Διδώ Σωτηρίου.

Για τους λάτρεις του ιστορικού μυθιστορήματος, τους απαιτητικούς αναγνώστες και εκείνους που αναζητούν μέσα στα βιβλία τα βαθύτερα αίτια μιας ιστορικής συγκυρίας, ο τίτλος του σημερινού μου άρθρου ξεκάθαρα, αβίαστα και χωρίς συναναστροφές, παραπέμπει στην απροσάρμοστη μυθιστοριογράφο του 20^ου αιώνα, Διδώ Σωτηρίου.

 

Γεννήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου του 1909, στο Αϊδίνιο της Μικράς Ασίας. Ακόμα και το όνομα που επιλέχτηκε για την ίδια δεν ήταν τυχαίο, όπως και όλη η ζωή της άλλωστε. Μπορεί η ίδια να μην αυτοκτόνησε όπως η συνονόματή της πριγκίπισσα της Τύρου μετά τη φυγή του Αινεία, αλλά πολλά κοινά χαρακτηριστικά τη συνόδευσαν κατά το πέρασμά της από τον επίγειο κόσμο.

 

Το 1919, μετακομίζει με την οικογένειά της στη Σμύρνη και το 1922 η καταστροφή την παρασύρει στην Ελλάδα και δει στην Αθήνα σε συγγενικά της πρόσωπα για να αναλάβουν την ανατροφή της. Απόφοιτη του 6τάξιου γυμνασίου, συνεχίζει στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών και μεταβαίνει στη Σορβόννη για παρακολούθηση λογοτεχνικών μαθημάτων.

 

Ταραχώδες μα συνάμα αυθεντικό και ατίθασο πνεύμα, ζει με πάθος την κάθε στιγμή της, αναζητά τον αληθινό έρωτα και κόντρα στα στερεότυπα της εποχής, ρουφά με λαιμαργία ότι την ευχαριστεί και της επιφέρει το αίσθημα της ελευθερίας που τόσο κυνηγά.

 

Νυμφεύεται τον μαθηματικό και ορθολογιστή Πλάτωνα Σωτηρίου, δεν αποκτούν δικά τους παιδιά λόγω πεποιθήσεων κυρίως δικών της που στωικά αποδέχεται, αλλά εκεί που ο Θεός δε δίνει παιδιά, απλόχερα ο διάβολος σπέρνει ανίψια! Αδόκιμος όρος, γιατί πραγματικά λάτρευε την Άλκη Ζέη, κόρη της αδερφής του άντρα της, η οποία επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τον χαρακτήρα της και τον Νίκο Μπελογιάννη, γιο της αδελφής της Έλλης Παπά και του εμβληματικού αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης.

 

 

Από το 1936 εργάζεται ως δημοσιογράφος, στο περιοδικό Γυναίκα και αργότερα στις εφημερίδες Νέος κόσμος και Ριζοσπάστης. Αναλαμβάνει ενεργή δράση ενάντια της Γερμανικής Κατοχής, εισχωρεί στην Αντίσταση και συνδράμει με κάθε τρόπο, ενισχύοντας τον αγώνα, παρασέρνοντας στο διάβα της με τις αριστερές τις πεποιθήσεις, γνωστούς και φίλους.

 

Καπνίζει, οδηγεί μοτοσυκλέτα, περιποιείται την εξωτερική της εμφάνιση και ερωτεύεται με πάθος τον Αντώνη Δούμα, έχοντας συνεχώς στο πλευρό της ένα σύζυγο που χωρίς σκηνές ζηλοτυπίας και κατανοώντας πλήρως τον χειμαρρώδη χαρακτήρα της, αποδέχεται κάθε επιλογή της και την αναγκαιότητα να ζει με σθένος, ένταση και θέρμη, το κάθε της λεπτό.   

