ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΟΙΔΗΣ: «Η ΠΑΠΙΣΣΑ ΙΩΑΝΝΑ» 1866 (απόσπασμα)

 «Ὁ καιρός, λέγουσι, θεραπεύει πάσας τὰς πληγάς· ἀλλ' οὐχί, νομίζω, τὸν ἔρωτα καὶ τὴν πεῖναν. Ἀπ' ἐναντίας ὅσῳ περισσότερον μένῃ τὶς σώφρων ἢ νῆστις, τοσούτῳ ἡ ὄρεξις αὐτοῦ αὐξάνει, μέχρις οὗ καταντήσῃ νὰ φάγῃ τὰ ὑποδήματά του, ὡς οἱ στρατιῶται τοῦ Ναπολέοντος ἐν Ῥωσσίᾳ, ἢ ν' ἀγαπήσῃ τὰς αἶγάς του ὡς οἱ ποιμένες τῶν Πυρηναίων.

Εἰς τοιαύτην περίπου κατάστασιν εὑρίσκετο καὶ ἡ ἡμετέρα ἡρωΐς[Πάπισσα Ιωάννα], ὅτε ἑσπέραν τινά, ἐνῶ ἐκάθητο παρὰ τὸ χεῖλος τοῦ ἰχθυοτροφείου μοιράζουσα μελαγχολικῶς τὸ δεῖπνόν της εἰς τοὺς κυπρίνους, ἐπλησίασεν αὐτὴν μυστηριωδῶς ὁ κηπουρὸς τῆς Μονῆς, καὶ στρέψας κύκλῳ ἀνήσυχα βλέμματα, ἐνεχείρισεν αὐτῇ μηστηριωδῶς ἐπιστολήν γεγραμμένην διὰ πορφυρᾶς μελάνης ἐπὶ λεπτοῦ δέρματος θνησιγενοῦς ἀρνίου. Ἡ Ἰωάννα ἀναπτύξασα αὐτήν, ἐν μέσῳ ἀνθίνων στεφάνων, καρδιῶν τετρωμένων, ἀσπαζομένων περιστερῶν, φλεγουσῶν λαμπάδων καὶ ἄλλων περιπαθῶν συμβόλων, δι' ὧν οἱ τότε ἐρασταὶ ἐκόσμουν τὰς ἐπιστολάς των, ὡς παρ' ἡμῖν οἱ θαλασσινοὶ τοὺς βραχίονας καὶ τὰς κνήμας των, ἀνέγνωσε τὰ ἑξῆς:

Φρουμέντιος τῇ ἀδελφῇ αὐτοῡ Ἰωάννᾳ χαίρειν ἐν Ὑψίστῳ
«Ὡς ἡ ἔλαφος ἐπιποθεῖ τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων, οὕτω καὶ ἡ ψυχή μου ἐδίψησε πρὸς σέ, ἀδελφή μου. Θρῆνος κατέλαβέ με καὶ ὕδωρ ῥέουσι τὰ βλέφαρά μου. Τὰ δάκρυά μου εἶναι ἡ τροφὴ τῆς ἡμέρας καὶ τῶν νυκτῶν μου ὁ ὕπνος. Ὁ πεινῶν ὀνειρεύεται ἄρτους, κἀγὼ σὲ εἶδον καθ' ὕπνους, Ἰωάννα˚ ἀλλ' ἐξύπνησα καὶ δὲν σὲ εὗρον πλησίον μου. Ἀναβὰς τότε τὸν ὄνον μου τὸν μαῦρον ἦλθον εἰς τὸ σκήνωμά σου τὸ ἅγιον. Παρὰ τὸν τάφον τῆς Ἁγίας Βόμμας σὲ περιμένω. Ἐλθέ, περιστερά μου, ἐκλεκτὴ ὡς ὁ ἥλιος, ἐλθὲ διὰ τῶν ἀκτίνων σου νὰ ἐπισκιάσῃς τὴν σελήνην.»

Τοιαύτη ἦτο ἡ ἐπιστολὴ τοῦ Φρουμεντίου. Σήμερον γράφοντες πρὸς γυναῑκα κλέπτομεν τὸν Φόσκολον καὶ τὴν Σάνδην, οἱ δὲ τότε ἐρασταὶ ἀντέγραφον τοὺς Ψαλμοὺς καὶ τοὺς Προφήτας, ὥστε αἱ ἐπιστολαὶ αὐτῶν ἦσαν φλογεραὶ ὡς ἡ ἄμμος τῆς ἐρήμου.

