Μια αιγυπτιακή αρχαιολογική αποστολή αποκάλυψε ένα μεγάλο Πτολεμαϊκό και διαμορφωμένο αργότερα την ελληνορωμαική εποχή κτίριο από κόκκινο τούβλο και ασβεστόλιθο στην επαρχία του Βόρειου Σινά, σύμφωνα με δήλωση του υπουργείου Αρχαιοτήτων της χώρας.
"Το κτήριο πιθανότατα χρησιμοποιήθηκε ως έδρα του Συμβουλίου της
Γερουσίας του Πηλούσιου (εκ του πηλός-... Πόλη από λάσπη... ) λατ. Pelusium, (εκλατινισμένη η ελληνική λέξη )μιας από τις αρχαίες πόλεις του Βόρειου Σινά», δήλωσε ο Mostafa Waziri, γενικός γραμματέας του Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων.
Οι αρχικές μελέτες που έγιναν σχετικά με τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και την κατασκευή του κτιρίου έδειξαν ότι χρησιμοποιείται για τη διοργάνωση συναντήσεων για τους εκπροσώπους των πολιτών κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης των Πτολεμαίων και αργότερα των Ρωμαίων για τη λήψη σημαντικών αποφάσεων σχετικά με τις δημόσιες υποθέσεις της πόλης και των πολιτών της, ανέφερε ο Μ.Waziri .
Ο Ayman Ashmawy, επικεφαλής του τμήματος αιγυπτιακών αρχαιοτήτων στο Υπουργείο Αρχαιοτήτων, δήλωσε ότι το κτίριο των 2.500 τετραγωνικών μέτρων διαμορφώνεται από το εξωτερικό ως ορθογώνιο, με κυκλικές βεράντες και μια κύρια πύλη που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά.
Επισημαίνει ότι ο εσωτερικός σχεδιασμός του κτιρίου αποτελείται από τα ερείπια τριών κυκλικών πάγκων πάχους 60 εκατοστών, τα οποία κατασκευάστηκαν από κόκκινο τούβλο και καλύφθηκαν με μάρμαρο.
Η αποστολή αποκάλυψε επίσης τους κύριους δρόμους της πόλης του Πηλούσιου πρόσθεσε ο Ashmawy.
Εξήγησε ότι στα κατοπινά χρόνια και κατά τον 5ο και 6ο αιώνα μ.Χ., το κτήριο χρησιμοποιήθηκε ως πηγή υλικών, όπου οι πέτρες, τα τούβλα και οι κίονες εξήχθησαν από τους αρχικούς τους χώρους για χρήση στην κατασκευή άλλων κτιρίων στην πόλη.
⧓Η αποφασιστική μάχη που μετέφερε το θρόνο των Φαραώ στο Κάμβιση Β' , βασιλιά των Περσών , έγινε κοντά στο Πηλούσιο το 525 π.Χ. Τα χωράφια γύρω από την πόλη ήταν γεμάτα με τα οστά των πολεμιστών όταν επισκέφτηκε την περιοχή ο Ηρόδοτος. Σημείωσε ότι τα κρανία των Αιγυπτίων διακρίνονταν από εκείνα των Περσών από την μεγαλύτερη σκληρότητα τους, πράγμα που επιβεβαίωσε όπως είπε και από τις μούμιες. Το αποδίδει αυτό στους Αιγύπτιους που ξυρίζουν τα κεφάλια τους από τη νηπιακή ηλικία και αντίθετα στους Πέρσες να τα καλύπτουν με πτυχές από ύφασμα ή λινό. (Herodotus ii., 10, σελ.).
Στην μάχη του Πήλούσιου το 525 π.Χ. οι Πέρσες στρατιώτες χρησιμοποίησαν γάτες ρίχνοντάς τες κατά των Αιγυπτίων τότε οι Αιγύπτιοι θεωρώντας τες ιερά ζώα δεν μπορούσαν να πολεμήσουν |
Το 380 π.Χ. μια νέα μεταβολή συνετελέστηκε στη δυναστική κατάσταση της Αιγύπτου με την ανάρρηση στο θρόνο του Νεκτανεβώ Α'. Αυτός αποτέλεσε και τον ιδρυτή της τελευταίας δυναστείας γηγενών στην Αίγυπτο, της 30ης δυναστείας.
Η διακυβέρνηση του Νεκτανεβώ Α΄ (τα έτη 378 - 360) χαρακτηρίστηκε από την ικανή διοίκηση του ιδίου, αλλά και του πρωθυπουργού του Αρσιέση.
Η περσική επιθετικότητα ανανεώθηκε, με το σχεδιασμό μιας εκστρατείας ευρείας κλίμακας, που ξεκίνησε το 379 π.Χ. από τον Φαρνάβαζο, με τη συνδρομή του περίφημου Αθηναίου στρατηγού Ιφικράτη (το εκστρατευτικό σώμα αριθμούσε 200.000 μη Έλληνες στρατιώτες, 20.000 Έλληνες μισθοφόρους, 300 τριήρεις, 200 τριακοντόρους και ένα τεράστιο κονβόι τροφοδοσίας).
Εξαρχής η απόπειρα αυτή παρουσίαζε προβλήματα, όπως η χαρακτηριστική καθυστέρηση της οργάνωσης της και δυσκολίες στον ανεφοδιασμό του περσικού στρατεύματος.
Επιπλέον συχνές ήταν οι διαφωνίες μεταξύ των Ιφικράτη και Φαρνάβαζου σχετικά με τη στρατηγική που έπρεπε να ακολουθηθεί.
Τελικά το καλοκαίρι του 373 π.Χ. η επίθεση ξεκίνησε. Ο Νεκτανεβώ εν τω μεταξύ είχε μεριμνήσει για την οργάνωση της άμυνάς του οχυρώνοντας και τις επτά εκβολές του Νείλου με δίδυμα φρούρια και ενισχύοντας την άμυνά του στο Πηλούσιο, κύρια δίοδο προς την Αίγυπτο.
Βρίσκοντας οι Πέρσες το Πηλούσιο οχυρωμένο και μην μπορώντας να υπερκεράσουν τις εκεί άμυνες, κατόρθωσαν με αιφνιδιαστική επιχείρηση να αποβιβάσουν σώμα 3.000 στρατιωτών στο Μενδήσιο ακρωτήριο και να κυριεύσουν τα εκεί φρούρια.
