Τα ερείπια της αρχαίας ελληνικής πόλης Εμπόριον στην Καταλονία (φωτ.: Museu d'Arqueologia de Catalunya).
ΕΜΠΟΡΙΟΝ, ΚΑΤΑΛΟΝΙΑ – Η ιστορία της αρχαίας Ιβηρίας παρουσιάζεται συνήθως να κυριαρχείται από τον κελτικό και ρωμαϊκό πολιτισμό. Ωστόσο, ανάμεσα σε πολλές άλλες επιρροές, εμφανίστηκαν ακόμη και οι «γενναίοι γιοι του Δία», οι Έλληνες, οι οποίοι δημιούργησαν αποικίες στην ιβηρική γη. Η μακροχρόνια ζωή της πόλης Εμπόριον (Empúries) έληξε κατά την πρώιμη μεσαιωνική εποχή, αλλά τα ερείπια που ανακαλύφθηκαν εκεί από τους αρχαιολόγους εξακολουθούν να μας επιτρέπουν να γνωρίσουμε ένα απίστευτο μείγμα πολιτισμών του τόπου αυτού.
Στην Ιβηρική, οι Έλληνες επιχείρησαν τις πρώτες εγκαταστάσεις τους κατά τους τελευταίους Μυκηναϊκούς αιώνες και αργότερα προχώρησαν σε συστηματικό αποικισμό οι Κυμαίοι της Ευβοίας, οι Ρόδιοι, αλλά κυρίως οι Φωκαείς με τις δυνατές πεντηκοντόρους τους. Οι Ρόδιοι ίδρυσαν τον 7ο αιώνα την πόλη Ρόδη στη βορειοανατολική Ιβηρική χερσόνησο, κάτω από τα Πυρηναία. Οι Έλληνες παρέμειναν στα παράλια μόνον της Ιβηρικής και δεν επεχείρησαν εισβολές στο εσωτερικό της χώρας. Τους ενδιέφερε άλλωστε το εμπόριο και όχι οι κατακτήσεις. Παρ’ όλα αυτά, οι αυτόχθονες πρόθυμα αναμείχθηκαν μαζί τους και δέχθηκαν τις ελληνικές επιρροές. Είχαν δημιουργήσει στα παράλια της Μεσογείου αποικίες που επεκτείνονταν από τις Ηράκλειες Στήλες μέχρι τη Μέση Ανατολή και τη Φοινίκη, έκτιζαν λιμάνια και εμπορικές αντιπροσωπείες για να εξυπηρετούν τις ανάγκες του εμπορίου αλλά και την έμφυτη ανάγκη τους να ταξιδεύουν.
Χάρτης στον οποίον διακρίνονται οι αρχαίες ελληνικές αποικίες στην Ιβηρική χερσόνησο.
Αρχαίοι Έλληνες άποικοι από τη Φώκαια της Μικράς Ασίας, ίδρυσαν στην Β.Α. Ιβηρία (Καταλονία), νότια της Ρόδης, μια νέα πόλη, το Εμπόριον (στα ισπανικά: Ampurias), το 575 π.Χ., είκοσι πέντε μόλις χρόνια μετά την ίδρυση της Μασσαλίας στη νότια Γαλλία. Σύμφωνα με μαρτυρία του Ηροδότου, οι Φωκαείς, υπήρξαν τολμηρότατοι θαλασσοπόροι που επιχείρησαν μακρινά ταξίδια στην Αδριατική, στο Τυρρηνικό πέλαγος και στο Βαλεαρικό, φθάνοντας ως την Ταρτησσό της Ιβηρικής Χερσονήσου.
