Η Ζεύγμα ήταν αρχαία ελληνική πόλη της λεγομένης «ελληνιστικής» εποχής στη σημερινή νότιο ανατολική M Ασία. Το 80% του αρχαιολογικού της χώρου βρίσκεται από το 2000 βυθισμένο στην τεχνητή λίμνη που σχηματίστηκε από ένα υδροηλεκτρικό φράγμα . Η περιοχή στα αρχαία χρόνια ήταν τμήμα της Άνω Συρίας, ανήκε στο βασίλειο των Σελευκιδών και για ένα διάστημα στο βασίλειο της Κομμαγηνής.
Η πόλη ιδρύθηκε γύρω στο 300 π.Χ. από Έλληνες και αργότερα έγινε το αρχηγείο της Ρωμαϊκής Λεγεώνας.Κατόπιν αποτέλεσε τμήμα της «Βυζαντινής» Αυτοκρατορίας .Μέχρι και το Μεσαίωνα η Ζεύγμα ήταν εύπορη και πολλοί αρχαιολόγοι τη συνέκριναν με την Πομπηία.
Στην ακμή της έφτανε τους 25.000 έως 80.000 κατοίκους. Η στρατηγική της θέση πλάϊ στον Ευφράτη ήταν η κύρια πηγή ανάπτυξής της.
Ιδρυτής της υπήρξε ο Σέλευκος Α΄ ο Νικάτορας., ένας από τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το όνομα της το οφείλει στη γέφυρα που έγινε στη πόλη με λέμβους ενωμένες,και ένωνε τον ποταμό Ευφράτη με την απέναντι όχθη ώσπου ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Τραϊανός έκτισε νέα πέτρινη γέφυρα ,διότι είχε πλέον τα χρήματα να το κάνει αλλά και να δείξει τον πλούτο της Ρώμης ,για να μπορέσει να επιβληθεί στον ελληνικό κύρια πληθυσμό .ωε ξένος εν σχέσει με τους Σελευκίδες .
Η πόλη είχε δύο τμήματα-συνοικίες, στην ουσία ξεχωριστές πόλεις, τη Σελεύκεια στην μία όχθη του Ευφράτη και την Απάμεια στη άλλη.
Εδώ παντρεύτηκε ο Σελευκίδης Έλλην Αντίοχος Γ' ο Μέγας, ενώ η Ζεύγμα χρησιμοποιήθηκε σαν πέρασμα για τον στρατό των Σελευκιδών στις εκστρατείες τους στη Παρθία και στη Βακτριανή για να αποκαταστήσουν την τάξη .
Επίσης, τον 1ο αιώνα π.Χ. ο βασιλιάς της Αρμενίας Τιγράνης συνέλαβε φυλάκισε και σκότωσε στη ακρόπολη που βρισκόταν στη Σελεύκεια την Κλεοπάτρα Σελήνη.
Ο Σέλευκος Α’ ο Νικάτορας (περίπου 358/354-281 π.Χ.). Ήταν ο ιδρυτής του βασιλείου και της δυναστείας των Σελευκιδών. Βασίλεψε την περίοδο 312-281 π.Χ. Καταγόταν από την Ορεστίδα και ήταν γιος του Αντίοχου, στρατηγού του Φιλίππου Β’. Διακρίθηκε κατά την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου στην Ασία ως αρχηγός του σώματος των υπασπιστών.
Μετά το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου και του στρατηγού Περδίκκα έγινε σατράπης της Βαβυλωνίας (321 π.Χ.), αλλά το 318 π.Χ. αναγκάστηκε να καταφύγει στην Αλεξάνδρεια, κοντά στον Πτολεμαίο της Αιγύπτου, λόγω της εχθρότητας του βασιλιά της Μακεδονίας Αντίγονου.
Το 312 π.Χ., μετά τη νίκη του Πτολεμαίου Α’ στη Γάζα κατά του γιου του Αντίγονου, Δημήτριου του Πολιορκητή, ο Σέλευκος ξαναγύρισε στη Βαβυλώνα, την οποία κυρίεψε εύκολα με μικρή στρατιωτική δύναμη και έθεσε έτσι τα θεμέλια του κράτους του.
Η δύναμή του μεγάλωσε γρήγορα με την κατάκτηση της Μηδίας και της Σουσιανής και το 305 π.Χ. αναγορεύτηκε βασιλιάς. Το 301 π.Χ., μαζί με το βασιλιά της Θράκης Λυσίμαχο, νίκησε στην Ιψό τον Αντίγονο και πήρε ως μερίδιο τη Συρία, ενώ αργότερα κυρίεψε τη Φρυγία, την Κιλικία και όλες σχεδόν τις περιοχές ως τον ποταμό Ινδό.
