Δευτέρα 16 Αυγούστου 2021

Αρχαία Κιμώλος

 

Η ιστορία της Κιμώλου, η οποία συχνά συγχέεται με αυτήν της Μήλου, έχει ως εξής:

Αρχαία Εποχή

Καταρχάς, το νησί κατοικείται χωρίς διακοπή, τουλάχιστον από την Ύστερη Νεολιθική Εποχή (5300-4500 π.Χ.) και σύμφωνα με την μυθολογία, οφείλει το όνομα του στον πρώτο του οικιστή, τον Κίμωλο, σύζυγο της Σίδης, κόρης του Ταύρου. Της αποδίδονταν επίσης τα επίθετα Εχινούσα (νήσος των αχινών) και Εχιδνούσα (νήσος των εχιδνών).

Όσο αναφορά τα φύλα που εποίκησαν το νησί, κατά πάσα πιθανότητα ήταν οι Δωριείς, που εποίκησαν και την Μήλο και οι Κρήτες, που είχαν καταλάβει ολόκληρες τις Κυκλάδες.

Από την Μινωική εποχή, και μέχρι τον 18ο αιώνα, το νησί εξήγαγε την κιμωλία γη, ένα μοναδικό είδος αργίλου, με λευκαντικές, απορρυπαντικές και φαρμακευτικές ιδιότητες. Χάρις στις εξαγωγές αυτές, τον 3ο αιώνα π.Χ, κυκλοφόρησε τα δικά της νομίσματα.

Γενικότερα όμως, οι γνώσεις για την Κίμωλο των πρώτων ιστορικών χρόνων είναι ελάχιστες. Γνωρίζουμε πάντως, πως τον 5ο αιώνα π.Χ., είχε αναπτύξει αρκετά προηγμένο πολιτισμό, αποτελώντας δορυφόρο της Μήλου, το πολίτευμά της ήταν οργανωμένο στα πρότυπα της αθηναϊκής δημοκρατίας και πολιούχος θεά ήταν η Αθηνά.

Το 425 π.Χ. Συμμετείχε στην Α’ Αθηναϊκή Συμμαχία, πληρώνοντας φόρο 1000 δραχμές, όπως και άλλα νησιά των Κυκλάδων. Το 416 π.Χ., κατά το 16ο έτος του Πελοποννησιακού Πολέμου, και λίγο πριν πριν την Αθηναϊκή εκστρατεία ενάντια στην, προσκείμενη στην Σπάρτη, Μήλο, οι κάτοικοι της Κιμώλου ήρθαν σε δικαστική σύγκρουση με τους γείτονές τους, για την κυριαρχία των νησίδων Πολύαιγος, Ετηρεία και Λιβεία. Το Αμφικτιονικό Συνέδριο απεφάνθη υπέρ τους.

Από το 404 π. Χ. Και το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου, τον νησί περνάει στην κυριαρχία των νικητών Σπαρτιατών, που επιβάλουν βαριά φορολογία. Το 394 π.Χ, μετά τη ναυμαχία της Κνίδου, όταν ο Αθηναίος Κόνωνας, με συμμάχους τους Πέρσες και τους Ροδίους, συνέτριψε το ναυτικό των Σπαρτιατών, η κυριαρχία των Λακεδαιμονίων στα μικρασιατικά παράλια κατέρρευσε και η Κίμωλος απέκτησε και πάλι την αυτονομία της. Το 378 π.Χ., όταν άρχοντας των Αθηνών ήταν ο Ναυσινίκος, εξεδόθη ψήφισμα, σύμφωνα με το οποίο κάθε πόλη η νησί, είχε τη δυνατότητα να γίνει μέλος της Β’ Αθηναϊκής Συμμαχίας διατηρώντας την αυτονομία του. Η Κίμωλος, κατά πάσα πιθανότητα, δέχτηκε.

Μετά τη μάχη της Χαιρώνειας, το 338 π.Χ και την νίκη των Μακεδόνων, οι Κυκλάδες, σαν σύνολο, υπέκυψαν στον βασιλιά Φίλιππο Β’ ενώ την περίοδο της κυριαρχίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η Κίμωλος συμμετείχε στο Κοινόν των Νησιωτών, ένα είδος ομοσπονδίας με έδρα αρχικά τη Δήλο και αργότερα την Τήνο, που σήμανε την έναρξη μιας νέας περιόδου ακμής των Κυκλάδων, οι οποίες είχαν την εύνοια του Μακεδόνα βασιλιά. Την περίοδο των Διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου (323 π.Χ.- 239 π.Χ.), το νησί ανήκε στο βασίλειο του Αντίγονου (Μακεδόνων), ενώ στη συνέχεια πέρασε στο βασίλειο του Πτολεμαίου Α'(Πτολεμαίων), ο οποίος συνέστησε την Κυκλαδική Ομοσπονδία, που περιλάμβανε την Ανάφη, την Μήλο, την Σίφνο, την Σίκινο και την Φολέγανδρο. Αυτή διήρκεσε ως το 250 π.Χ, οπότε διαλύθηκε και κάθε νησί ακολούθησε την τύχη του. Οι βασιλείς της Αιγύπτου είχαν υπό την εξουσία τους τις Κυκλάδες ως το 202 π.Χ, όταν και τις κατέκτησε ο Φίλιππος Ε’ της Μακεδονίας

