O Ύμνος εις την Ελευθερίαν, γράφτηκε από τον νεαρό Διονύσιο Σολωμό (1798 – 1857)

O Ύμνος εις την Ελευθερίαν, γράφτηκε από τον νεαρό Διονύσιο Σολωμό (1798 – 1857) στη Ζάκυνθο, το Μάιο του 1823. Το ποίημα αποτελείται από 158 τετράστιχες στροφές, σε τροχαϊκό μέτρο με εναλλαγές από επτασύλλαβες σε οκτασύλλαβες στροφές.

Ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι που ποιήματος είναι επηρεασμένο από την Ελληνική Επανάσταση, δεδομένου ότι την εποχή που γράφτηκε το ποίημα όλος ο ελληνικός λαός πολεμά σε πολλά ανοικτά μέτωπα ανά την τότε Ελλάδα.

Αξίζει να αναφερθεί, ότι η πρώτη έκδοση του ποιήματος είναι γραμμένη στα Ιταλικά και κατόπιν μεταφράζεται στα Ελληνικά.

Μέσα από τους στίχους του, γίνονται αναφορές στη μάχη της Τριπολιτσάς και της Κορίνθου, σε εκείνη στα Δερβενάκια, στην καταστροφή του Δράμαλη, στην πολιορκία του Μεσολογγίου και σε θαλάσσια πολεμικά κατορθώματα των Ελλήνων.

Προσπαθεί μέσα από τους στίχους του να εμψυχώσει αλλά και να συμβουλέψει του αγωνιστές μας να παραμερίσουν τη διχόνοια και να παλέψουν ενωμένοι για την απελευθέρωση της πατρίδας και έμμεσα καλεί τις μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης να συνδράμουν για την εκπλήρωση του δύσκολου στόχου.

Το 1824 το ποίημα αποκτά φήμη και εκτός Ελλάδος και μεταφράζεται στα Αγγλικά και στα Γαλλικά με μεγάλη απήχηση, ενώ εγχώρια δημοσιεύεται σε τοπικές εφημερίδες. Αγκαλιάζεται από όλους τους επαναστατημένους αγωνιστές και μη, μιλάει στις καρδιές του ελληνισμού και εμψυχώνει δυναμικά τον πατριωτισμό και την ανδρεία του κατατρεγμένου έθνους.

Το 1828 ο κερκυραίος μουσικός Νικόλαος Μάντζαρος (1795 – 1872), αναλαμβάνει τη μελοποίησή του, η οποία ολοκληρώνεται το 1930, όπου πλέον ακούγεται αρχικά στις εθνικές εορτές των Επτανήσων.

Το Δεκέμβριο του 1844 ο Μάντζαρος παρουσιάζει στον τότε βασιλιά Όθωνα μια νέα μελοποίηση του ποιήματος με την κρυφή ελπίδα πλέον να κατοχυρωθεί ως εθνικό άσμα, δυστυχώς χωρίς τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Ο Εθνικός Ύμνος της Ελλάδας εκείνη την εποχή μπορεί να εξακολουθούσε να είναι ο Βαυαρικός, (ο σημερινός Εθνικός Ύμνος της Γερμανίας και της Αυστρίας), σε όλα τα στόματα όμως επικρατούσαν οι 2 πρώτες στροφές του ηρωικού ποιήματος του Σολωμού.

Απρόσμενα το 1865, ο βασιλιάς Γεώργιος Α’, σε επίσκεψή του στην Κέρκυρα, ακούει από την μπάντα της φιλαρμονικής το μελοποιημένο ποίημα και ήταν η στιγμή που έμελλε να αποδώσει την αξία που του πρέπει στο χιλιοειπωμένο ποίημα.

Εκδίδεται στις 4 Αυγούστου του 1865, Βασιλικό Διάταγμα, που χαρακτηρίζει το ποίημα ων «Επίσημο Εθνικό Άσμα».

Από τότε, το ποίημα του Διονύσιου Σολωμού «Ύμνος εις την Ελευθερίαν», μελοποιημένο από την Νικόλαο Μάντζαρο αποτελεί τον Εθνικό μας Ύμνο και από τις 18 Νοεμβρίου του 1966 καθιερώθηκε και ως εθνικός ύμνος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Αξίζει να αφιερώσει κανείς μερικά λεπτά και να αναγνώσει με προσοχή όλο το ποικιλώνυμο ποίημα.

Νιώθεις να σε κατακλύζουν ανάμεικτα συναισθήματα…

Αν και συνδυάζει ευστοχά τον ρομαντισμό και τον κλασικισμό, σε μεταφέρει στο status quo της Επανάστασης και σου εκθειάζει την αλκή όλων αυτών των άσημων και διάσημων αγωνιστών που εμπνεύστηκαν μια Ελλάδα ελεύθερη για όλους εμάς.

Διδάσκεσαι την απαράμιλλη, την ανείπωτη δύναμη, τη θέληση και την πίστη τους στο όραμα της απελευθέρωσης και την ελευθερίας.

Αισθάνεσαι να σε καίει ελαφρώς αυτή η αυθύπαρκτη φλόγα που έτρεφαν στην καρδιά τους οι πρόγονοί μας και που ως το τέλος δεν άφησαν τα σβήσει, παρά την παρέδωσαν αμόλυντη στις επόμενες γενιές.

Αλυχτάει στα αυτιά σου τον βρυχηθμό των αγωνιζομένων, τις κραυγές των τραυματιών και τις ιαχές από τις πολυάριθμες μάχες τους.

Οραματίζεσαι τους ξακουστούς δημεγέρτες να ξεσηκώνουν διαμιάς τις ελπιδοφόρες ψυχές ολόκληρου του έθνους.

Εξυμνείς την εποποιία τους, την τόλμη τους, την πίστη τους, την ανιδιοτέλειά τους, τη δύναμη ψυχής τους, τον πατριωτισμό τους, αυθύπαρκτες αξίες που δυστυχώς στις μέρες μας τείνουν να ξεχαστούν.

Παραδειγματίζεσαι από τη γενναιοφροσύνη τους, την πίστη στην περιπάθεια της απελευθέρωσης και την αδημονία της νίκης.

Μια ανώτερη δύναμη σε κάνει να βουρκώσεις, σκύβεις το κεφάλι από σεβασμό, απονέμοντας τον ελάχιστο φόρο τιμής που ακόμα και σήμερα περπατάς στα ποτισμένα με το αίμα χιλιάδων ανθρώπων, χώματα.