Παρά την αρχική συμμαχία του με το Δημήτριο τον Πολιορκητή, βασιλιά της Μακεδονίας, εναντίον του Πτολεμαίου, ο οποίος είχε αμφισβητήσει τις κτήσεις του στη νότια Συρία, ο Σέλευκος δεν άργησε να έρθει σε σύγκρουση μαζί του και το 286 π.Χ. τον αιχμαλώτισε στην Κιλικία. Το 282 π.Χ. κήρυξε τον πόλεμο εναντίον του Λυσίμαχου, τον οποίο συνέτριψε στο Κύρου ή Κούρου Πεδίο (πεδιάδα της Λυδίας που τη διασχίζει ο ποταμός Φρύγιος).
Ο Λυσίμαχος σκοτώθηκε και ο Σέλευκος, αφού κυρίεψε ολόκληρη τη δυτική Μ. Ασία και τα κοντινά νησιά εκτός από τη Σάμο, ανακηρύχτηκε από το στρατό βασιλιάς της Μακεδονίας. Τον επόμενο χρόνο (281 π.Χ.) αφήνοντας διάδοχο το γιο του Αντίοχο κατευθύνθηκε προς τη Μακεδονία, αλλά δολοφονήθηκε κοντά στη Λυσιμάχεια από το γιο του Πτολεμαίου Α’, Πτολεμαίο Κεραυνό, ο οποίος ανακηρύχτηκε τότε βασιλιάς της Μακεδονίας και της Θράκης.
Ο Σέλευκος ήταν ικανότατος ηγεμόνας. Εκτός από τα στρατιωτικά είχε και σπάνια διοικητικά προσόντα και κατόρθωσε να διατηρήσει τη συνοχή του απέραντου κράτους του, το οποίο αποτελούσε μωσαϊκό διάφορων λαών και πολιτισμών. Για το σκοπό αυτό αποίκισε πολλές περιοχές, κυρίως της Συρίας, με Έλληνες, οι οποίοι ίδρυσαν σημαντικές πόλεις.
Ο ίδιος ο Σέλευκος ίδρυσε εννιά τουλάχιστον πόλεις, στις οποίες έδωσε το όνομά του (Σελεύκεια). Η διοικητική οργάνωση του κράτους του έγινε με βάση το αποκεντρωτικό σύστημα των Αχαιμενιδών και σε πολλές περιοχές τοποθετήθηκαν ντόπιοι σατράπες.
Τέλος, ο Σέλευκος κατέβαλε κάθε προσπάθεια για τη δημιουργία ισχυρού στρατού, που έγινε ο προασπιστής του βασιλείου του. -Κείμενο του Άγγελου Σακκέτου,
Τον 1ο π.Χ. αιώνα η Ζεύγμα έγινε τμήμα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Την ίδια εποχή οι Πάρθοι κατέλαβαν την Απάμεια και χώρισαν τη Ζεύγμα κάνοντας τον Ευφράτη σύνορο.
Η πόλη γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη, ενώ έγινε και έδρα της IV Σκυθικής λεγεώνας (Legio IV Skcythica) το 66 μ.Χ. επί Νέρωνος που παρέμεινε εκεί μέχρι το 252 μ.Χ.,ή το 300 μ.Χ. όταν ο ρωμαϊκός στρατός ηττήθηκε από τον Σαπώρ Α΄ στη Βαρβαλλισό.
Η πόλη Ζεύγμα πέρασε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και διατηρήθηκε έως το 637 μ.Χ. όταν καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τους Άραβες, οπότε η πόλη σταδιακά εγκαταλείφθηκε.
Οι πρώτες ανασκαφικές έρευνες στη αρχαία πόλη Ζεύγμα πραγματοποιήθηκαν από τον Τόμας Έντουαρντ Λόρενς το 1917 και συνεχίστηκαν το 1970 από τον Τζον Βάγκνερ. Από το 1990 οι έρευνες συνεχίστηκαν με εντατικούς ρυθμούς λόγω της ανόδου του νερού. Αγνοώντας την ιστορική και αρχαιολογική σημασία, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να αξιοποιήσει την πόλη, η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε να κατασκευάσει σε εκείνο το σημείο φράγμα για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, εξαφανίζοντας από προσώπου γης αυτό το μοναδικό μνημείο.
Το πρώτο μέρος του «εγκλήματος» διαπράχθηκε τον Ιούνιο του 2000, όταν οι τουρκικές αρχές έπνιξαν περίπου τη μισή περιοχή κάτω από τα νερά. Η στρόφιγγα του Μπιρετσίκ, ενός από τα 22 φράγματα που σκοπεύει να κατασκευάσει η Τουρκία για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, άνοιξε απειλητικά, αφήνοντας το νερό να καλύψει σιγά σιγά την πόλη και δεκάδες άλλα χωριά που κατοικούνταν ακόμα.