Μετά την ήττα των Μακεδόνων από τους Ρωμαίους, το 168 π.Χ, οι Κυκλάδες περιήλθαν στην Ρωμαϊκή κυριαρχία, εντασσόμενες στην Επαρχία του Αιγαίου. Το 44 π.Χ, μετά την δολοφονία του Καίσαρα και υπό τον Οκταβιανό Αύγουστο, τα νησιά απέκτησαν σχετική ελευθερία και αυτονομία, όμως λίγο αργότερα, υπό τους μετέπειτα Ρωμαίους αυτοκράτορες, παρήκμασαν σε μεγάλο βαθμό, σε σημείο που να χρησιμοποιούνται απλώς ως τόπος εξορίας. Σε αυτήν την περίοδο, η Κίμωλος αναφέρεται μόνο ως τόπος εξόρυξης και εμπορίου της κιμωλίας γης.

Παλαιοχριστιανική Περίοδος

Μετά την επικράτηση του Χριστιανισμού και κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο το νησί βρίσκεται κάτω από την σκιά της Μήλου. Στην Πρώιμη Βυζαντινή Περίοδο (4ος-6ος αιώνας μ. Χ.), τα δύο νησιά αποτέλεσαν, κατά πάσα πιθανότητα, μέλη της Επαρχίας των Νήσων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και από τον 7ο αιώνα και μετά, εντάχθηκαν στο θέμα του Αιγαίου Πελάγους.

Βυζαντινή και Μοντέρνα Περίοδος

Γενικότερα, οι αναφορές που περιλαμβάνουν την Κίμωλο στα Βυζαντινά χρόνια είναι μηδαμινές. Από τα λίγα που γνωρίζουμε είναι πως το 1204, μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους και την κυριαρχία των Ενετών στις Κυκλάδες, το νησί πέρασε στην εξουσία του Μάρκου Σανούδου, ο οποίος ίδρυσε το Δουκάτο του Αιγαίου, στο οποίο, πέρα από την Κίμωλο, συμπεριλαμβάνονταν η Σύρος, η Σαντορίνη, η Πάρος, η Αντίπαρος, η Μήλος, η Ίος η Κύθνος, η Αμοργός, η Σίφνος, η Σίκινος, και η Φολέγανδρος..Η οικογένεια των Σανούδων κυβέρνησε την Μήλο και την Κίμωλο ως το 1376, όταν ο αδερφός του Ιωάννη Α’ Σανούδου, την έδωσε ως προίκα στον γαμπρό του Φραγκούλλη Κρίσπο, ο οποίος με την σειρά του την παραχώρησε στο γιο του, Ιάκωβο Κρίσπο.

Το 1566 το Δουκάτο της Νάξου καταλύεται από τους Οθωμανούς, η Κίμωλος όμως παραμένει υπό την κυριαρχία των Κρίσπων ως το 1617, όταν και περνάει οριστικά σε Οθωμανικά κατοχή. Καθ’όλη την διάρκεια της Ενετικής κατοχής, η Κίμωλος δέχτηκε επανειλημμένα επιδρομές πειρατών, οι οποίοι συνήθιζαν να βάζουν φωτιά στο νησί και να κατακαίνε εκκλησίες, πρακτική που σταμάτησε μετά την ένταξη στην Οθωμανική αυτοκρατορία.

Ο Σουλτάνος Σελίμ Β’ παραχώρησε το δουκάτο στον Εβραίο ευνοούμενό του, Ιωσήφ Μικέ ή Νάσση, ο οποίος διόρισε ως διοικητή τον Φραγκίσκο Κορονέλλο, που κυβέρνησε για λογαριασμό του για 13 χρόνια, μέχρι τον θάνατο και των δύο. Στη συνέχεια τα νησιά επανήλθαν στην κυριαρχία του Σουλτάνου.