Περὶ τὴν πέμπτην ὥραν τῆς νυκτός, ὅτε ὁ κώδων προσεκάλεσε τὰς παρθένους εἰς τὸν ὄρθρον, ἡ Ἰωάννα κρατοῦσα διὰ τῆς δεξιᾶς χειρὸς τὰ σανδάλια, διὰ δὲ τῆς ἀριστερᾶς τὴν καρδίαν της, ἵνα κατασιγάσῃ τοὺς παλμοὺς αὐτῆς, κατέβη τὴν κλίμακα τοῦ κοινοβίου, ὀλισθαίνουσα σιωπηλῶς ὡς ὄφις ἐπὶ τῆς χλόης.
Ἡ σελήνη, ἡ πιστὴ αὕτη λαμπὰς τῶν λαθρεμπόρων καὶ τῶν μοιχαλίδων, ἣν οἱ ποιηταὶ ὠνόμασαν ἁγνὴν κατ' εὐφημισμὸν ὡς καὶ σεμνὰς τὰς Ἐριννύας, ἀνατείλασα ὁσονούπω ὄπισθεν τῶν ἐπάλξεων τῆς Μονῆς ἐφώτισε τὴν πορείαν τῆς δραπέτιδος ἡρωΐδος, ἥτις ἔσπευδεν εἰς τὴν συνέντευξιν, ἀσπλάχνως καταπατοῦσα τὰ σέλινα καὶ τὰ πράσα τοῦ μοναστικοῦ κήπου. Ἀφοῦ ἐπὶ ἡμίσειαν περίπου ὥραν ἐβάδισεν οὕτω, ἔφθασε τέλος εἰς τὸ νεκροταφεῖον σκιαζόμενον ὑπὸ κυπαρίσσων καὶ σμιλάκων τοσούτῳ πυκνῶν, ὥστε οὔτε τοῦ ἀνέμου ἡ πνοὴ οὔτε τοῦ ἡλίου αἱ ἀκτῖνες ἠδύναντο νὰ εἰσδύσωσιν εἰς τὸ σκυθρωπὸν ἐκεῖνο ἑστιατόριον τῶν σκωλήκων. Ὁ Φρουμέντιος εἶχε δέσει τὸν ὄνον του εἰς κλάδον δένδρου, ἐπισκιάζοντος τὸ μνῆμα τῆς Ἁγίας Βόμμας, ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἐκάθητο ἀνυψῶν εἰς τὴν ἄκραν βακτηρίας κεράτινον φανάριον, ἵνα χρησιμεύσῃ ὡς φάρος εἰς τὴν φιλτάτην του· ἅμα δὲ εἶδε τὴν Ἰωάνναν προβαίνουσαν μετὰ διελίας μεταξὺ τῶν τάφων, ὥρμησε πρὸς αὐτὴν ὡς Καπουκῑνος πρὸς χοιρομήριον κατὰ τὸ τέλος τῆς Τεσσαρακοστῆς.
Ἀλλ' ὁ τόπος δὲν ἦτο κατάλληλος διὰ τοιαύτας φιλοφρονήσεις· διὸ κρεμάσας τὸ φανάριον εἰς τὸν τράχηλον τοῦ ὄνου καὶ ἐπὶ τῶν νώτων αὐτοῦ ἀναβὰς μετὰ τῆς Ἰωάννας ἔσπευσε ν' ἀπομακρυνθῇ τῶν νεκρωσίμων ἐκείνων σκιῶν.
Τὸ δυστυχὲς ζῶον κύπτον ὑπὸ διπλοῦν φορτίον, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τεσσάρων πτερνῶν ἐνθαρρυνόμενον, ἔκλινε τὰ μακρά του ὦτα καὶ ἤρξατο νὰ τρέχῃ, ἐκπέμπον ἐν εἴδει διαμαρτυρήσεως ὀγκηθμοὺς τοσούτῳ ἠχηρούς, ὥστε (κατ' ἀξιόπιστον συναξαριστὴν) πολλαὶ τῶν κεκοιμημένων παρθένων, νομίσασαι ὅτι ἤχησεν ἡ σάλπιγξ τῆς Κρίσεως, ἐξήγαγον τὰς φαλακρὰς κεφαλὰς ἐκ τῶν μνημείων.

