Gobra museum of Art

Gobra museum of Art, Amstelveen 2021 Nederland   expositie Frida Kahlo                  Είναι η διασημότερη γυναίκα καλλιτέχνης όλων των εποχών. Το πρόσωπό της βρίσκεται σε κούπες και μπλουζάκια, σε παζλ και κινούμενα σχέδια. Το κόκκινο κραγιόν και τα λουλούδια στα μαλλιά έχουν αποτελούν αναπόσπαστα χαρακτηριστικά της εικόνας της. Το προσωπικό της δράμα - το τροχαίο ατύχημα που είχε σε ηλικία 18 ετών εξαιτίας του οποίου υποχρεώθηκε σε σειρά επώδυνων επεμβάσεων - η ερωτική της ζωή - από τη θυελλώδη σχέση με τον σύζυγό της επίσης διάσημο ζωγράφο Ντιέγκο Ριβέρα έως την εφήμερη σχέση της με τον Λέον Τρότσκι και τις ερωμένες της- ο πόνος που της δημιούργησε το γεγονός ότι δεν κατάφερε να γίνει μητέρα, αλλά και οι πτυχές της έντονης προσωπικότητα της, όλα τους είναι τόσο οικεία σε όσους την αγαπούν, όσο το διαπεραστικό βλέμμα της που υπογραμμίζεται από τα έντονα μαύρα φρύδια της. 

Πόσοι όμως γνωρίζουν το έργο της Φρίντα Κάλο πέρα από τις διάσημες αυτοπροσωπογραφίες της; Πόσοι έχουν δει τις νεκρές φύσεις της ή γνωρίζουν τα χαμένα έργα της, εκείνα που είναι γνωστά μόνο από μερικές φωτογραφίες ή περιγραφές και αποτελούν τα δύο τρίτα της συνολικής ζωγραφικής παραγωγής της; Πόσοι έχουν καταφέρει να δουν τη δημιουργό Φρίντα Κάλο, πίσω από τη γυναίκα, που υποδύθηκε στη μεγάλη οθόνη η συμπατριώτισσα της, Σάλμα Χάγιεκ; 

Το κενό αυτό έρχεται να καλύψει ο τόμος “Φρίντα Κάλο: Το σύνολο του ζωγραφικού της έργου” (εκδόσεις TASCHEN) που υπογράφει ο Μεξικανός ιστορικός τέχνης Λουί Μαρτέν Λοζάνο σε συνεργασία με τις Αντρέα Κετενμάν και Μαρίνα Βάσκεζ Ράμος. Το βιβλίο εστιάζει στα  μόλις 152 έργα συνθέτουν το σύνολο της δουλειάς που άφησε πίσω της η ζωγράφος, η οποία 67 χρόνια μετά τον θάνατό της εξακολουθεί μέσα από το έργο και την ιδιαίτερη ταυτότητα της να προκαλεί, να σαγηνεύει και να καθηλώνει τον θεατή με το άγριο και άμεσο βλέμμα της, που έχει ταυτιστεί με την ανεξαρτησία, αλλά και τα οδυνηρά βιώματα.  Στοιχεία που συνθέτουν ένα αποτύπωμα στο οποίο πρωταγωνιστούν ο έρωτας, το πάθος, η ζήλια, ο πόνος, η προδοσία, η δημιουργία και το οποίο εξασφαλίζει σταθερή ανταποδοτική αξία για όποιο μουσείο ή εκθεσιακό χώρο αποφασίσει να το φιλοξενήσει, καθώς η εισπρακτική επιτυχία είναι δεδομένη. 

Κι αυτή είναι η πηγή του προβλήματος, που οδήγησε επί της ουσίας στην ανάγκη έκδοσης του συγκεκριμένου τόμου, σύμφωνα με τον συγγραφέα: ότι οι εκθέσεις και οι κατάλογοι που κυκλοφορούν ανά τον κόσμο τείνουν να επαναλαμβάνουν τους ίδιους πίνακες και τις ίδιες αντιλήψεις και ερμηνείες επειδή είναι σαφές ότι το συγκεκριμένο περιεχόμενο πουλάει, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς της Κάλο να μένει αθέατο και άγνωστο, καθώς υπάρχουν πίνακες για τους οποίους δεν έχει γραφεί ούτε μια αράδα. 