Δέκα ώρες αργότερα, η Ζεύγμα είχε εξαφανιστεί πλήρως κάτω από το νερό.Τον ίδιο χρόνο κιόλας διενεργήθηκαν σωστικές ανασκαφές.
Με επικεφαλής τον Robert Early του Oxford Archaeological Unit (OAU) Ιταλοί επιστήμονες ειδικευμένοι στα ψηφιδωτά σε συνεργασία με ομάδα Γάλλων επιστημόνων ξεκίνησαν τη διάσωση των πολυτιμότερων έργων τέχνης. Έτσι, κατόρθωσαν να σώσουν κάποια σημαντικά ψηφιδωτά, που σήμερα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αντιόχειας του Ταύρου (Γκαζίαντεπ).
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην έκκληση για βοήθεια των Τούρκων επιστημόνων, οι οποίοι μέσα σε πολύ μικρό διάστημα έπρεπε να επέμβουν και να σώσουν τις αρχαιότητες, ανταποκρίθηκαν ομάδες ερευνητών από την Ιταλία, την Γερμανία, την Βρετανία και την Γαλλία. Στην ανασκαφή συνέδραμε οικονομικά και η εταιρεία Hewlett - Packard, η οποία προσέφερε το ποσό των πέντε εκατομμυρίων δολαρίων.
Στην πόλη Ζεύγμα, πριν κατακλυστεί από τα νερά του Ευφράτη, ανασκάφτηκε όσο τμήμα της πόλης ήταν δυνατόν και στις ανασκαφές - εξπρές έχουν βρεθεί θέσεις της νεολιθικής εποχής.
Το 64 π.Χ., οι Ρωμαίοι κατέκτησαν την Σελεύκεια, τότε μετονομάσθηκε η πόλη σε Ζεύγμα, που σημαίνει γέφυρα ή διέλευση στα Ελληνικά. Κατά τη διάρκεια της αυτοκρατορικής περιόδου το Ζεύγμα έγινε η μεγαλύτερη και πιο σημαντική -οικονομικά και στρατηγικά- ανατολική πόλη της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.Σήμερα όσα ευρήματα διέσωσαν οι αρχαιολόγοι, κοσμούν το μεγαλύτερο μουσείο μωσαϊκών στον κόσμο, το «Zevgma Mosaic Museum», στην πόλη Αντιόχεια του Ταύρου (Γκαζιαντέπ.)
Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως πολλά ψηφιδωτά με θέματα από την ελληνική μυθολογία, όπως Ωκεανός και Τήθυς, Δαίδαλος και Ίκαρος, ο Αχιλλέας στην αυλή του βασιλιά Λυκομήδη και ο Διόνυσος με την Αριάδνη. Επιπλέον βρέθηκαν τοιχογραφίες, νομίσματα, κεραμικές σφραγίδες αγάλματα και εκατοντάδες άλλα ευρήματα.
Ανάμεσα στα σημαντικά ανήκουν και 3.750 αργυρά νομίσματα, που βρέθηκαν σε δωμάτιο βίλας της ρωμαϊκής περιόδου . Στα νομίσματα, αποκαλύφθηκαν πορτρέτα 12 διαφορετικών Ρωμαίων αυτοκρατόρων καθώς και δύο προσωπογραφίες μίας αυτοκράτειρας.
Μεταξύ των πορτρέτων βρίσκονται και οι απεικονίσεις του Ρωμαίου αυτοκράτορα Φιλίππου του Άραβα, της συζύγου του Οτακιλίας Σεβήρας και του γιου του Φιλίππου Β΄. Τα περισσότερα από τα ευρήματα μεταφέρθηκαν στο Αρχαιολογικού Μουσείο της πόλης Αντιόχεια του Ταύρου (Γκαζίαντεπ)Κρίμα που η Ζεύγμα δεν υπάρχει πια. Ποιος ξέρει πόσα αριστουργήματα βρίσκονται πλέον στον βυθό τoυ Ευφράτη.
Στα εκθέματα περιλαμβάνονται αριστουργήματα σε ψηφιδωτά και τοιχογραφίες, με θέματα αναπαραστάσεις από τα Ομηρικά έπη και σκηνές της Ελληνικής μυθολογίας, όπως ο γάμος Διονύσου και Αριάδνης, η αρπαγή της Ευρώπης, οι Μούσες, η γέννηση της Αφροδίτης, η ιστορία της Αντιόπης και του Σάτυρου, η νύμφη Γαλάτεια, οι Ωκεανός και Τήθυς, οι Παρσιφάη, Δαίδαλος και Ίκαρος, ο Αχιλλέας στην αυλή του βασιλιά Λυκομήδη.
