ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΝΟΜΕΝΟΣ: Η ΔΙΑΘΗΚΗ ΜΟΥ

 «Αν ήμουν είκοσι χρόνους νεώτερος, θα αγόραζα από την Κυβέρνηση το Βίδο (και τούτο προς ζημία των κληρονόμων μου) ή σε άλλο μέρος κανένα άλλο νησί, που να είναι και λίγο μεγαλείτερο, και θα έφερνα από διάφορα μέρη κάμποσες οικογένειες χωρικών, κι όσες θα εμπορούσε το νησί διαθρέψει, και θα εσχημάτιζα εκεί ένα χωριό.

Θα εχορηγούσα για τους πρώτους έναν ή δύο χρόνους τα μέσα της καλλιέργειας και διατροφής κι έπειτα θα άφινα να διατρέφονται οι κάτοικοι από τα προϊόντα, που θα ήταν κοινά κι οπού θα άφινα με τη διαθήκη μου να είναι για πάντα κοινά, με κάποιους αναγκαίους όρους.

Θα έφερνα δασκάλους, οπού θα εδίδασκαν στα παιδιά ανάγνωση, γραφή, στοιχειώδην αριθμητική, γεωγραφία κτλ., μια ξένη γλώσσα και τέχνη, κι όχι με βιβλία επιβαλμένα από το Υπουργείο, που είναι τόσα κι οπού είν’ όλα ατελέστατα, κι οπού δεν έχουμε, μάθετέ το γονείς όσοι δεν το ξέρετε, μήτε ένα Αλφαβητάρι της προκοπής, αλλά με βιβλία οπού θα τα εδιόριζα κι οπού θα τα ετοίμαζα ο ίδιος εγώ. Εκείνα μάλιστα της στοιχειώδους εκπαιδεύσεως είναι όλα για κάψιμο. Άκρα κουφότης και ακρισία, και κακή αίσθηση επικρατούν εκεί, και φαίνεται σαν να είναι καμωμένα για να στρεβλώσουν τον νου και να διαφθείρουν την αίσθηση των παιδιών.

Αν είχα εξουσία, θα εκαταδίκαζα τους διάφορους Υπουργούς Παιδείας, οπού είχαν εγκρίνει και συστήσει εκείνα τα βιβλία, τουλάχιστον σε δύο χρόνους φυλάκιση. Θα έφερνα δασκάλους, οπού προ πάντων να είναι ικανοί να εμπνεύσουν στα παιδιά το αίσθημα της τάξεως και της δικαιοσύνης, κι οπού να τα μάθουν να μην είναι ψεύτες, διπρόσωποι, κακής πίστεως, μήτε με φίλους, μήτε και με εχθρούς, οπού να τα μάθουν να συλλογίζονται και να κρίνουν και να υποτάσσονται στον ορθό λόγο, ας ήτουν και με κακοφανισμό τους και με ζημία τους.

Τα παιδιά δεν θα έβγαιναν από το νησί παρά σπανίως, και συντροφεμένα με τους δασκάλους, για να μη συναναστρέφονται με άλλα παιδιά και παίρνει το καθένα τα ελαττώματα όλων των άλλων κακοαναθρεμένων και διεφθαρμένων παιδιών της χώρας, και να μη συναναστρέφονται όσο είναι τρόπος και μήτε και με μεγάλους κι ακούν κάθε λογής κουταμάρα και κάθε λογής κακοσύνη.

Όταν ήθελε φτάσουν στην ηλικία δεκοχτώ ή είκοσι χρονών, θα έμεναν ελεύθερα να παν να ζητήσουν αλλού ένα έργο να ζήσουν, και στο νησί θα έμενε πάντα ο ανάλογος αριθμός κατοίκων (το περισσότερο γεωργών και ποιμένων) οπού το νησί θα εμπορούσε να σηκώσει. Όσο για τα θηλυκά, θα ελάβαιναν κι αυτά μιάν όμοιαν ανατροφή, και θα εμάθαιναν κι αυτά μιά τέχνη, και θα εμπορούσε να παντρεύονται κι όξω από το νησί και να προικίζονται ακόμα, αν και όσο τα εισοδήματα του νησιού, ήθελε το συγχωρούν.

Το ίδιο και οι άντρες του νησιού θα εμπορούσε να παντρεύονται και να φέρνουν γυναίκες απόξω. Κι αν κανένας ήθελε πάρει προικιό, το εισόδημα του προικιού του θα έμπαινε στο κοινό ταμείο.

Από δικαστήρια για τες πολιτικές υπόθεσες δεν θα ήτουν ανάγκη, μήτε και για Ειρηνοδικείο· κι ως και οι ποινικές υπόθεσες θα ήταν εξ ανάγκης παραπολύ περιορισμένες και παραπολύ σπάνιες, αφού θα έλειπε η πρώτη και κυριότερη αιτία και το κίνητρο των σημερινών πολυπληθών πταισμάτων και εγκλημάτων, οπού είναι ο σφετερισμός ή ο πόθος του σφετερισμού της ξένης ιδιοχτησίας κτλ.