Ο οικισμός βρίσκεται πλησιέστερα στα ερείπια ενός μικρού χωριού γνωστού ως Sant Marti. Όταν οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η πόλη δεν ήταν ρωμαϊκή, αλλά ελληνική, δεν μπορούσαν να πιστέψουν τα μάτια τους. Τα πλήρη ερείπια της αρχαίας πόλης φαινόταν να είναι ένας παράδεισος για τους τυχοδιώκτες που αναζητούσαν τα βήματα των αρχαίων κατοίκων στην επικράτεια της σύγχρονης Ισπανίας. Πρόκειται για τον πιο δημοφιλή αρχαιολογικό χώρο σε ολόκληρη την Ισπανία. Η σκαπάνη στο Εμπόριον (Empuries), στην καταλανική Κόστα Μπράβα, ξεκίνησε το 1908 και φαίνεται πως οι καρποί της ήταν πλούσιοι όχι μόνο αρχαιολογικά αλλά και τουριστικά, αφού τον αρχαιολογικό χώρο επισκέπτονται 200.000 τουρίστες και 35.000 μαθητές τόσο από την Ισπανία όσο και από τη Γαλλία.
Το Εμπόριον (αεροφωτογραφία) (φωτ.: Museu d'Arqueologia de Catalunya).
Αναπαράσταση του αρχαίου τοπίου της περιοχής του Εμπορίου στις εκβολές του ποταμού Fluvià.
Το Εμπόριον υπήρξε μια ελληνική πόλη ανάμεσα σε πλήθος από ιβηρικές φυλές. Βρίσκεται περίπου 138 χλμ. βόρεια της Βαρκελώνης, στην επαρχία της Girona, κοντά στα γαλλικά σύνορα. Η πόλη προόδευσε και επεκτάθηκε χάρη στο εμπόριο –εξ’ αυτού και το όνομά της– των Ελλήνων αποίκων με τους γηγενείς πληθυσμούς. Γρήγορα το Εμπόριον λειτούργησε ως βάση για το ελληνικό εμπόριο με την Ιβηρική χερσόνησο καθώς προμήθευε τον ελλαδικό χώρο με πρώτες ύλες και μεταλλεύματα, ενώ η ντόπια αριστοκρατία αναζητούσε στην Ελλάδα προϊόντα πολυτελείας.
Ο αρχαίος γεωγράφος Στράβων γράφει πως η αρχική θέση της νέας βάσης, η Παλαιά Πόλις, ήταν σε ένα μικρό νησάκι ακριβώς στις τότε εκβολές του ποταμού Fluvia, που σήμερα πια αποτελεί μέρος της ξηράς. Καθώς ο οικισμός αναπτυσσόταν, η ανάγκη για περισσότερο χώρο ώθησε γρήγορα τους κατοίκους να μετακινηθούν περίπου μισό χιλιόμετρο νοτιότερα, στο κομμάτι της Νέας Πόλης, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος. Η αποικία ονομάστηκε Εμπόριον και η ανάπτυξή της, χάρη στη στρατηγική της θέση αλλά και τη συνεργασία αποίκων και αυτόχθονων Ιβήρων, έφτασε γρήγορα σε αξιοσημείωτα επίπεδα: ήδη από τον 4ο αι. π.Χ. το Εμπόριον έκοψε και χρησιμοποιούσε το δικό του νόμισμα, με τα διακριτικά της πόλης.
Αργυρό νόμισμα Εμπορίου. 5ος - 1ος αι. π.Χ.
Μέχρι το τέλος του 2ου αι. π.Χ. το Εμπόριον διατηρούσε ακόμη τη μεγάλη οικονομική του ισχύ στη Δυτική Μεσόγειο, απολαμβάνοντας την ευημερία που του εξασφάλιζαν οι εμπορικές του δραστηριότητες. Από το Εμπόριον πήρε μάλιστα το όνομά της και ολόκληρη η ευρύτερη περιοχή, που σήμερα ονομάζεται Empurda, εύγλωττη απόδειξη του κύρους της πόλης. Η εποχή αυτή, ωστόσο, σηματοδοτεί την όλο και αυξανόμενη παρουσία των Ρωμαίων στην περιοχή, κάτι που σε βάθος χρόνου θα σημάνει και την αρχή του τέλους για την ελληνική πόλη. Το 218 π.Χ., κατά τη διάρκεια του 2ου Καρχηδονιακού Πολέμου, αποβιβάστηκε στο Εμπόριον ισχυρή στρατιωτική δύναμη από τη Ρώμη, με επικεφαλής τον Γάιο Κορνήλιο Σκιπίωνα. Σκοπός τους ήταν να ανακόψουν τον ανεφοδιασμό του Καρχηδόνιου στρατηλάτη Αννίβα, που κατευθυνόταν προς την Αιώνια Πόλη, ωστόσο,κατάφεραν κάτι παραπάνω: να θεμελιώσουν τη ρωμαϊκή παρουσία στην ιβηρική, φτάνοντας μέχρι τη σημερινή Tarragona και την ευρύτερη περιοχή του ποταμού Έβρου.