Περιλαμβάνονται επίσης θέματα με εικόνες από τη φύση, αλλά και περίτεχνα γεωμετρικά μοτίβα. Επιπλέον βρέθηκαν νομίσματα με πορτρέτα 12 διαφορετικών Ρωμαίων αυτοκρατόρων, κεραμικές σφραγίδες από τη λειτουργία διοδίων, αγάλματα, προσωπογραφίες και εκατοντάδες άλλα ευρήματα.
ΖΩΣΙΜΟΣ Ο ΣΑΜΟΣΑΤΕΥΣ ΕΠΟΙΕΙ
Η Θεονόη Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Θεονόη είναι γνωστή κυρίως μια θυγατέρα του βασιλιά της Κάτω Αιγύπτου Πρωτέως και της Ψαμάθης. Αδελφός της ήταν ο βασιλιάς Θεοκλύμενος. Στην τραγωδία «Ελένη» του Ευριπίδη η Θεονόη εμφανίζεται να έχει μαντικές ικανότητες και να συμβουλεύει την Ωραία Ελένη. Επιπλέον, τη βοηθά να διαφύγει από την Αίγυπτο όταν ο Θεοκλύμενος αποπειράθηκε να τη βιάσει. Τότε ο Θεοκλύμενος οργίσθηκε και θέλησε να σκοτώσει την αδελφή του Θεονόη. Αλλά οι Διόσκουροι, οι ευγνώμονες αδελφοί της Ωραίας Ελένης, έσωσαν τη Θεονόη.Μία άλλη παράδοση αναφέρει ότι η Θεονόη ερωτεύθηκε τον Κάνωπο, τον κυβερνήτη στο πλοίο του Μενελάου.Μία άλλη μυθική Θεονόη ήταν η κόρη του Θέστορα, εγγονή του θεού Απόλλωνα και αδελφή της Λευκίππης, αλλά και του περίφημου από την Τρωική Εκστρατεία μάντη Κάλχαντα. Αυτή η Θεονόη ήταν ερωμένη του βασιλιά της Καρίας Ικάρου.
Η αρχαία πόλη Ζεύγμα βρισκόταν στη νοτιοανατολική Μ.Ασία, 180 χιλιόμετρα ανατολικά των Αδάνων. Η περιοχή ανήκε στο βασίλειο των Σελευκιδών και για ένα διάστημα στο βασίλειο της Κομμαγηνής. |
Στην ακμή της έφτανε τους 25.000 έως 80.000 κατοίκους. Η στρατηγική της θέση πλάϊ στον Ευφράτη ήταν η κύρια πηγή ανάπτυξής της.
Σέλυκος Α΄ Νικάτωρ.- Αρχ. μουσείο Νάπολης |
Η πόλη είχε δύο τμήματα-συνοικίες, στην ουσία ξεχωριστές πόλεις, τη Σελεύκεια στην μία όχθη του Ευφράτη και την Απάμεια στη άλλη.
Εδώ παντρεύτηκε ο Σελευκίδης Έλλην Αντίοχος Γ' ο Μέγας, ενώ η Ζεύγμα χρησιμοποιήθηκε σαν πέρασμα για τον στρατό των Σελευκιδών στις εκστρατείες τους στη Παρθία και στη Βακτριανή για να αποκαταστήσουν την τάξη .
Επίσης, τον 1ο αιώνα π.Χ. ο βασιλιάς της Αρμενίας Τιγράνης συνέλαβε φυλάκισε και σκότωσε στη ακρόπολη που βρισκόταν στη Σελεύκεια την Κλεοπάτρα Σελήνη.
Ο Σέλευκος Α’ ο Νικάτορας (περίπου 358/354-281 π.Χ.). Ήταν ο ιδρυτής του βασιλείου και της δυναστείας των Σελευκιδών. Βασίλεψε την περίοδο 312-281 π.Χ. Καταγόταν από την Ορεστίδα και ήταν γιος του Αντίοχου, στρατηγού του Φιλίππου Β’. Διακρίθηκε κατά την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου στην Ασία ως αρχηγός του σώματος των υπασπιστών.
Μετά το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου και του στρατηγού Περδίκκα έγινε σατράπης της Βαβυλωνίας (321 π.Χ.), αλλά το 318 π.Χ. αναγκάστηκε να καταφύγει στην Αλεξάνδρεια, κοντά στον Πτολεμαίο της Αιγύπτου, λόγω της εχθρότητας του βασιλιά της Μακεδονίας Αντίγονου.
Το 312 π.Χ., μετά τη νίκη του Πτολεμαίου Α’ στη Γάζα κατά του γιου του Αντίγονου, Δημήτριου του Πολιορκητή, ο Σέλευκος ξαναγύρισε στη Βαβυλώνα, την οποία κυρίεψε εύκολα με μικρή στρατιωτική δύναμη και έθεσε έτσι τα θεμέλια του κράτους του.