Κοιτάζοντας ξανά τα πρώιμα έργα της, επί παραδείγματι, ανακαλύπτουμε πόσο επηρεάστηκε από τον πατέρα της, Γκιγιέρμο, επαγγελματία φωτογράφο και ερασιτέχνη ζωγράφο νεκρών φύσεων με λούλουδια. Γεγονός που αποδεικνεύται αν δούμε την ελάχιστα γνωστή Νεκρή Φύση (με τριαντάφυλλα) του 1925, η οποία δεν έχει εκτεθεί από το 1953, και η οποία βρίσκεται πολύ κοντάα στο έργο του πατέρα της. 
Η Κάλο συνέχισε, μάλιστα, να ζωγραφίζει εκπληκτικές νεκρές φύσεις σε όλη την καριέρα της, οι οποίες είναι λιγότερο γνωστές στο ευρύ κοινό και λιγότερο μελετημένες. Το ενδιαφέρον της μάλιστα για τη συμβολική σημασία των φυτών, στην οποία μυήθηκε από τον πατέρα της, δεν έπαψε να είναι έντονο καθόλη τη διάρκεια της ζωής της, όπως αποκαλύπτεται από την αλληλογραφία που εντοπίστηκε στο πλαίσιο της έρευνας για το εν λόγω βιβλίο, με την ετεροθαλή αδελφή της Μαργαρίτα. Στις επιστολές μεταξύ άλλων αναφέρει “ότι το σώμα μας είναι σαν ένα λουλούδι που πρέπει να φροντίζουμε επειδή αποκόπηκε από τον παράδεισο”.

Η εις βάθος μελέτης των “άγνωστων” έργων της ανατρέπει την άποψη ότι επηρεάστηκε απλώς από τη συνάντηση με τη Ριβέρα το 1928 ή ότι ήταν αυτοδίδακτη και πως το έργο της δεν είναι παρά το “ενστικτώδες ουρλιαχτό του γυναικείου πόνου”. Αντιθέτως οι πίνακες της αποκαλύπτουν  το ενδιαφέρον της και τον πειραματισμό της πάνω στη μεξικανική εκδοχή του μοντερνισμού, τον κυβισμό και τον σουρεαλισμό, πριν γνωρίσει τον σύζυγό της. 

Ένας άλλος χαμένος κρίκος στη ζωγραφική της Φρίντας Κάλο είναι η 
επιρροή που δέχτηκε από τους Μεγάλους Δασκάλους της Αναγέννησης, η οποία διακρίνεται στο έργο του 1928 Δύο Γυναίκες. Οι εικόνες των έργων των κορυφαίων της Αναγέννησης που εντόπισε στη βιβλιοθήκη του πατέρα της την οδήγησαν να αποτυπώσει δύο υπηρέτριες σε ένα πλούσιο, φυλλώδες φόντο, ακολουθώντας τα βήματα του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Το έργο αν και πουλήθηκε τη χρονιά της δημιουργίας του η τύχη του αγνοούνταν έως το 2015 οπότε και αποκτήθηκε από το Μουσείο Καλών Τεχνών στη Βοστώνη. 

Η επικαιρότητα έπαιζε επίσης σημαντικό ρόλο στη δουλειά της, καθώς στο πλαίσιο της έρευνας οι συγγραφείς ανακάλυψαν άρθρα εφημερίδων για ένα αεροπορικό ατύχημα και τη δολοφονία μιας γυναίκας από τον σύζυγό της. Και μπορεί οι αντίστοιχοι πίνακες της να εμπεριείχαν έναν διαφορετικό συμβολισμό από τα ίδια τα γεγονότα, η ζωγράφος, ωστόσο, φαίνεται να αξιοποίησε την ειδησιογραφία ακόμη και στην απόδοση λεπτομερειών. Πρόκειται για μερικά ακόμη έργα που  έρχονται να προστεθούν σε εκείνα που αποδεικνύουν πως η Ιστορία της Τέχνης δεν έχει στρέψει με την ίδια ένταση το βλέμμα της στο έργο της Φρίντα Κάλο, με την οποία εκείνη κοιτά, διαπεραστικά, τον θεατή.

https://www.youtube.com/channel/UC0wk2ge3sheyTkgpAkeBang