Ἡ Ἰωάννα ἔχουσα ζώνην τοὺς βραχίονας καὶ στήριγμα τὰ στήθη τοῦ καλοῦ Φρουμεντίου ἀνέπνεε μετ' ἀπεριγράπτου ἀγαλλιάσεως τὸν ἀέρα τῶν ἀγρῶν. Τὸ νέον ζεῦγος ὑπερβὰν τὸ δάσος ἔτρεχεν ἤδη ἐπὶ ἀνοικτοῦ πεδίου φυτευμένου διὰ κριθῆς ἢ κυάμων[κουκιά]. Ἀνατείλαντος δὲ μετ' οὐ πολὺ τοῦ ἡλίου, ὁ νέος μοναχός, ἵνα προφυλάξῃ τὴν σύντροφόν του ἀπὸ τῶν θερινῶν ἀκτίνων, ἠνάγκασε διὰ θαυματουργοῦ ἐπικλήσεως μεγάλον τινὰ ἀετὸν νὰ ἁπλώσῃ τὰς πτέρυγας ὑπεράνω τῆς κεφαλῆς της, παρακολουθῶν ἐν τῇ πτήσει του τὸ βῆμα τοῦ ὄνου. Τοιαῦτα θαύματα κατώρθουν οἱ τότε χριστιανοί, τῶν ὁποίων ἡ καρδία ἦτο ἁπλῆ, ἡ πίστις ἀκμαία καὶ αἱ προσευχαὶ παντοδύναμοι παρὰ τῇ Παναγίᾳ, ἐνῷ σήμερον οἱ πολυμαθεῖς, ἀλλ' ὀλιγόπιστοι σοφοὶ τοῦ αἰῶνος, οἱ κρατοῦντες διαβήτην καὶ μικροσκόπιον ἀντὶ σταυροῦ καὶ κομβολογίου, γνωρίζουσι μὲν πόσα πτερὰ ἔχει ἡ οὐρὰ ἑκάστου πτηνοῦ καὶ πόσους σπόρους περικλείειὁ κάλυξ τῶν ἀνθέων, ἀλλ' οὔτε ἀετοὺς δύνανται δι' ἑνὸς νεύματος νὰ ἐξημερώσωσιν οὔτε τὰς ἀκάνθας νὰ μεταβάλωσιν εἰς κρίνους δι' ἑνὸς δακρύου·
Ἀνάθεμα! Ἀνάθεμα! καὶ πάλιν ἀνάθεμα εἰς τὴν πρόοδον καὶ τὴν ἐπιστήμην».
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΟΙΔΗΣ(1836-1904), «Η ΠΑΠΙΣΣΑ ΙΩΑΝΝΑ» 1866

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΟΙΔΗΣ: [ΤΟ ΝΕΟΝ ΦΑΛΗΡΟΝ]

.

«Τὸ δὲ Νέον Φάληρον πάντες γνωρίζουσι τί εἶναι: Εἶδος διαδρόμου πεντήκοντα περίπου βημάτων πλάτους καὶ πεντακοσίων μήκους, ὁριζόμενος ἀπὸ τὸ ἓν μέρος ὑπὸ τῆς θαλάσσης καὶ ἀπὸ τὸ ἄλλο ὑπὸ ἑνὸς κηπαρίου ραχιτικῶν δενδρυλλίων καὶ ἑνὸς ξυλίνου θεάτρου.

Χάρις ὅμως εἰς τὴν συνδρομὴν ἐξαιρετικῶς εὐνοϊκῶν περιστάσεων, ἡ ἐπιτυχία τοῦ τοιούτου ἱδρύματος ὑπερέβη πᾶσαν ἐλπίδα. Τοῦτο ἦτο ὁ πρῶτος συνδεθεῖς μετὰ τῶν Ἀθηνῶν διὰ σιδηροδρόμου τόπος λουτρῶν καὶ συνάμα διασκεδάσεως.

Ἐκεῖ κατὰ πρῶτον ἐθάμβωσε τὸ ἡλεκτρικὸν φῶς τῶν Ἑλλήνων τοὺς ὀφθαλμούς.