Ο Βουκεφάλας σε νόμισμα του Σέλευκου Α’ Νικάτορα |
Η δύναμή του μεγάλωσε γρήγορα με την κατάκτηση της Μηδίας και της Σουσιανής και το 305 π.Χ. αναγορεύτηκε βασιλιάς. Το 301 π.Χ., μαζί με το βασιλιά της Θράκης Λυσίμαχο, νίκησε στην Ιψό τον Αντίγονο και πήρε ως μερίδιο τη Συρία, ενώ αργότερα κυρίεψε τη Φρυγία, την Κιλικία και όλες σχεδόν τις περιοχές ως τον ποταμό Ινδό.
Παρά την αρχική συμμαχία του με το Δημήτριο τον Πολιορκητή, βασιλιά της Μακεδονίας, εναντίον του Πτολεμαίου, ο οποίος είχε αμφισβητήσει τις κτήσεις του στη νότια Συρία, ο Σέλευκος δεν άργησε να έρθει σε σύγκρουση μαζί του και το 286 π.Χ. τον αιχμαλώτισε στην Κιλικία. Το 282 π.Χ. κήρυξε τον πόλεμο εναντίον του Λυσίμαχου, τον οποίο συνέτριψε στο Κύρου ή Κούρου Πεδίο (πεδιάδα της Λυδίας που τη διασχίζει ο ποταμός Φρύγιος).
Ο Λυσίμαχος σκοτώθηκε και ο Σέλευκος, αφού κυρίεψε ολόκληρη τη δυτική Μ. Ασία και τα κοντινά νησιά εκτός από τη Σάμο, ανακηρύχτηκε από το στρατό βασιλιάς της Μακεδονίας. Τον επόμενο χρόνο (281 π.Χ.) αφήνοντας διάδοχο το γιο του Αντίοχο κατευθύνθηκε προς τη Μακεδονία, αλλά δολοφονήθηκε κοντά στη Λυσιμάχεια από το γιο του Πτολεμαίου Α’, Πτολεμαίο Κεραυνό, ο οποίος ανακηρύχτηκε τότε βασιλιάς της Μακεδονίας και της Θράκης.
Ο Σέλευκος ήταν ικανότατος ηγεμόνας. Εκτός από τα στρατιωτικά είχε και σπάνια διοικητικά προσόντα και κατόρθωσε να διατηρήσει τη συνοχή του απέραντου κράτους του, το οποίο αποτελούσε μωσαϊκό διάφορων λαών και πολιτισμών. Για το σκοπό αυτό αποίκισε πολλές περιοχές, κυρίως της Συρίας, με Έλληνες, οι οποίοι ίδρυσαν σημαντικές πόλεις.
Ελληνικό άγαλμα από τη πόλη Ζεύγμα ,πιθανά η θεά Δήμητρα . |
Ο ίδιος ο Σέλευκος ίδρυσε εννιά τουλάχιστον πόλεις, στις οποίες έδωσε το όνομά του (Σελεύκεια). Η διοικητική οργάνωση του κράτους του έγινε με βάση το αποκεντρωτικό σύστημα των Αχαιμενιδών και σε πολλές περιοχές τοποθετήθηκαν ντόπιοι σατράπες.
Τέλος, ο Σέλευκος κατέβαλε κάθε προσπάθεια για τη δημιουργία ισχυρού στρατού, που έγινε ο προασπιστής του βασιλείου του. -Κείμενο του Άγγελου Σακκέτου,
Τον 1ο π.Χ. αιώνα η Ζεύγμα έγινε τμήμα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Την ίδια εποχή οι Πάρθοι κατέλαβαν την Απάμεια και χώρισαν τη Ζεύγμα κάνοντας τον Ευφράτη σύνορο.
Η πόλη γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη, ενώ έγινε και έδρα της IV Σκυθικής λεγεώνας (Legio IV Skcythica) το 66 μ.Χ. επί Νέρωνος που παρέμεινε εκεί μέχρι το 252 μ.Χ.,ή το 300 μ.Χ. όταν ο ρωμαϊκός στρατός ηττήθηκε από τον Σαπώρ Α΄ στη Βαρβαλλισό.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΣΗ
Ζεύγμα ( ελληνικά:. [ σύζευξη, ένωμα, Γέφυρα Πόλη ] ήταν κατά την αρχαιότητα μία ελληνική στη δυτική όχθη του Ευφράτη και με την ονομασία Απάμεια. Από την άλλη πλευρά ήταν Σελεύκεια - Σελεύκεια επί του Ευφράτη
Η θέση της πόλεως από ψηλά όπως υπάρχει σήμερα |
Μία αναπαράσταση της πόλεως στις αρχές τις κτίσεως της |
Στην δορυφορική εικόνα βλέπουμε το Θέατρον της πόλεως και θέσεις που αναδύονται από το ανάγλυφο του εδάφους |
Από το υψηλότερο σημείο της πόλεως ατενίζοντας τον Ευφράτη και την απέναντι όχθη όπου ευρίσκετο η Σελεύκεια παρά΄τον Ευφράτη |
ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ
Οι πρώτες ανασκαφικές έρευνες στη αρχαία πόλη Ζεύγμα πραγματοποιήθηκαν από τον Τόμας Έντουαρντ Λόρενς το 1917 και συνεχίστηκαν το 1970 από τον Τζον Βάγκνερ. Από το 1990 οι έρευνες συνεχίστηκαν με εντατικούς ρυθμούς λόγω της ανόδου του νερού. Αγνοώντας την ιστορική και αρχαιολογική σημασία, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να αξιοποιήσει την πόλη, η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε να κατασκευάσει σε εκείνο το σημείο φράγμα για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, εξαφανίζοντας από προσώπου γης αυτό το μοναδικό μνημείο.