Έτσι έφτασαν οι καλοκαιρινές πλημμύρες του Νείλου και ο Φαρνάβαζος αναγκάστηκε να υποχωρήσει, κρίνοντας μάταιη τη συνέχιση της εκστρατείας. Στην πορεία ο Ιφικράτης, φοβούμενος ότι θα θεωρηθεί υπαίτιος της αποτυχίας, δραπέτευσε πίσω στην Αθήνα.
Ο Αρταξέρξης θέλησε να οργανώσει νέα εκστρατεία το επόμενο έτος με το Δατάμη, όμως οι ανακτορικές μηχανορραφίες οδήγησαν σε μια σατραπική επανάσταση και αποσόβησαν την πιθανή νέα εισβολή στην Αίγυπτο. Έτσι ο Νεκτανεβώ έδρεψε πλούσιους καρπούς και ισχυροποίησε τη θέση του στο εσωτερικό της χώρας του, κερδίζοντας τη θερμή αγάπη του λαού του και τη μεταθανάτια αποθέωσή του ΕΚ ΤΟΥ https://www.historical-quest.com/
⧓Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης ...........περιγράφει σημαντικά γεγονότα που είδαμε πιο πάνω στην ιστορία του Πηλούσιου που είναι:
ΑΡΧΑΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ...
Ἐπὶ δὲ τούτων ᾿Αρταξέρξης ὁ βασιλεὺς ἐστράτευσεν ἐπ' Αἰγυπτίους ἀφεστηκότας ἀπὸ Περσῶν. Ἡγοῦντο δὲ τῶν δυνάμεων Φαρνάβαζος μὲν τῶν βαρβαρικῶν, ᾿Ιφικράτης δ' ὁ ᾿Αθηναῖος τῶν μισθοφόρων, ὄντων δισμυρίων. Ὁ δ' ἀνὴρ οὗτος μετάπεμπτος ἐπὶ τὴν στρατηγίαν ὑπὸ τοῦ βασιλέως ἐτάχθη διὰ τὴν ἐν τῷ στρατηγεῖν ἀρετήν. (2) Ἔτη δὲ πλείω τοῦ Φαρναβάζου κατανηλωκότος περὶ τὰς παρασκευάς, ὁ μὲν ᾿Ιφικράτης ὁρῶν αὐτὸν ἐν μὲν τῷ λέγειν ὄντα δεινόν, ἐν δὲ τοῖς πραττομένοις νωχελῆ, παῤῥησίᾳ πρὸς αὐτὸν ἐχρήσατο, φήσας θαυμάζειν πῶς ἐν μὲν τοῖς λόγοις ἐστὶν ὀξύς, ἐν δὲ τοῖς ἔργοις βραδύς. Ὁ δὲ Φαρνάβαζος ἀπεκρίθη, διότι τῶν μὲν λόγων αὐτὸς κύριός ἐστι, τῶν δ' ἔργων ὁ βασιλεύς. (3) Τῆς δὲ τῶν Περσῶν δυνάμεως ἀθροισθείσης εἰς πόλιν ῎Ακην, ἠριθμήθησαν τῶν μὲν βαρβάρων εἴκοσι μυριάδες, ὧν ἦρχε Φαρνάβαζος· τῶν δὲ μισθοφόρων ῾Ελλήνων ᾿Ιφικράτης ἡγεῖτο δισμυρίων. Καὶ ναῦς ἠριθμήθησαν τριήρεις μὲν τριακόσιαι, τριακόντοροι δὲ διακόσιαι· τῶν δὲ τὴν ἀγορὰν καὶ τὴν ἄλλην παρασκευὴν κομιζουσῶν πολὺς ἦν ἀριθμός. (4) Ἀρχομένου δὲ τοῦ θέρους ἀνέζευξαν οἱ τοῦ βασιλέως στρατηγοὶ μετὰ πάσης τῆς δυνάμεως, καὶ τοῦ στόλου συμπαραπλέοντος προῆγον ἐπὶ τὴν Αἴγυπτον. Ὡς δ' ἧκον πλησίον τοῦ Νείλου, κατέλαβον τοὺς Αἰγυπτίους φανερῶς παρεσκευασμένους τὰ πρὸς τὸν πόλεμον. (5) Ὁ γὰρ Φαρνάβαζος βραδεῖαν τὴν στρατείαν ἐποιεῖτο, καὶ πολὺν χρόνον ἐδεδώκει τοῖς πολεμίοις εἰς τὴν παρασκευήν. Ὡς ἐπίπαν γὰρ οἱ τῶν Περσῶν στρατηγοί, τῶν ὅλων οὐκ ὄντες αὐτοκράτορες, περὶ πάντων ἀναφέρουσι τῷ βασιλεῖ, καὶ προσαναμένουσι τὰς περὶ ἑκάστων ἀποκρίσεις.
