Αρχαία Ελληνική Τέχνη
Κλασική εποχή
(Παρθενώνας, Ικτίνος και Καλλικράτης και Προπύλαια, Μνησικλής)
Κέντρο της εποχής αυτής ήταν η Αθήνα, στην οποία γεννήθηκε και εξελίχθηκε η τέχνη της κλασικής περιόδου δηλαδή τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ. Σε όλη την Αττική ανοικοδομούνται διάφορα κτίσματα, όπως ναοί, δημόσια κτίρια και τα οικοδομήματα της Ακρόπολης. Πολλά από τα οικοδομήματα αυτά δημιουργήθηκαν συγχρόνως στο διάστημα από το 450 έως το 431 π.Χ., δηλαδή μέχρι την έναρξη του Πελοποννησιακού Πολέμου. Στο β' μισό του 5ου αιώνα π.Χ. οικοδομήθηκαν εκτός από τον Παρθενώνα και άλλοι σημαντικοί ναοί. Θόλοι και στοές, αίθουσες και θέατρα είναι μερικά μόνο από τα μεγαλόπρεπα δημόσια κτήρια της εποχής. Την ίδια περίοδο εφαρμόστηκε ένα νέο πολεοδομικό σύστημα, το "Ιπποδάμειο", κυρίως στον Πειραιά. Στην αρχιτεκτονική επικρατούν ο κορινθιακός και ο ιωνικός ρυθμός. Σπουδαίοι αρχιτέκτονες της κλασικής εποχής είναι: ο Ικτίνος, ο Καλλικράτης και ο Μνησικλής.
Τα ιστορικά γεγονότα της περιόδου (Περσικοί Πόλεμοι, εγκαθίδρυση δημοκρατίας κτλ.) έχουν αντίκτυπο στις τέχνες και ειδικότερα στην γλυπτική. Τότε είναι που συντελούνται πολλές μεταβολές. Χωρίζεται σε τέσσερις περιόδους: στην πρώιμη κλασική περίοδο, στην ώριμη κλασική περίοδο, στον πλούσιο ρυθμό και στην ύστερη κλασική περίοδο.
Πρωτοπόροι γλύπτες αυτής της περιόδου θεωρούνται: ο Σμίλις, ο Κάλων, ο Ονάτας, ο Νάξιος Αλξήνωρ, ο Αργείος Αγελάδας, ο Μύρων, ο Πυθαγόρας- που τις μορφές του χαρακτήριζε ρυθμός και συμμετρία- και ο Πολύγνωτος. Αυτοί έθεσαν τα θεμέλια της κλασικής φόρμας που θα ολοκληρώσει η γενιά του Φειδία και του Πολύκλειτου.
Στην ώριμη κλασική τέχνη(450-390 π.Χ.) οι μορφές παριστάνονται πιο ήπιες, και ώριμες σε ήρεμη στάση. Εκφράζουν με το κάλλος τους την πνευματικότητα και την ακτινοβολία του κλασικού θαύματος. Η σοφία και η βαθιά ανθρωποκεντρική διάθεση του κλασικού κόσμου συμπυκνώνεται στην τρυφερή εξιδανίκευση αυτών των έργων που έμελλε να επηρεάσουν την πορεία της τέχνης σε ολόκληρο τον Δυτικό κόσμο. Επίσης σε όλα τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του Παρθενώνα εικονίζονται διάφορα γεγονότα της καθημερινής ζωής. Ήταν όλα έργα του κορυφαίου καλλιτέχνη Φειδία ο οποίος εκτός από αυτά, φιλοτέχνησε και άλλα σημαντικά έργα που επηρέασαν καθοριστικά τους σύγχρονους και μεταγενέστερους γλύπτες.
Αλκαμένης Κρησίλας Πολύκλειτος Καλλίμαχος
Άλλοι γλύπτες αυτής της εποχής, αντάξιοι μαθητές του Φειδία είναι: ο Αλκαμένης, ο Κρησίλας, ο ανδριαντοποιός Πολύκλειτος που έγραψε και το πρώτο θεωρητικό κείμενο περί γλυπτικής, ο Καλλίμαχος που υπήρξε ο εφευρέτης του κορινθιακού κιονόκρανου, ο Αγοράκριτος ο Πάριος, ο Κολώτης που ήταν ειδικευμένος στην κατασκευή χρυσελεφάντινων αγαλμάτων, κ.ά.
Στον πλούσιο ρυθμό (430-390 π.Χ.) οι γλύπτες ενδιαφέρονται περισσότερο για την δομή των σωμάτων, το ένδυμα και την περίτεχνη πτυχολογία του. Οι μορφές γίνονται πιο αιθέριες, αρχίζουν να συστρέφονται γύρω από έναν κεντρικό άξονα και το γυναικείο σώμα σταδιακά αποκαλύπτεται με ευγένεια και κομψότητα. Στους ανδριάντες και τις προτομές αποτυπώνονται τα ατομικά χαρακτηριστικά. Οι μαθητές του Φειδία διακρίθηκαν με το έργο τους αυτή την εποχή όπως π.χ ο Αγοράκριτος ο Πάριος και ο Κρησίλας- δημιουργός των πορτρέτων του Περικλή και του Ανακρέοντα.
