Τετάρτη 27 Οκτωβρίου 2021

Το έπος του 1940

 


Το έπος του 1940, από τα νεότερα κομμάτια της ελληνικής ιστορίας είναι γνωστό σχεδόν σε όλους μας. Το τελεσίγραφο του Ιταλού πρέσβη Γκράτσι στον Ιωάννη Μεταξά στις 3 το ξημέρωμα, η απάντηση στα γαλλικά του δεύτερου «Αυτό σημαίνει πόλεμο» και το χιλιοειπωμένο σύνθημα όλου του ελληνισμού που ακούει στη λέξη «ΟΧΙ», είναι τα πρώτα στοιχεία που έρχονται στο νου μας κάθε τέτοια μέρα…



Αναλυτικότερα, ο Μουσολίνι, υιοθετώντας την πολιτική του Χίτλερ και έχοντας κατακτήσει την Αλβανία από το 1939, ζητά από τον Μεταξά την ελεύθερη διέλευση του Ιταλικού στρατού από τη χώρα μας. Η άρνηση του δικτάτορα, βάζει αυτόματα την Ελλάδα στον πόλεμο με απανωτές συγκρούσεις στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Ο Ελληνικός στρατός μάχεται με σθένος και συνεχώς κερδίζει εδάφη της Αλβανίας, όπως τη Κορυτσά, το Πόγραδετς, τους Άγιους Σαράντα κα.

Στις αρχές Απριλίου του 1941, οι Γερμανοί αναλαμβάνουν δράση και οι Ιταλοί που έως τότε δεν έχουν καταφέρει κάτι σημαντικό, ετοιμάζονται για νέα αντεπίθεση έναντι των Ελλήνων. Η συνθηκολόγηση στις 20 Απριλίου με τους Γερμανούς και στις 23 Απριλίου με τους Ιταλούς έληξε τον πόλεμο μεταξύ των τριών χωρών.

Ακολουθεί η Γερμανική κατοχή, η κατάληψη της πρωτεύουσας, η αυτοκτονία του πρωθυπουργού Κορυζή, η σκληρότητα της γερμανικής μπότας, ο υποσιτισμός, οι γεμάτοι πτώματα δρόμοι, η Αντίσταση, το ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ, η τελική αναμέτρηση για να φτάσουμε στις 12 Οκτωβρίου 1944 όπου πλέον η ναζιστική Κατοχή αποτελεί παρελθόν.

Οι παραπάνω γραμμές θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια μικρή περίληψη του έπους του ’40. Δεν προσδοκώ να διδάξω ιστορία μέσα από το σημερινό μου άρθρο. Θα ήθελα να σταθώ σε κάποιες από καρδιάς μαρτυρίες για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε τις κακουχίες και τις δυστυχίες που βιώσαν οι πρόγονοί μας, παίρνοντας μέρος στον πόλεμο.  

Οι συνθήκες του πολέμου μέσα από καταγραφές, φαντάζουν εξωπραγματικές, άθλιες και βασανιστικές. Αμέτρητοι στρατιώτες υπέφεραν στα βουνά της Αλβανίας από το χιόνι, το κρύο, την πείνα, τις ψείρες, τους ακρωτηριασμούς. Οι δυσκολίες που βίωναν εκτός από τον καθημερινό αγώνα έναντι των αντιπάλων τους, τους εξαθλίωναν, τους αποδυνάμωναν ψυχικά και κατάφεραν σε πολλούς να εκμηδενίσουν την ελπίδα και τη φλόγα που έκαιγε μέσα τους για μια ελεύθερη πατρίδα.

Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που επέλεγαν την αλληλογραφία για να μεταδίδουν τα νέα και να νιώθουν κοντά στους δικούς τους. Υπήρχαν και κάποιοι που συντροφιά τους και παρηγοριά στις δύσκολες ώρες, είχαν το γράψιμο και αράδιαζαν τρεμάμενες λέξεις πάνω σε χαρτί με ξυλιασμένα χέρια.



Ξεχώρισα τους κκ Άγγελο Τερζάκη, Ιωάννη Δημητρίου και Πέτρο Μεσογείτη για να αναφέρω λίγες γραμμές μέσα από τα ημερολόγιά τους που είχαν τη τύχη να σωθούν.