[15,42] Ὁ δὲ τῶν Αἰγυπτίων βασιλεὺς Νεκτάνεβις ἐπυνθάνετο μὲν τὸ μέγεθος τῶν Περσικῶν δυνάμεων, ἐθάῤῥει δὲ μάλιστα μὲν τῇ τῆς χώρας ὀχυρότητι, δυσπροσίτου παντελῶς οὔσης τῆς Αἰγύπτου, ἔπειτα καὶ τῷ πεφράχθαι καλῶς πάσας εἰσβολὰς τάς τε ἀπὸ γῆς καὶ τὰς ἀπὸ θαλάττης. (2) Ἑπτὰ στόμασι γὰρ τοῦ Νείλου τὰς εἰς τὸ Αἰγύπτιον πέλαγος ἐκβολὰς ποιουμένου, καθ' ἕκαστον τῶν στομάτων πόλις κατεσκεύαστο πύργους μεγάλους ἔχουσα καθ' ἑκάτερον τοῦ ῥείθρου καὶ ξυλίνην γέφυραν τοῦ εἴσπλου κυριεύουσαν. Μάλιστα δὲ τὸ Πηλουσιακὸν στόμα κατεσκεύασε διὰ τὸ κεῖσθαι μὲν αὐτὸ πρῶτον πρὸς τοὺς ἀπὸ Συρίας πορευομένους καὶ δοκεῖν διὰ τούτου μάλιστα ποιεῖσθαι τὴν ἔφοδον τοὺς πολεμίους. (3) Τοῦτο γὰρ ἀπετάφρευσε, καὶ διετείχισε τοὺς εἴσπλους κατὰ τοὺς εὐκαιροτάτους τόπους, καὶ τῶν προσόδων τὰς μὲν κατὰ γῆν πορευτὰς ἐποίησε λιμνάζειν, τὰς δὲ πλωτὰς χώμασιν ἐνέφραττεν. Διόπερ οὐκ ἦν ῥᾳδίως οὔτε ταῖς ναυσὶν εἰσπλέειν οὔτε τοῖς ἱππεῦσι προσπελάσαι οὔτε τοῖς πεζοῖς προσελθεῖν. (4) Οἱ δὲ περὶ τὸν Φαρνάβαζον στρατηγοί, καταλαβόντες τὸ Πηλουσιακὸν στόμα θαυμαστῶς ὠχυρωμένον καὶ στρατιωτῶν πλήθει φυλαττόμενον, τὸ μὲν διὰ τούτου βιάζεσθαι παντελῶς ἀπεδοκίμασαν, δι' ἑτέρου δὲ στόματος ἔγνωσαν ποιεῖσθαι τὸν εἴσπλουν. Διὸ πλεύσαντες πελάγιοι πρὸς τὸ μὴ καθορᾶσθαι τὰς ναῦς ὑπὸ τῶν πολεμίων, κατέπλευσαν πρὸς τὸ στόμα τὸ καλούμενον Μενδήσιον, ἔχον ἠιόνα παρήκουσαν ἐφ' ἱκανὸν τόπον. Εἰς ταύτην ἀποβάντες μετὰ στρατιωτῶν τρισχιλίων ὅ τε Φαρνάβαζος καὶ ὁ ᾿Ιφικράτης προῆγον ἐπὶ τὸ τετειχισμένον ἐπὶ τοῦ στόματος πολισμάτιον. (5) Ἐκβοηθησάντων δὲ τῶν Αἰγυπτίων ἱππεῦσί τε καὶ πεζοῖς τρισχιλίοις, γενομένης τε μάχης ἰσχυρᾶς καὶ τοῖς Πέρσαις πολλῶν ἐκ τῶν νεῶν προσγεγενημένων, κυκλωθέντες οἱ Αἰγύπτιοι, πολλοὶ μὲν ἀπέθανον, οὐκ ὀλίγοι δ' ἐζωγρήθησαν· οἱ δὲ περιλειφθέντες εἰς τὴν πόλιν συνεδιώχθησαν. Οἱ δὲ περὶ τὸν ᾿Ιφικράτην συνεισπεσόντες τοῖς φρουροῦσιν ἐντὸς τῶν τειχῶν, καὶ κρατήσαντες τοῦ φρουρίου, τοῦτο μὲν κατέσκαψαν, τοὺς δ' ἐνοικοῦντας ἐξηνδραποδίσαντο.
[15,43] Μετὰ δὲ ταῦτα τοῖς στρατηγοῖς ἐνέπεσε στάσις, δι' ἣν τῆς ἐπιβολῆς ἐσφάλησαν. Ὁ μὲν γὰρ ᾿Ιφικράτης παρὰ τῶν αἰχμαλώτων πυθόμενος ἔρημον εἶναι τὴν Μέμφιν, ἐπικαιροτάτην οὖσαν πόλιν τῶν κατ' Αἴγυπτον, συνεβούλευεν ἐξαυτῆς ἀναπλεῖν ἐπὶ τὴν Μέμφιν πρὸ τοῦ παραγενέσθαι τὰς τῶν Αἰγυπτίων δυνάμεις· οἱ δὲ περὶ τὸν Φαρνάβαζον ᾦντο δεῖν ἀναμένειν τὴν ὅλην δύναμιν τῶν Περσῶν· ἀσφαλεστέραν γὰρ ἔσεσθαι τὴν στρατείαν ἐπὶ τὴν Μέμφιν. (2) Τοῦ δ' ᾿Ιφικράτους ἀξιοῦντος αὑτῷ δοθῆναι τοὺς παρόντας μισθοφόρους, καὶ μετ' ἐκείνων ἐπαγγελλομένου κρατήσειν τῆς πόλεως, τό τε θράσος αὐτοῦ καὶ τὴν ἀρετὴν ὑπώπτευσε, μὴ κατ' ἰδίαν κατάσχῃ τὴν Αἴγυπτον. Διόπερ οὐ συγχωροῦντος τοῦ Φαρναβάζου, ὁ ᾿Ιφικράτης διεμαρτύρατο, λέγων ὡς ἐὰν παρῶσι τὴν ὀξύτητα τῶν καιρῶν, ἄπρακτον ποιήσουσι τὴν πολλὴν στρατιάν.... ἐφθόνουν αὐτῷ καὶ διαβολὰς ἀδίκους προσῆπτον. (3) Οἱ δ' Αἰγύπτιοι πολλὴν ἀναστροφὴν λαβόντες, εἰς μὲν τὴν Μέμφιν ἐξέπεμψαν τὴν ἱκανὴν φυλακήν, ἐπὶ δὲ τὸ πεπορθημένον πολισμάτιον πάσαις ταῖς δυνάμεσι παραγενόμενοι, καὶ πολλὰ πλεονεκτοῦντες διὰ τὴν τῶν τόπων ὀχυρότητα, συμπλοκὰς ἐποιοῦντο τοῖς πολεμίοις συνεχεῖς. Αἰεὶ δὲ μᾶλλον ἐπισχύοντες πολλοὺς ἀνῄρουν τῶν Περσῶν καὶ κατεθάῤῥουν τῶν πολεμίων. (4) Χρονιζούσης δὲ τῆς περὶ τὸ πολισμάτιον τοῦτο στρατείας, καὶ τῶν ἐτησίων ἤδη γενομένων, ὁ Νεῖλος πληρούμενος καὶ πάντα τόπον ἐπέχων τῷ πλήθει τοῦ ῥεύματος αἰεὶ μᾶλλον ὠχύρου τὴν Αἴγυπτον. Οἱ δὲ τῶν Περσῶν ἡγεμόνες, ἀντιπραττούσης αὐτοῖς αἰεὶ τῆς περιστάσεως, ἔγνωσαν ἐκ τῆς Αἰγύπτου τὴν ἀπαλλαγὴν ποιήσασθαι. (5) Διόπερ ἐπανιόντων αὐτῶν εἰς τὴν ᾿Ασίαν, καὶ γενομένης διαφορᾶς τῷ Φαρναβάζῳ πρὸς τὸν ᾿Ιφικράτην, ὑποπτεύσας ὁ ᾿Ιφικράτης μὴ συλληφθῇ καὶ τιμωρίας τύχῃ, καθάπερ Κόνων ἔπαθεν ὁ ᾿Αθηναῖος, ἔκρινε λάθρᾳ φεύγειν ἐκ τοῦ στρατοπέδου· διὸ καὶ παρασκευασάμενος πλοῖον ἔλαθε νυκτὸς ἀπαλλαγεὶς καὶ καταπλεύσας εἰς τὰς ᾿Αθήνας. (6) Ὁ δὲ Φαρνάβαζος πρέσβεις ἐκπέμψας κατηγόρησε τοῦ ᾿Ιφικράτους ὡς αἰτίου γεγονότος τοῦ μὴ ληφθῆναι τὴν Αἴγυπτον. Οἱ δὲ ᾿Αθηναῖοι τοῖς μὲν Πέρσαις ἀπόκρισιν ἔδωκαν, ὅτι ἐὰν εὕρωσιν αὐτὸν ἠδικηκότα, κολάσουσι κατὰ τὴν ἀξίαν, αὐτοὶ δὲ μετ' ὀλίγον χρόνον στρατηγὸν κατέστησαν τὸν ᾿Ιφικράτην ἐπὶ τὸ ναυτικόν.