 

Η συγγραφή έρχεται στη ζωή της ενώ διανύει την 5^η της δεκαετία. Έχοντας στο ενεργητικό της υπεράριθμες βουτηγμένες στο αίμα αναμνήσεις από τη Σμύρνη και την καταστροφή της, ταράσσει το αναγνωστικό γίγνεσθαι, με το βαρύγδουπο ιστορικό μυθιστόρημα οι Νεκροί Περιμένουν εν έτει 1959.

 

Ακολουθεί ένα βιβλίο σταθμός, τα Ματωμένα Χώματα, στο οποίο παρουσιάζει Έλληνες και Τούρκους εφάμιλλα ηττημένους. Στέκεται με ευαισθησία στον ανθρώπινο πόνο, στη θυσία και τα βιώματα των λαών που υποφέρουν πανομοιότυπα και από τη μια στιγμή στην άλλη, γίνονται θύματα του κατεστημένου και των κυβερνήσεων.

 

Σε όλα της τα βιβλία, η πένα της καλπάζει. Η αγωνία κοχλάζει, η θλίψη μαίνεται, η απελπισία θερίζει, ο ορυμαγδός ισοπεδώνει στο πέρασμά του και το θανατικό που κυριεύει κάθε ψυχή ζώσα, κατοικοεδρεύουν σε κάθε σελίδα, αναμειγνύονται με προσωπικά βιώματα και συνθέτουν συναρπαστικά μυθιστορήματα, αφηγηματικές εικόνες που ζωντανεύουν μπρος στα μάτια σου, άψογα συνυφασμένα με την προσωπικότητα της ίδιας της συγγραφέως, παρέχοντας απλόχερα αντί επιλόγου, το γλυκό πιοτό της λύτρωσης. 

 

Ισχυρίζεται όχι άδικα, ότι ο πόλεμος μεταμορφώνει τον άνθρωπο. Τον μεταστοιχειώνει σε κτήνος ερήμην του, που προσκυνά συμφέροντα και πολεμά τον μέχρι πρότινος «αδερφό» του, τον στρέφει εναντίον του μήτε να ξέρει το γιατί και δημιουργείται έτσι ένα συνονθύλευμα που αμαυρώνει τις σελίδες της ιστορίας κάθε λαού.

 

Τα βιβλία της, μονοπωλούν το ενδιαφέρον του αγοραστικού κοινού ακόμα και σήμερα λόγω της διαχρονικής και ιστορικής τους αξίας, έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και η ίδια κατέχει στο ενεργητικό της πολυάριθμα βραβεία και παράσημα λογοτεχνικής και όχι μονό φύσεως. Αξίζει να αναφερθεί ότι της απονεμήθηκε δις, το Βραβείο Ελληνοτουρκικής Φιλίας Αμπντί Ιπεκτσί.

 

Η Διδώ Σωτηρίου, που μέσα σε λίγες γραμμές δε μπορείς να συμπτύξεις παρά μονάχα έναν κόκκο άμμου από τη μεστή ζωή της, έφυγε αποκαρδιωμένη και φοβισμένη πιότερο από ότι όταν γεννήθηκε, σε ηλικία 95 ετών, μια μέρα σαν και σήμερα, στις 23 Σεπτεμβρίου του 2004, έχοντας ζήσει μια ζωή σαν μυθιστόρημα, απλώνοντας το χέρι στον άνθρωπο της διπλανής πόρτας και δωρίζοντας το σπίτι της απέναντι από το Πεδίον του Άρεως στο υπουργείο Πολιτισμού, με τον όρο να φιλοξενούνται τα γραφεία της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων.

 

Θα σας πρότεινα να περιηγηθείτε στις σελίδες του ομώνυμου τίτλου με το άρθρο, βιβλίο της, Κατεδαφιζόμεθα, να αφουγκραστείτε τις ανησυχίες της εποχής του ’50, να βιώσετε τις τραυματικές εμπειρίες της γενιάς της Κατοχής και του Εμφυλίου πολέμου και να ανακαλύψετε μέσα από συμπληγάδες των καιρών, την ελπίδα και το όραμα ενός καλύτερου κόσμου.

 

 

Κατερίνα Σιδέρη