Άγγελος Τερζάκης

7 Ιανουαρίου 1941: Ποιος θα μου δώσει ποτέ πίσω τους μήνες αυτούς, τους μοναδικούς, που το παιδάκι μου μεγαλώνει, που κάθε μέρα του, κάθε στιγμή του είναι και μια καινούργια λέξη, μια καινούργια νόηση, μια καινούργια χαρά, και που εγώ δεν θα την ξαναβρώ ποτέ, δεν θα τις χαρώ ποτέ μου;

19 Ιανουαρίου 1941:Από το πρωί σήμερα βροντάει το κανόνι. Σαν βροντή. Ένας αυτόμολος που παρουσιάστηκε εδώ είπε πως οι Ιταλοί θάκαναν σήμερα γενική επίθεση. Λοιπόν αυτό είναι.
Η πρώτη και τελευταία ίσως προσπάθεια του Καμπαλέρο. Πίσω της -λέει το δελτίο του Στρατηγείου- κρύβεται τέλεια αποσύνθεση. Βλέπει τον κλοιό που περισφίγγεται γύρω από το Τεπελένι και αγωνίζεται να τον σπάσει.

-Τι μέρα είναι σήμερα;
-Στην κοινωνία των ανθρώπων Πέμπτη. Σ’ εμάς τίποτα.

Ιωάννης Δημητρίου

21 Δεκεμβρίου 1940: «Ευρισκόμεθα έναντι του στενού της Κλεισούρας. Το πώς φθάσαμε ως εδώ κι εμείς δεν το πιστεύουμε. Πεθάναμε κι αναστηθήκαμε πάλι. Ο χώρος δεν μου φτάνει να γράψω όλα όσα περάσαμε τις τελευταίες μέρες, χιόνια, λάσπες, βομβαρδισμούς και ό,τι κακοτυχία μπορεί να φαντασθεί κανείς. Ξημερώνει και δεν ξέρουμε αν θα μας βρει το βράδυ»

25 Δεκεμβρίου 1940: «Σήμερον, ημέρα Χριστουγέννων, είναι η τέταρτη μέρα που μένουμε νηστικοί. Σήμερον σταματά κάθε σκέψη και κάθε ελπίδα ότι θα γυρίσουμε σπίτια μας. Στο διπλανό αντίσκηνο ακούγονται τα βογγητά ενός συναδέλφου, ετοιμοθάνατου από την πείνα... Η βραδιά πέρασε αγρυπνώντας από την ψείρα που μας πίνει το αίμα. Εις τι να ελπίζουμε και τι να περιμένουμε;»

Πέτρος Μεσογείτης

Παρασκευή, 27 Δεκεμβρίου 1940: «Σήμερα κάνει διαολεμένο κρύο. Φυσάει δυνατός βοριάς που τρυπάει τα κόκκαλα. Αισθάνεται κανείς να του ξεραίνεται, να του στείβεται το μυαλό...»

Τρίτη, 7 Ιανουαρίου 1941: «Μού φαίνεται ότι κάτι με τρώει τις μέρες αυτές. Να ‘χω άραγε ψειριάσει; Έβγαλα τα ρούχα μου, ευτυχώς είμαι μόνος. Τρομερή έκπληξις. Ψείρες, ψείρες, ψείρες. Και κάτι μεγάλες. Φοβόμουν να τις βλέπω... Καθαρίστηκα κι όμως ακόμη είναι εκεί. Δηλητηριάσθηκε το αίμα μου και το μυαλό μου. Δεν μπόρεσα να κοιμηθώ το βράδυ».

Ένδοξοι στρατιώτες, άξιοι μαχητές, αδικοχαμένα θύματα πολέμου, η νίκη σας ανήκει! 

 

Πηγές: Βιβλίο Ημερολόγιον Ελληνο-ιταλικού πολέμου (1940-1941), Δημ. Βιβλιοθήκη Καλυβιών Δήμου Σαρωνικού.

Άγγελος Τερζάκης «ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ», Εκδόσεις ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΣ/ΕΥΘΥΝΗ.

     


  Κατερίνα Σιδέρη

Γεννήθηκα και ζω στις Πλαταιές Βοιωτίας. Σπούδασα Πληροφορική & Φυσικές Επιστήμες και το γράψιμο παντός είδους είναι η μεγάλη μου αγάπη. Το διάβασμα και οι μοναχικοί περίπατοι στη φύση, γεμίζουν ευχάριστα τον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο μου. Έμπνευσή μου αποτελεί κάθε τι που μπορεί να μας διδάξει και να μας προσφέρει το έναυσμα να δούμε τη ζωή από άλλη οπτική


https://www.youtube.com/channel/UC0wk2ge3sheyTkgpAkeBang

YouTube

tapantareinews tv

Ενημέρωση και ψυχαγωγία. Επικοινωνία στο dsgroupmedia@gmail.com.





Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Δημοφιλείς κατηγορίες

...
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες του blog μας

Whatsapp Button works on Mobile Device only