Ὁ ἱδρυτὴς τοῦ συνοικισμοῦ ἀοίδιμος Κεχαγιᾶς ἤγειρε παρὰ τὴν θάλασσαν μέγαρον ὅπου συνεκάλει τὸ ἀνθόγαλα τῆς ἀθηναϊκῆς κοινωνίας εἰς ἀλησμονήτους μεταμεσημβρινὰς πανηγύρεις, αἵτινες ἐσυνέχιζον τῆς Ἀπόκρεῳ τὰς ἑσπερίδας.

Τὸ θερινὸν ἰταλικὸν θέατρον τοῦ πρώτου ἔτους ἔτυχε κι ἐκεῖνο νὰ εἶναι, ὡς ἐκ τῆς ἐπιτυχοῦς συγκροτήσεως τοῦ θιάσου, τὸ ἄριστον τῶν ὅσα ηὐτύχησαν νὰ ἴδωσιν οἱ Ἀθηναῖοι καὶ τὸ εἰσιτήριον εἰς αὐτὸ παρείχετο ὡς εἰκοσάλεπτον παράρτημα τοῦ σιδηροδρομικοῦ.

Οἱ νεωτερισμοὶ οὗτοι ἦσαν βεβαίως ὑπεραρκοῦντες ὅπως ἐλκύσωσι τοὺς ἀπὸ τῶν ἀποστολικῶν χρόνων φημιζομένους διὰ τὸ φιλόκαινον αὐτῶν Ἀθηναίους. Τὸ συνωθούμενον κατὰ τὰς θερινὰς ἑσπέρας ἐπὶ τῆς ἀμμώδους παραλίας πλῆθος ἦτο τοσοῦτον, ὥστε πλειστάκις συνέβαινε νὰ παρατείνεται μέχρι τῆς τρίτης πρωινῆς ὥρας ἡ δι᾿ ἐκτάκτων συρμῶν ἐπάνοδος αὐτοῦ εἰς Ἀθήνας.

Ἀλλὰ τὸ μᾶλλον παντὸς ἄλλου συντελέσαν εἰς τὴν ταχίστην πρόοδον τοῦ συνοικισμοῦ ἦτο ἡ κερδοσκοπία. Τὸ ἀπὸ μακρὰς σειρᾶς ἐτῶν συσσωρευόμενον ἀποταμίευμα τῶν οἰκονομιῶν τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, τὸ μὴ ἐκμυζηθὲν ἀκόμη ὑπὸ τῶν ἐπιδραμόντων κερδοσκόπων, ἦτο τότε σημαντικὸν καὶ ἡ τοποθέτησις αὐτοῦ εἰς φαληρικὰ γήπεδα ἐφαίνετο οὐ μόνον ἀσφαλὴς ἀλλὰ καὶ ἐπικερδεστάτη.

Αἱ πρὶν ἀνὰ στρέμμα πωλούμεναι ἀμμοσκεπεῖς ἐκτάσεις διηρέθησαν εἰς οἰκόπεδα, τῶν ὁποίων ἡ τιμὴ ἀνῆλθε τάχιστα, χάρις εἰς τὴν κερδοσκοπίαν, μέχρι τῶν πεντήκοντα παρὰ τὴν θάλασσα δραχμῶν. Οἱ ὠφεληθέντες ἐκ τῆς πωλήσεως τῶν γηπέδων διέθετον μέρος τοῦ κέρδους εἰς ἀνέγερσιν κομψῆς οἰκίας καὶ τούτους ἔσπευσαν νὰ μιμηθῶσι τόσοι ἄλλοι, ὥστε μετὰ τὴν ἐξάντλησιν τοῦ ἁλιπέδου ἤρχισαν νὰ κτίζωνται ἄλλα οἰκήματα ἀπὸ τῶν προπόδων μέχρι τῆς κορυφῆς τοῦ παρὰ τὴν ἄκραν αὐτοῦ βραχώδους λόφου.