Το 1771, εν μέσω του Ρωσοτουρκικού Πολέμου, η Κίμωλος και η Μήλος κυριεύονται από τους Ρώσους και παραμένουν υπό την κυριαρχία τους ως το 1774 και την Συνθήκη Κιουτσούκ – Καϊναρτζή, όταν και επανέρχονται στα χέρια Οθωμανών. Το 1830 και μετά την Ελληνική Επανάσταση, το νησί, όπως και οι υπόλοιπες Κυκλάδες, εντάσσονται στο νεοσύστατο Ελληνικό Κράτος.

Τα επόμενα χρόνια η Κίμωλος επισκιάστηκε για μία ακόμη φορά από την Μήλο και ουσιαστικά θεωρούνταν απλώς ως βοσκότοπος και ψαρότοπος. Το 1944 καταλήφθηκε από τις Δυνάμεις του Άξονα και παρέμεινε υπό κατοχή ως τις 8 Μαΐου 1945, αρκετούς μήνες μετά την απελευθέρωση΄

της ηπειρωτικής Ελλάδας. Το διάστημα αυτό υπήρξε εξαιρετικά επώδυνο για τους κατοίκους, που υπέφεραν από την πείνα και τα καταναγκαστικά έργα που διέτασσαν οι Γερμανοί. Τα γεγονότα αυτά ενέπνευσαν την ταινία Τα Κανόνια του Ναβαρόνε.


Αρτζεντιέρα, που σημαίνει «Ασημένια γη» την ονόμασαν οι Βενετοί τον Μεσαίωνα, λόγω του χρώματος των βράχων της που ασημίζουν όταν πέφτουν πάνω τους οι ακτίνες του ήλιου.

Η Κίμωλος είναι ένα ηφαιστιογενές νησί, μια ανάσα μακριά από το νησί της Αφροδίτης, τη Μήλο. Το 1638 η Κίμωλος καταλήφθηκε και πυρπολήθηκε από τους πειρατές και οι κάτοικοι κατέφυγαν στη Σίφνο για να σωθούν. Μόνο 200 κάτοικοι έμειναν πίσω στο νησί. Όταν κατάλαβαν ότι δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν μόνοι τους πειρατές, αναγκάσθηκαν να συμφιλιωθούν με αυτούς και συμφώνησαν να τους παρέχουν ακόμη και υπηρεσίες.

Σ΄ αυτό οφείλεται και η μεγάλη ναυτική εμπειρία που απέκτησαν και η οποία εκτιμήθηκε τα χρόνια εκείνα και από τους Γάλλους, αλλά και από τον Σουλτάνο, τον οποίο και θεωρούσαν μέγα προστάτη. Μάλιστα πλήρωναν φόρο υποτέλειας, 1400 γρόσια ετησίως τον οποίο κατέβαλαν στον Καπουδάν Πασά που επισκέπτονταν τη Κίμωλο μια φορά το χρόνο.

Το όνομα της Κιμώλου οφείλεται στα πλούσια πετρώματά της: περλίτης, μπετονίτης (κιμωλία), γεώλιθος, καολίνες, σιδηρομαγγάνιο και οψίανθος στα οποία στηρίζεται ακόμα και σήμερα η οικονομία του νησιού. Ήταν επίσης γνωστή και σαν Εχινούσα, πιθανόν λόγω της έχιδνας (οχιάς) που ακόμη και σήμερα αφθονεί στο νησί.

Το λιμάνι της Ψάθης και τα «σύρματα»

Ο επισκέπτης φτάνοντας στο νησί αντικρίζει τον γραφικό βοτσαλωτό όρμο της Ψάθης όπου βρίσκεται το λιμάνι. Γύρω από τον όρμο απλώνονται λευκά διώροφα σπιτάκια και πλακόστρωτα στενά δρομάκια, κλασσικό δείγμα κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής. Στο πιο προστατευμένο μέρος του κόλπου βρίσκονται λαξευμένα στους βράχους τα «σύρματα», οι χώροι με τις πολύχρωμες πόρτες όπου οι κάτοικοι ρυμουλκούν και φυλάσσουν τις βάρκες τους το χειμώνα. Ο Γούπας και ο Καρράς είναι μόνο μερικοί από τους πιο πολύχρωμους όρμους που αποτελούν την πιο χαρακτηριστική καρτποστάλ του νησιού….

Το Χωριό και οι «Πορτάρες»

Στην Κίμωλο υπάρχει ένα μοναδικό Χωριό, που είναι χτισμένο στο ύψωμα πάνω από το λιμανάκι της Ψάθης. Στην κορυφή του χωριού δεσπόζει το μεσαιωνικό κάστρο. Αποτελείται από τους οικισμούς, το Μέσα Κάστρο και Έξω Κάστρο, αναλόγως της θέσης τους.

