. Το 311 π.Χ. μια συνθήκη ειρήνης μεταξύ του Αντιγόνου και του Κάσσανδρου επιβεβαίωσε τη βασιλεία του Αλέξανδρου Δ’ αλλά και τον Κάσσανδρο ως κηδεμόνα του, μετά την οποία οι Μακεδόνες ζήτησαν την απελευθέρωσή του. Ωστόσο, ο Κάσσανδρος διέταξε τον Γλαυκία να σκοτώσει τον Αλέξανδρο και τη Ρωξάνη. Εικάζεται ότι δολοφονήθηκαν την άνοιξη του 310 π.Χ., αλλά ο θάνατός τους παρέμεινε κρυφός μέχρι το καλοκαίρι. Οι δυο τους σκοτώθηκαν μετά τη δολοφονία του Ηρακλή, γιου της Βαρσίνης, ερωμένης του Μεγάλου Αλεξάνδρου, φέρνοντας το τέλος της δυναστείας των Αργεαδών.
Πηγές
https://el.wikipedia.org/wiki/Ρωξάνη
https://www.worldhistory.org/Roxanne/
Πλούταρχος «Αλέξανδρος»
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.