Το 195 π.Χ. ο Μάρκος Πόκιος Κάτων εγκατέστησε δίπλα ακριβώς στο Εμπόριον μια στρατιωτική βάση, που δεν άργησε να αναπτυχθεί και γύρω στα τέλη του 1ου αι. π.Χ. έφτασε ουσιαστικά να ενωθεί με το Εμπόριον, σχηματίζοντας τη ρωμαϊκή πια πόλη Municipium Emporiae. Μετά την ολοκληρωτική κατάκτηση της Ισπανίας από τους Ρωμαίους και ιδιαίτερα μετά το 48 π.Χ. και την επικράτηση του Ιούλιου Καίσαρα στην αναμέτρησή του με τον Πομπήιο το Emporiae άρχισε να παρακμάζει. Τρεις αιώνες αργότερα, η Νέα Πόλη και το ρωμαϊκό τμήμα του Emporiae, όπως το ονόμαζαν οι Ρωμαίοι είχε ήδη εγκαταλειφθεί από τους κατοίκους, που μετοίκησαν στην Παλαιά Πόλη και τον σημερινό Sant Marti d’Empuries.
Κατά την περίοδο αυτή, ένα κομμάτι της εγκαταλελειμμένης πόλης χρησιμοποιήθηκε μάλιστα ως νεκροταφείο. Χρειάστηκε να περάσουν περίπου πέντε αιώνες και οι Φράγκοι να επικρατήσουν των Αράβων στην περιοχή, για να ακουστεί και πάλι το όνομα του Εμπορίου. Τον 8ο αιώνα μ.Χ. έγινε πρωτεύουσα κομητείας, τίτλο που κράτησε μέχρι και τον 11ο αιώνα όταν και μεταφέρθηκε η πρωτεύουσα λίγο βορειότερα, στο Castello d’Empuries. Καθώς οι γειτονικές πόλεις Gerunda, σημερινή Girona, Barcino η σημερινή Βαρκελώνη και Tarraco η σημερινή Tarragona αναδεικνύονταν σε νέα εμπορικά και οικονομικά κέντρα, το Sant Marti d’Empuries παρήκμασε πια οριστικά. Τον 17ο αιώνα ντόπιοι ψαράδες ίδρυσαν στη νότια πλευρά του κόλπου Roses την πόλη L’Escala και για την κατασκευή των σπιτιών τους μετέφεραν αρκετές πέτρες από το Εμπόριον στη νέα πόλη, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως οικοδομικό υλικό. Η πάλαι ποτέ ισχυρή εμπορική δύναμη της περιοχής έμελλε πια να παραδοθεί στην αφάνεια για πολλούς αιώνες.
Ευρήματα από το Εμπόριον που εκτίθενται στο Museu d'Arqueologia de Catalunya.