Ἡ τοιαύτη Φαληρομανία διήρκεσεν ὅσον διαρκοῦσιν αἱ μανίαι, ἀπέμειναν ὅμως αἱ κατὰ τὴν διάρκειαν αὐτῆς οἰκοδομηθεῖσαι οἰκίαι καὶ πλὴν αὐτῶν ἡ ἕξις ἱκανοῦ ἀριθμοῦ Ἀθηναίων νὰ μεταβαίνωσιν ἐκεῖ καὶ νὰ λούωνται, ν᾿ ἀναπνέωσι θαλασσίαν αὔραν, ν᾿ ἀκροῶνται γαλλικὰ κωμειδύλλια ἢ τὴν μουσικὴν τῶν ξένων πολεμικῶν πλοίων, νὰ ἐπιδεικνύωσι τὰς θερινὰς αὐτῶν ἐνδυμασίας καὶ νὰ ἐρωτολογῶσιν ὑπὸ τὸ φῶς τῶν ἡλεκτρικῶν λαμπτήρων, πράγματα τὰ ὁποῖα προτιμῶσι κατὰ πολὺ τῶν ἀπολαύσεων τοῦ ἀγροτικοῦ βίου».

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΟΙΔΗΣ(1836-1904) «ΑΙ ΕΞΟΧΑΙ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ» 1896

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΟΙΔΗΣ: «Η ΤΙΜΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ»

.

Προς ἀποφυγὴν παρανοήσεων πρέπει πρὸ παντὸς ἄλλου νὰ εἰδοποιήσωμεν τὸν ἀναγνώστην ὅτι, ὁμιλοῦντες περὶ τῆς τιμῆς τῶν γυναικῶν, δὲν μεταχειριζόμεθα τὴν λέξιν καθ’ ἣν ἔχει σημασίαν ὅταν λέγωμεν ἡ τιμὴ τῶν ζαχάρεων, τῶν σιτηρῶν ἢ καὶ τῶν ψήφων ἐν Ὕδρᾳ ἢ Ἑρμουπόλει.

Ἀληθὲς εἶναι ὅτι εἰς μεγαλοπόλεις τινὰς τῆς Εὐρώπης καὶ ἰδίως ἐν Βιέννῃ καὶ Παρισίοις ἡ λέξις εἶναι εὔχρηστος καὶ ἐν τοιαύτῃ σημασίᾳ, προκειμένου περὶ τῆς ἀγοραίας τιμῆς τάξεώς τινος γυναικῶν θεωρουμένων ὡς ἐμπορευμάτων. Ἐνταῦθα ὅμως δὲν πρόκειται περὶ τούτου, ἀλλὰ μόνον περὶ τῆς τιμῆς ἐκείνης, ἣν θεωρεῖται ὅτι ἔχασεν ἀνεπιπτρεπτεὶ πᾶσα κόρη ἢ δέσποινα, ἥτις παρέχει εἰς ἄνδρα ἄνευ προηγουμένης στεφανηφορίας ἢ ἄλλον πλὴν τοῦ συστεφανωθέντος τὴν ἡδυτάτην τῶν ἐπὶ γῆς ἀπολαύσεων.

Πρὸς ἀπόδειξιν τοῦ ἀσυμβιβάστου τῆς τοιαύτης παροχῆς πρὸς τὴν θρησκείαν, τὴν ἠθικὴν καὶ τὸ συμφέρον τῆς κοινωνίας ἐγράφησαν παρὰ σοβαρῶν ἀνθρώπων πολλοὶ καὶ ὀγκώδεις τόμοι, οὐδέποτε ὅμως ἔλειψαν καὶ ἄλλοι ἐξίσου σπουδαῖοι, Πλάτωνες, Φουριέροι, Χρύσιπποι, Σαινσίμωνες καὶ Λυκοῦργοι, κηρύττοντες πρόληψιν ἀναξίαν λογικῶν ὄντων τὴν ἀπονομὴν τοσαύτης σημασίας εἰς πρᾶγμα μὴ ἔχον καθ’ ἑαυτὸ κἀμμίαν.

Καὶ περὶ μὲν τῆς σημασίας τοῦ πράγματος δύναταί τις νὰ ἔχῃ οἱανδήποτε ὀρέγεται γνώμην, οἱ δὲ μόνοι ἔχοντες προφανῶς ἄδικον εἶναι ὅσοι ἀποδίδουσιν εἰς τοὺς ἄνδρας, ὅτι ἐκ ζηλοτυπίας καὶ ἐγωϊσμοῦ ἀφῄρεσαν ἐπὶ ποινῇ ἀτιμίας ἀπὸ τῆς γυναικὸς τὸ δικαίωμα τῆς ἐλευθέρας διαθέσεως ἑαυτῆς. Ἀλλ’ οἱ τοιαῦτα ἰσχυριζόμενοι φαίνονται τελείως λησμονοῦντες, ὅτι τοῦ τοιούτου περιορισμοῦ θερμαὶ ὑπέρμαχοι ἀπεδείχθησαν ἁπανταχοῦ καὶ πάντοτε αὐταὶ αἱ γυναῖκες, διὰ τὸν ἁπλούστατον λόγον ὅτι τοὺς μὲν ἄνδρας ζημιόνει καιρίως, ἐνῷ μεγάλον καὶ ψηλαφητὸν εἶναι τὸ ἐξ αὐτοῦ γυναικεῖον κέρδος.

