ΑΓΙΟΒΟΥΝΙ – ΑΓΙΟΧΩΡΙ (ΝΤΕΝΤΕΝΤΑΓ – ΝΤΕΝΤΕΚΙΟΪ)

 πληροφορίες και φωτογραφίες, γι’ αυτό το σημαντικό, θρησκευτικό κέντρο των Μουσουλμάνων κατοίκων του άλλοτε Καζά του Σαρήσαμπαν, νέα ευρήματα, όμως, τόσο σε πρόσφατη επίσκεψή μου στα ερείπιά του, όσο και νέες, ιστορικές πληροφορίες, καθιστούν επιτακτική, για μένα, μια νέα ανάρτηση, που δεν έχει ως μόνο σκοπό την ανάδειξη της τοπικής μας ιστορίας, αλλά, γιατί όχι, και την ευαισθητοποίηση των αρμοδίων Αρχών, προκειμένου ν’ αποκαταστήσουν και ν’ αναδείξουν αυτόν τον ιερό, Μουσουλμανικό τόπο

.

Ένα από τα πιο σημαντικά, Μουσουλμανικά, θρησκευτικά τάγματα, (κάτι ανάλογο με τις Χριστιανικές, μοναχικές κοινότητες), είναι αυτό των Μπεκτασήδων δερβίδηδων, το λεγόμενο μπεκτασικό τάγμα, που ιδρύθηκε από τον μουσουλμάνο άγιο Χατζή Μπεκτάς Βελή, το έτος 1271. Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις και δοξασίες των μελών του τάγματος είχαν πολλά στοιχεία δανεισμένα από την χριστιανική παράδοση κι αυτός ο θρησκευτικός συγκρητισμός βοήθησε τα μέγιστα, ώστε οι Μπεκτασήδες ν’ αποτελέσουν την «αιχμή του δόρατος», για τον εύκολο και σύντομο εξισλαμισμό των βαλκανικών λαών, κύρια δε των αιρετικών, χριστιανικών ομάδων, (Βογομίλων, Νεστοριανών κλπ.), από το έτος 1354 και μετά. Δύο από τους σημαντικούς, ιερατικούς, ούτως ειπείν, βαθμούς του τάγματος ήταν αυτός του ντεντέ (ηγουμένου) και του μπαμπά (σεβαστού), οι τίτλοι των οποίων, σε πολλές περιοχές, ήταν κληρονομικοί. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, τα πρόσωπα που είχαν τον βαθμό του ντεντέ ή του μπαμπά ήταν αξιοσέβαστα στις μουσουλμανικές κοινωνίες και είχαν τον ρόλο του μυσταγωγού.

Μια πρώιμη αναφορά, για το χωριό αυτό, αλλά και για την Πετροπηγή, που βρίσκεται κοντά του, κάνει ο περιηγητής Edward Clarke, περιγράφοντας την πορεία του, από την Καβάλα προς την Ξάνθη: […στα βορειοδυτικά, στους πρόποδες ενός ψηλού βουνού, είδαμε μια πόλη που ονομαζόταν Kayabunar (σ.σ. Καγιάμπουνάρ- Δουκάλιον- Πετροπηγή), σε μια όμορφη τοποθεσία: από πάνω της, πάνω σε κορυφή, ήταν η κατοικία ενός Τούρκου αγίου….].

Στο Σαλναμέ του Βιλαετιού της Θεσσαλονίκης του έτους 1902, που αναφέρεται στον Καζά (Επαρχία) του Σαρίσαμπαν, υπάρχει το ακόλουθο κείμενο, σχετικά με το Ντεντέ νταγ, το οποίο αποτελεί δικό μου συνδυασμό ιστορικών στοιχείων: α) του Εσάτ Χαλίλ Έγκελεν, στην «επετηρίδα της Θεσσαλονίκης του 1322 (1906), με τίτλο «ΣΑΡΙΣΑΜΠΑΝ (ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗ), που υπογράφει ο «Εσάτ Χαλίλ Έγκελεν – Σύλλογος ανταλλαγέντων Λοζάνης») και β) του Ιορδάνη Βλαχόπουλου, «ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΕΩΣ 3 – ΣΑΡΙΣΑΜΠΑΝ 1902»:

