Προέλευση της Γραμμικής Β
Η Γραμμική Β είναι η παλαιότερη διατηρημένη μορφή γραπτού ελληνικού λόγου που γνωρίζουμε. Την εποχή κατά την οποία συναντούμε για πρώτη φορά αυτό το σύστημα γραφής, η Ελλάδα και διάφορες περιοχές της δυτικής ακτής της Μικράς Ασίας ήταν ήδη ελληνόφωνες. Η Γραμμική Β χρησιμοποιήθηκε για να γραφτεί ένας αρχαϊκός τύπος της Ελληνικής γνωστή ως Μυκηναϊκή Ελληνική, που ήταν η γλώσσα που χρησιμοποιούνταν από τους Μυκηναίους. Οι επιγραφές που βρέθηκαν στην Κρήτη φαίνεται να είναι παλαιότερες από αυτές που βρέθηκαν στην ηπειρωτική Ελλάδα. Οι επιβεβαιωμένα πιο παλιές πινακίδες Γραμμικής Β είναι οι λεγόμενες πινακίδες της αίθουσας των αρμάτων στην Κνωσό και έχουν χρονολογηθεί ανάμεσα στο 1450 και 1350 π.Χ, τη στιγμή που οι πινακίδες που βρέθηκαν στην Πύλο έχουν χρονολογηθεί γύρω στο 1200 π.Χ.. Αυτό υποδηλώνει ότι η Γραμμική Β επινοήθηκε στην Κνωσό (Κρήτη), γύρω στο 1450 π.Χ., όταν οι Μυκηναίοι πήραν τον έλεγχο της Κνωσού, και από εκεί εξαπλώθηκε στην ηπειρωτική Ελλάδα. Είτε με ειρηνική προσάρτηση είτε με ένοπλη εισβολή, γνωρίζουμε ότι ο μινωικός πολιτισμός αντικαταστάθηκε, τόσο στην Κρήτη όσο και στην ηπειρωτική Ελλάδα, από τον μυκηναϊκό πολιτισμό.
Τα κείμενα της Γραμμικής Β είναι κυρίως διοικητικού χαρακτήρα, συχνά με τη μορφή καταλόγων εμπορευμάτων, δηλώσεις παραλαβής και αρχεία εμπορικών συναλλαγών. Πινακίδες που βρέθηκαν στην Πύλο, για παράδειγμα, παρέχουν λεπτομέρειες σχετικά με την κατασκευή και τη διανομή εμπορευμάτων υπό την επίβλεψη των ανακτόρων, όπως μάλλινα και λινά υφάσματα και αρωματικά έλαια. Καθώς τα Μυκηναϊκά ανάκτορα είχαν όχι μόνο οικονομική και πολιτική εξουσία αλλά και θρησκευτική, μερικά από τα αποκρυπτογραφημένα κείμενα Γραμμικής Β περιλαμβάνουν λίστες θρησκευτικών προσφορών. Αυτοί οι κατάλογοι μας δίνουν μια ιδέα για τα είδη που προσέφεραν στους θεούς (κυρίως τρόφιμα και ιδιαίτερα λάδι και κρασί) και επίσης τα ονόματα κάποιων θεοτήτων στις οποίες προσφέρονταν. Πολύ ενδιαφέρον είναι ότι πολλές από τις θεότητες της Μυκηναϊκή εποχής ήταν ίδιες με τις θεότητες της κλασικής εποχής: Ζευς, Ήρα, Ποσειδών, Ερμής, Άρης, Διόνυσος και Άρτεμις είναι μερικές από αυτές. Δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι υπήρχε συνέχεια της λατρείας μεταξύ των μυκηναϊκών και των κλασικών χρόνων, αλλά τουλάχιστον τα ονόματα πολλών θεών παρέμειναν αμετάβλητα. Μερικά παραδείγματα κειμένων Γραμμικής Β αναφέρουν επίσης άρματα, πανοπλίες, όπλα και στρατιώτες που ετοιμάζονται για στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Παρακμή της Γραμμικής Β
Μετά την κατάρρευση της Μυκηναϊκής κυριαρχίας γύρω στο 1200 π.Χ. η χρήση της Γραμμικής Β σταδιακά περιορίστηκε μέχρι που εγκαταλείφθηκε οριστικά γύρω στο 1100 π.Χ. Η χρήση γραφής εγκαταλείφθηκε εντελώς στον ελληνικό κόσμο μέχρι την επιστροφή της τον 8ο αι. π.Χ. με την εμφάνιση ενός νέου συστήματος γραφής: του ελληνικού αλφαβήτου. Η Γραμμική Β και το ελληνικό αλφάβητο είναι δύο εντελώς διαφορετικά και άσχετα μεταξύ τους συστήματα γραφής και αυτό δηλώνει κατά κάποιον τρόπο πόσο βαθιά βυθίστηκε ο Ελλαδικός χώρος στον αναλφαβητισμό και τη στασιμότητα κατά το διάστημα μεταξύ της κατάρρευσης του μυκηναϊκού πολιτισμού και της ελληνικής αρχαϊκής περιόδου, ένα διάστημα γνωστό ως Σκοτεινοί Αιώνες.
Βιβλιογραφία
- Alcock, S and Osborne, R. (ed). Classical Archaeology. Wiley-Blackwell, 2012.
- Coulmas, F. The Blackwell Encyclopedia of Writing Systems. Wiley-Blackwell, 2006.
- Osborne, R. Greece in the Making 1200-479 BC. Routledge, 2009.
- Scarre, C. The Human Past. Thames & Hudson, 2013.
- Whitley, J. The Archaeology of Ancient Greece. Cambridge University Press, 2013.
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.