Ὅπως πεισθῇ τις περὶ τούτου ἀρκεῖ νὰ ἐνθυμηθῇ, ὅτι διὰ τῆς ὑπεροχῆς τῶν βραχιόνων καὶ τοῦ ἐγκεφάλου των κατέκτησαν ἐν ἱδρῶτι τοῦ προσώπου αὐτῶν καὶ κατέχουσιν οἱ ἄνδρες πάντα τὰ ἐπὶ γῆς ἀγαθὰ, αἱ δὲ γυναῖκες μόνον παρ’ αὐτῶν δύνανται νὰ λάβωσιν ὅσα ἀδυνατοῦσιν ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ διὰ τῆς ἰδίας ἐργασίας νὰ πορισθῶσι, τροφὴν, στέγην, ἔνδυμα, ὑπεράσπισιν κατὰ πάσης προσβολῆς, πολυτελῆ κοσμήματα, κοινωνικὴν θέσιν, προῖκα καὶ πάντα ἐν γένει τὰ ἀναγκαῖα ἢ ἁπλῶς ἀρεστὰ αὐταῖς. Ἀντὶ τούτων πάντων δὲν ἔχουσι νὰ προσφέρωσιν εἰς τὸν ἄνδρα εἰμὴ ἓν μόνον πρᾶγμα, στιγμάς τινας ἡδονῆς.

Οὐδὲν ἄλλο πλὴν τούτου κατέχουσαι, ἔπρεπεν ἐξ ἅπαντος ν’ ἀγωνισθῶσιν ὅπως ἡ ἀξία τοῦ μοναδικοῦ αὐτῶν ἀνταλλάγματος ἐξισωθῇ πρὸς τὸ ἄθροισμα ὅλων ὁμοῦ τῶν ἀνδρικῶν. Τοιαύτη ὅμως ὑπερτίμησις ἀδύνατον ἦτο νὰ κατορθωθῇ ἄλλως ἢ δι’ ἀγράφου μὲν, ἀλλ’ ἀπαραβάτου μεταξὺ γυναικῶν συμφωνίας, καθ’ ἣν εἰς οὐδεμίαν αὐτῶν ἐπιτρέπεται ἡ παροχὴ ἡδονῆς οὔτε δωρεὰν οὔτε εἰς τιμὴν κατωτέραν τῆς ὁρισθείσης, τῆς ἰσοβίου δηλ. ἐνώπιον ἱερέως καὶ συμβολαιογράφου ὑποχρεώσεως τοῦ ἀνδρὸς νὰ ἱκανοποιῇ πάσας τῆς γυναικὸς τὰς ἀνάγκας καὶ τὰς ὀρέξεις. Ἐπειδὴ δὲ δύσκολον θὰ ἦτο νὰ καταναγκασθῶσιν οἱ ἄνδρες εἰς καταβολὴν τοιούτου ὑπερόγκου τιμήματος, ἂν παρείχοντο αὐτοῖς εὐκαιρίαι εὐωνοτέρας ἀπολαύσεως τοῦ ποθουμένου, τὸ κοινὸν συμφέρον ἐπέβαλλεν ἐπιτακτικῶς εἰς τὸν γυναικεῖον σύνδεσμον τὴν αὐστηρὰν ἐπιτήρησιν τῆς διαγωγῆς ἑκάστου τῶν μελῶν αὐτοῦ καὶ τὴν ἄμεσον πρὸς παραδειγματισμὸν καταδίκην εἰς ἀτιμίαν τῆς παραβάτιδος τῶν συμφωνηθέντων.