Η ιδέα μου αυτή, που δεν είναι και τελείως νέα, δεν θα ήτουν βέβαια μια ουτοπία, καθώς θα εμπορούσε ίσως κάποιος να στοχαστεί, αφού υπάρχουν τα χρηματικά μέσα, και υπάρχει κι εκείνος οπού θα επρόσφερνε, και υπάρχει και το Βίδο, και υπάρχουν και οι δυστυχείς, οπού βρίσκονται στην ανάγκη να δεχτούν ένα ευεργέτημα, που θα τους έκανε να ζουν λίγο ανθρωπινότερα παρ’ ό,τι ζουν σήμερα.

Κι αν η Κυβέρνηση δεν έστεργε να δώσει το Βίδο, ή άλλο νησί της, εύκολα θα βρίσκοτουν κάνα νησί ή άλλο ιδιωτικό κτήμα, οπού ν’ αγοραστεί και εφαρμοστεί εκεί το σχέδιο αυτό της συστάσεως μιας νέας μικρής κομμουνιστικής ή σοσιαλιστικής κοινωνίας μες στη μέση και στο πείσμα της σκουριασμένης της παλαιάς».

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΝΕΜΕΝΟΣ

.'

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΝΕΜΕΝΟΣ, (1832-1906). Ο Νικόλαος Κονεμένος γεννήθηκε στην Πρέβεζα, καταγόμενος από οικογένεια ευπατρίδων. Ο πατέρας του Σπυρίδων ήταν πρόξενος της Τουρκίας στην Ιόνιο Πολιτεία και λίγο μετά τη γέννηση του γιου του εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Λευκάδα και στη συνέχεια (1943) στην Κέρκυρα. Ο Νικόλαος αποφοίτησε από την Ιόνιο Ακαδημία, στράφηκε στη λογοτεχνία και μπήκε στον κύκλο της Επτανησιακής Σχολής.

Το 1858 εξέδωσε το περιοδικό Εωσφόρος, που κυκλοφόρησε για ένα μήνα περίπου. Το 1865 πραγματοποίησε την πρώτη επίσημη εμφάνισή του στη λογοτεχνία με την ποιητική συλλογή Στίχοι. Τον ίδιο χρόνο διορίστηκε πρόξενος της Τουρκίας στην Πάτρα. Εκεί έζησε δεκαέξι χρόνια και ολοκλήρωσε δύο μελέτες για το γλωσσικό ζήτημα (Το ζήτημα της γλώσσας 1873, Και πάλε περί της γλώσσας 1875), όπου υποστήριξε τη χρήση της καθομιλουμένης γλώσσας, της λεγόμενης κοινής, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη λογοτεχνία.

Η πνευματική κληρονομιά του Σολωμού για το γλωσσικό ζήτημα μα και για κοινωνικά θέματα εδημιούργησε στην Κέρκυρα έναν ευρύ κύκλο πρωτομάχων για την επιβολή της δημοτικής γλώσσας, οι ριζοσπαστικές και επαναστατικές κοινωνικές ιδέες του Νικόλαου Κονεμένου, ως έκφραση έστω ενός ουτοπικού σοσιαλισμού στην πορεία διάδοσης των ιδεών του επιστημονικού σοσιαλισμού, βρήκαν επίσης γόνιμο έδαφος κι επηρέασαν πράγματι πολύ αρκετούς από τους πρωτεργάτες της ίδρυσης του Σοσιαλιστικού Ομίλου Κέρκυρας το 1911, τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατό του. Ο πρωτεργάτης του επαναστάτης σοσιαλιστής λογοτέχνης Κωνσταντίνος Θεοτόκης ήθελε, αν και δεν το κατάφερε, να εκδώσει το σύνολο του έργου του.

Στην Κεφαλονιά ο Μιχάλης Άβλιχος έγραψε για εκείνον ποίημα: «Εγίνηκε το γέλιο σου και ο πόνος σου αρμονία».

Με πολύ μεράκι αλλά και υπομονή συνεχίζουμε την προσπάθεια μας .Αθόρυβα …σιγά σιγά με πολύ υπομονή αλλά και διάθεση προχωράμε Στόχος μας παραμένει να αρθρογραφούν οι πολίτες σε αθρα με θέματα πολιτισμού που επιλέξουν Το όνομα και επώνυμο αλλά η ευπρέπεια των άρθρων είναι απαραίτητα .Η διεύθυνση μας για επιστολές Άρθρα είναι zantedanias@gmail.com Όπως έχουμε από την αρχή της προσπάθεια μας αναφέρει θα αναρτώνται μετά από έγκριση μας Σας ευχαριστούμε από καρδιας Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους ο οποίος φέρει και την ευθύνη των γραφομένων και δε συμπίπτουν κατ’ ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας https://www.youtube.com/channel/UC0wk2ge3sheyTkgpAkeBang