[15,44] Οὐκ ἀνοίκειον δ' ἐστὶ τὰ περὶ τῆς ᾿Ιφικράτους ἀρετῆς ἱστορούμενα παραθεῖναι. Οὗτος γὰρ παραδέδοται στρατηγικήν τε ἀγχίνοιαν ἐσχηκέναι καὶ πρὸς πᾶσαν ἐπίνοιαν ἀγαθὴν φύσει κεχρῆσθαι διαφόρῳ. Προσλαβόμενον οὖν αὐτὸν τὴν ἐν τῷ Περσικῷ πολέμῳ πολυχρόνιον ἐμπειρίαν τῶν στρατιωτικῶν ἔργων, ἐπινοήσασθαι πολλὰ τῶν εἰς τὸν πόλεμον χρησίμων, καὶ μάλιστα (τῶν) περὶ τὸν καθοπλισμὸν φιλοτιμηθῆναι. (2) Τῶν γὰρ ῾Ελλήνων μεγάλαις ἀσπίσι χρωμένων καὶ διὰ τοῦτο δυσκινήτων ὄντων, συνεῖλε τὰς ἀσπίδας καὶ κατεσκεύασε πέλτας συμμέτρους, (ἐξ) ἀμφοτέρων εὖ στοχασάμενος, τοῦ τε σκέπειν ἱκανῶς τὰ σώματα καὶ τοῦ δύνασθαι τοὺς χρωμένους ταῖς πέλταις διὰ τὴν κουφότητα παντελῶς εὐκινήτους ὑπάρχειν. (3) Διὰ δὲ τῆς πείρας τῆς εὐχρηστίας ἀποδοχῆς τυγχανούσης, οἱ (μὲν) πρότερον ἀπὸ τῶν ἀσπίδων ὁπλῖται καλούμενοι τότε (δὲ) ἀπὸ τῆς πέλτης πελτασταὶ μετωνομάσθησαν. Ἐπὶ δὲ τοῦ δόρατος καὶ τοῦ ξίφους εἰς τοὐναντίον τὴν μετάθεσιν ἐποιήσατο· ηὔξησε γὰρ τὰ μὲν δόρατα ἡμιολίῳ μεγέθει, τὰ δὲ ξίφη σχεδὸν διπλάσια κατεσκεύασεν. Τὴν δὲ δοκιμασίαν ἡ χρεία διαβεβαιοῦσα τὴν ἐπίνοιαν τοῦ στρατηγοῦ τῷ τῆς πείρας ἐπιτεύγματι δόξης ἠξίωσεν. (4) Τάς τε ὑποδέσεις τοῖς στρατιώταις εὐλύτους καὶ κούφας ἐποίησε, τὰς μέχρι τοῦ νῦν ἰφικρατίδας ἀπ' ἐκείνου καλουμένας. Πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα τῶν χρησίμων εἰς τὰς στρατείας κατέδειξε, περὶ ὧν μακρὸν ἂν εἴη γράφειν. Ἡ μὲν οὖν ἐπ' Αἴγυπτον στρατεία τῶν Περσῶν, μεγάλης τυχοῦσα παρασκευῆς, παρ' ἐλπίδας ἄπρακτον ἔσχε τὸ τέλος.
Η διακυβέρνηση του Νεκτανεβώ Α΄ (τα έτη 378 - 360) χαρακτηρίστηκε από την ικανή διοίκηση του ιδίου, αλλά και του πρωθυπουργού του Αρσιέση.
Η περσική επιθετικότητα ανανεώθηκε, με το σχεδιασμό μιας εκστρατείας ευρείας κλίμακας, που ξεκίνησε το 379 π.Χ. από τον Φαρνάβαζο, με τη συνδρομή του περίφημου Αθηναίου στρατηγού Ιφικράτη (το εκστρατευτικό σώμα αριθμούσε 200.000 μη Έλληνες στρατιώτες, 20.000 Έλληνες μισθοφόρους, 300 τριήρεις, 200 τριακοντόρους και ένα τεράστιο κονβόι τροφοδοσίας).
Εξαρχής η απόπειρα αυτή παρουσίαζε προβλήματα, όπως η χαρακτηριστική καθυστέρηση της οργάνωσης της και δυσκολίες στον ανεφοδιασμό του περσικού στρατεύματος.
Επιπλέον συχνές ήταν οι διαφωνίες μεταξύ των Ιφικράτη και Φαρνάβαζου σχετικά με τη στρατηγική που έπρεπε να ακολουθηθεί.
Τελικά το καλοκαίρι του 373 π.Χ. η επίθεση ξεκίνησε. Ο Νεκτανεβώ εν τω μεταξύ είχε μεριμνήσει για την οργάνωση της άμυνάς του οχυρώνοντας και τις επτά εκβολές του Νείλου με δίδυμα φρούρια και ενισχύοντας την άμυνά του στο Πηλούσιο, κύρια δίοδο προς την Αίγυπτο.