Άλλοι λιγότερο σημαντικοί γλύπτες ήταν ο Παιώνιος από τη Μένδη - γνωστός κυρίως για την «Νίκη» του στην Ολυμπία- ο Κολώτης και ο Στρογγυλίων.
Στην ύστερη κλασική τέχνη (390-323 π.Χ.) η ευσέβεια προς τους θεούς παραμένει, αλλά τα αγάλματά τους διαφοροποιούνται σε σχέση με τα παλαιότερα χρόνια, ενώ στην τέχνη εισάγονται και θέματα ειδυλλιακού χαρακτήρα. Οι μορφές κινούνται και πάλι αλλά πιο ελεύθερα, τα σώματα λυγίζουν, τα ρούχα και τα χτενίσματα γίνονται πιο πολύπλοκα και τα συναισθήματα πιο έντονα. Ένας από τους σημαντικότερους γλύπτες αυτής της περιόδου είναι ο Πραξιτέλης που έπλασε τον Ερμή, τον έφηβο του Μαραθώνα και την Αφροδίτη της Κνίδου.
1)Κηφισόδοτος, 2)Σκόπας, 3)Τιμόθεος, 4)Λύσιππος
Άλλοι σπουδαίοι γλύπτες θεωρούνται ο Κηφισόδοτος, ο Τιμόθεος, ο Σκόπας- που έργα του θεωρούνται το άγαλμα της Πανδήμου Αφροδίτης και ο ναός της Αλέας Αθηνάς- ο Ευφράνωρ, ο Εκτορίδας, ο Θρασυμήδης, ο Βρύαξις, ο Λεωχάρης, ο Σιλανίων, ο Αντίφιλος και ο Λύσιππος- ο τελευταίος γλύπτης της ύστερης κλασικής περιόδου που άνοιξε τον δρόμο προς την ελληνιστική τέχνη.
Σε αντίθεση με την γλυπτική και την αρχιτεκτονική, οι γνώσεις μας για την ζωγραφική είναι αποσπασματικές μιας και τα πρωτότυπα που σώθηκαν είναι ελάχιστα. Γνωρίζουμε όμως κάποιους από τους πιο σημαντικούς ζωγράφους της εποχής: o Πολύγνωτος από την Θάσο, o Μίκων, o Απολλόδωρος από την Αθήνα, o Νικίας, o Παρράσιος από την Έφεσο, o Ζεύξις από την Μεγάλη Ελλάδα, o Απελλής από την Κολοφώνα, o Ευφράνωρ από την Αθήνα, ο Νικόμαχος, ο Παυσίας από την Σικυώνα, ο Τιμάνθης κ.α.
1 2 3 4 5
Άλλοι γνωστοί αγγειογράφοι υπήρξαν οι εξής:
1. ο «ζωγράφος του Βερολίνου»
2. ο «ζωγράφος του Κλεοφράδη»
3. ο «ζωγράφος του Λυκάονα»
4. ο «ζωγράφος του Μειδία»
5. ο «ζωγράφος του Ξενοφάντου» κ.α.
2. ο «ζωγράφος του Κλεοφράδη»
3. ο «ζωγράφος του Λυκάονα»
4. ο «ζωγράφος του Μειδία»
5. ο «ζωγράφος του Ξενοφάντου» κ.α.
Όσον αφορά τα ειδώλια (ή αλλιώς τέχνη της κοροπλαστικής) πολλά από αυτά είναι αναθηματικά και παριστάνουν είτε την θεότητα είτε τον αναθέτη. Το ίδιο συμβαίνει και με τα πήλινα πλακίδια ή πίνακες, των οποίων τα σημαντικότερα κέντρα παραγωγής κατά την Πρώιμη Κλασική περίοδο ήταν η Μήλος και οι Επιζεφύριοι Λοκροί. Η παραγωγή ήταν μαζική και βασιζόταν στη χρήση καλουπιών, πράγμα που οπωσδήποτε μείωνε τη φρεσκάδα και τη ζωντάνια των αντιγράφων. Στο β' μισό του 4ου αιώνα π.Χ. διαπιστώνεται μία μεταστροφή στη θεματολογία, καθώς προτιμώνται πλέον οι κοσμικές μορφές παιδιών που παίζουν ή γυναικών με πλατύγυρα καπέλα, με ριπίδες και καρπούς στα χέρια. Οι γυναίκες φορούν συνήθως χιτώνες και είναι τυλιγμένες με μανδύες. Αρχικά πιστευόταν ότι κατασκευάζονταν στην Τανάγρα της Βοιωτίας (απ' όπου και το όνομα Ταναγραίες) γιατί βρέθηκαν κατά εκατοντάδες σε τάφους του ελληνιστικού νεκροταφείου της Τανάγρας, αλλά η νεότερη έρευνα οδήγησε στο συμπέρασμα πως υπήρχαν πολλά τοπικά εργαστήρια που κατασκεύαζαν τέτοια ειδώλια και ένα από τα σημαντικότερα ήταν στην Αθήνα.
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.