Η πόλη δεν καλύφθηκε από μεσαιωνικές κατασκευές, κάνοντας έτσι εύκολο το έργο των αρχαιολόγων, οι οποίοι ανέδειξαν σχετικά εύκολα την ελληνιστική πόλη, η οποία βρίσκεται στρωματογραφικά πάνω από την κλασική. Αν και δεν έχει ανασκαφεί ακόμη ολόκληρος ο χώρος όπου κάποτε εκτεινόταν η ελληνική και αργότερα η ρωμαϊκή πόλη, εντούτοις συγκεντρώνει το ζωηρό ενδιαφέρον της ισπανικής αρχαιολογικής κοινότητας και αποτελεί σταθερά πόλο έλξης για Ισπανούς και Γάλλους. Σε καμιά άλλη αρχαία πόλη, άλλωστε, δεν ανακαλύφτηκαν ποτέ τόσο λεπτομερή στοιχεία για μια πόλη όπου επί αιώνες συνυπήρξαν ο ελληνικός, ο ρωμαϊκός και ο ιβηρικός πολιτισμός. Μόνο το 25% του αρχαιολογικού χώρου έχει ανασκαφεί πλήρως. Παρόλα αυτά, ο περίπατος ακόμη και στο ένα τέταρτο της αρχαίας πολιτείας αποκαλύπτει εντυπωσιακές εικόνες και λεπτομέρειες της τότε καθημερινής ζωής. Στο ελληνικό κομμάτι του Εμπορίου σώζεται σήμερα το νεότερο τμήμα της πόλης, η Νεάπολη.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για την ελληνική παρουσία στην Ιβηρική Χερσόνησο και η προσπάθεια διεθνούς ανάδειξης του Εμπόριο το επιβεβαιώνει. Μέσα από την δημιουργία της ιστοσελίδας www.iberiagraeca.org παρουσιάζονται όλα τα αρχαιοελληνικά ευρήματα της Ιβηρικής Χερσονήσου, με αναλυτικά στοιχεία για το καθένα, καθώς και όλη η σχετική βιβλιογραφία. «Οι δημοσιεύσεις για την ελληνική παρουσία στην Ιβηρική Χερσόνησο είναι σκόρπιες και σε διάφορες γλώσσες -ισπανική, καταλανική, πορτογαλική. Γι' αυτό και χρειαζόταν ένας κεντρικός μηχανισμός συγκέντρωσης των πληροφοριών ώστε να είναι προσβάσιμες στους ερευνητές», δήλωσαν στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» οι επιστημονικοί υπεύθυνοι του Κέντρου Iberia Graeca, που δημιούργησαν από κοινού το ισπανικό υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και το Τμήμα Πολιτισμού της Κυβέρνησης της Καταλονίας. Μάλιστα, η Παλόμα Καμπρέρα, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και ο Χαβιέρ Ακιλουέ, του Αρχαιολογικού Μουσείου της Καταλωνίας, παρουσίασαν τη νέα αυτή προσπάθεια σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Θερβάντες της Αθήνας.
Φαίνεται πως οι Ίβηρες επηρεάστηκαν ιδιαίτερα από την ελληνική παρουσία, καθώς τα νομίσματα τους εμφανίζονται περίπου την ίδια εποχή με τα ελληνικά. Επιπλέον η γραπτή εκφορά της ιβηρικής γλώσσας εμφανίζεται και αυτή ταυτόχρονα με την ελληνική παρουσία στη χερσόνησο, ενώ η μία από τις δύο εκδοχές της γραπτής γλώσσας έχει ελληνικούς χαρακτήρες.
Χάρτης με τα οικοδομήματα της πόλης Εμπόριον, της κλασικής, ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου.
Η οχύρωση
Με μια πρώτη ματιά η οχύρωση θυμίζει τα κυκλώπεια τείχη της Τίρυνθας, με τους τεράστιους ογκόλιθους, μόνο που τα συγκεκριμένα είναι πολύ μεταγενέστερα. Εδώ τα τείχη χρονολογούνται στο δεύτερο ήμισυ του 2ου αι. π.Χ., και για την κατασκευή τους χρησιμοποιήθηκαν μεγάλες ποσότητες ασβεστόλιθου, καθώς και υλικά από μια παλαιότερη οχύρωση που βρισκόταν στην περιοχή από τον 4ο αι. π.Χ., επίσης ελληνικής κατασκευής. Το κλασικό τείχος του 4ου αι. π.Χ. κατασκευάστηκε από ασβεστόλιθο στη νότια πλευρά της Νέας Πόλης. Φαίνεται πως με την ανάπτυξη της πόλης και την ανάγκη επέκτασης των κατοικιών, το παλιό τείχος περιόριζε σημαντικά τις χωροταξικές δυνατότητες. Δύο αιώνες αργότερα το τείχος μετατοπίστηκε περίπου 25 μ. νοτιότερα, φτάνοντας να καλύπτει μια έκταση 200 μ. επί 130 μ., χωρίζοντας παράλληλα το Εμπόριον και από τους ιβηρικούς οικισμούς. Από αυτήν την οχυρωματική κατασκευή, αλλά και τις μεταγενέστερες προσθήκες που ιστορικά γνωρίζουμε πως έγιναν, έχουν ανακαλυφθεί μονάχα κάποια τμήματα, κυρίως στην πλευρά της σημερινής εισόδου στον αρχαιολογικό χώρο.