Βρίσκοντας οι Πέρσες το Πηλούσιο οχυρωμένο και μην μπορώντας να υπερκεράσουν τις εκεί άμυνες, κατόρθωσαν με αιφνιδιαστική επιχείρηση να αποβιβάσουν σώμα 3.000 στρατιωτών στο Μενδήσιο ακρωτήριο και να κυριεύσουν τα εκεί φρούρια.
- Ο Ιφικράτης τότε πρότεινε να επιτεθούν στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα Μέμφιδα, καθώς είχε πληροφορίες ότι η φρουρά εκεί ήταν ελλειπή. Ο Φαρνάβαζος όμως αρνήθηκε κάτι τέτοιο, όπως και τη δεύτερη πρόταση του Ιφικράτη να επιτεθεί ο ίδιος μόνο με τους Έλληνες μισθοφόρους κατά της πόλης.
Έτσι έφτασαν οι καλοκαιρινές πλημμύρες του Νείλου και ο Φαρνάβαζος αναγκάστηκε να υποχωρήσει, κρίνοντας μάταιη τη συνέχιση της εκστρατείας. Στην πορεία ο Ιφικράτης, φοβούμενος ότι θα θεωρηθεί υπαίτιος της αποτυχίας, δραπέτευσε πίσω στην Αθήνα.
Ο Αρταξέρξης θέλησε να οργανώσει νέα εκστρατεία το επόμενο έτος με το Δατάμη, όμως οι ανακτορικές μηχανορραφίες οδήγησαν σε μια σατραπική επανάσταση και αποσόβησαν την πιθανή νέα εισβολή στην Αίγυπτο. Έτσι ο Νεκτανεβώ έδρεψε πλούσιους καρπούς και ισχυροποίησε τη θέση του στο εσωτερικό της χώρας του, κερδίζοντας τη θερμή αγάπη του λαού του και τη μεταθανάτια αποθέωσή του ΕΚ ΤΟΥ https://www.historical-quest.com/
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΑΠΟ ΤΟΝ J-C GOLVIN |
⧓Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης ...........περιγράφει σημαντικά γεγονότα που είδαμε πιο πάνω στην ιστορία του Πηλούσιου που είναι:
ΑΡΧΑΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ...
Ἐπὶ δὲ τούτων ᾿Αρταξέρξης ὁ βασιλεὺς ἐστράτευσεν ἐπ' Αἰγυπτίους ἀφεστηκότας ἀπὸ Περσῶν. Ἡγοῦντο δὲ τῶν δυνάμεων Φαρνάβαζος μὲν τῶν βαρβαρικῶν, ᾿Ιφικράτης δ' ὁ ᾿Αθηναῖος τῶν μισθοφόρων, ὄντων δισμυρίων. Ὁ δ' ἀνὴρ οὗτος μετάπεμπτος ἐπὶ τὴν στρατηγίαν ὑπὸ τοῦ βασιλέως ἐτάχθη διὰ τὴν ἐν τῷ στρατηγεῖν ἀρετήν. (2) Ἔτη δὲ πλείω τοῦ Φαρναβάζου κατανηλωκότος περὶ τὰς παρασκευάς, ὁ μὲν ᾿Ιφικράτης ὁρῶν αὐτὸν ἐν μὲν τῷ λέγειν ὄντα δεινόν, ἐν δὲ τοῖς πραττομένοις νωχελῆ, παῤῥησίᾳ πρὸς αὐτὸν ἐχρήσατο, φήσας θαυμάζειν πῶς ἐν μὲν τοῖς λόγοις ἐστὶν ὀξύς, ἐν δὲ τοῖς ἔργοις βραδύς. Ὁ δὲ Φαρνάβαζος ἀπεκρίθη, διότι τῶν μὲν λόγων αὐτὸς κύριός ἐστι, τῶν δ' ἔργων ὁ βασιλεύς. (3) Τῆς δὲ τῶν Περσῶν δυνάμεως ἀθροισθείσης εἰς πόλιν ῎Ακην, ἠριθμήθησαν τῶν μὲν βαρβάρων εἴκοσι μυριάδες, ὧν ἦρχε Φαρνάβαζος· τῶν δὲ μισθοφόρων ῾Ελλήνων ᾿Ιφικράτης ἡγεῖτο δισμυρίων. Καὶ ναῦς ἠριθμήθησαν τριήρεις μὲν τριακόσιαι, τριακόντοροι δὲ διακόσιαι· τῶν δὲ τὴν ἀγορὰν καὶ τὴν ἄλλην παρασκευὴν κομιζουσῶν πολὺς ἦν ἀριθμός. (4) Ἀρχομένου δὲ τοῦ θέρους ἀνέζευξαν οἱ τοῦ βασιλέως στρατηγοὶ μετὰ πάσης τῆς δυνάμεως, καὶ τοῦ στόλου συμπαραπλέοντος προῆγον ἐπὶ τὴν Αἴγυπτον. Ὡς δ' ἧκον πλησίον τοῦ Νείλου, κατέλαβον τοὺς Αἰγυπτίους φανερῶς παρεσκευασμένους τὰ πρὸς τὸν πόλεμον. (5) Ὁ γὰρ Φαρνάβαζος βραδεῖαν τὴν στρατείαν ἐποιεῖτο, καὶ πολὺν χρόνον ἐδεδώκει τοῖς πολεμίοις εἰς τὴν παρασκευήν. Ὡς ἐπίπαν γὰρ οἱ τῶν Περσῶν στρατηγοί, τῶν ὅλων οὐκ ὄντες αὐτοκράτορες, περὶ πάντων ἀναφέρουσι τῷ βασιλεῖ, καὶ προσαναμένουσι τὰς περὶ ἑκάστων ἀποκρίσεις.