«Ο Κουσλού Αχμέντ Μπαμπά καταγόταν από το χωριό Καράπουναρ (Μαυροπηγή), επίσης γνωστό ως Καγιάπουναρ (Πετροπηγή), το οποίο απέχει δύο ώρες από το κέντρο της Επαρχίας. Θάφτηκε στην κορυφή του βουνού του χωριού Ντεντένταγ (Αγιοβούνι), εξαιτίας κάποιων θαυμάτων και ανακαλύψεών του, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Σουλτάνου Μουράτ Β΄(1421-1451). Σε φιρμάνι με χρονολογία 1257 (1841), το οποίο έχουν ακόμα οι κάτοικοι του χωριού Ντεντένταγ και έχει ανανεωθεί κατά τη βασιλεία του Αμπτουλχαμίντ (1839-1861), όπου ο Αχμέντ Μπαμπά αναφέρεται στην τάξη των αγίων, [χαρακτηρισμός] που του αναγνωρίστηκε το 1050 (1641), τα παιδιά και η γενιά του απαλλάσσονται εντελώς από υποχρεώσεις. Στο ίδιο μέρος υπάρχει κι ένας τουρμπές (μαυσωλείο) που ονομάζεται του Νασούχ Μπαμπά. Αυτός ο άνθρωπος ήταν κάτοικος του χωριού Ντεντένταγ και μέλος της ανώτατης τάξης. Από το Σαλναμέ προκύπτει ότι δεν υπάρχουν σαφείς πληροφορίες για την ημέρα που πέθανε και για το εάν θάφτηκε στα δεξιά ή αριστερά του Κουσλού Αχμέντ Μπαμπά και ότι αυτό είναι θέμα συζήτησης στην Ινδία».

Στις νέες φωτογραφίες, που ακολουθούν, βλέπετε τα ερείπια των δύο μεγάλων, λατρευτικών χώρων, (του Κουσλού Αχμέντ Μπαμπά και του Νασούχ Μπαμπά), που βρίσκονται, πράγματι, σε μικρή απόσταση μεταξύ τους και ο ένας εκ των οποίων διέθετε τρούλο, μεγάλα κομμάτια του οποίου βρίσκονται πεσμένα επιτόπου. Δίπλα στους δύο ιερούς χώρους εκτεινόταν το νεκροταφείο του χωριού, προφανώς γιατί οι κάτοικοί του θα ήθελαν να βρίσκονται, στην αιωνιότητα, κοντά στα μαυσωλεία των δύο αγίων ανδρών του τόπου τους και να έχουν την ευλογία τους!

Τέλος, στο σπουδαίο αυτόν, προσκυνηματικό χώρο, οδηγούσαν εξαιρετικοί, λιθόστρωτοι δρόμοι, ερχόμενοι από την Πετροπηγή, το Μακρυχώρι (Ουζούνκοϊ) και όχι μόνο, που σώζονται μέχρι σήμερα, σε πολύ καλή κατάσταση!

Με πολύ μεράκι αλλά και υπομονή συνεχίζουμε την προσπάθεια μας .Αθόρυβα …σιγά σιγά με πολύ υπομονή αλλά και διάθεση προχωράμε Στόχος μας παραμένει να αρθρογραφούν οι πολίτες σε αθρα με θέματα πολιτισμού που επιλέξουν Το όνομα και επώνυμο αλλά η ευπρέπεια των άρθρων είναι απαραίτητα .Η διεύθυνση μας για επιστολές Άρθρα είναι zantedanias@gmail.com Όπως έχουμε από την αρχή της προσπάθεια μας αναφέρει θα αναρτώνται μετά από έγκριση μας Σας ευχαριστούμε από καρδιας Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους ο οποίος φέρει και την ευθύνη των γραφομένων και δε συμπίπτουν κατ’ ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας https://www.youtube.com/channel/UC0wk2ge3sheyTkgpAkeBang