Τρίτη 21 Σεπτεμβρίου 2021

Παλαίχθων


 Ο Claudius Salmasius τον 17ο, αρχειοθέτησε στα «Hellenistica» του τα σχόλια των Ελληνιστών λογίων στις τραγωδίες του Αισχύλου· από ένα αντεγραμμένο βυζαντινό χειρόγραφο. Ο σχολιασμός των κειμένων από τους Ελληνιστές λογίους ήταν αναγκαίος για την διατήρηση και κατανόηση των παλαιoτέρων διαλέκτων και έργων, στις βασιλείες που πλέον η Ελληνική Κοινή ήταν διαδεδομένη. Στην οποία κλασσικίζουσα μορφή της είναι γραμμένα τα σχόλια. Σε αυτά για τους «Ἐπτά ἐπί Θὴβας» διαβάζουμε τον ορισμό του παλαίχθονος που συνοδεύει τα λόγια του Ετεοκλέους, υπερασπιστή των Θηβών, στην τραγωδία:


«Τἰ ῥέξεις ὧ παλαίχθων Ἄρης, προδώσεις ἡμᾶς εἰς χεῖρας ἐχθρῶν;»

Παλαίχθων, αντί του: από παλαιά κληρούχου αυτής της γης. Τιμάται κατά αυτόν τον τρόπο από τους Θηβαίους ο Άρης. Για αυτό και άρειον τείχος και αρητιάς κρήνη εκεί. Ἄρης στην αττική. Ώ Άρης η κλητική· οι δε γράφουν ω Άρη. Ιερή πόλη του Άρεως η Θήβα. Καθώς παλαιά κατείχε την γη.

«Αντί τοῦ, ὁ ἐκ παλαιοῦ κληρωσάμενος τήνδε γῆν. Τιμᾶται γάρ παρά Θηβαίοις ὁ Ἄρης. Διό καί ἄρειον τεῖχος καί ἀρητιάς κρήνη παρ’ αὐτοῖς. Ἄρης ἀττικόν. Ὧ Ἄρης κλητικόν· οἱ δε γρὰφουσιν, ὧ Ἄρη. Ιερή δέ ἡ Θήβη τοῦ Άρεως. Ἔστιν οὖν πάλαι τήν γῆν κατέχων.»

Άλλος σχολιαστής επεξηγεί:

«Ὁ πάλαι καί ἐξ ἀρχῆς τήν τῶν Θηβῶν χθόνα λαχῶν εἰς οἴκησιν. Παρά Θηβαίοις ὁ Ἄρης τιμᾶται, Ἀρμονία γάρ ἡ τούτων προμήτηρ Ἀφροδίτης καί Ἄρεος ἦν παῖς· καλεῖται δέ ἐνταῦθα καί Ἄρειον τεῖχος, καί Ἀρειτράς κρήνη, ἥν ο Ἀρης τηρεῖ καί ἐπισκοπεῖ.»

Η Αρμονία ήταν η γυναίκα του Κάδμου, από την οποία οι Θηβαίοι επαίροντο ότι κατάγονταν.

Είναι εντυπωσιακό ίσως να αναλογισθεί κανείς, ότι ανέκαθεν ενόσω υπήρχε Ελληνική ή Ρωμαϊκή αρχή (Βυζάντιο), η διατήρηση και ο σχολιασμός των κειμένων ήταν πρωτεύουσα εργασία των λογίων. Η οποία σχεδόν εξαφανίστηκε κατά την Τουρκοκρατία, λαβούσης της σκυτάλης από τους Αναγεννησιακούς. Σε ορισμένα κείμενα, πρότερα, σχολίαζαν και οι Άραβες. Γιατί οι βυζαντινοί/Γραικορωμαίοι λόγιοι διατηρούσαν σχεδόν όλα τα κείμενα και σχολίαζαν επί μακρόν, ίσως γίνει αναφορά σε post.

Λακωνική κύλιξ από την Μεγάλη Ελλάδα, 550-540 π.Χ του Ιππέα, Λούβρο· ο Κάδμος αντιμετωπίζει τους δράκοντες στην πηγή όπου αναζητά νερό για θυσία στην θεά Αθηνά











Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Δημοφιλείς κατηγορίες

...
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες του blog μας

Whatsapp Button works on Mobile Device only