Παρασκευή 2 Ιουλίου 2021

Άγιοι Απόστολοι. Το αριστούργημα

Μία από τις ατμοσφαιρικότερες παλιές φωτογραφίες του μνημείου, που δίνεται και σε υψηλή ανάλυσή, των Robert Weir Schultz και Sindney Barnsley του 1889, κτήμα της Βρετανικής σχολής των Αθηνών. Βλέπουμε τον ναό ως τέμενος με τον ασπρισμένο μιναρέ και τους μουσουλμανικούς τάφους και τον εντυπωσιακό κεραμοπλαστικό διάκοσμο, ενώ πίσω από βλάστηση και παμπάλαια σπίτια διακρίνονται τα Βυζαντινά τείχη στο ύψος της Λυταίας πύλης


Η μοναδική φωτογραφία του Βυζαντινού πρόπυλου του ναού των Αγίων Αποστόλων, ( σήμερα σώζονται ελάχιστα υπολείμματα του) όπως αποτυπώνεται σε μια από τις παλαιότερες φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης, του Ούγγρου Josef Sekely του 1863.

Η Θεσσαλονίκη ως Αυτοκρατορική Μεγαλούπολη σώζει αρκετά αριστουργήματα της Βυζαντινής εποχής. Ένα από αυτά είναι ο ναός των Αγίων Αποστόλων. Ανήκει στα μνημεία της πόλης που συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο της UNESCO. Βρίσκεται στο δυτικό όριο της περιτειχισμένης πόλης, αρχικά δε αποτέλεσε καθολικό Μονής που ήταν αφιερωμένη κατα πάσα πιθανότητα στη Θεοτόκο.



Ατμοσφαιρική εικόνα του ναου και της γειτονιάς μετά την ανάπλαση.

Ανήκει στον τύπο ( sos στις εξετάσεις) των σύνθετων πεντάτρουλλων τετρακιόνιων σταυροειδών εγγεγραμμένων ναών με νάρθηκα και περίστωο με δύο παρεκκλήσια ανατολικά...
Ανεγέρθηκε στις αρχές του 14ου αιώνα, από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Νίφωνα τον Α' . Ο Νίφων καταγόταν από τη Βέροια, μόνασε στο Άγιο Όρος και ήταν προσωπική επιλογή του Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β' για τον οικουμενικό θρόνο. Ο Νίφων παρότι ήταν ικανός στη διαχείριση του Πατριαρχείου και προστάτης των τεχνών, ήταν επίσης λάτρης των πολυτελών ενδυμάτων, των γρήγορων αλόγων και καλοφαγάς. Ολα αυτά τα χαρακτηριστικά του, τον οδήγησαν στη καθαιρέση... ( Live fast, die young...)


Ο ναός όπως αποτυπώνεται σε χαρτονόμισμα της δεκαετίας του 1920 των 500 δραχμών.
Πρόλαβε όμως να επιβλέψει και να χρηματοδοτήσει την ανέγερση αυτού του εντυπωσιακου ναού... "με τα πολλαπλά επίπεδα όπου αποτυπώνεται έντονα το σημείο του σταυρού, τη πλινθόκτιστη ανωδομή, τους ραδινούς τρούλους ,τα βαθμιδωτά τόξα, τα δίλοβα παράθυρα και τα τρίβηλα ανοίγματα που συντελούν στη δημιουργία ενός κομψού και ανάλαφρου συνόλου".
Παρασταση της "Αναστάσεως"ή "Εις Άδου κάθοδος". Λεπτομέρεια από τα θαυμάσιας εκφραστικοτητας και χρωμάτων Παλαιολόγιων ψηφιδωτών του ναού. Οι χρυσές ψηφίδες απουσιάζουν...


Επίσης εσωτερικά είναι διακοσμημένος με εξαιρετικής τέχνης τοιχογραφίες και ψηφιδωτά, αντιπροσωπευτικά δείγματα της υψηλής τέχνης της Παλαιολόγιας εποχής και από τα ωραιότερα ( μαζί με αυτά της Μονής της Χώρας στη Πόλη) της εποχής τους. Στις αρχές του 16ου αιώνα και περίπου ένα αιώνα από την Άλωση της υπό Βενετικής διοίκησης Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς, ο ναός μετατρέπεται σε τέμενος.

Το εσωτερικά της εντυπωσιακής κινστέρνας ( υδατοδεξαμενής ) δίπλα στο ναό. Παλαιοχριστιανικοί κίονες σε δεύτερη χρήση , ατμόσφαιρα Βυζαντινού παλατιού κάτω από το έδαφος. Δυστυχώς παρότι αποκατέστημενο, το μοναδικής ομορφιάς αυτό μνημείο δεν είναι προσβάσιμο ποτέ στο κοινό....Φωτογραφια Π.Βλαχος, δημοσιευμένη στην ομάδα Άγνωστη Θεσσαλονίκη.
Οι θαυμαστές τοιχογραφίες καλύπτονται από επίχρισμα, ενώ τα ψηφιδωτά πριν καλυφθούν και αυτά, απογυμνώνονται από τις χρυσές τους ψηφίδες...Το όνομα πλέον του ναού είναι τέμενος του κρύου νερού (Soğuk Su cami ) καθώς η μόνη διέθετε από την ανέγερση της εντυπωσιακή κινστέρνα και κρήνη. Με την απελευθέρωση της πόλης το 1912, ο ναός αποδίδεται ξανά στη Χριστιανική λατρεία, ενώ στα μέσα της δεκαετίας του 1920, αποκαλύπτονται , συντηρούνται και ξαναβλεπουν το φώς οι μοναδικές τοιχογραφίες και ψηφιδωτά. Στις μέρες μας η άλλοτε αυτή υποβαθμισμένη γειτονιά του Βαρδάρη, έχει αναδειχθεί μετά από μια αξιόλογη ανάπλαση, καθώς επίσης πέριξ του ναού έχουν ανοίξει και ενδιαφέροντα καταστήματα εστίασης με θέα σε αυτό το κόσμημα της πόλης.




 

Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Δημοφιλείς κατηγορίες

...
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες του blog μας

Whatsapp Button works on Mobile Device only