Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου 2021

Γιά μιά χοῦφτα μπαχαρικά


 Στις 20 Σεπτεμβρίου 1519 ο Fernão de Magalhães, ελληνιστί Μαγγελάνος, βρίσκεται ήδη στο κυνήγι δύο στολίσκων του Πορτογαλικού Στέμματος. Η καραβέλα του και τα τέσσερα πλοιάρια που την συνόδευαν, επάνδρωμενα με Γραικούς, Σικελούς, Γάλλους και Γερμανούς, ταχύτατα ξέφυγαν και συνέχισαν το ταξείδι τους προς Νότον. Παρότι Πορτογάλος, ο Μαγγελάνος βρισκόταν σε υπηρεσία της Ισπανίας κερδίζοντας την εχθρότητα του Βασιλέα Joao II.

Ο Πάππας Αλέξανδρος το 1494 είχε χαράξει την λεγόμενη Αλεξανδρινή Γραμμή, ως μεσημβρινό που χώριζε την υδρόγειο σε δύο μέρη, Καθολικά μέρη, μεταξύ Πορτογαλικού και Ισπανικού Στέμματος. Η γραμμή στον Ατλαντικό περνούσε από την Βραζιλία και στον Ειρηνικό από τις Φιλιππίνες. Το ένδον της Ασίας και της Αφρικής ήταν της Πορτογαλίας ενώ ο Ειρηνικός – που ονομάστηκε έτσι από τον Μαγγελάνο – της Ισπανίας. Στα όρια δε της Αλεξανδρινής Γραμμής των Ισπανών κοντά στις Φιλιππίνες ήταν τα νησιά Μολούκες· άλλως νήσοι των Μπαχαρικών εξαιτίας της πλούσιας συγκομιδής. Και καθώς η πορεία προς Ανατολάς ήταν κλεισμένη από τους Πορτογάλους και τους Οθωμανούς, η πρόταση του Μαγγελάνου και του πάτρωνά του Ρουΐθ Φαλέϊρο για ταξείδι προς Δυσμάς έγινε δεκτή από τον Ισπανό Βασιλέα.
Ο Φαλέϊρο ήταν ο πραγματικός εγκέφαλος της αποστολής που κατέληξε στον πρώτο περίπλου της υφηλίου. Αστρονόμος/αστρολόγος – αυτά τα δύο δεν ξεχώριζαν – και χαρτογράφος ήταν οπαδός του δόγματος «εάν η γη είναι στρογγυλή τότε υπάρχει δρόμος προς τα Δυτικά» – που είναι η παράφραση του Ερατοσθένη, όπως αποδίδεται από τον Στράβωνα:
«Η εύκρατος ζώνη, που έχουμε ορίσει ως την ευρύτερη, οι μαθηματικοί την χαρακτηρίζουν ως ένα συνεχόμενο κύκλο που επιστρέφει εις τον εαυτό του· και, εάν δεν υπήρχε το εμπόδιο του μεγέθους του Ατλαντικού πελάγους, θα μπορούσαμε εύκολα να πλεύσουμε προς την Ινδία από την Ιβηρία δια αυτού του παραλλήλου.»
Ο Φαλέϊρο με ακρίβεια περιέγραψε στους πορτολάνους του το σημείο που υπέθετε ότι υπάρχει πορθμός στη νεοανακαλυφθείσα Αμερική προς τις Ινδίες. Ο ίδιος δεν ταξείδευσε διότι λέγεται ότι στο ωροσκόπιο που έκανε δεν έβλεπε ευχάριστη κατάληξη. Παραταύτα ο πορθμός δεν βρέθηκε εκεί που όριζε – νοτίως της Βραζιλίας – και ο Μαγελλάνος συνέχισε προς Νότον επί μακρόν· το οποίον έκανε το πολυεθνές πλήρωμα να στασιάση και 40 από τους 253 του στολίσκου εκτελέστηκαν. Ανακαλύφθηκε αργότερα ο Πορθμός του Μαγγελάνου στο κέρας της Νοτίου Αμερικής και κατάφερε μετά από περιπέτειες να φτάση στις Φιλιππίνες· αγγίζοντας τις Νήσους των Μπαχαρικών τον Μάρτιο του 1521. Εκεί ο Μαγγελάνος σκοτώθηκε κατά τη διαμάχη δύο φυλών, αλλά αποδόθηκε, θεωρητικά, το εύσημο του πρώτου που έκανε τον περίπλου της γης.
Θεωρητικά, γιατί η αποστολή κατόρθωσε να επιστρέψη στην Ισπανία με ένα πλοίο και 18 άνδρες τον Σεπτέμβριο του 1521. Από τους 18 οι τέσσερις ήταν Γραικοί:
Francisco Albo de Rodas, από την Ρόδο
Miguel de Rodas
Nicholas el Griego, από το Ναύπλιο
Miguel Sanchez, από την Ρόδο
Πορτολάνος του Pedro Reinel, 1519, Bibliothèque Νationale






Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Δημοφιλείς κατηγορίες

...
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες του blog μας

Whatsapp Button works on Mobile Device only