[15,42] Ὁ δὲ τῶν Αἰγυπτίων βασιλεὺς Νεκτάνεβις ἐπυνθάνετο μὲν τὸ μέγεθος τῶν Περσικῶν δυνάμεων, ἐθάῤῥει δὲ μάλιστα μὲν τῇ τῆς χώρας ὀχυρότητι, δυσπροσίτου παντελῶς οὔσης τῆς Αἰγύπτου, ἔπειτα καὶ τῷ πεφράχθαι καλῶς πάσας εἰσβολὰς τάς τε ἀπὸ γῆς καὶ τὰς ἀπὸ θαλάττης. (2) Ἑπτὰ στόμασι γὰρ τοῦ Νείλου τὰς εἰς τὸ Αἰγύπτιον πέλαγος ἐκβολὰς ποιουμένου, καθ' ἕκαστον τῶν στομάτων πόλις κατεσκεύαστο πύργους μεγάλους ἔχουσα καθ' ἑκάτερον τοῦ ῥείθρου καὶ ξυλίνην γέφυραν τοῦ εἴσπλου κυριεύουσαν. Μάλιστα δὲ τὸ Πηλουσιακὸν στόμα κατεσκεύασε διὰ τὸ κεῖσθαι μὲν αὐτὸ πρῶτον πρὸς τοὺς ἀπὸ Συρίας πορευομένους καὶ δοκεῖν διὰ τούτου μάλιστα ποιεῖσθαι τὴν ἔφοδον τοὺς πολεμίους. (3) Τοῦτο γὰρ ἀπετάφρευσε, καὶ διετείχισε τοὺς εἴσπλους κατὰ τοὺς εὐκαιροτάτους τόπους, καὶ τῶν προσόδων τὰς μὲν κατὰ γῆν πορευτὰς ἐποίησε λιμνάζειν, τὰς δὲ πλωτὰς χώμασιν ἐνέφραττεν. Διόπερ οὐκ ἦν ῥᾳδίως οὔτε ταῖς ναυσὶν εἰσπλέειν οὔτε τοῖς ἱππεῦσι προσπελάσαι οὔτε τοῖς πεζοῖς προσελθεῖν. (4) Οἱ δὲ περὶ τὸν Φαρνάβαζον στρατηγοί, καταλαβόντες τὸ Πηλουσιακὸν στόμα θαυμαστῶς ὠχυρωμένον καὶ στρατιωτῶν πλήθει φυλαττόμενον, τὸ μὲν διὰ τούτου βιάζεσθαι παντελῶς ἀπεδοκίμασαν, δι' ἑτέρου δὲ στόματος ἔγνωσαν ποιεῖσθαι τὸν εἴσπλουν. Διὸ πλεύσαντες πελάγιοι πρὸς τὸ μὴ καθορᾶσθαι τὰς ναῦς ὑπὸ τῶν πολεμίων, κατέπλευσαν πρὸς τὸ στόμα τὸ καλούμενον Μενδήσιον, ἔχον ἠιόνα παρήκουσαν ἐφ' ἱκανὸν τόπον. Εἰς ταύτην ἀποβάντες μετὰ στρατιωτῶν τρισχιλίων ὅ τε Φαρνάβαζος καὶ ὁ ᾿Ιφικράτης προῆγον ἐπὶ τὸ τετειχισμένον ἐπὶ τοῦ στόματος πολισμάτιον. (5) Ἐκβοηθησάντων δὲ τῶν Αἰγυπτίων ἱππεῦσί τε καὶ πεζοῖς τρισχιλίοις, γενομένης τε μάχης ἰσχυρᾶς καὶ τοῖς Πέρσαις πολλῶν ἐκ τῶν νεῶν προσγεγενημένων, κυκλωθέντες οἱ Αἰγύπτιοι, πολλοὶ μὲν ἀπέθανον, οὐκ ὀλίγοι δ' ἐζωγρήθησαν· οἱ δὲ περιλειφθέντες εἰς τὴν πόλιν συνεδιώχθησαν. Οἱ δὲ περὶ τὸν ᾿Ιφικράτην συνεισπεσόντες τοῖς φρουροῦσιν ἐντὸς τῶν τειχῶν, καὶ κρατήσαντες τοῦ φρουρίου, τοῦτο μὲν κατέσκαψαν, τοὺς δ' ἐνοικοῦντας ἐξηνδραποδίσαντο.
[15,43] Μετὰ δὲ ταῦτα τοῖς στρατηγοῖς ἐνέπεσε στάσις, δι' ἣν τῆς ἐπιβολῆς ἐσφάλησαν. Ὁ μὲν γὰρ ᾿Ιφικράτης παρὰ τῶν αἰχμαλώτων πυθόμενος ἔρημον εἶναι τὴν Μέμφιν, ἐπικαιροτάτην οὖσαν πόλιν τῶν κατ' Αἴγυπτον, συνεβούλευεν ἐξαυτῆς ἀναπλεῖν ἐπὶ τὴν Μέμφιν πρὸ τοῦ παραγενέσθαι τὰς τῶν Αἰγυπτίων δυνάμεις· οἱ δὲ περὶ τὸν Φαρνάβαζον ᾦντο δεῖν ἀναμένειν τὴν ὅλην δύναμιν τῶν Περσῶν· ἀσφαλεστέραν γὰρ ἔσεσθαι τὴν στρατείαν ἐπὶ τὴν Μέμφιν. (2) Τοῦ δ' ᾿Ιφικράτους ἀξιοῦντος αὑτῷ δοθῆναι τοὺς παρόντας μισθοφόρους, καὶ μετ' ἐκείνων ἐπαγγελλομένου κρατήσειν τῆς πόλεως, τό τε θράσος αὐτοῦ καὶ τὴν ἀρετὴν ὑπώπτευσε, μὴ κατ' ἰδίαν κατάσχῃ τὴν Αἴγυπτον. Διόπερ οὐ συγχωροῦντος τοῦ Φαρναβάζου, ὁ ᾿Ιφικράτης διεμαρτύρατο, λέγων ὡς ἐὰν παρῶσι τὴν ὀξύτητα τῶν καιρῶν, ἄπρακτον ποιήσουσι τὴν πολλὴν στρατιάν.... ἐφθόνουν αὐτῷ καὶ διαβολὰς ἀδίκους προσῆπτον. (3) Οἱ δ' Αἰγύπτιοι πολλὴν ἀναστροφὴν λαβόντες, εἰς μὲν τὴν Μέμφιν ἐξέπεμψαν τὴν ἱκανὴν φυλακήν, ἐπὶ δὲ τὸ πεπορθημένον πολισμάτιον πάσαις ταῖς δυνάμεσι παραγενόμενοι, καὶ πολλὰ πλεονεκτοῦντες διὰ τὴν τῶν τόπων ὀχυρότητα, συμπλοκὰς ἐποιοῦντο τοῖς πολεμίοις συνεχεῖς. Αἰεὶ δὲ μᾶλλον ἐπισχύοντες πολλοὺς ἀνῄρουν τῶν Περσῶν καὶ κατεθάῤῥουν τῶν πολεμίων. (4) Χρονιζούσης δὲ τῆς περὶ τὸ πολισμάτιον τοῦτο στρατείας, καὶ τῶν ἐτησίων ἤδη γενομένων, ὁ Νεῖλος