Αὕτη τῷ ὄντι οὐ μόνον ἑαυτὴν ζημιόνει, ἀλλὰ καὶ κοινὸν κτῆμα ὑποτιμᾷ. Ἀπὸ τοῦ γυναικείου αὐτομολεῖ εἰς τὸ ἐχθρικὸν στρατόπεδον ἐνθαῤῥύνουσα εἰς ἀντίστασιν τοὺς ἄνδρας. Τὸ ἔγκλημα αὐτῆς εἶναι ἐξίσου βαρὺ ὡς τοῦ προδότου, τοῦ προμηθεύοντος λάθρα τροφὰς εἰς φρουρὰν, ἥτις πρόκειται νὰ ἐξαναγκασθῇ διὰ τῆς πείνης εἰς συνθηκολογίαν. Διὰ τὴν ἔνοχον τοιαύτης ἐπιβουλῆς οὔτε συγγνώμη δύναται νὰ ὑπάρξῃ οὔτε κἂν ἐπιτρέπεται οἶκτος. Ταύτην δύνανται κατὰ τὸ παράδειγμα τοῦ Ἰησοῦ νὰ ἐλεήσωσι καὶ νὰ ἐξακολουθῶσι συναναστρεφόμενοι οἱ ἄνδρες, καθῆκον ὅμως πάσης γυναικὸς εἶναι ν’ ἀποστρέφῃ καθ’ ὁδὸν τὸ πρόσωπον ὅπως μὴ τὴν χαιρετίσῃ, νὰ ἐξέρχεται τῆς αἰθούσης ὅπου βλέπει αὐτὴν εἰσερχομένην, νὰ ἐγείρεται τῆς τραπέζης ὅπου ἔτυχεν ἡ ἁμαρτωλὴ νὰ καθίσῃ, νὰ περισυλλέγῃ τὰς πτυχὰς τῆς ἐσθῆτός της ὅπως μὴ μολυνθῇ ἐκ τῆς προσψαύσεως τῆς λεπρᾶς. Ἡ θέσις τῆς προδότιδος δὲν εἶναι πλέον μεταξὺ τῶν τιμίων γυναικῶν, ὅσαι εὖρον ἢ ζητοῦσι σύζυγον, ἀλλ’ ἐν τῇ ἀτίμῳ ἀγέλῃ τῶν ἑταιρῶν, ἤτοι τῶν φυσικῶν συμμάχων τοῦ ἀνδρὸς κατὰ τοῦ γυναικείου πρὸς ὑπερτίμησιν τῆς ἡδονῆς συνασπισμοῦ.

Ὁ πάντα ταῦτα ἀκριβῶς ἐξετάζων ἄγεται νὰ πιστεύσῃ ὅτι τὸ δόγμα τῆς γυναικείας τιμῆς ἐνδέχεται μὲν νὰ ᾖναι κοινωνικῶς χρήσιμον, ἀπόλυτον ὅμως ἀξίαν δὲν ἔχει καθ’ ἑαυτὸ κἀμμίαν οὐδ’ ἄλλην τινὰ βάσιν παρὰ μόνον τὸ γυναικεῖον συμφέρον. Ἀληθὲς εἶναι ὅτι τὸ συμφέρον τοῦτο παρεπείσθησαν οἱ ἄνδρες νὰ ὑπηρετῶσιν ἐπὶ ζημίᾳ τοῦ ἰδίου καὶ ν’ ἀναλάβωσι μάλιστα καθήκοντα ἐκτελεστοῦ τῶν ἀποφάσεων τοῦ γυναικείου Ἀρείου Πάγου, κόπτοντες τὴν κόμην ἢ καὶ τὴν κεφαλὴν τῆς ὑπ’ αὐτοῦ εἰς ἀτιμίαν καταδικασθείσης. Ἀλλ’ οὐδ’ ἐκ τῶν θυσιῶν τούτων δύναταί τις ἄλλο τι λογικῶς νὰ συμπεράνῃ παρὰ μόνον, ὅτι ἑπόμενον ἦτο νὰ ποτισθῇ δι’ αἵματος καὶ τὸ εἴδωλον τῆς γυναικείας τιμῆς, ὅπως πᾶσα ἄλλη ἀνθρωπίνη πρόληψις καὶ πλάνη.

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΟΙΔΗΣ(1836-1904), ΚΩΝΣΤ. Φ. ΣΚΟΚΟΥ

ΕΤΗΣΙΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΙΚΟΝ, ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΝ, ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΙΚΟΝ, ΜΕΤΑ ΕΙΚΟΝΩΝ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 1889

ΠΗΓΗ 

Dionisis Vitsos