«Πανόραμα των Αθηνών» του Φ. Στάντεμαν Μια υπέροχη πανοραμική εικόνα του αθηναϊκού πεδίου στα 1835

Μια μικρή γεύση από το “Πανόραμα των Αθηνών”: τμήμα της πόλης με την Ακρόπολη σε τρία φύλλα (επάνω) από τα συνολικά δέκα (κάτω) που περιλαμβάνει το έργο. Μπορείτε να δείτε ολόκληρο το πανόραμα σε μεγάλη ανάλυση εδώ.

Info
Τοποθεσία
Ο λόφος των Νυμφών -ή λόφος του Αστεροσκοπείου- στο Θησείο.

Ημερομηνία
1835

Πηγή
Η εικόνα προέρχεται από το «Πανόραμα των Αθηνών» του Φέρντιναντ Στάντεμαν (Ferdinand Stademann) (Έκδοση: Μόναχο, 1841)

Περιγραφή
Ίσως η πιο εντυπωσιακή και σίγουρα μία από τις πιο πλήρεις απεικονίσεις του αθηναϊκού τοπίου κατά τον 19ο αιώνα δεν είναι κάποια φωτογραφία ή κάποια σειρά φωτογραφιών, όπως πιθανώς θα φανταζόταν κανείς, αλλά ένα «πανόραμα», μια σειρά από σχέδια που καλύπτουν έναν ορίζοντα 360 μοιρών, το οποίο ζωγράφισε το 1835 -λίγους μόνο μήνες μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας του νεοσύστατου ελληνικού κράτους στην Αθήνα- ο Βαυαρός Φέρντιναντ Στάντεμαν.

Ο Στάντεμαν (1791-1873) έζησε στην Ελλάδα από το 1832 έως το 1836 ως γραμματέας της αντιβασιλείας του Όθωνα. Την εποχή εκείνη –και καθ’ όλο τον 19ο αιώνα- τα πανοράματα έπαιζαν το ρόλο που αργότερα έπαιξε η φωτογραφία, ο κινηματογράφος, η τηλεόραση και τελικά ο μαζικός τουρισμός: ήταν το κύριο μέσο που επέτρεπε στο πλατύ κοινό να γνωρίσει ξένους τόπους. Μέσα σε αυτό το πνεύμα ο Στάντεμαν δημιούργησε ένα εξαιρετικά λεπτομερές πανόραμα των Αθηνών: 10 φύλλα (διαστάσεων 68 x 58 cm το καθένα) που καλύπτουν έναν ορίζοντα 360 μοιρών και συνοδεύονται από ισάριθμα ρυζόχαρτα με τα αδρό σχεδίασμα του κάθε φύλλου, στα οποία σημειώνονται με αριθμούς δεκάδες σημεία του αθηναϊκού τοπίου με ιδιαίτερο ενδιαφέρον (δρόμοι, κτίρια, μνημεία κ.ά.). Το έργο συμπλήρωναν ένας γενικός χάρτης του λεκανοπεδίου, 15 σελίδες κειμένου στα γερμανικά και στα γαλλικά με ιστορικά στοιχεία και εκτενές «υπόμνημα» στο οποίο επεξηγούνται οι αριθμητικές παραπομπές των ρυζόχαρτων, και τέλος 6 βινιέτες με σκηνές του αθηναϊκού τοπίου, ορισμένες από τις οποίες έχει σχεδιάσει ο επίσης βαυαρός αρχιτέκτονας και ζωγράφος Λούντβιχ Λάνγκε (Ludwig Lange). (Ο Λάνγκε έζησε στην Αθήνα από το 1935 έως το 1938, όπου εργάστηκε διδάσκοντας σχέδιο στο Βασιλικό Γυμνάσιο της Αθήνας, το γνωστό «Γεννάδειο». Αργότερα, μάλιστα, έκανε τα αρχικά σχέδια του Αρχαιολογικού Μουσείου…)

Ο Στάντεμαν ζωγραφίζει στο λόφο των Νυμφών.
Ο Στάντεμαν ζωγραφίζει στο λόφο των Νυμφών.


Ο Στάντεμαν ζωγράφισε το πανόραμά του το καλοκαίρι του 1835 από το λόφο των Νυμφών (ίσως πιο γνωστό σήμερα ως λόφος του Αστεροσκοπείου). Μάλιστα, μία από τις βινιέτες που περιλαμβάνονται στο Πανόραμα απεικονίζει τον ίδιο να σχεδιάζει στο λόφο, με μια ομπρέλα να τον προστατεύει από τον καυτό αττικό ήλιο. Όπως φαίνεται από τη χαραγμένη στο βράχο επιγραφή, κάθεται ακριβώς πάνω από το Ιερό των Νυμφών, το οποίο βρίσκεται μπροστά στο κτίριο του Αστεροσκοπείου. Το τελευταίο κτίστηκε το 1842, ενώ το ιερό χρονολογείται από τα μέσα του 5ου αι. π.Χ.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο πανόραμα παρουσιάζει ο Ελαιώνας που έρχεται σε έντονη αντίθεση με το υπόλοιπο γυμνό τοπίο, καθώς και η Ακρόπολη η οποία αποτυπώνεται με τη μορφή που είχε κατά την Τουρκοκρατία, πριν τις επεμβάσεις αποκατάστασης που ακολούθησαν.


athensopenmuseum

Σας προσκαλώ να εγγραφείτε στο νέο κανάλι μου στο you tube

Να το στηρίξετε και να έχετε έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση.

https://www.youtube.com/channel/UC0wk2ge3sheyTkgpAkeBang

Όπως επίσης μπορείτε να μου στέλνετε στο mail μου dsgroupmedia@gmail.com   τα  video σας να τα ανεβάζουμε άμεσα.

Αν σας άρεσε το άρθρο κάντε ένα like, κοινοποιήστε το στους φίλους σας και μοιραστείτε μαζί τους την γνώση