Με μια πρώτη ματιά η οχύρωση θυμίζει τα κυκλώπεια τείχη της Τίρυνθας, με τους τεράστιους ογκόλιθους, μόνο που τα συγκεκριμένα είναι πολύ μεταγενέστερα. Εδώ τα τείχη χρονολογούνται στο δεύτερο ήμισυ του 2ου αι. π.Χ., και για την κατασκευή τους χρησιμοποιήθηκαν μεγάλες ποσότητες ασβεστόλιθου, καθώς και υλικά από μια παλαιότερη οχύρωση που βρισκόταν στην περιοχή από τον 4ο αι. π.Χ., επίσης ελληνικής κατασκευής. Το κλασικό τείχος του 4ου αι. π.Χ. κατασκευάστηκε από ασβεστόλιθο στη νότια πλευρά της Νέας Πόλης. Φαίνεται πως με την ανάπτυξη της πόλης και την ανάγκη επέκτασης των κατοικιών, το παλιό τείχος περιόριζε σημαντικά τις χωροταξικές δυνατότητες. Δύο αιώνες αργότερα το τείχος μετατοπίστηκε περίπου 25 μ. νοτιότερα, φτάνοντας να καλύπτει μια έκταση 200 μ. επί 130 μ., χωρίζοντας παράλληλα το Εμπόριον και από τους ιβηρικούς οικισμούς. Από αυτήν την οχυρωματική κατασκευή, αλλά και τις μεταγενέστερες προσθήκες που ιστορικά γνωρίζουμε πως έγιναν, έχουν ανακαλυφθεί μονάχα κάποια τμήματα, κυρίως στην πλευρά της σημερινής εισόδου στον αρχαιολογικό χώρο.
Εμπόριον. Άποψη των τειχών της πόλης (φωτ.: Museu d'Arqueologia de Catalunya).
Εμπόριον. Άποψη των τειχών της πόλης (φωτ.: Museu d'Arqueologia de Catalunya).
Στη νέα οχύρωση δέσποζαν δύο ψηλοί, τετραγωνικοί πύργοι και μια οχυρωματική κατασκευή στο νότιο τμήμα της, από τα οποία σήμερα δυστυχώς δεν σώζονται παρά κάποια υπολείμματα, ελάχιστα για να αντιληφθεί ο επισκέπτης την τότε εικόνα της περιοχής, αρκετά ωστόσο για τους αρχαιολόγους ώστε να εξηγήσουν με πολλές λεπτομέρειες το πολεοδομικό σχέδιο της οχύρωσης. Με την επέκταση των τειχών, ο χώρος που απελευθερώθηκε χρησιμοποιήθηκε κυρίως για την ανέγερση λατρευτικών κτιρίων και ναών, όπως το Σαραπείον, ναός αφιερωμένος στον Δία Σάραπι και την Ίσιδα.