Στο Μέσα Κάστρο σώζεται η αρχαιότερη εκκλησία του νησιού, η Γέννηση του Χριστού, που σύμφωνα με επιγραφή κτίσθηκε το 1592. Στο Μέσα Κάστρο θα δείτε και τις λεγόμενες κεντρικές εισόδους στο κάστρο, που έχουν μορφή στοάς και φέρουν οικόσημα της εποχής.

Σήμερα σώζονται τρεις από τις τέσσερις εισόδους: η Δυτική Πόρτα του Μέσα Κάστρου, η Νότια Κάτω Πόρτα με χρονολογία 1650 και η Ανατολική Πάνω Πόρτα με χρονολογία 1646. Από την πρώτη στιγμή το Χωριό κερδίζει το ενδιαφέρον των επισκεπτών με τα ήσυχα δαιδαλώδη σοκάκια του, τα λευκά σπιτάκια και τα δεκάδες εκκλησάκια, που σαν γλυπτά στολίζουν κάθε γωνιά του.

Στο ζωντανό δρομάκι της Παλιάς Αγοράς σφύζει από ζωή, καθώς εκεί βρίσκονται εμπορικά μαγαζιά, καφετέριες και μπαράκια. Προσεγμένες πινακίδες, γραφικές καμάρες και ολάνθιστες μπουκαμβίλιες δίνουν λάμψη σαν πολύχρωμη πινελιά στο κυκλαδίτικο λευκό της Κιμώλου.

Το πέτρινο μανιτάρι

Σήμα κατατεθέν της Κιμώλου είναι το Σκιάδι, ένα τεράστιο πέτρινο μανιτάρι που συγκροτείται από 70 είδη πετρωμάτων. Αυτό το σπάνιο φυσικό μνημείο, το οποίο έχει ενταχτεί στον Ατλαντα Γεωλογικών Μνημείων του Αιγαίου, βρίσκεται στα δυτικά του υψώματος του Σκλάβου, στο βορειοδυτικό τμήμα της Κιμώλου.

Η αρχαία βυθισμένη πόλη

Η αρχαία πόλη της Κιμώλου κείτεται βυθισμένη στη θάλασσα, στην τοποθεσία «Ελληνικά», σε μια προεξοχή της ξηράς που ένωνε το νησάκι του Αγίου Ανδρέα με την Κίμωλο. Σήμερα σώζονται ερείπια της ακροπόλεώς της στο νησάκι του Αγίου Ανδρέα και το νεκροταφείο της με τάφους σκαλισμένους στους βράχους στην περιοχή των Ελληνικών.

Οι «εξερευνητές» με μία μάσκα μπορούν να εντοπίσουν τα ερείπια στο βυθό της θάλασσας. Τάφοι, σπίτια, πηγάδια και τείχη μαρτυρούν έναν πολιτισμό που ανθούσε πριν από έναν μεγάλο σεισμό που χρονολογείται στη Μυκηναϊκή περίοδο, ίσως και νωρίτερα.

Οι παραλίες

Με «σύμμαχο» τα διάφανα και κρυστάλλινα νερά και τις απίθανες αποχρώσεις του μπλε, η Κίμωλος προσφέρει μια μεγάλη γκάμα από παραλίες. Τα Πράσα είναι αναμφισβήτητα από τις πιο εντυπωσιακές παραλίες του νησιού, καθώς η λευκή άμμος και τα γαλαζοπράσινα νερά μεταφέρουν τον επισκέπτη σε ένα εξωτικό τοπίο. Στις θαλάσσιες σπηλιές της ακτής κάτω από το εκκλησάκι του Αγ. Γεωργίου, βρίσκει καταφύγιο η μεσογειακή φώκια Μονάχους- Μονάχους.

Εκτός από τα εξωτικά Πράσα, δημοφιλείς παραλίες είναι η Αλυκή, το Καλαμίτσι και η Μπονάτσα από την άλλη πλευρά του νησιού, ενώ πιο άγριες είναι τα Μοναστήρια και το Σούφι. Οι βόρειες ακτές του νησιού φιλοξενούν ένα ακόμη φυσικό αξιοθέατο, που αποτελείται από μια σειρά σπηλαίων με μεγαλύτερο αυτό της Βρωμολίμνης, που παραμένει ανεξερεύνητο γιατί το εσωτερικό τμήμα του κατακλύζεται συνήθως από νερό. Η πρόσβαση γίνεται είτε με καΐκι από την Ψάθη είτε με γαϊδουράκι από τη Χώρα.



Kimolos by Spiros Danias

Monopatia by Spiros Danias

Κιμώλος by Spiros Danias


phgh wordpress






Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Δημοφιλείς κατηγορίες

...
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες του blog μας

Whatsapp Button works on Mobile Device only