πληρούμενος καὶ πάντα τόπον ἐπέχων τῷ πλήθει τοῦ ῥεύματος αἰεὶ μᾶλλον ὠχύρου τὴν Αἴγυπτον. Οἱ δὲ τῶν Περσῶν ἡγεμόνες, ἀντιπραττούσης αὐτοῖς αἰεὶ τῆς περιστάσεως, ἔγνωσαν ἐκ τῆς Αἰγύπτου τὴν ἀπαλλαγὴν ποιήσασθαι. (5) Διόπερ ἐπανιόντων αὐτῶν εἰς τὴν ᾿Ασίαν, καὶ γενομένης διαφορᾶς τῷ Φαρναβάζῳ πρὸς τὸν ᾿Ιφικράτην, ὑποπτεύσας ὁ ᾿Ιφικράτης μὴ συλληφθῇ καὶ τιμωρίας τύχῃ, καθάπερ Κόνων ἔπαθεν ὁ ᾿Αθηναῖος, ἔκρινε λάθρᾳ φεύγειν ἐκ τοῦ στρατοπέδου· διὸ καὶ παρασκευασάμενος πλοῖον ἔλαθε νυκτὸς ἀπαλλαγεὶς καὶ καταπλεύσας εἰς τὰς ᾿Αθήνας. (6) Ὁ δὲ Φαρνάβαζος πρέσβεις ἐκπέμψας κατηγόρησε τοῦ ᾿Ιφικράτους ὡς αἰτίου γεγονότος τοῦ μὴ ληφθῆναι τὴν Αἴγυπτον. Οἱ δὲ ᾿Αθηναῖοι τοῖς μὲν Πέρσαις ἀπόκρισιν ἔδωκαν, ὅτι ἐὰν εὕρωσιν αὐτὸν ἠδικηκότα, κολάσουσι κατὰ τὴν ἀξίαν, αὐτοὶ δὲ μετ' ὀλίγον χρόνον στρατηγὸν κατέστησαν τὸν ᾿Ιφικράτην ἐπὶ τὸ ναυτικόν.
[15,44] Οὐκ ἀνοίκειον δ' ἐστὶ τὰ περὶ τῆς ᾿Ιφικράτους ἀρετῆς ἱστορούμενα παραθεῖναι. Οὗτος γὰρ παραδέδοται στρατηγικήν τε ἀγχίνοιαν ἐσχηκέναι καὶ πρὸς πᾶσαν ἐπίνοιαν ἀγαθὴν φύσει κεχρῆσθαι διαφόρῳ. Προσλαβόμενον οὖν αὐτὸν τὴν ἐν τῷ Περσικῷ πολέμῳ πολυχρόνιον ἐμπειρίαν τῶν στρατιωτικῶν ἔργων, ἐπινοήσασθαι πολλὰ τῶν εἰς τὸν πόλεμον χρησίμων, καὶ μάλιστα (τῶν) περὶ τὸν καθοπλισμὸν φιλοτιμηθῆναι. (2) Τῶν γὰρ ῾Ελλήνων μεγάλαις ἀσπίσι χρωμένων καὶ διὰ τοῦτο δυσκινήτων ὄντων, συνεῖλε τὰς ἀσπίδας καὶ κατεσκεύασε πέλτας συμμέτρους, (ἐξ) ἀμφοτέρων εὖ στοχασάμενος, τοῦ τε σκέπειν ἱκανῶς τὰ σώματα καὶ τοῦ δύνασθαι τοὺς χρωμένους ταῖς πέλταις διὰ τὴν κουφότητα παντελῶς εὐκινήτους ὑπάρχειν. (3) Διὰ δὲ τῆς πείρας τῆς εὐχρηστίας ἀποδοχῆς τυγχανούσης, οἱ (μὲν) πρότερον ἀπὸ τῶν ἀσπίδων ὁπλῖται καλούμενοι τότε (δὲ) ἀπὸ τῆς πέλτης πελτασταὶ μετωνομάσθησαν. Ἐπὶ δὲ τοῦ δόρατος καὶ τοῦ ξίφους εἰς τοὐναντίον τὴν μετάθεσιν ἐποιήσατο· ηὔξησε γὰρ τὰ μὲν δόρατα ἡμιολίῳ μεγέθει, τὰ δὲ ξίφη σχεδὸν διπλάσια κατεσκεύασεν. Τὴν δὲ δοκιμασίαν ἡ χρεία διαβεβαιοῦσα τὴν ἐπίνοιαν τοῦ στρατηγοῦ τῷ τῆς πείρας ἐπιτεύγματι δόξης ἠξίωσεν. (4) Τάς τε ὑποδέσεις τοῖς στρατιώταις εὐλύτους καὶ κούφας ἐποίησε, τὰς μέχρι τοῦ νῦν ἰφικρατίδας ἀπ' ἐκείνου καλουμένας. Πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα τῶν χρησίμων εἰς τὰς στρατείας κατέδειξε, περὶ ὧν μακρὸν ἂν εἴη γράφειν. Ἡ μὲν οὖν ἐπ' Αἴγυπτον στρατεία τῶν Περσῶν, μεγάλης τυχοῦσα παρασκευῆς, παρ' ἐλπίδας ἄπρακτον ἔσχε τὸ τέλος.
ΜΙΚΡΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΉΓΗΣΗ ΣΤΟ ΠΗΛΟΥΣΙΟΝ
Η σύγχρονος Farama, γνωστή ιστορικά ως Πηλόυσιον (Pelusium,) βρίσκεται ανάμεσα στις πόλεις Arish και Port Said. Η λατρεία του Δία Κάσσιου που ήταν η κύρια θεότητα του Πηλούσιου
Ερείπια μιας αρχαίας πόλης και ιστορικοί πυλώνες .Το Πηλούσιον αποτελούσε τα βορειοανατολικά σύνορα της Αιγύπτου.Ήταν η πύλη προς την Αίγυπτο για πολλούς εισβολείς "
Τα ερείπια ενός πύργου στο Πηλούσιο |
Ερείπια του αμφιθεάτρου στο Πηλόυσιο (Pelusium) - Archaeology org. |
Υπάρχουν κάποιες νεκροπόλεις , αλλά και δόμοι που πιστεύεται ότι είναι τα ερείπια ενός ιπποδρόμου, επίσης δεξαμενών κατεργασίας ψαριών, ενός λιμανιού, ρωμαϊκών λουτρών με ψηφιδωτά δάπεδα που χρονολογούνται στον τρίτο αιώνα και τα ερείπια μιας εκκλησίας που χρονολογείται από τον πέμπτο και τον έκτο αιώνα , σύμφωνα με τα λεγόμενα του αρχαιολόγου Krzysztof A. Grzymski στο archaeology org.
