ΟΙ ΖΑΚΥΝΘΙΝΟΙ ΣΥΝΤΕΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΛΗ

[…] και το άλλον κακόν, το οποίον ηύρε τον Δράμαλην, [γεννήθηκε στη Δράμα, γεγονός στο οποίο όφειλε την προσωνυμία του Δράμαλης] είναι ότι ο χρόνος εκείνος κατ’ εξαίρεσιν ήτο άβροχος, και εις τον κάμπον του Άργους η ξηρασία μοναδική, έστιψαν τα κεφαλάρια, καθώς είπαμεν ανωτέρω, και τα πηγάδια εβάθυναν και δεν εχόρταιναν νερόν.
Αυτά δε όλα τα αίτια διά ξένα στρατεύματα είναι θάνατος· αλλ’ όλα ταύτα τα δεινά και αυτοί δεν τα εσυλλογίσθησαν, ότι ήθελαν τους εύρει, και αφού πλέον από την έλευσιν του στόλου απελπίσθησαν, ο Δράμαλης απεφάσισε να υπάγη οπίσω εις την Κόρινθον, στρατήγημα κάλλιστον διά να έχη το φρούριον ιδικόν του, τη πόρταν των Μεγάλων Δερβενίων, διά της οποίας εμβήκεν, ανοικτήν και τας δύο θαλάσσας διά να στέλλη να φέρουν τροφάς.
Μάλιστα δε άμα έφθασεν εις Κόρινθον αμέσως έστειλε τον ιατρόν του, γραμματικόν και σύμβουλόν του Μανούσον, όστις εκατήγετο εκ της μητροπόλεως Αρκαδίας της Τριφυλλίας, εις την Ζάκυνθον να του φέρη τροφάς, αλλ' Μανούσος δεν εγύρισεν οπίσω διά λόγους πολλούς και διότι ήτο Έλλην και άλλως, διότι οι Ζακύνθιοι δεν του έδιδαν τροφάς. […]

Τοιαύτα όμως μέσα έλειπαν του Δράμαλη, και δια τας προειρημένας αιτίας κατεστράφη και εχάθη αυτός ο φοβερός του Σουλτάνου στρατός.
ΦΩΤΑΚΟΥ (ΦΩΤΙΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΑΚΟΠΟΥΛΟΥ), Υπασπιστού του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη, ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΝ ΤΟΥ 1821
.
[Η Εκστρατεία του Δράμαλη (Ιούνιος - Οκτώβριος 1822) ήταν μεγάλης κλίμακας προσπάθεια των Τούρκων να καταστείλουν την Ελληνική Επανάσταση στην κυριώτερη εστία της, την Πελοπόννησο.
Μετά τις μεγάλες ήττες της στις μάχες των Δερβενακίων και του Αγιονορίου, η οθωμανική στρατιά παρέμεινε για ένα διάστημα αποκλεισμένη στην Κορινθία, όπου πέθανε ο αρχηγός της, Μαχμούτ Πασάς Δράμαλης. Μικρό μόνο τμήμα της στρατιάς αυτής κατάφερε τελικά να διαφύγει στην Πάτρα, τον Νοέμβριο του 1822.]
.
[ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΜΑΧΜΟΥΤ ΑΛΗ ΠΑΣΑΣ ΔΡΑΜΑΛΗΣ] 
 phgh 

Dionisis Vitsos