Ασκληπιείο
Σημαντικότερο όλων των οικοδομημάτων ήταν το Ασκληπιείο, αφιερωμένο στον θεραπευτή θεό της ιατρικής. Λατρευτικό και θεραπευτικό κέντρο συνάμα, το Ασκληπιείο συγκέντρωνε αμέτρητους πιστούς που έρχονταν από πολύ μακριά με την ελπίδα να απαλλαγούν από μακροχρόνια προβλήματα υγείας που τους ταλαιπωρούσαν. Κτισμένο και αυτό χάρη στην επέκταση της πόλης, το Ασκληπιείο περιέκλειε τρεις λατρευτικούς ναούς, χώρους αναμονής και προσευχής των ασθενών καθώς και το άδυτο του ιερέα του θεού. Από τον χώρο αυτόν προέρχεται το λατρευτικό άγαλμα του θεού Ασκληπιού. Ύψους άνω των 2 μ., το άγαλμα του θεού της Ιατρικής πιθανότατα δεν κατασκευάστηκε εδώ αλλά στην Ελλάδα, στη Δήλο, σμιλευμένο σχεδόν εξ ημισείας από πεντελικό και παριανό μάρμαρο, είναι ένα από τα αριστουργήματα της δηλιακής γλυπτικής, και σίγουρα αποτελεί το πιο μακρινό από την Ελλάδα εύρημα αρχαιοελληνικής έργου τέχνης.
Σημαντικότερο όλων των οικοδομημάτων ήταν το Ασκληπιείο, αφιερωμένο στον θεραπευτή θεό της ιατρικής. Λατρευτικό και θεραπευτικό κέντρο συνάμα, το Ασκληπιείο συγκέντρωνε αμέτρητους πιστούς που έρχονταν από πολύ μακριά με την ελπίδα να απαλλαγούν από μακροχρόνια προβλήματα υγείας που τους ταλαιπωρούσαν. Κτισμένο και αυτό χάρη στην επέκταση της πόλης, το Ασκληπιείο περιέκλειε τρεις λατρευτικούς ναούς, χώρους αναμονής και προσευχής των ασθενών καθώς και το άδυτο του ιερέα του θεού. Από τον χώρο αυτόν προέρχεται το λατρευτικό άγαλμα του θεού Ασκληπιού. Ύψους άνω των 2 μ., το άγαλμα του θεού της Ιατρικής πιθανότατα δεν κατασκευάστηκε εδώ αλλά στην Ελλάδα, στη Δήλο, σμιλευμένο σχεδόν εξ ημισείας από πεντελικό και παριανό μάρμαρο, είναι ένα από τα αριστουργήματα της δηλιακής γλυπτικής, και σίγουρα αποτελεί το πιο μακρινό από την Ελλάδα εύρημα αρχαιοελληνικής έργου τέχνης.
Εμπόριον. Το Ασκληπιείο (φωτ.: Museu d'Arqueologia de Catalunya).
Το άγαλμα του Ασκληπιού στο Museu d'Arqueologia de Catalunya.
Άλλα οικοδομήματα
Η Αγορά, η Στοά, το ιερό του Σέραπι Δία, οι δεξαμενές, τα εργαστήρια επεξεργασίας του αλατιού και ο κυματοθραύστης στην παραλία είναι επίσης εντυπωσιακά στον αρχαιολογικό χώρο του Εμπορίου. Ο κυματοθραύστης, μάλιστα, από τα πιο εμβληματικά ευρήματα της αρχαίας πολιτείας, δεν ανακαλύφτηκε από την αρχαιολογική σκαπάνη: το αντίθετο, η σκόνη των αιώνων δεν τον σκέπασε ποτέ, ήταν πάντοτε ορατός και για αιώνες επιτελούσε το έργο για το οποίο κατασκευάστηκε, γύρω στον 1ο αι. μ.Χ. Οι διαστάσεις του, συνολικού μήκους 82 μ., πάχους 6 και ύψους 6,50 μ., είναι οι λόγοι της αποτελεσματικότητας και της αντοχής του στον χρόνο.
Η Αγορά, η Στοά, το ιερό του Σέραπι Δία, οι δεξαμενές, τα εργαστήρια επεξεργασίας του αλατιού και ο κυματοθραύστης στην παραλία είναι επίσης εντυπωσιακά στον αρχαιολογικό χώρο του Εμπορίου. Ο κυματοθραύστης, μάλιστα, από τα πιο εμβληματικά ευρήματα της αρχαίας πολιτείας, δεν ανακαλύφτηκε από την αρχαιολογική σκαπάνη: το αντίθετο, η σκόνη των αιώνων δεν τον σκέπασε ποτέ, ήταν πάντοτε ορατός και για αιώνες επιτελούσε το έργο για το οποίο κατασκευάστηκε, γύρω στον 1ο αι. μ.Χ. Οι διαστάσεις του, συνολικού μήκους 82 μ., πάχους 6 και ύψους 6,50 μ., είναι οι λόγοι της αποτελεσματικότητας και της αντοχής του στον χρόνο.