Μέρος της πόλεως Ζεύγμα πριν πλημμυρίσει από τον Ευφράτη |
Δέκα ώρες αργότερα, η Ζεύγμα είχε εξαφανιστεί πλήρως κάτω από το νερό.Τον ίδιο χρόνο κιόλας διενεργήθηκαν σωστικές ανασκαφές.
Το όριο της καταβύθισης |
Αριστερά η βύθιση έχει αρχίσει ... |
Ο ΠΟΛΙΤΣΙΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ ΔΕΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΟΥΣ (ΜΟΓΓΟΛΙΚΗ ΦΥΛΗ) .ΜΟΝΟ ΕΑΝ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΒΓΑΖΟΥΝ ΧΡΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ
Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΤΩΝ ΨΗΦΙΔΩΤΩΝ
Με επικεφαλής τον Robert Early του Oxford Archaeological Unit (OAU) Ιταλοί επιστήμονες ειδικευμένοι στα ψηφιδωτά σε συνεργασία με ομάδα Γάλλων επιστημόνων ξεκίνησαν τη διάσωση των πολυτιμότερων έργων τέχνης. Έτσι, κατόρθωσαν να σώσουν κάποια σημαντικά ψηφιδωτά, που σήμερα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αντιόχειας του Ταύρου (Γκαζίαντεπ).
Μάχη με το χρόνο έδωσαν οι αρχαιολόγοι που βρέθηκαν στη Ζεύγμα, προσπαθώντας να σώσουν όσες περισσότερες αρχαιότητες μπορούσαν, πριν αυτές κατακλυστούν για πάντα από τα νερά του φράγματος .
Αδιαφορώντας πλήρως για τις εκκλήσεις των αρχαιολόγων απ’ όλο τον κόσμο και πριν προλάβουν οι επιστήμονες να ολοκληρώσουν τη διάσωση των ανεκτίμητων θησαυρών της πόλης, η τουρκική κυβέρνηση έθεσε σε λειτουργία το φράγμα, καταδικάζοντας ένα μοναδικό αρχαιολογικό μνημείο στη λήθη. «Λυπούμαστε, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα ανακοίνωσε προκλητικά το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού», όταν πια είχε αρχίσει η διαδικασία βύθισης στη Ζεύγμα, ανέφερε σε δημοσίευμά της η ιταλική εφημερίδα La Reppublica. Οι αρχαιολόγοι, που επί μήνες προσπαθούσαν να μεταφέρουν τα ευρήματα σε ασφαλές σημείο , κάνουν λόγο για σκάνδαλο και τεράστια πολιτιστική καταστροφή.
ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΠΟΥ ΕΜΕΙΝΕ ΕΚΤΟΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΥΦΡΑΤΟΥ
ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΤΟΥ ΣΤΕΓΑΣΤΡΟΥ
ΤΟ ΕΝΑΠΟΜΕΊΝΑΝ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΕΝΤΟΣ ΣΤΕΓΑΣΤΡΟΥ
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην έκκληση για βοήθεια των Τούρκων επιστημόνων, οι οποίοι μέσα σε πολύ μικρό διάστημα έπρεπε να επέμβουν και να σώσουν τις αρχαιότητες, ανταποκρίθηκαν ομάδες ερευνητών από την Ιταλία, την Γερμανία, την Βρετανία και την Γαλλία. Στην ανασκαφή συνέδραμε οικονομικά και η εταιρεία Hewlett - Packard, η οποία προσέφερε το ποσό των πέντε εκατομμυρίων δολαρίων.
Στην πόλη Ζεύγμα, πριν κατακλυστεί από τα νερά του Ευφράτη, ανασκάφτηκε όσο τμήμα της πόλης ήταν δυνατόν και στις ανασκαφές - εξπρές έχουν βρεθεί θέσεις της νεολιθικής εποχής.
ΜΕΤΑΦΕΡΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ 2012 ΤΗΣ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑΣ ΤΟΥ ΤΑΥΡΟΥ (Γκαζιαντέπ.)
Ουσιαστικά αυτά αποτελούν μέρος μίας οικίας της πόλεως .Μπορούμε να σκεφτούμε τι κρύβει ολόκληρη η πόλη που έχει ανασκαφεί ελάχιστα.
Ουσιαστικά αυτά αποτελούν μέρος μίας οικίας της πόλεως .Μπορούμε να σκεφτούμε τι κρύβει ολόκληρη η πόλη που έχει ανασκαφεί ελάχιστα.
Ο χώρος που ήταν το ψηφιδωτό με τα φρέσκο στους τοίχους που απεικονίζουν την Πηνελόπη και την Δηιδάμεια (κόρη του Λυκομήδη που την άφησε έγκυο ο Αχιλλέας). Το άγαλμα είναι της Αφροδίτης. |
Αναπαραστάσεις με Ομηρικούς ήρωες και πρωταγωνιστές σε τοιχογραφίες μιας αίθουσας όπως μεταφέρθηκε στο μουσείο της Αντιόχειας του Ταύρου |
Ο Αχιλλεύς στην αυλή του Λυκομίδους |
Ανάμεσα στα σημαντικά ανήκουν και 3.750 αργυρά νομίσματα, που βρέθηκαν σε δωμάτιο βίλας της ρωμαϊκής περιόδου . Στα νομίσματα, αποκαλύφθηκαν πορτρέτα 12 διαφορετικών Ρωμαίων αυτοκρατόρων καθώς και δύο προσωπογραφίες μίας αυτοκράτειρας.
Μπρούτζινο άγαλμα του θεού Άρη από το Ζεύγμα |
Στα εκθέματα περιλαμβάνονται αριστουργήματα σε ψηφιδωτά και τοιχογραφίες, με θέματα αναπαραστάσεις από τα Ομηρικά έπη και σκηνές της Ελληνικής μυθολογίας, όπως ο γάμος Διονύσου και Αριάδνης, η αρπαγή της Ευρώπης, οι Μούσες, η γέννηση της Αφροδίτης, η ιστορία της Αντιόπης και του Σάτυρου, η νύμφη Γαλάτεια, οι Ωκεανός και Τήθυς, οι Παρσιφάη, Δαίδαλος και Ίκαρος, ο Αχιλλέας στην αυλή του βασιλιά Λυκομήδη.
Η αρπαγή της Ευρώπης |
Η Πασιφάη ,ο Δαίδαλος και ο Ίκαρος |
Περιλαμβάνονται επίσης θέματα με εικόνες από τη φύση, αλλά και περίτεχνα γεωμετρικά μοτίβα. Επιπλέον βρέθηκαν νομίσματα με πορτρέτα 12 διαφορετικών Ρωμαίων αυτοκρατόρων, κεραμικές σφραγίδες από τη λειτουργία διοδίων, αγάλματα, προσωπογραφίες και εκατοντάδες άλλα ευρήματα.
Ποσειδώνας Ωκεανός και Τήθυς |
ΖΩΣΙΜΟΣ Ο ΣΑΜΟΣΑΤΕΥΣ ΕΠΟΙΕΙ
Παρακάτω θα δούμε την «Γέννηση της Αφροδίτης»και άλλο ένα έργο .Εδώ Η γέννηση της θεάς η οποία έρχεται μέσα σε μια τεράστια αχιβάδα. Την οδηγούν δύο ιχθυοκένταυροι: ο Αφρός και ο Βυθός. Το κεφάλι της θεάς έχει αφαιρεθεί από αρχαιοκάπηλους, που όλη νύχτα δούλευαν στο Ζεύγμα, ενώ ταυτόχρονα τα αρχαιολογικά συνεργεία δούλευαν όλη μέρα για να σώσουν ό,τι παραπάνω μπορούσαν πριν λειτουργήσει το φράγμα. Πάντως εδώ διασώθηκε και η επιγραφή με το όνομα και την καταγωγή του ψηφοθέτη του μεγάλου αυτού καλλιτέχνη που αναφέρει... «Ζώσιμος Σαμοσατεύς εποίει». Από τα παρευφράτεια Σαμόσατα την πατρίδα του Λουκιανού, αυτού του λαμπρού σαρκαστή και ρήτορα που χειρίστηκε την ελληνική γλώσσα με βαθιά γνώση κι έγραψε κείμενα αξεπέραστα. Τα Σαμόσατα ήταν η πρωτεύουσα του Βασιλείου της Κομμαγηνής, μια μικρή και ορεινοτάτη επαρχία της Σελευκιδικής Συρίας, η οποία αυτονομήθηκε όταν άρχισε η παρακμή στο παλάτι της Αντιόχειας (Χάρη στον Καβάφη, ο οποίος μας μίλησε για όλα αυτά ). Από τα Σαμόσατα, λοιπόν, και ο καλλιτέχνης ψηφοθέτης Ζώσιμος.