Σκελετοί 2ου και 3ου αιώνα π.Χ. - Archaeology org. |
Βάσεις πυλώνων από τούβλα μπορεί να είναι υπολείμματα ιπποδρόμου - Archeology.org |
Δεξαμενές μπορεί να έχουν χρησιμεύσει στην παραγωγή παστών ψαριών |
Ρωμαϊκής εποχής λουτρά |
Ερείπια βυζαντινής εκκλησίας στο Tell Makhzan, κοντά στο Πηλούσιο |
Σήμερα, αυτή η αρχαιολογική περιοχή, μήκους σχεδόν 6 χιλιομέτρων, αποτελείται από μια σειρά τοποθεσιών, που χρονολογούνται κυρίως στην ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο. Περιλαμβάνουν ιαματικά λουτρά , καλά διατηρημένο θέατρο και, στο κέντρο, ένα μεγάλο ρωμαϊκό φρούριο. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν επίσης ότι βρήκαν τον Ιππόδρομο, καθώς και ότι φαίνεται να είναι, μερικές δεξαμενές πάστωσης ψαριών. Μόλις πρόσφατα έχει ανακαλυφθεί και το λιμάνι μήκους περίπου 300 μέτρων. Υπάρχουν επίσης αρκετές νεκροπόλεις. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται το τεράστιο εκκλησιαστικό Βυζαντινό συγκρότημα, που περιλαμβάνει βασιλική, κρύπτη, βαπτιστήριον και αυλή, που χρονολογούνται στον πέμπτο και τον έκτο αιώνα. όλες αυτές οι δομές είναι της τελευταίας χιλιετίας , εκτός από το ναό του Δία Κάσσιου (μια λατρεία της πόλεως του ελληνικού θεού Δία ).
Λείψανα ενός φρουρίου ρωμαϊκής εποχής Το φρούριο καλύπτει 20 στρέμματα, με διάμετρο περίπου 200 με 400 μέτρα. Τα τείχη του είχαν κατά μέσο όρο πάχος περίπου επτά πόδια και είχαν τοποθετηθεί με 36 πύργους και τρεις πύλες. Ωστόσο, το σημερινό φρούριο μπορεί να χρονολογηθεί μόνο στα τέλη του 6ου αιώνα μ.Χ.-Βυζαντινό - Παρατηρήθηκαν ακόμη ίχνη της καταστροφής του από τη φωτιά, που μπορεί να προκλήθηκε από την περσική εισβολή του 619. |
Πύλη του Πηλουσίου του 6ου αι. μ.Χ. αιώνα - Archeology.org |
Είναι ο τόπος της μάχης του Πηλουσίου το 525 π.Χ., όπου ο αυτοκράτορας Καμβύσης Β' της Περσίας εισέβαλε στην Αίγυπτο. Σύμφωνα με τον στρατηγό και τον συγγραφέα Πολύαινο που ήταν Έλληνας από την Μακεδονία (συγγραφέας του 2ου αιώνα μ.Χ.) , ο Cambyses II χρησιμοποίησε γάτες και άλλα ιερά ζώα στην πρώτη γραμμή, πράξη που αποθάρρυνε τους Αιγυπτίους να πολεμήσουν. Εν τω μεταξύ, ο Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος ανέφερε ότι τα κρανία των αγωνιστών στρατιωτών ήταν διάσπαρτα στη γη του Πηλουσίου.
Ερείπια στο Πηλούσιο- Egypt Today archive |
Το 333 π.Χ., το Πηλούσιο καλωσόρισε τον Μέγα Αλέξανδρο, και το 48 π.Χ., ο Πομπηίος σκοτώθηκε εκεί μετά την ήττα του στα χέρια του Ιούλιο Καίσαρα.
Ερείπια στο Πηλούσιο- Egypt Today archive |
Ερείπια στο Πηλούσιο- Egypt Today archieve |
Ερείπια στο Πηλούσιο- Egypt Today archieve |
Ερείπια στο Πηλούσιο- Egypt Today archieve |
Στον δωδέκατο αιώνα η πόλη δέχτηκε επίθεση από τους Σταυροφόρους, αρχικά από τον βασιλιά Μπαλντίν της Φλάνδρας, ο οποίος πέθανε στο Πηλούσιο το 1118 από την τροφική δηλητηρίαση, χαλασμένων ψαριών και αργότερα από τον βασιλιά Αμαλρικό της Ιερουσαλήμ ο οποίος οδήγησε εισβολή κατά του Σαλαντίν το 1169. Μετά από αυτό η πόλη βυθίστηκε στην αφάνεια. Στην πραγματικότητα, γνωρίζουμε πολύ λίγα για το Πηλούσιο, παρά την φαινομενική σημασία και το μέγεθός του κατά την αρχαιότητα, που για το λόγο αυτό πολλές είναι οι αναφορές σε αρχαία γραπτά κείμενα. Γνωρίζουμε από τα γραπτά του Ηροδότου και του Στράβωνα, καθώς και από τους ελληνικούς παπύρους, ότι ήταν μια πολυσύχναστη πόλη -λιμένας με αποβάθρες, αποθήκες, τελωνεία, βιομηχανικές περιοχές, κλωστοϋφαντουργικά εργαστήρια, με κεραμοσκεπές στα κτήρια , με θέατρα, λουτρά και αγωνιστικούς χώρους όπως στάδια και αργότερα αρένες , έχοντας γενικά και πολλές θρησκευτικές αλλά και στρατιωτικές εγκαταστάσεισ
ΠΗΓΗ ΕΚ.ΤΟΥ.ΣΥΝΕΡΓΆΤΗ
ΜΑΣ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ
Σας
προσκαλώ να εγγραφείτε στο νέο κανάλι μου στο you tube. https://www.youtube.com/channel/UClTha-_dzVhSPMB831VKRFA
Να το
στηρίξετε και να έχετε έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση.
Όπως
επίσης μπορείτε να μου στέλνετε στο mail μου dsgroupmedia@gmail.com
τα video σας να τα ανεβάζουμε άμεσα.
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.