Εμπόριον. Η Αγορά (φωτ.: Museu d'Arqueologia de Catalunya).
Εμπόριον. Το ιερό του Σέραπι (φωτ.: Museu d'Arqueologia de Catalunya).
Η ρωμαϊκή πόλη: Emporiae
Τέλος, στο νότιο μέρος του αρχαιολογικού χώρου εκτείνεται η ρωμαϊκή πολιτεία, το Emporiae. Το Emporiae, στρατιωτική εγκατάσταση αρχικά, εξελίχτηκε αργότερα σε ρωμαϊκή βάση και έπειτα σε κανονική πολιτεία, υπό την κυριαρχία των Ρωμαίων. Αν και μέχρι σήμερα οι ανασκαφές δεν έχουν φέρει στο φως παρά μικρό τμήμα της ρωμαϊκής πολιτείας, μπορούμε να δούμε στον χώρο υπολείμματα σπιτιών, τειχών και της συνέλευσης, του ρωμαϊκού φόρουμ. Σε ένα μάλιστα από τα σπίτια διατηρείται σχεδόν ανέπαφο ένα εκπληκτικής λεπτομέρειας ψηφιδωτό που καλύπτει ολόκληρη την επιφάνεια του δαπέδου της οικίας, που προφανώς ανήκε σε κάποιον ανώτερο αξιωματούχο του ρωμαϊκού Emporiae.
Τέλος, στο νότιο μέρος του αρχαιολογικού χώρου εκτείνεται η ρωμαϊκή πολιτεία, το Emporiae. Το Emporiae, στρατιωτική εγκατάσταση αρχικά, εξελίχτηκε αργότερα σε ρωμαϊκή βάση και έπειτα σε κανονική πολιτεία, υπό την κυριαρχία των Ρωμαίων. Αν και μέχρι σήμερα οι ανασκαφές δεν έχουν φέρει στο φως παρά μικρό τμήμα της ρωμαϊκής πολιτείας, μπορούμε να δούμε στον χώρο υπολείμματα σπιτιών, τειχών και της συνέλευσης, του ρωμαϊκού φόρουμ. Σε ένα μάλιστα από τα σπίτια διατηρείται σχεδόν ανέπαφο ένα εκπληκτικής λεπτομέρειας ψηφιδωτό που καλύπτει ολόκληρη την επιφάνεια του δαπέδου της οικίας, που προφανώς ανήκε σε κάποιον ανώτερο αξιωματούχο του ρωμαϊκού Emporiae.
Εμπόριον. Ψηφιδωτό δάπεδο (φωτ.: Museu d'Arqueologia de Catalunya).
Οι πρόσφατες ανασκαφές
Οι έρευνες της 73ης ανασκαφικής περιόδου στο Εμπόριον αποκάλυψαν την κορυφή του απότομου βράχου που αποτελούσε το όριο της πόλης με τον κόλπο του παλιού λιμανιού της ελληνικής πόλης. Το έργο, που ολοκληρώνεται με αυτό το ανασκαφικό πρόγραμμα, αποτελεί μέρος νέας ερευνητικής πρωτοβουλίας του Museu d'Arqueologia de Catalunya, με σκοπό τη μελέτη των αρχαίων λιμενικών περιοχών.
Οι έρευνες της 73ης ανασκαφικής περιόδου στο Εμπόριον αποκάλυψαν την κορυφή του απότομου βράχου που αποτελούσε το όριο της πόλης με τον κόλπο του παλιού λιμανιού της ελληνικής πόλης. Το έργο, που ολοκληρώνεται με αυτό το ανασκαφικό πρόγραμμα, αποτελεί μέρος νέας ερευνητικής πρωτοβουλίας του Museu d'Arqueologia de Catalunya, με σκοπό τη μελέτη των αρχαίων λιμενικών περιοχών.