|Ο γείτονας Σαμοσατεύς |
Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ Ζώσιμος Σαμοσατεύς εποίει |
Και ένα άλλο έργο του Ζώσιμου ,,,, |
Αφιερωματική επιγραφή φυσικά στην γλώσσα της πόλεως ΕΛΛΗΝΙΚΑ. |
Ο Περσέας έχει σκοτώσει το κήτος και απελευθερώνει την Ανδρομέδα |
Κοϊντος Καλίπουρνος ευτυχής εποίει |
Η Θεονόη Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Θεονόη είναι γνωστή κυρίως μια θυγατέρα του βασιλιά της Κάτω Αιγύπτου Πρωτέως και της Ψαμάθης. Αδελφός της ήταν ο βασιλιάς Θεοκλύμενος. Στην τραγωδία «Ελένη» του Ευριπίδη η Θεονόη εμφανίζεται να έχει μαντικές ικανότητες και να συμβουλεύει την Ωραία Ελένη. Επιπλέον, τη βοηθά να διαφύγει από την Αίγυπτο όταν ο Θεοκλύμενος αποπειράθηκε να τη βιάσει. Τότε ο Θεοκλύμενος οργίσθηκε και θέλησε να σκοτώσει την αδελφή του Θεονόη. Αλλά οι Διόσκουροι, οι ευγνώμονες αδελφοί της Ωραίας Ελένης, έσωσαν τη Θεονόη.Μία άλλη παράδοση αναφέρει ότι η Θεονόη ερωτεύθηκε τον Κάνωπο, τον κυβερνήτη στο πλοίο του Μενελάου.Μία άλλη μυθική Θεονόη ήταν η κόρη του Θέστορα, εγγονή του θεού Απόλλωνα και αδελφή της Λευκίππης, αλλά και του περίφημου από την Τρωική Εκστρατεία μάντη Κάλχαντα. Αυτή η Θεονόη ήταν ερωμένη του βασιλιά της Καρίας Ικάρου.
Ο ποταμός Ευφράτης ως θεότητα |
Ζεύγμα – Λεπτομέρεια, σωζόμενο τμήμα από το ψηφιδωτό που αναπαριστά την γιορτή των γάμων του Διονύσου και της Αριάδνης |
Ό κόμβος του Ηρακλέους σε κόσμημα από το Ζεύγμα |
Αυτήν την μορφή της Ελληνίδας που μας κοιτάζει μπόρεσαν και την μετέφεραν στο μουσείο ,πολλές άλλες όχι |
ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΟΝΑ
ΒΙΝΤΕΟ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΝΑΣΚΑΦΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΓΑΛΛΙΔΑ ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ ΒΡΙΣΚΕΙ ΜΕΡΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΨΗΦΙΔΩΤΑ ΚΑΤΑ ΧΩΡΑΝ -.ΣΕ ΛΙΓΟ Ο ΧΩΡΟΣ ΘΑ ΠΛΗΜΜΥΡΊΣΕΙ ΜΕ ΝΕΡΟ - ΑΓΓΛΙΚΟΙ ΥΠΟΤΙΤΛΟΙ
- Περιοδικό CORPUS Αρχαιολογία Ιστορία των Πολιτισμών, Τεύχος 28, Ιούνιος 2001.
- [...] πρῶτος δὲ Εὐφράτην γεφυρώσας ποταμόν· Ζεῦγμά τε ὠνομάσθη πόλις καθ´ ὅ τι ἐζεύχθη τῆς χώρας ὁ Εὐφράτης,[...] Παυσανία Φωκικά, Λοκρών Οζόλων [10.28]
- //el.wikipedia.org/
- ζεῦγμα. Liddell, Henry George; Scott, Robert; A Greek–English Lexicon at the Perseus Project.
- Jump up ^ Cueva, Edmund P.; Byrne, Shannon N., eds. (2014). A Companion to the Ancient Novel. Blackwell Companions to the Ancient World. Wiley Blackwell. p. 149. ISBN 978-1-118-35041-6.
- Jump up ^ Escamilla, Rebecca, Archaeologists Unearth Three Ancient Greek Mosaics in the Ongoing Excavation in Zeugma, Turkey, Laughing Squid, November 18, 2014
ΕΚ.ΤΟΥ.ΣΥΝΕΡΓΆΤΗ
ΜΑΣ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ
Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας http://www.tapantareinews.gr, για περισσότερη ενημέρωση. ⭐Εγγραφείτε - SUBSCRIBE: http://bit.ly/2lX5gsJ Website —►http://bit.ly/2lXX2k7 SOCIAL - Follow us...: Facebook...► http://bit.ly/2kjlkot
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.