Αναζητώντας με τα μάτια της ψυχής την χώρα των Ελλήνων"

 "Αναζητώντας με τα μάτια της ψυχής την χώρα των Ελλήνων" (Iphigenie auf Tauris, J.W. Goethe)

Από τον J.J. Winckelmann, τον Goethe και τον Byron στον Παπαφλέσα και τον Μακρυγιάννη... μια Ελλάδα δρόμος!...

Ο Johann Joachim Winckelmann (1717-1768), γιος ενός φτωχού τσαγκάρη, κατάφερε, οδηγημένος από τον έρωτα της ομορφιάς, να γίνει ο πατέρας της επιστήμης της ιστορίας της τέχνης και της αρχαιολογίας. Στην Ιταλία γνώρισε την αρχαία τέχνη και αναγνώρισε την αξία της: „Der einzige Weg für uns, groß, ja, wenn es möglich ist, unnachahmlich zu werden, ist die Nachahmung der Alten“ -Ο μόνος δρόμος να γίνουμε σπουδαίοι και, αν αυτό είναι δυνατό, ανεπανάληπτοι, είναι να μιμηθούμε τους αρχαίους- Στο κορυφαίο σύγγραμμα του "Ιστορία της τέχνης της αρχαιότητας", διατυπώνει το δόγμα της υπεροχής της τέχνης των Ελλήνων που δημιουργείται από την αναζήτηση του ιδανικού του Ωραίου και τρέφεται με τους χυμούς της Δημοκρατίας!...

Ο Κλασικισμός γεννιέται και οι Έλληνες, γοητευτικοί και ωραίοι, όπως τα αρχαία αγάλματα ή τα πλασματα των ονείρων επανέρχονται δυναμικά στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι

Ο νεαρός J.W. von Goethe (1749-1832) δεν θα προλάβει να συναντήσει το ίνδαλμά του, ωστόσο και αυτός όπως και ο Shiller, ο Lessing και ο Hoelderlin θα συνεχίσουν να συνομιλούν μαζί του, ή καλύτερα με τις ιδέες που εκείνος έσπειρε... Ο κλασικισμός εδραιώνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η τέχνη των Ελλήνων εμπνέει και, προσαρμοσμένη στους καιρούς, γίνεται πρότυπο χιλιάδων

απομιμήσεων από την ζωγραφική και την γλυπτική ως την αρχιτεκτονική και την λογοτεχνία. Και η ιδέα της δημοκρατίας κάνει τους Έλληνες πρότυπο των αντιαπολυταρχικών κινημάτων και λατρεμένο Τόπο για τους ρομαντικούς...

Το 1821 ξεσπά η Επανάσταση, οι Ρωμιοί διεκδικούν την κληρονομιά τους και η Ευρώπη μαθαίνει ότι Έλληνες υπάρχουν ακόμη...

Η αρχαία δόξα είναι το γόνιμο έδαφος, τα αριστουργήματα της τέχνης γίνονται λίπασμα και το δένδρο του φιλελληνισμού θεριεύει...

O λόρδος Βύρωνας θα τολμήσει να αναμετρηθεί με την αδυσώπητη πραγματικότητα των Ρωμιών που αγωνίζονται να γίνουν Έλληνες και σπαράσσονται από την Διχόνοια και επειδή

"Συχνὰ ἐβράχνιασε ἡ μιλιά του

τραγουδώντας λυπηρά,

πῶς στὸν ἥλιον ἀποκάτου

εἶναι λίγη ἐλευθεριά..,"

θα έρθει να βοηθήσει....

Στο Μεσολόγγι θα αφήσει την τελευταία του πνοή... Απρίλης του 1824...

Λίγους μήνες αργότερα, στις 10 Φεβρουαρίου του 1825, ο υπουργός Εσωτερικών της κυβέρνησης Κουντουριώτη Γρηγόριος Δικαίος ή Παπαφλέσσας εξέδωσε διάταγµα µε το οποίο όριζε την περισυλλογή των αρχαιοτήτων και την φύλαξή τους στα σχολεία, γιατί αυτά, τα αρχαία δηλαδή, μας ελευθέρωσαν. Ο ίδιος, τρεις μήνες αργότερα, θα συνατήσει τον Ιμπραήμ στο Μανιάκι, όπως ο Λεωνίδας τον Ξέρξη στις Θερμοπύλες....

«Είχα δύο αγάλματα περίφημα. Μια γυναίκα και ένα βασιλόπουλο, ατόφια -φαινόταν οι φλέβες τόση εντέλεια είχαν. Όταν χάλασαν τον Πόρον, τάχαν πάρη κάτι στρατιώτες και εις το Άργος θα τα πουλούσαν κάτι Ευρωπαίων, χίλια τάλλαρα γύρευαν. Άντεσα κι εγώ εκεί πέρναγα, πήρα τους στρατιώτες, τους

μίλησα. Αυτά και δέκα χιλιάδες τάλλαρα να σας δώσουν, να μην το καταδεχτείται να βγουν από την πατρίδα μας. Δι' αυτά πολεμήσαμε. Βγάζω και τους δίνω τριακόσια πενήντα τάλλαρα και όταν φιλιωθούμε με τον κυβερνήτη (ότι τρωγόμαστε) τα δίνω και σας δίνω ότι ζητήσετε, δια να μείνουν εις την πατρίδα απάνου και τάχα κρυμμένα. Τότε με την αναφορά μου τα πρόσφερα του Βασιλέως να χρησιμέψουν δια την πατρίδα»

γράφει ο Μακρυγιάννης...

Αναγνωρίζοντας την σημασία των αρχαιοτήτων για αυτήν καθαυτή την ύπαρξη του, το ελληνικό κράτος δημιούργησε εξ αρχής την Αρχαιολογική Υπηρεσία που χρειάζεται ακόμη, δυό αιώνες μετά την επανάσταση, να αγωνίζεται για το αυτονόητο, τιμώμενη και διωκόμενη συγχρόνως, όπως η Μνήμη...

ΠΗΓΗ

 Angeliki Kottaridi