Εμπόριον. Άποψη από τις πρόσφατες ανασκαφικές έρευνες (φωτ.: MAC Empuries).
Το πρόγραμμα αποκάλυψε το άνω μέρος της όψης του απότομου βράχου που όριζε το όριο της πόλης με το λιμάνι. Οι περιοχές στις οποίες έγιναν εργασίες επέτρεψαν την τεκμηρίωση των δομών και χώρων που ανήκουν στην πρώτη κατοίκηση του κέντρου της πόλης κατά το δεύτερο ήμισυ του 6ου αι. π.Χ., καθώς και άλλα κτήρια από την Ελληνιστική και Ρωμαϊκή περίοδο.
Άποψη από τις πρόσφατες ανασκαφικές έρευνες στο Εμπόριον (φωτ.: MAC Empuries).
Κατά τη διάρκεια αυτών των τριών εβδομάδων, 27 φοιτητές από διαφορετικά πανεπιστήμια όλης της Ισπανίας, καθώς και κάποιοι από την Ιταλία και τη Γερμανία, συμμετείχαν στις ποικίλες δραστηριότητες που διοργανώθηκαν στο πλαίσιο του Empuries International Archaeology Course. Για δεύτερη συνεχή χρονιά, οι δραστηριότητες περιστράφηκαν γύρω από το έργο του Museu d'Arqueologia de Catalunya για τις εγκαταστάσεις και τις λιμενικές περιοχές.
Άποψη από τις πρόσφατες ανασκαφικές έρευνες στο Εμπόριον (φωτ.: MAC Empuries).
Εκτός από τις έρευνες που αποσκοπούν στην ανασύνθεση της αρχαίας ακτογραμμής της ελληνικής πόλης, αναμένεται επίσης η έναρξη σειράς νέων ερευνών, οι οποίες θα αποκαλύψουν την ιστορία των αποθέσεων αυτής της περιοχής. Οι ανασκαφές, στις οποίες συμμετείχαν οι φοιτητές, επικεντρώθηκαν στο βόρειο άκρο του κέντρου της πόλης, προκειμένου να τεκμηριωθεί η εξέλιξη της αστικής ανάπτυξης σε αυτόν τον τομέα και η σύνδεσή του με το παλιό λιμάνι. Η έρευνα σε μερικούς από τους τάφους έχει επίσης ρίξει φως στην επαναχρησιμοποίηση αυτού του τομέα ως χώρου ταφικής κατά τους τελευταίους δύο αιώνες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, περίοδο κατά την οποία εγκαταλείφθηκε το κέντρο της πόλης.
Άποψη από τις πρόσφατες ανασκαφικές έρευνες στο Εμπόριον (φωτ.: MAC Empuries).
Εν τω μεταξύ, η μερική απομάκρυνση των ιζημάτων που σήμερα γεμίζει το παράκτιο όριο του παλιού λιμανιού κατέστησε δυνατή την οπτική ανάκτηση του βραχώδους ακρωτηρίου που σε ορισμένες περιπτώσεις σχημάτιζε έναν ανοιχτό μικρό βράχο στη θάλασσα. Η απομάκρυνση των ιζημάτων θα συνεχιστεί σε μελλοντικές ερευνητικές περιόδους προκειμένου να αποκαλυφθεί το θαλάσσιο μέτωπο του λιμένα, κάτι θα συμβάλει σημαντικά στην κατανόηση της μορφολογίας του αρχαίου παράκτιου τοπίου της περιοχής.
Πηγή: http://www.macempuries.cat | Museu d'Arqueologia de Catalunya | olympia.gr | iefimerida.gr | archaeologynewsnetwork.blogspot.com
Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας http://www.tapantareinews.gr, για περισσότερη ενημέρωση. ⭐Εγγραφείτε - SUBSCRIBE: http://bit.ly/2lX5gsJ Website —►http://bit.ly/2lXX2k7 SOCIAL - Follow us...: Facebook...► http://bit.ly/2kjlkot
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.